Προσφυγικό: Ο Ερντογάν απειλεί, η Ευρώπη αντιδρά, η Ελλάδα λαμβάνει μέτρα

Θα ήταν αφελές αν πίστευε κανείς ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λειτουργεί σπασμωδικά στις δημόσιες τοποθετήσεις του. Κάθε άλλο. Ο Τούρκος πρόεδρος όχι μόνο δεν λειτουργεί σπασμωδικά, αλλά το ακριβώς αντίθετο, καθώς πρώτα φανερώνει ένα δείγμα των προθέσεών του και ακολούθως εκδηλώνεται, θέτοντας το ζήτημα στη βάση που εκείνος επιθυμεί. Πρόκειται για την πάγια τουρκική διπλωματική πολιτική, την οποία, εξάλλου, η Ελλάδα αντιμετωπίζει εδώ και πολλές δεκαετίες. Πού αποσκοπεί ο Ερντογάν με τις απειλές προς την ΕΕ για το Προσφυγικό; Την απάντηση δίνει ο ίδιος. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει καταστρώσει σχέδιο δημιουργίας μίας ευρείας ουδέτερης ζώνης στα σύνορα με τη Συρία, εντός του συριακού εδάφους και ζητά την ευρωπαϊκή «αναγνώριση» της επιχείρησής του, ή ακόμη και τη συνδρομή της ΕΕ. Το πρόσχημα είναι οι προσφυγικές ροές, όμως πίσω από τις προσφυγικές ροές, είναι η απομόνωση και ο έλεγχος των περιοχών που βρίσκονται υπό τη διοίκηση των Κούρδων.

Το τελευταίο διάστημα οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο, από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά, έχουν πυκνώσει αρκετά. Όταν η στατιστική αποκάλυψε την αύξηση και το πρόβλημα άρχισε να γίνεται αισθητό στην Ελλάδα, τη βασική χώρα υποδοχής των μεταναστευτικών ροών από στην Ασία, τότε ο Ερντογάν επανήλθε στο Πρυσφυγικό με δημόσιες δηλώσεις. Είναι σαν να έδωσε ένα... μικρό δείγμα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την απειλή ότι θα ανοίξει τις πόρτες και θα αφήσει ελεύθερους να συνεχίσουν την πορεία τους προς την Ευρώπη, τους 3,5 εκατ. πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται συγκεντρωμένοι στα τουρκικά εδάφη.

«Στη χώρα μας έχουμε 3.650.000 πρόσφυγες. Τώρα προέκυψε και το Ιντλίμπ. Έχουμε κι αυτούς που έρχονται από το Αφγανιστάν. Όμως να ξέρετε πως αυτή η πορεία θα μας φτάσει σε διαφορετικά σημεία. Ποιο είναι το σημείο αυτό; Ή θα γίνει αυτό, η ζώνη ασφαλείας ή θα αναγκαστούμε να ανοίξουμε τις πύλες μας. Ή στηρίξτε μας ή θα μας παρεξηγήσετε. Ως ένα όριο αντέχουμε. Δεν μπορούμε να σηκώνουμε μόνο εμείς το βάρος αυτό. Δείτε κι εσείς τι είναι να σηκώνεις το βάρος αυτό. Δεν έχουμε πάρει την απαραίτητη στήριξη από την Ε.Ε. και τον υπόλοιπο κόσμο και, για να πάρουμε τη στήριξη, ίσως αναγκαστούμε να κάνουμε αυτό». Τάδε έφη ο Τούρκος πρόεδρος, κάνοντας λόγο για τη ζώνη ασφαλείας που θέλει να δημιουργήσει στη Συρία.

Ο τουρκικός στρατός έχει τεθεί ήδη σε θέση ετοιμότητας εντός του συριακού εδάφους, ενώ έχει περάσει και ψήφισμα στην τουρκική βουλή για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στη Συρία. Πηγές από τη γειτονική χώρα κάνουν λόγο για «τεχνητή επέκταση συνόρων», αλλά καμία επίσημη πηγή δεν επιβεβαιώνει το συγκεκριμένο σχέδιο.

Η αντίδραση των Βρυξελλών στις τουρκικές απειλές

Οι Βρυξέλλες από την πλευρά τους αντιδρούν στις απειλές Ερντογάν, τονίζοντας τη συμφωνία που έχουν συνάψει οι δύο πλευρές στο προσφυγικό. «Η ΕΕ έχει ήδη παράσχει βοήθεια ύψους 5,6 δισ. στην Τουρκία για την υποστήριξη των προσφύγων και τα εναπομείναντα 400 εκατ. πρόκειται να δοθούν σύντομα», υπενθύμισε η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής, Νατάσα Μπερτό.

«ΕΕ και Τουρκία συνεχίζουν να δεσμεύονται από τη συμφωνία για το προσφυγικό», πρόσθεσε η Μπερτό. Κληθείσα να σχολιάσει τις δηλώσεις Ερντογάν ότι η Τουρκία θα ανοίξει τις πόρτες προς την Ευρώπη εάν δε λάβει περαιτέρω βοήθεια για τους πρόσφυγες, η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής ανέφερε ότι και οι δύο πλευρές παραμένουν προσηλωμένες στην εφαρμογή της συμφωνίας και υπάρχει «εμπιστοσύνη» πως θα αυτή συνεχιστεί με «καλή πίστη».

Η Ελλάδα ετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο

Η Ελλάδα από την πλευρά της είναι υποχρεωμένη να προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο. Ακόμη και για το σενάριο της γενικευμένης εισροής μεταναστών και προσφύγων από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά και τον Έβρο. Η χώρα μας, σε περίπτωση που ο Ερντογάν θελήσει να κάνει πράξη τις απειλές του, θα είναι η βασική γέφυρα για το πέρασμα των εκατοντάδψων χιλιάδων ταλαιπωρημένων ανθρώπων στην Ευρώπη, την ίδια στιγμή που τα σύνορα και τα περάσματα για τους μετανάστες προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη είναι ερμητικά κλειστά.

Για τους λόγους αυτούς, η κυβέρνηση προχωρά στην κατάρτιση ενός συνολικού σχεδίου (master plan), με πολιτικές και μέτρα που θα καλύπτουν όλες τις πτυχές της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος, όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιώργος Κουμουτσάκος, μετά το πέρας της διϋπουργικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Όπως δήλωσε ο κ. Κουμουτσάκος στους δημοσιογράφους, «διαπιστώθηκε ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του θέματος» γι' αυτό η κυβέρνηση προχωρά «στη διαμόρφωση ενός κεντρικού σχεδίου», το οποίο θα παρουσιαστεί «σύντομα».

Τη διυπουργική σύσκεψη συγκάλεσε σήμερα ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής έπειτα από εντολή του πρωθυπουργού στο ΚΥΣΕΑ της προηγούμενης εβδομάδας. Η σύσκεψη έγινε με τη συμμετοχή του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιου για τον Συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκη Σκέρτσου, του γενικού γραμματέα Συντονισμού Εσωτερικών Πολιτικών, Αθανάσιου Κοντογεώργη και του γενικού γραμματέα Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών, Νάσου Μπαλέρμπα. Πήραν μέρος γενικοί γραμματείς και εκπρόσωποι των υπουργείων Εξωτερικών, Προστασίας του Πολίτη, Εθνικής Άμυνας, Παιδείας, Εργασίας, Υγείας, Δικαιοσύνης, Ναυτιλίας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στη σκιά της αύξησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι την περίοδο Ιουνίου- Αυγούστου 2019 η αύξηση ανήλθε σε 114% σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι. Μόνο τον Αύγουστο του 2019 οι αφίξεις από ξηρά και θάλασσα ανήλθαν σε 7.055 και ο αριθμός αυτός ήταν ο μεγαλύτερος μετά την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας.

Όπως επισήμανε ο κ. Κουμουτσάκος, η επαφή των εκπροσώπων των υπουργείων θα είναι «μια συνεχής διαδικασία συντονισμού» και για το σκοπό αυτό ορίστηκαν συγκεκριμένα άτομα αναφοράς που θα είναι σε καθημερινή επικοινωνία, προκειμένου να διαχειρίζονται όλα τα ζητήματα που θα προκύπτουν.

Για τα μέτρα που αποφασίστηκαν στη διυπουργική σύσκεψη θα υπάρξει αργότερα σήμερα αναλυτική ανακοίνωση από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ο αναπληρωτής υπουργός στη δήλωσή του επανέλαβε πάντως ότι η πυξίδα της πολιτικής της κυβέρνησης είναι ότι «το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί και στην εξωτερική και στην εσωτερική του διάσταση με πολλή δουλειά και με γνώμονα και την προάσπιση των συμφερόντων των τοπικών κοινωνιών, με γνώμονα την ανάγκη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βεβαίως την προάσπιση του πολύτιμου αγαθού της ασφάλειας, του αισθήματος ασφάλειας των Ελλήνων και της ασφάλειας της χώρας».

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη σύσκεψη συζητήθηκαν μεταξύ άλλων η προετοιμασία των απαραίτητων πρωτοβουλιών που θα αναληφθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, όπως η ενίσχυση των δομών στα νησιά με περισσότερους γιατρούς, η επικοινωνία με τις τοπικές κοινωνίες για την ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους ως προς το προσφυγικό, η στενότερη συνεργασία με τη Frontex, η ενίσχυση της προστασίας των συνόρων και οι κινήσεις που θα γίνουν σε διπλωματικό επίπεδο.

Deutsche Welle: Σώζεται η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό;

Η αιφνιδιαστική αύξηση του αριθμού των προσφύγων δείχνει σύμφωνα με τη Welt πόσο «ασθενής» είναι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να εντατικοποιήσει τις επαναπροωθήσεις στην Τουρκία.

Η εφημερίδα Süddeutsche του Μονάχου παραθέτει μια πραγματική ιστορία για να καταδείξει με έναν διαφορετικό τρόπο τις όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις που προσλαμβάνει και πάλι το προσφυγικό. «Ο Φικρέτ Ορμάν», διηγείται η αρθρογράφος, «πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης έψαχνε το γιοτ του. Αλλά στο λιμάνι του Μπόντρουμ που το ελλιμενίζει συνήθως, το «Paradiso» είχε κάνει φτερά. Ο Ορμάν ειδοποίησε την αστυνομία και το σκάφος του εμφανίστηκε στην… Κω. Το είχαν κλέψει διακινητές, όπως τον ενημέρωσε η αστυνομία για να μεταφέρουν πρόσφυγες. Όπως σημειώνει η τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ από το λιμάνι του Μπόντρουμ έχουν κλαπεί 12 τέτοια πολυτελή σκάφη ή μόνο οι μηχανές τους ή και το σύστημα ραντάρ».

Η γερμανική εφημερίδα επισημαίνει για όσους από τους άγνωστες του δεν το ξέρουν ότι η απόσταση από το Μπόντρουμ μέχρι την Κω είναι μερικά ναυτικά χιλιόμετρα μακριά. Σαν μια απογευματινή κυριακάτικη βόλτα. Στο άρθρο επισημαίνονται οι γραφειοκρατικές δυσκολίες των υπηρεσιών να διεκπεραιώσουν γρήγορα τις αιτήσεις για χορήγηση ασύλου με αποτέλεσμα οι δομές που υπάρχουν στα νησιά να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες προσφυγικές ροές.

Η εφημερίδα die Welt φέρνει στο προσκήνιο την ίδια τη συμφωνία για το προσφυγικό ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία, την οποία θεωρεί «κλινικά νεκρή» δανειζόμενος έκφραση του Μανώλη Λογοθέτη, Ειδικού Γραμματέα Πρώτης Υποδοχής, με τον οποίο συνομίλησε ο γερμανός αρθρογράφος. «Σεβόμαστε τη συμφωνία» σημειώνει ο Λογοθέτης. «Η συμφωνία μοιάζει σαν έναν ασθενή στην εντατική, που τον επαναφέρουμε στη ζωή. Αλλά είναι γεγονός ότι μέχρι τώρα υπάρχουν ελάχιστα σημεία ζωής». Αυτό είναι και το ερώτημα του αρθρογράφου της Welt. «Τα 16 φουσκωτά, που ήρθαν σε μια ημέρα στη Λέσβο, αποδεικνύουν πόσο αβοήθητη παραμένει ακόμη η ευρωπαϊκή προστασία των συνόρων, όταν η τουρκικές αρχές κλείνουν τα μάτια (στους διακινητές)» επισημαίνει. «Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν το ντιλ που συμφωνήθηκε το 2016 μπορεί να σωθεί».

Κνάους: Η Κομισιόν να καλέσει γρήγορα την Ελλάδα

Στο ίδιο άρθρο φιλοξενούνται απόψεις του Γκέραλντ Κράους από τη δεξαμενή σκέψης European Stability Initiative, του οποίου ιδέα φέρεται να είναι η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Ο Κνάους ελπίζει στη γρήγορη αντίδραση της Κομισιόν σημειώνοντας ότι οι νέοι αριθμοί προσφύγων είναι μικρότεροι από ό,τι πριν από 3 χρόνια. «Αλλά επειδή η Ελλάδα εδώ και καιρό δεν καταφέρνει να εφαρμόσει τη συμφωνία, δεν μπορεί μεσοπρόθεσμα να ανταπεξέλθει των δυσκολιών από ένα μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων… η Ελλάδα χρειάζεται μεγαλύτερη βοήθεια όχι μόνο από την Κομισιόν, αλλά καλύτερα από τη σύμπτυξη όλων των υπηρεσιών ασύλου από όλες τις χώρες για να βοηθήσουν άμεσα την Ελλάδα». Αξίζει να υπογραμμιστεί επίσης ότι ο Κνάους στο άρθρο της γερμανικής εφημερίδας σημειώνει τη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει μια χώρα, όπως η Ελλάδα. «Καμιά χώρα, ούτε ακόμη η Γερμανία και η Γαλλία, δεν θα μπορούσε να διεκπεραιώσει 72.000 αιτήσεις για άσυλο, όπως εκτιμάται ότι δέχεται η Ελλάδα το χρόνο».

Η εφημερίδα die Welt φέρνει στη δημοσιότητα και εμπιστευτική έκθεση της Κομισιόν για το προσφυγικό, η οποία ζητά από την κυβέρνηση να τρέξει πιο γρήγορα τις διαδικασίες για την επαναπροώθηση προσφύγων προς την Τουρκία. «Η ταχύτητα των διαδικασιών είναι ανησυχητικά αργή (…) για μια πιο αποτελεσματική επαναπροώθηση χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες των ελληνικών αρχών. Οι Βρυξέλλες καλούν στην εφαρμογή ενός από κοινά συμφωνημένου τρόπου εργασίας, μεταξύ άλλων με περισσότερο ιατρικό προσωπικό και αύξηση του αριθμού των οριστικών αποφάσεων για να επαναπροώθηση. Αυτά τα μέτρα θα οδηγούσαν σαφώς στην αύξηση των επαναπορωθήσεων» σημειώνεται.