Η τουρκική εισβολή στη Συρία, η στάση Τραμπ και οι προκλήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ

Είναι γεγονός πλέον πως τόσο το Κογκρέσο όσο και οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες έχουν εκφράσει έντονα την αντίθεσή τους στην απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τους Αμερικανούς στρατιώτες από τη Συρία. Αυτό, ωστόσο, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν τον έχει οδηγήσει σε υπαναχώρηση, όπως τον περασμένο Δεκέμβριο. Αυτό σημαίνει ότι η τουρκική εισβολή δεν προσκρούει σε αμερικανικό εμπόδιο, αν και γίνονται προσπάθειες και από τον Λευκό Οίκο να της θέσουν όρια.

Ας μην ξεχνάμε, πάντως, πως ο Ταγίπ Ερντογάν κινείται παράλληλα σε δύο μέτωπα: το ένα η Συρία και το άλλο η κυπριακή ΑΟΖ. Σχεδιάζει να εισβάλει με σκοπό να εκκαθαρίσει όλη τη παραμεθόρια ζώνη της Συρίας με την Τουρκία από τον κουρδικό πληθυσμό, στο όνομα της δημιουργίας ζώνης ασφαλείας. Δεν έχει κρύψει, εξάλλου, ότι σχεδιάζει να εγκαταστήσει εκεί σουνίτες από τη Συρία και από άλλες χώρες.

Ταυτόχρονα, όπως αναφέραμε, κλιμακώνει την επεκτατική πολιτική του στην Κύπρο. Όπως είναι γνωστό, μετά τις παράνομες σεισμικές έρευνες που πραγματοποίησε το “Μπαρμπαρός” στην κυπριακή ΑΟΖ πραγματοποιήθηκαν και δύο παράνομες γεωτρήσεις. Το “Φατίχ” τρύπησε δυτικά της Κύπρου σε ένα σημείο της κυπριακής ΑΟΖ που δεν έχει οριοθετηθεί με συμφωνία, λόγω της τουρκικής άρνησης και γι’ αυτό δεν είχαν παραχωρηθεί δικαιώματα εξόρυξης. Η δεύτερη γεώτρηση έγινε στα χωρικά ύδατα της κατεχόμενης Καρπασίας από το “Γιαβούζ”.

Αυτή τη φορά, η Άγκυρα κάνει ένα ακόμα βήμα. Στέλνει το “Γιαβούζ” (συνοδευόμενο από δύο πολεμικά σκάφη) να τρυπήσει στο θαλάσσιο οικόπεδο 7, τα δικαιώματα εξόρυξης στο οποίο παραχωρήθηκαν στις 18 Σεπτεμβρίου στη γαλλική Total και στην ιταλική ΕΝΙ. Αξίζει, επίσης, να υπογραμμιστεί ότι το γεωγραφικό σημείο που βρίσκεται το οικόπεδο 7 (νότια και δυτικά της Κύπρου) δεν μπορεί με κανέναν ισχυρισμό να διεκδικηθεί ούτε από την Τουρκία ούτε από τους Τουρκοκύπριους, ακόμα κι αν η σημερινή διχοτόμηση μετατρεπόταν σε καθεστώς δύο κρατών.

Το μήνυμα του Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι, λοιπόν, ότι διεκδικεί κάποια κομμάτια της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά ότι δεν θα επιτρέψει στη Λευκωσία να παίρνει αποφάσεις για την ενεργειακούς πόρους του νησιού, χωρίς να έχει συμφωνήσει πρώτα με την τουρκοκυπριακή ηγεσία, δηλαδή με την Άγκυρα.

Η εισβολή στο οικόπεδο 7, πάντως, σημαίνει ότι η επίθεση δεν στρέφεται πια μόνο εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και εναντίον των δύο πετρελαϊκών κολοσσών και των κρατών που έχουν πίσω τους. Με άλλα λόγια, ο Ταγίπ Ερντογάν προσθέτει στα ήδη αρκετά ανοικτά μέτωπα και μέτωπο με τη Γαλλία και την Ιταλία, άρα και με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι εξελίξεις θα δείξουν πως θα αντιδράσει κυρίως το Παρίσι, λόγω και της στρατιωτικής ισχύος που διαθέτει, δεδομένου ότι η Ρώμη δεν αναμένεται να υπερβεί το επίπεδο της διπλωματίας. Το ίδιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μέχρι τώρα κινείται σαν όμηρος του Τούρκου προέδρου, λόγω του μεταναστευτικού. Εάν, όμως, η Γαλλία αποφασίσει να ανοίξει μέτωπο, είναι αναμενόμενο να μετακινήσει και την Ευρωπαϊκή Ένωση σε πιο έμπρακτες αντιδράσεις.

Προς το παρόν, πάντως, το νέο είναι ότι η Τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε το αίτημα της κυβέρνησης για επέκταση της εντολής για στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ έως τις 30 Οκτωβρίου 2020. Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι έχει ολοκληρώσει τις προετοιμασίες για την στρατιωτική εισβολή στην ελεγχόμενη από τους Κούρδους βορειοανατολική Συρία.

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, πως η εμπροσθοφυλακή των δυνάμεων που θα πραγματοποιήσουν την εισβολή, εάν και όποτε αυτή λάβει χώρα, δεν θα είναι τουρκικές δυνάμεις, αλλά ο εξαρτημένος από την Άγκυρα “Ελεύθερος Συριακός Στρατός”, ο οποίος αποτελείται από αντικαθεστωτικούς αντάρτες, κυρίως τζιχαντιστές. Με άλλα λόγια, ο Ταγίπ Ερντογάν μετατρέπει τους συμμάχους του σε “κρέας για τα κανόνια”, προκειμένου να περιορίσει τις τουρκικές απώλειες.

Παρ’ όλες τις προετοιμασίες, δεν υπάρχει σημάδι ότι η εισβολή είναι ζήτημα λίγου χρόνου, χωρίς και να αποκλείεται τίποτα. Κατά μία πληροφορία, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ζητήσει από τον Τούρκο ομόλογό του να μην κάνει κίνηση πριν συναντηθούν το Νοέμβριο στην Ουάσιγκτον. Η θέση, εξάλλου, του Ντόναλντ Τραμπ στο εσωτερικό έχει επιδεινωθεί μετά την απόφασή του. Ακόμα και θερμοί υποστηρικτές του στο Κογκρέσο, έχουν στραφεί εναντίον του στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Είναι κοινό μυστικό, μάλιστα, πως για την απόφαση δεν είχε ενημερωθεί ο υπουργός Εξωτερικών και ενδεχόμενα ούτε και ο υπουργός Άμυνας. Στην Ουάσιγκτον πια πολλαπλασιάζονται αυτοί που κατηγορούν τον πρόεδρο ότι με την απόφασή του ουσιαστικά θα ξαναζωντανέψει το Ισλαμικό Κράτος. Είναι λογικό πως εάν εισβάλει ο τουρκικός στρατός οι κουρδική πολιτοφυλακή δεν θα είναι σε θέση να φυλάξει τους καταυλισμούς με τους αιχμάλωτους τζιχαντιστές.

Η Άγκυρα, πάντως, συναντάει αντιδράσεις και από χώρες, με τις οποίες αυτή την περίοδο συμπορεύεται. Η Ρωσία ναι μεν δεν ευνοεί την εισβολή, αλλά, μετρώντας συνολικά τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, δεν θέλει να έλθει σε αντίθεση με τον Ταγίπ Ερντογάν. Το Ιράν, όμως, δια του υπουργού Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ κάλεσε την Άγκυρα να μην εισβάλει στη Συρία. Τη θέση της Τεχεράνης την είπε και προσωπικά στον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν.