«Σύννεφα» στα ελληνοτουρκικά - Συμφωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν για στρατιωτικά ΜΟΕ

Σε μία «ανοιχτή συζήτηση» όπου «κατεγράφησαν οι εκατέρωθεν διαφωνίες» και τελικά διαπιστώθηκε ότι «δυσκολίες στη σχέση με την Τουρκία υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν» εξελίχθηκαν οι υψηλόβαθμες ελληνοτουρκικές συνομιλίες υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ Ερντογάν που έγιναν την Τετάρτη στο Λονδίνο, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ που παραπέμπουν περισσότερο σε παράλληλους μονολόγους.

Τα τελευταία χρόνια και μέχρι πριν από λίγο καιρό Ελλάδα και Τουρκία προσπαθούσαν να ενταφιάσουν τα διμερή προβλήματα και να εμβαθύνουν τις σχέσεις τους αναζητώντας συνεργασίες στον οικονομικό τομέα, το εμπόριο και τον τουρισμό, ενώ παράλληλα συζητούσαν στο διπλωματικό πεδίο αναζητώντας τρόπους για να οριοθετήσουν την μεταξύ τους υφαλοκρηπίδα. Η σημερινή πραγματικότητα απέχει από τις προσπάθειες που καταβάλλονταν όταν κορυφαίοι υπουργοί από την ελληνική και την τουρκική κυβέρνηση συνεδρίαζαν από κοινού στο πλαίσιο των λεγόμενων συμβουλίων στρατηγικής συνεργασίας. Η έκρηξη των μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία και κυρίως οι απειλητικές κινήσεις της Άγκυρας με τις οποίες οι Τούρκοι επιχειρούν να καρπωθούν μεγάλο τμήμα από τις θαλάσσιες ζώνες στην ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, που η Ελλάδα θεωρούσε ότι της ανήκουν και θα μπορούσε να αξιοποιήσει εκμεταλλευόμενη τον υποθαλάσσιο πλούτο, διαμόρφωσαν ένα τελείως διαφορετικό σκηνικό που παραπέμπει ευθέως σε κρίση.

Με αυτά τα δεδομένα, και ενώ η τουρκική κυβέρνηση κατάφερε να βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων το μάξιμουμ των διεκδικήσεών της απέναντι στην Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν επικεφαλής αντιπροσωπειών στις οποίες συμμετείχαν επίσης οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και Μεβλούτ Τσαβούσοσογλου, οι υπουργοί Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και Χουλουσί Ακάρ και επίσης οι Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού), Αλέξανδρος Διακόπουλος (σύμβουλος εθνικής ασφαλείας) και Δημήτρης Τσιόδρας (διευθυντής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού) μαζί με τους Μπεράτ Αλμπαϊράκ και Μπιναλί Γιλντιρίμ είχαν κρίσιμες συνομιλίες διάρκειας μιάμισης ώρας όπου «κατεγράφησαν οι εκατέρωθεν διαφωνίες» κατά την άποψη που εξέφρασε μετά ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Στις συνομιλίες «δεν υπήρχε πολεμική ατμόσφαιρα» κατά την άποψη ενός εκ των συμμετεχόντων, ούτε και παρήχθησαν ουσιαστικά αποτελέσματα. «Αλλά η συζήτηση είναι πάντοτε καλύτερη από τις ανακοινώσεις» σχολίασε διπλωματικός παράγοντας αναφερόμενος στις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας που φέρνουν την Αθήνα προ τετελεσμένων, όπως η συμφωνία για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης που αγνοεί την Ελλάδα και διαγράφει την επήρεια ολόκληρης της Κρήτης, η ανακοίνωση των τουρκικών θέσεων για τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας τους στην ανατολική Μεσόγειο που επικάθεται σε περιοχές ελληνικής κυριαρχίας και η επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής διπλωματίας ότι τα ελληνικά νησιά που βρίσκονται στην «λάθος πλευρά», όπως το Καστελόριζο, έχουν μόνο χωρική θάλασσα 6 ναυτικών μιλίων και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όφελος της Ελλάδας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των λοιπών θαλασσίων ζωνών.

Συμφωνία για στρατιωτικά ΜΟΕ

Αφού οι συνομιλίες της ελληνικής και της τουρκικής αντιπροσωπείας επιβεβαίωσαν το χάσμα μεταξύ της Αθήνας και της Άγκυρας, τι παρήγαγε η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Λονδίνο;

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι «οι δύο πλευρές ωστόσο συμφώνησαν στη συνέχιση των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης του υπουργείου Εθνικής Άμυνας», μια συζήτηση που ξεκίνησε στις αρχές του 2019 με σκοπό την επανενεργοποίηση του μνημονίου Παπούλια-Γιλμάζ και την αποφυγή ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο.

«Το αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν προδιαγεγραμμένο, αυτό που έγινε ήταν περισσότερο μια σκληρή συζήτηση παρά μια εκτόνωση της έντασης» είπε στο protothema διπλωματικός παράγοντας με εμπειρία πολλών ετών στον χειρισμό των ελληνοτουρκικών θεμάτων.

Ο παράγοντας Τραμπ και η στήριξη της Ελλάδας από State Department, Κομισιόν, Γαλλία και Ισραήλ

Πριν γευματίσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και ακόμη 7 Ευρωπαίους ηγέτες που διαθέτουν άνω του 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συνάντησε κατ' ιδίαν -και χωρίς να έχει προγραμματιστεί εκ των προτέρων- τον Ταγίπ Ερντογάν. Τι συζήτησαν ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι ακόμη γνωστό, όμως η επιμονή του προέδρου των ΗΠΑ να εγκαθιδρύσει προσωπική σχέση με τον πρόεδρο της Τουρκίας δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις για την Ελλάδα, την ώρα που η αμερικανική γραφειοκρατία δεν βλέπει με καλό μάτι τις τουρκικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Το State Department χαρακτήρισε επισήμως «προκλητική» και «μη χρήσιμη» την συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης, ενώ θέση υπέρ των ελληνικών θέσεων πήραν ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, το Ισραήλ και η Κομισιόν.

«Η Τουρκία οφείλει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των μελών του ΝΑΤΟ» τόνισε ο κ. Μακρόν εκφράζοντας την στήριξη του για τις ανησυχίες της Ελλάδας αναφορικά με την συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ εξέφρασε την στήριξη και την αλληλεγγύη του στην Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες της εκφράζοντας την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε προσπάθεια να παραβιαστούν τα ελληνικά δικαιώματα.

Οι Τούρκοι προαναγγέλλουν έρευνες στις θαλάσσιες ζώνες που διεκδικούν με την Λιβύη

Πριν την έναρξη των ελληνοτουρκικών συνομιλιών στο Λονδίνο, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ έριξε λάδι στη φωτιά προαναγγέλλοντας την έναρξη ερευνών και γεωτρήσεων στις θαλάσσιες ζώνες νότια της Κρήτης που οριοθέτησαν μονομερώς Τουρκία και Λιβύη. «Οι εταιρείες μας θα ξεκινήσουν έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων. Πρώτα όμως θα κυρωθούν οι συμφωνίες στα κοινοβούλια των δύο χωρών και μετά θα παραχωρηθούν οικόπεδα» δήλωσε ο κ. Ντονμέζ αποκαλύπτοντας τον σχεδιασμό της τουρκικής κυβέρνησης για τους επόμενους μήνες, με σκοπό να δημιουργήσει τετελεσμένα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την αντίδραση της Ελλάδας.

Παναγιωτόπουλος: Ο Ερντογάν είπε ότι καλό θα είναι να πέσουν οι τόνοι

Λεπτομέρειες από τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Λονδίνο έδωσε το πρωί της Πέμπτης ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.

Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας η ελληνική πλευρά ζήτησε να λάβει γνώση της συμφωνίας Τουρκίας-Λιβυής «αλλά δεν κατέστη δυνατό να γίνει ενημέρωση». Σύμφωνα με τον ίδιο «διαπιστώσαμε ότι το πρόβλημα δεν είναι φοβερό καθώς εφόσον περάσει από την τουρκική βουλή θα δοθεί στη δημοσιότητα».

«Χαριτολογώντας ο Ερντογάν είπε ότι θα μπορούσατε να το πάρετε από τον πρέσβη αλλά τον απομακρύνετε» πρόσθεσε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος.

Όπως είπε ο υπουργός Άμυνας στον ΑΝΤ1 ήταν η ελληνική πλευρά που έβαλε στο τραπέζι το προσφυγικό ζητώντας από την Τουρκία «να αντιληφθεί ότι έχει να κερδίσει εάν συνεργαζόμενη με την Ελλάδα προσπαθήσει να πείσει την Ευρώπη να κάνει αυτό που πρέπει και να σηκώσει το βάρος που της αναλογεί».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε, επίσης, στον Ταγίπ Ερντογάν ότι «οι τουρκικές λιμενικές αρχές δεν συνεργάζονται το τελευταίο διάστημα» καθώς υπάρχει αύξηση των ροών.

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος προανήγγειλε, ακόμα, αλλαγή «προς το αυστηρότερο ως προς τον έλεγχο των συνόρων ξεκινώντας από τα χερσαία σύνορα που είναι πιο εφικτίο να είνα διαχερίσιμο».

«Δεν έφυγα από τη συνάντηση με την αίσθηση ότι είχα ανθρώπους που είχαν να πουν αυτό που ήθελαν και αποχώρησαν χωρίς να δοθεί η εντύπωση ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνεννόησης» είπε για το κλίμα της συνάντησης προσθέτοντας ότι «ο κ. Ερντογάν είπε ότι καλό θα είναι να πέσουν οι τόνοι λες και είμαστε εμείς που ανεβάζουμε τους τόνους».

Σε κάθε περίπτωση ο υπουργός Άμυνας είπε ότι «ετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα σε όλα τα επίπεδα» υπογραμμίζοντας ότι «η συμπεριφορά της Τουρκίας πρέπει να μας προβληματίζει αλλά οχι να μας φοβίζει».