Ελληνοτουρκικά: Οι προκλήσεις της Τουρκίας, η αντίδραση της Αθήνας και η στάση των ΗΠΑ

O χρόνος μετά την ανακοίνωση της υπογραφής του Μνημονίου Κατανόησης επί Θαλασσίων Δικαιοδοσιών (Maritime Jurisdictions) μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μοιάζει να έχει αποκτήσει ιδιαίτερη πυκνότητα.

Η Άγκυρα κατέθεσε, όπως, αναμενόταν στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της συμφωνίας με τη Λιβύη.

Οι εξελίξεις στο διπλωματικό πεδίο είναι καταιγιστικές και στον χορό αυτών εισέρχονται και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αποστασιοποιούνται πλήρως από την μέχρι πρότινος σύμμαχο χώρα Τουρκία σε πολλαπλά κρίσιμα μέτωπα. Ένα από αυτό είναι και η ελληνοτουρκική διένεξη: «Τα κατοικημένα νησιά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και την διεθνή πρακτική έχουν ίσα δικαιώματα με το ηπειρωτικό έδαφος», δήλωσε ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάϊατ, επιφέροντας ένα καίριο πλήγμα στις επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν.

Σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους, επισήμανε ότι αυτή είναι η νομική άποψη των ΗΠΑ, μετά από προσεχτική μελέτη του κειμένου της συμφωνίας. Η παρέμβαση αυτή έρχεται μετά και την ανακοίνωση του State Department που είχε χαρακτηρίσει τη συμφωνία "προκλητική". Επιπλέον, συμπίπτει χρονικά και με την επιβολή κυρώσεων, με πλειοψηφία 18-4 από την επιτροπή εξωτερικών της αμερικανικής Γερουσίας για την εισβολή στη Συρία και την αγορά S-400 και την επικύρωση από την αμερικανική Γερουσία του ψηφίσματος για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε ότι οι «μονομερείς διακηρύξεις που παραβλέπουν τις θέσεις των κρατών που επηρεάζονται, στην προκειμένη περίπτωση της Αιγύπτου και της Ελλάδας», δεν είναι ορθός τρόπος αντιμετώπισης των ζητημάτων.

Ραγδαίες, όμως, είναι οι εξελίξεις και στην Λιβύη μετά την εντολή του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ να καταλάβει την πόλη. Σε τηλεοπτικό διάγγελμα του που μεταδόθηκε από το δίκτυο Al Arabiya, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης κάλεσε τις δυνάμεις του να προωθηθούν προς το κέντρο της Τρίπολης, στην «τελική μάχη», όπως είπε, για την πρωτεύουσα. Ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA), υπό την αρχηγία του Χάφταρ, εξαπέλυσε και στις αρχές Απριλίου ευρείας κλίμακας επιχείρηση με σκοπό να πάρει τον έλεγχο της Τρίπολης, όπου εδρεύει η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του πρωθυπουργού Φάγεζ ας Σάρατζ.

Η αναγνωρισμένη και από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Λιβύης ελέγχει μόλις το 10% του εδάφους της χώρας στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι πόλεις Μισράτα και Σύρτη αλλά και η πρωτεύουσα Τρίπολη. Η κυβέρνηση αυτή αναγνωρίζεται από την Τουρκία και από την Ιταλία. Και όλα αυτά, τη στιγμή που διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Τουρκία εκβίασε την Λιβύη για να συναινέσει στην υπογραφή της παράνομης συμφωνίας με την αποστολή όπλων. Αναφέρουν μάλιστα ότι η ελληνική πλευρά έχει στη διάθεσή της στοιχεία για την αποστολή των όπλων στο λιμάνι της Λιβύης και γνωρίζουν τόσο τον χρόνο της παράδοσης όσο και το πλοίο με το οποίο έγιναν.

Στο πλευρό της Ελλάδας τάχθηκε όπως αναμενόταν και ο πρόεδρος της Βουλής της Λιβύης Αγκίλα Σάλεχ Ίσα. Βρισκόμενος χθες στην Αθήνα, έστειλε ηχηρό μήνυμα στην Άγκυρα και την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάραζ, για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η Βουλή της Λιβύης φαίνεται πως στέκεται στο πλευρό της Ελλάδα και ήδη έχει προχωρήσει σε κινήσεις ακύρωσης του συμφώνου, ενώ υπογραμμίζει πως οποιαδήποτε περαιτέρω εμπλοκή της Τουρκίας στα εσωτερικά θέματα της χώρα, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής ενέργειας φυσικά, θα αναχαιτιστεί άμεσα.