European Super League: Την «έχτιζαν» από το 1999, κατέρρευσε μέσα σε δύο μέρες - Όλο το χρονικό

Το περασμένο σαββατοκύριακο 12 μεγάλοι σύλλογοι ανακοίνωναν την πρόθεσή τους να ανοίξουν ένα κλειστό κλαμπ, η δημιουργία του οποίου πήγε να φέρει τα πάνω-κάτω στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα. Τρεις ομάδες από την Ιταλία (Γιουβέντους, Ίντερ, Μίλαν) τρεις από την Ισπανία (Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα, Ατλέτικο Μαδρίτης) και άλλες έξι από την Αγγλία (Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μάντσεστερ Σίτι, Τσέλσι, Άρσεναλ, Λίβερπουλ, Τότεναμ) έκριναν σκόπιμο να αψηφήσουν την Ομοσπονδία και να κοινοποιήσουν την απόφασή τους να «αποσπαστούν» σε μια λίγκα πλουσίων στην οποία δεν θα υπήρχε προβιβασμός/υποβιβασμός, αλλά κοινός παρονομαστής θα ήταν το θέαμα. Ή για να μιλήσουμε στην δικιά τους γλώσσα, το χρήμα.

«Το κάνουμε για να σώσουμε το ποδόσφαιρο», δήλωσε στις αρχές της εβδομάδας ο πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, Φλορεντίνο Πέρεθ, αλλά όταν ακούς για σωτηρίες... δεν «κρατάς μικρό καλάθι». Δεν κρατάς καθόλου καλάθι. Κυρίως γιατί αλλιώς αντιλαμβάνονται οι πραγματικοί ποδοσφαιρόφιλοι το άθλημα και αλλιώς το αντιλαμβάνεται ο ίδιος. Το... μαρτύρησε, άλλωστε, όταν στην ίδια συνέντευξη έκανε λόγο για τα εισοδήματα των συλλόγων εν μέσω πανδημίας, την έτσι κι αλλιώς δεδομένη απώλεια κερδών, και τις νέες λύσεις που πρέπει να βρίσκονται για να είναι βιώσιμο το σπορ -πάντα στα δικά τους μέτρα. Με άλλα λόγια, «πρέπει να εισπράξουμε περισσότερα». Με δικά του λόγια, «Στη Ρεάλ χάσαμε πολλά λεφτά, 400 εκατομμύρια ευρώ σε δυο χρόνια, είμαστε σε άσχημη κατάσταση. Συνολικά οι 12 σύλλογοι χάσαμε 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Θέλαμε να φτιάξουμε από πριν την Super League αλλά η πανδημία επίσπευσε καταστάσεις. Είμαστε όλοι κατεστραμμένοι στο ποδόσφαιρο. Η UEFA έχει το μονοπώλιο, αλλά πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια. Με το Τσάμπιονς Λιγκ παίρνεις 120-130 εκατομμύρια ευρώ, αλλά με την Super League θα κερδίζεις μέχρι και πέντε φορές περισσότερα. Διανύουμε περίοδο μεγάλου κινδύνου, θέλουμε να σώσουμε το ποδόσφαιρο για τα επόμενα 20 χρόνια».

Εν ολίγοις, δηλαδή, σύλλογοι, διαφημιστές και διαφημιζόμενοι, συγκεκριμένες αγορές, πλατφόρμες streaming, παράγοντες, παίκτες και ατζέντηδες θα ήταν όλοι ικανοποιημένοι και χορτασμένοι μέσα στη νέα λίγκα, πατώντας όμως σε ένα επί της ουσίας καμένο τοπίο, πάνω σε όλα τα ποδοσφαιρικά ιδεώδη, και κυρίως σε όλα εκείνα τα στοιχεία που έχουν κάνει το άθλημα το πιο δημοφιλές του πλανήτη. Ποια είναι αυτά; Ψάξτε να τα βρείτε από τις αλάνες μέχρι τις φυλακές, και γενικά όποιο μέρος μπορείς κλωτσώντας μερικά πανιά να σταματήσεις ακόμη και πολέμους, στον περιβάλλοντα χώρο των γηπέδων πριν από ένα κρίσιμο (ή και όχι τόσο κρίσιμο) ματς, στα δάκρυα τα γέλια και τις ιαχές της εξέδρας, στο παιδί που περίμενε καρτερικά δύο εβδομάδες για να δει την ομάδα του να παίζει στο τοπ ευρωπαϊκό επίπεδο ακόμη κι αν καθισμένο στο πάτωμα μπροστά από την τηλεόραση ήξερε πως οι ήρωές του δεν είχαν καμία ελπίδα (αλλά... με την ελπίδα) κόντρα στον εκάστοτε Γολιάθ, ή/και στην μεγαλύτερη επιτυχία του ελληνικού αθλητισμού τουλάχιστον όσον αφορά την σύγχρονη ιστορία, το Euro του 2004...

Ετοιμάζονταν από το 1999 αλλά το οικοδόμημα κατέρρευσε σε δυο μέρες

Οι σκέψεις για την European Super League, βάσει και των λεγομένων του Πέρεθ, δεν έγιναν τώρα. Απλώς τώρα θεώρησαν πως είχε έρθει η ώρα για να υλοποιηθούν. Και φυσικά, για να γίνει κάτι τέτοιο έπρεπε να υπάρχει πρόσφορο έδαφος, το οποίο προφανώς δεν δημιούργησε ο κορωνοϊός και η πανδημία αλλά οι πράξεις διοικούντων και ιδιοκτητών των συλλόγων όλα αυτά τα χρόνια. Και δη όλων εκείνων που... εισέβαλαν στην Ευρώπη για να αγοράσουν μετοχές αδιαφορώντας για την ιστορία των κλαμπς -ενδιαφερόμενοι μόνο για το πως θα εκμεταλλευτούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα την συγκυρία.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτό της οικογένειας Γκλέιζερ, η οποία αγόρασε την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Και δεν είναι τυχαίο το παράδειγμα των Γκλέιζερς, αφού ασχολήθηκαν ενεργά με το ποδόσφαιρο όταν ο τραπεζίτης και νυν εκτελεστικός αντιπρόεδρος των «κόκκινων διαβόλων», Εντ Γούντγουορντ, από το πόστο του στην JP Morgan (1999) είχε προτείνει στον Μάλκολμ Γκλέιζερ να προχωρήσει σε αυτήν την επενδυτική κίνηση, αρχικά με αγορά μειοψηφικού πακέτου το 2003, και από εκεί στο 2005 και το deal της τελευταίας στιγμής για το 98% των μετοχών. Τότε η συμφωνία χαρακτηρίστηκε αμφιλεγόμενη μιας και φόρτωσε ευθύς αμέσως στον σύλλογο δανειοληπτικά χρέη προς την JP Morgan. Έκτοτε, μαζί με τους τόκους κόστισε στην Γιουνάιτεντ πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ.

Με άλλα λόγια, θα μπορούσε δηλαδή να πει κανείς πως 7+16 χρόνια αργότερα πήγαινε να κλείσει ένας κύκλος, που θα έδινε την σειρά του σε έναν νέο κατά τον οποίο η JP Morgan θα συνέχιζε κανονικά τις «δουλειές» της αφού θα αποτελούσε τον βασικό χρηματοδότη της Super League, δίνοντας προς τους συλλόγους πάνω από 3.5 δισεκατομμύρια ευρώ ως πρώτα δάνεια (με επιτόκιο ύψους 2% - 3%) ώστε αυτοί να μπορούν να σταθούν στη νέα κατηγορία.

Υπολόγιζαν χωρίς τον ξενοδόχο…

Θαμπωμένοι από τον χρυσό που είχαν απλωμένο μπροστά τους, οι ποδοσφαιρικοί ολιγάρχες και οι «παρατρεχάμενοί» τους είχαν ετοιμάσει ένα... πολύ όμορφο πλάνο που ταίριαζε με εκείνη την παλιά ατάκα, «πονάει δόντι, βγάζει δόντι». Με έπαρση και αλαζονεία, όπως αυτές αποτυπώθηκαν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο στην συνέντευξη του Πέρεθ ενώ σύσσωμος ο ποδοσφαιρικός κόσμος «έβραζε», είχαν αποφασίσει πως θα περάσει το δικό τους ο κόσμος να χαλάσει. Και η αλήθεια είναι πως είχαν αρκετές πιθανότητες να δουν το πρότζεκτ τους να παίρνει σάρκα και οστά, αλλά όπως ευτυχώς αποδείχθηκε μόνον αν το έφτιαχναν για συγγενείς και φίλους. Ο ξενοδόχος στην προκειμένη περίπτωση είναι άλλος. Ή καλύτερα, άλλοι.

 Φίλαθλος και οπαδός είναι δύο διαφορετικές λέξεις, με διαφορετική σημασία, που συχνά (και λανθασμένα) τις συγχέουμε. Ακόμη κι αν αυτό «δικαιολογείται», εδώ ο διαχωρισμός είναι σαφής, κάτι που αποδείχθηκε από τις μαζικές κινητοποιήσεις των τελευταίων ωρών οι οποίες οδήγησαν και στην διάλυση της ESL. Με τις ευλογίες των απανταχού φιλάθλων, είχε έρθει η ώρα των οπαδών να πάρουν το... όπλο τους και να βγουν στους δρόμους για να απαιτήσουν από τους διοικούντες να κάνουν πίσω. Γιατί όπως είπε και ο πιο ωραίος «Τρελός» του αθλήματος, ο Μαρσέλο Μπιέλσα, «Το ποδόσφαιρο ανήκει σε όλους. Ακόμη κι αν υπάρχουν ιδιοκτήτες, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες ενός συλλόγου είναι αυτοί που αγαπούν το έμβλημα στη φανέλα. Και χωρίς αυτούς δεν υπάρχει ποδόσφαιρο». Ο αιθεροβάμων πρόεδρος Πέρεθ είχε την εντύπωση πως όλοι αυτοί οι ρομαντικοί θα ήταν αδύναμοι μπροστά στη νέα, καταναλωτική γενιά που δεν θα είχε πρόβλημα να αναδείξει το νέο προϊόν, μια γενιά την οποία δημιούργησε αυτός και η «παρέα» του κυρίως τα τελευταία δέκα χρόνια με τον χορό εκατομμυρίων όσον αφορά τις μεταγραφές και τα συμβόλαια των παικτών, τα νέα γήπεδα που γκρέμισαν τα προηγούμενα, και την υπερπροβολή των πρωταγωνιστών κυρίως μέσα από το βασικότερο όπλο τους, τη διαφήμιση. Θα μπορούσε. Αλλά καθ' όπως φαίνεται, ο ρομαντισμός δεν έχει πεθάνει ούτε στο 2021.

Ωστόσο η ισχυρή ποδοσφαιρική κουλτούρα των Βρετανών κράτησε ψηλά την σημαία. Με Γερμανούς και Γάλλους να μην έχουν άμεσο συμφέρον αφού καμία ομάδα τους δεν συμπεριλαμβανόταν ανάμεσα σε αυτές που ήταν διατεθειμένες να συμμετάσχουν στο ποδοσφαιρικό έκτρωμα, οι Άγγλοι βγήκαν στους δρόμους ενώνοντας τις φωνές τους ακόμη κι αν δεν είχαμε «πανηγυράκια» με κοινά κασκόλ, και πέρασαν το πιο ηχηρό μήνυμα τόσο στους απ' έξω, όσο και στους από μέσα. Αυτό γίνεται κατανοητό και από τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν οι πρωταγωνιστές, παίκτες και προπονητές, που αρχικά εμφανίζονταν αρκετά προσεκτικοί στις δηλώσεις τους, κάτι που δεν υπολόγιζαν στην πορεία εκφράζοντας ακόμη και τον αποτροπιασμό απέναντι στις ορέξεις των αφεντικών τους. Φάνηκε επίσης όταν ο ιδιοκτήτης της Λίβερπουλ, Τζον Χένρι, αναγκάστηκε να απευθύνει δημόσια συγγνώμη σε όλη την οικογένεια της Λίβερπουλ, γενόμενος ο πρώτος ισχυρός που βρήκε το σθένος να βγει μπροστά στις κάμερες.

Στην UEFA ήξεραν για χρόνια, αλλά μόλις τώρα τους έζωσαν τα... φίδια

Μιλώντας για βαρύγδουπες δηλώσεις, την περασμένη Δευτέρα μεγάλη αίσθηση έκανε η συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, ο οποίος εν εξάλλω έριξε ευθείες βολές προς πολλές κατευθύνσεις. Δύσκολο να απομονώσεις τα λεγόμενά του, ωστόσο αν πρέπει να κρατήσουμε κάτι στην άκρη, αυτό είναι το περί... ερπετών, με τον 53χρονο να ισχυρίζεται πως «δεν ήξερε ότι έχει δίπλα του τόσα φίδια, αλλά τώρα ξέρει». Κι αυτό γιατί ο Τσέφεριν «φωτογράφιζε» τον Γούντγουορντ και παράλληλα κατονόμαζε τον πρόεδρο της Γιουβέντους αλλά και κουμπάρο του, Αντρέα Ανιέλι, από τον οποίο αισθάνεται περισσότερο προδομένος.

Ωστόσο εδώ δεν υπάρχει αυτό που λέμε, «δεν ήξερες, δεν ρώταγες». Γιατί ήξεραν και δεν ρώτησαν ποτέ, παρά μόνο τώρα που ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Όχι μόνο όσον αφορά τόσο την ρομαντική πλευρά της υπόθεσης αλλά και την πιο πρακτική, με την κατάσταση εις βάρος τους δηλαδή, μιας και η UEFA ήταν έκπτωτη και εντελώς αδύναμη απέναντι στην πρόθεση των πλουσίων για δημιουργία δικιάς τους λίγκας.

Αιτίες για άμεση δράση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας υπήρξαν πάμπολλες στο παρελθόν. Όμως η UEFA επέλεξε να κάνει τα στραβά μάτια αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις να συμπορευτεί με τους αιτούντες, δήθεν στον βωμό της εξέλιξης του αθλήματος και του κοινού καλού, υποκύπτοντας στα αιτήματα και τις πιέσεις των μεγάλων όπως το απλωμένο πρόγραμμα για να καρπώνονται περισσότερα από τα τηλεοπτικά, αποφασίζοντας για αυξημένα κέρδη στο Τσάμπιονς Λιγκ αλλά και για περισσότερες θέσεις που θα δίνουν πρόκριση στην διοργάνωση ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος να χαθούν αυτά τα αυξημένα κέρδη. Για να μην αναφερθούμε στην... ελευθερία όσον αφορά τις αγοραπωλησίες των συλλόγων από επενδυτές από κάθε πλευρά του πλανήτη, όπως το 2003 με τον Ρομάν Αμπράμοβιτς στην Τσέλσι, το 2005 με τους Γκλέιζερς στην Γιουνάιτεντ, το 2008 με τον Σεΐχη Μανσούρ στην Μάντσεστερ Σίτι, το 2010 με το Fenway Sports Group στην Λίβερπουλ, το 2011 με την Qatar Sports Investments στην Παρί Σεν Ζερμέν, το 2016 με το Suning Group στην Ίντερ, ακόμη και την αγορά της ρωσικής Ανζί από τον Σουλεϊμάν Κερίμοφ το 2011 -και ενώ το 2021 η ομάδα έχει ήδη υποβιβαστεί από την πρώτη κατηγορία...

Μέχρι και το «Ελβετικό Μοντέλο» σκοπεύει να περάσει στο Τσάμπιονς Λιγκ, καταργώντας επί της ουσίας την διοργάνωση όπως την ξέραμε/αγαπήσαμε τόσο πριν όσο και μετά το 1992-93, για να φέρουν στην θέση της μία άλλη με εντελώς διαφορετικό φορμάτ (10 παιχνίδια ομίλων μέχρι τα Χριστούγεννα και φάση των «16» από ‘κει κι έπειτα) και στην οποία θα συμμετέχουν και τέσσερις ομάδες περισσότερες (από τις 32 πάμε στις 36).

Για καλή της τύχη, δεν χρειάστηκε να τρέξει παραπάνω για να βρει την άκρη του νήματος χωρίς να αχρηστευτεί η ίδια, αφού ο ποδοσφαιρικός λαός έπραξε τα δέοντα, λίγο πριν «επιστρέψει στην κανονικότητα» και τα... ξανά βάλει μαζί της με το... γνωστό, UEFA Mafia! Άλλωστε, μετά τις αλυσιδωτές εξελίξεις, η Ευρωπαϊκή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ετοιμάζεται να ικανοποιήσει ξανά τις οικονομικές απαιτήσεις των μεγαθήριων, υποκύπτοντας -κατά πολλούς- στην μπλόφα τους με την ESL. Άλλου... παπά Ευαγγέλιο, βέβαια, αφού το κόστος στα φυσικά πρόσωπα είναι τεράστιο. Κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν θα έχει ξανά την ίδια αντιμετώπιση. «Θα το θυμόμαστε», η υπόσχεση των οπαδών...

Οι ενορχηστρωτές και το μάρμαρο

Βασικοί ενορχηστρωτές του εγχειρήματος ήταν οι Εντ Γούντγουορντ, Αντρέα Ανιέλι και Φλορεντίνο Πέρεθ, οι οποίοι βγήκαν μπροστά ο ένας για κάθε χώρα που εκπροσωπεί. Και δεν τους βγήκε σε καλό, αφού 2/3 πλήρωσαν ήδη το μάρμαρο.

Η σχέση του πρώτου με το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και η επαγγελματική του ανέληξη σε έναν χώρο που δεν τον ήθελε κανείς εκτός από τους εργοδότες του δεν ήταν καθόλου απίθανο να τον κάνουν να ονειρεύεται πως μια μέρα θα έφτανε ακόμα και στην προεδρία της UEFA ή/και της FIFA. Εξυπηρετώντας με τον καλύτερο τρόπο συμφέροντα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Γούντγουορντ αποτελούσε τον πιο μισητό παράγοντα στις τάξεις των οπαδών της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που είχαν... λυσσάξει όλα τα προηγούμενα χρόνια για να τον ξεφορτωθούν. Ωστόσο εκείνος μακροημέρευε παρά την στοχοποίησή του. Αρκετές ομοιότητες έχει και η περίπτωση Ανιέλι και ίσως δεν υπάρχει μεγαλύτερη ηθική δικαίωση από την τροπή που παίρνουν τα πράγματα, με τις εξελίξεις να τους φέρνουν στην πόρτα της εξόδου.

Από την άλλη, όσον αφορά τον Πέρεθ όλα δείχνουν πως παραμένει αμετανόητος και πως θα μείνει μόνος πάνω στην σανίδα να φωνάζει πως αυτός είναι σωστός και όλοι εμείς οι υπόλοιποι δεν βλέπουμε την μεγαλύτερη εικόνα. Αλλά... βρίσκει και τα κάνει, με τους κακομαθημένους οπαδούς της Ρεάλ Μαδρίτης όχι μόνο να δείχνουν ανοχή, αλλά στην πλειοψηφία τους να επικροτούν την δράση του όλα τα προηγούμενα χρόνια, βάζοντας κάθε φορά στο επίκεντρο ποδοσφαιριστές και προπονητές.

Καλύτερα τα... κρύα βράδια στο Στόουκ

«Είναι καλός. Αλλά μπορεί να το κάνει σ’ ένα κρύο και βροχερό βράδυ του χειμώνα στο Στόουκ;». Με τους Λιονέλ Μέσι και Κριστιάνο Ρονάλντο στο πικ τους, πριν μια δεκαετία, οι τηλεοπτικοί σχολιαστές Άντι Γκρέι και Ρίτσαρντ Κιζ άνοιξαν κουβέντα για την ποιότητα των δύο και κατά πόσο ο πρώτος θα μπορούσε να έχει ανάλογη πορεία με τον CR7 στο αγγλικό πρωτάθλημα, δεδομένου του physicallity της Πρέμιερ Λιγκ.

Η ατάκα έμελε να περάσει στην ιστορία, με τους Άγγλους να την κάνουν ακόμη και πλακάτ το τελευταίο 24ωρο, για να υπενθυμίσουν σε όλους πως ο κόσμος γύρω μας μπορεί να αλλάξει, αλλά καλό θα ήταν κάποιες αξίες να παραμένουν σταθερές παρά την δεδομένη αβεβαιότητα για το μέλλον του αθλήματος. Γιατί μπορεί ήδη να αφήνουμε πίσω μας την ESL (κι ας λένε κάποιοι πως θα ξανά συζητηθεί -δεν υπάρχει τίποτα να συζητηθεί στην ουσία), αλλά ούτως ή άλλως τα σημάδια δείχνουν πως το ποδόσφαιρο όπως το νομίζαμε μικροί, το πραγματικό ποδόσφαιρο, είναι σε φάση σοβαρής σήψης εδώ και αρκετά χρόνια, και παρά τη θετική εξέλιξη με τη νέα λίγκα, το μέλλον μοιάζει δυσοίωνο. Το μόνο που μένει να αποδειχθεί είναι αν θα βρεθεί κάποιος να τραβήξει το καλώδιο από την πρίζα, ή αν οι οπαδοί θα έχουν τον τελευταίο λόγο, όπως και με την European Super League.