Η 7η Ιουνίου 1993 ήταν μία συνηθισμένη καλοκαιρινή μέρα. Το ΝBA προετοιμαζόταν για τη σειρά των τελικών ανάμεσα στους Φοινιξ Σανς και τους Σικάγο Μπουλς του Μάικλ Τζόρνταν, ενώ η Ευρώπη κινούνταν στους ρυθμούς της προετοιμασίας των ευρωπαϊκών ομάδων για το Ευρωμπάσκετ.
Όμως η μοίρα είχε άλλη άποψη για τον Ντράζεν. Και αυτό γιατί μια μέρα σαν και αυτή κόπηκε άδοξα στα 29, το νήμα της σύντομης ζωής του στον βροχερό αυτοκινητόδρομο Νυρεμβέργης - Μονάχου, περίπου 24 χιλιόμετρα από το Ιγκολσταντ. Ο χρόνος θα σταματούσε για πάντα στις 17:20 το απόγευμα. Ήταν η στιγμή που θα περνούσε στην απέναντι όχθη.
Φίλοι και εχθροί του αναγνώριζαν ότι ήταν εκείνος που με την του διηύθυνε την ορχήστρα. Εξού και τα προσωνύμια «γιος του Διαβόλου» και «Μότσαρτ». Είχε εκείνο το χάρισμα που κατείχαν ελάχιστοι. Κατάφερνε και έβαζε τη μπάλα στο αντίπαλο καλάθι με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Γι’ αυτό και σκορπούσε ρίγη ενθουσιασμού στους λάτρεις της «σπυριάρας» που γέμιζαν τις κερκίδες για να παρακολουθήσουν τα μαγικά του.
Ένα μήνα πριν τον θάνατο του η «Sportske Novosti», έδωσε το λόγο σε γνωστούς Κροάτες προπονητές, για να ψηφίσουν τους κορυφαίους παίκτες που έβγαλε η πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς νίκησε στο νήμα τον Τόνι Κούκοτς. Μεταξύ άλλων ψήφισαν οι Ζέλικο Παβλίσεβιτς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς, Γιάσμιν Ρέπεσα, Νέβεν Σπάχια, Μίρκο Νόβοσελ, με τον αείμνηστο Ντράζεν να είναι στο Νο1, τον Κούκοτς να ακολουθεί, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπλήρωσαν οι Τσόσιτς, Ράτζα και Μπογκντάνοβιτς, με το Top-10 να έχει και τον Στόγιαν Βράνκοβιτς.
Η αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε το 2019, από την MVP Publications με τίτλο «Drazen Requiem» περιλαμβάνει γνωστές και άγνωστες στιγμές της ζωής του. Από τα πρώτα βήματα στα σοκάκια της γειτονιάς του στο Ζάγκρεμπ και τις επικές μονομαχίες του με τον αδερφό του Αλεξάνταρ, τους τίτλους σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο, την αναγνώριση από το απαιτητικό NBA, μέχρι και τη σχεδόν τελειωμένη μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό...
Ο μικρός Ντράζεν που άρχισε να μετράει τα άστρα
Ο Πέτροβιτς εννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1964. Ήταν το δεύτερο παιδί του Γιοβαν και της Μιρζένκα. Ο μεγάλος του αδερφός Άτσο ήταν εκείνος που τον πήρε από το χέρι και τον μύησε στο μπάσκετ. Στα 13 ήταν μέλος της παιδικής ομάδας της τοπικής KK Šibenka Šibenik. Τότε ήταν η πρώτη φορά που έδειξε το φονικό του ένστικτο στο σκοράρισμα. Με απίστευτη ευκολία «φόρτωνε» τα καλάθια των αντιπάλων του με 50άρες και 60άρες. Μάλιστα κατάφερε και ένα τρομερό επίτευγμα. Στα 15 του έγινε ο ηγέτης της ομάδας του.
Πλέον βρισκόμαστε στη δεκαετία του 80 και η Σιμπένκα με τον Ντράζεν ενορχηστρωτή έφτασε το 1982 και το 1983 στον τελικό του Κόρατς. Και τις δύο φορές πήγε στην πηγή αλλά δεν ήπιε νερό καθώς βρήκε μπροστά της τη Λιμόζ. Ωστόσο ο Ντράζεν δεν το έβαλε κάτω και με αυτόν ηγέτη η Σιμπένκα κέρδισε το πρωτάθλημα του 1983. Όμως η ομοσπονδία είχε άλλη άποψη καθώς θεώρησε ότι στον αγώνα με την Μπόζνα Σεράγεβο η διαιτησία δεν ήταν αυτή που έπρεπε.
O δρόμος για την κορυφή είχε πρώτη στάση την Τσιμπόνα
Μετά το πέρας της στρατιωτικής του θητείας ο «Μότσαρτ» ακολούθησε το δρόμο που είχε πάρει νωρίτερα ο αδερφός του. Έγινε παίκτης της Τσιμπόνα και συνέχιζε να δίνει τις παραστάσεις του. Μόλις την πρώτη του χρονιά κατάφερε να οδηγήσει την ομάδα του στο τριπλ κράουν (πρωτάθλημα, κύπελλο, κύπελλο πρωταθλητριών). Είναι ενδεικτικό ότι στον αλήστου μνήμης τελικό του 1985 με αντίπαλο τη Ρεαλ Μαδρίτης «φόρτωσε» με 39 πόντους το καλάθι των Μαδριλένων.
Την επόμενη χρονιά η Τσιμπόνα με αυτόν ηγέτη (22 πόντοι) θα κατακτήσει και πάλι το Κύπελλο πρωταθλητριών. Αυτή τη φορά με αντίπαλο τη Ζαλγκίρις Κάουνας του «γίγαντα» Άρβιντας Σαμπόνις. Το 1987 κατέκτησε τον τρίτο ευρωπαϊκό τίτλο του (Κύπελλο Κυπελλούχων) απέναντι στην ιταλική Σκαβολίνι, σκοράροντας 28 πόντους.
Το ίδιο διάστημα πρωταγωνίστησε και με τα εθνικά χρώματα. Από το 1984 μέχρι το 1988 κατέκτησε κατά σειρά το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984, το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986, το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του 1987 και το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς της Σεούλ. Ο Πέτροβιτς φημιζόταν για την τελειομανία του. Πάντα είχε στο μυαλό του να πάει στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού και να αγωνιστεί στο NBA. Μάλιστα το 1986 το Πόρτλαντ τον επέλεξε στον τρίτο γύρο του ντραφτ.
Το 1988 ο Ντράζεν απάντησε θετικά στην αστρονομική πρόταση της Ρεαλ Μαδρίτης (4 εκατ. δολάρια) και μετακόμισε στην Ισπανία. Και εκεί έκανε αυτό που πάντα ήξερε. Να «φορτώνει» με πόντους τα αντίπαλα καλάθια. Το ισπανικό κοινό τον λάτρεψε Αν και η Ρεαλ έχασε το πρωτάθλημα κέρδισε το κύπελλο. Παρ΄όλα αυτά η συνεργασία με τους Μαδριλένους έληξε άδοξα καθώς ένιωθε έτοιμος να κάνει πραγματικότητα το όνειρο του.
Το «american dream» δεν ήταν στρωμένο με ροδοπέταλα
Το καλοκαίρι του 1989 έγινε κάτοικος Πόρτλαντ. Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν έτσι όπως τα είχε φανταστεί. Από πρωταγωνιστής στην Ευρώπη έπρεπε να γίνει κομπάρσος στο NBA. Και αυτό διότι είχε να ανταγωνιστεί τη θέση του με παίκτες όπως ο Τέρι Πόρτερ και ο Κλάιντ Ντρέξλερ.
Όσο για το χρόνο συμμετοχής του; Έπρεπε να περιοριστεί στα 12 λεπτά ανά αγώνα. Μάλιστα έμπαινε στο παρκέ όταν όλα είχαν κριθεί για τους Μπλέιζερς. Η πρώτη χρονιά έκλεισε με τον ίδιο να σκοράρει 7,4 πόντους. Παρά την απογοήτευσή του, δεν το έβαλε κάτω. Στο Μουντομπάσκετ του 1990 όχι μόνο αγωνίστηκε αλλά οδήγησε τη Γιουγκοσλαβία στην κατάκτηση της κορυφής, νικώντας μάλιστα στον μεγάλο τελικό της διοργάνωσης τη Σοβιετική Ένωση.
Ο ρόλος του… κομπάρσου συνεχίστηκε και τη χρονιά 1990-1991. Ο χρόνος συμμετοχής του μειώθηκε στα 7 λεπτά και τότε δεν άντεξε. Έχοντας αγωνιστεί στα 18 από τα 38 παιχνίδια του Πόρτλαντ ζήτησε ανταλλαγή. Η ομάδα του το δέχθηκε και μέσω του Ντένβερ κατέληξε στους Νιου Τζέρσει Νέτς.
Η αναγέννηση στο Νιου Τζέρσεϊ
Το ντεμπούτο του με τους Νετς έγινε στις 23 Ιανουαρίου 1991. Μέχρι το τέλος της χρονιάς έπαιξε σε 43 αγώνες έχοντας 12,6 πόντους ανά αγώνα. Την επόμενη σεζόν βρήκε τον εαυτό του και ήταν ο παίκτης που τα προηγούμενα χρόνια έλαμψε στα ευρωπαϊκά παρκέ. Όχι μόνο αύξησε τον μέσο όρο πόντων του (22,6) αλλά ήταν ο κορυφαίος όλων των γκαρντ του NBA, σε ποσοστό ευστοχίας στα δίποντα (51%). Κατάφερε να γίνει ο ηγέτης της ομάδας του και την οδήγησε στα playoffs.
Το 1992 η Γιουγκοσλαβία δεν υπήρχε πια ως ενωμένη χώρα. Έτσι λοιπόν η Κροατία συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης. Με ηγέτη τον Ντράζεν διέλυσε στον ημιτελικό τη Σοβιετική Ένωση και προκρίθηκε στον τελικό όπου αντιμετώπισε την αμερικανική Dream Team του Μάικλ Τζόρνταν, του Μάτζικ Τζόνσον, του Λάρι Μπερντ και των άλλων σούπερ σταρ. Η Κροατία περιορίστηκε στη δεύτερη θέση μιας και οι Αμερικανοί ήταν ασταμάτητοι.
Την σεζόν 1992-1993 ο «Μότσαρτ» ανέβασε εκ νέου τον μέσο όρο του σε πόντους (22,3) με τους Νετς και επανέλαβε τα εξαιρετικά ποσοστά ευστοχίας σε σουτ τριών πόντων από την προηγούμενη σεζόν (45%). Παράλληλα ηγήθηκε και πάλι όλων των γκαρντ του πρωταθλήματος σε ποσοστό ευστοχίας στα δίποντα (52%). Όμως παρά το γεγονός ότι τα αμερικανικά ΜΜΕ τον επέλεξαν στην τρίτη καλύτερη πεντάδα της χρονιάς, η απογοήτευσή του ήταν έκδηλη μιας και δεν κλήθηκε στο All Star Game.
Το ρέκβιεμ του «Μότσαρτ» - «You fly, you die»
Το καλοκαίρι του 1993, ταξίδεψε στην Πολωνία, όπου η Κροατία έπρεπε να αγωνιστεί στους προκριματικούς για μία θέση στο Ευρωμπάσκετ που θα πραγματοποιούνταν στη Γερμανία. Στο μυαλό του Ντράζεν στριφογύριζε η ιδέα να επιστρέψει στην Ευρώπη. Τότε ήταν που άρχισαν να εμφανίζονται οι φήμες περί μεταγραφής του στον Παναθηναϊκό. Μάλιστα ο θρύλος λέει ότι ο τότε ιδιοκτήτης του Τριφυλλιού Παύλος Γιαννακόπουλου του είχε προσφέρει υπογεγραμμένο συμβόλαιο με κενούς τους όρους της αμοιβής του
Μετά το τέλος του αγώνα με τη Σλοβενία όπου σκόραρε 30 πόντους (5/9 δίποντα, 3/10 τρίποντα,,11/15 βολές), ένα ριμπάουντ, μια ασίστ, τρία κλεψίματα, ένα λάθος και τέσσερα φάουλ σε 35 λεπτά αποφάσισε να μην επιστρέψει αεροπορικώς στην Κροατία. Μάταια ο κολλητός του φίλος Στόγιαν Βράνκοβιτς προσπάθησε να τον μεταπείσει. Η απάντηση που του είχε δώσει ήταν «You fly, you die». Λίγες ώρες αργότερα το κακό προαίσθημα του Στόγιαν θα έβγαινε αληθινό.
Το ίδιο συγκλονιστική και η αφήγηση του Ντίνο Ράτζα στο ντοκιμαντέρ «Once Brothers».«Γυρνούσαμε στην Κροατία μετά τα προκριματικά στο Βρότσλαβ. Ήταν μία ηλιόλουστη μέρα, καλοκαιρινή. Κάποια στιγμή όμως στο αεροπλάνο βλέπαμε καθαρό ουρανό από πάνω και τεράστια μαύρα σύννεφα από κάτω. Δεν θα ξεχάσω την στιγμή που ο πιλότος μας λέει ότι έχουμε μία ασυνήθιστη καταιγίδα κι εγώ κοιτάω το ρολόι που δείχνει λίγο μετά τις 5.00. Είναι η ώρα που μας άφησε ο Ντράζεν...», είχε πει ο παλαίμαχος Κροάτης μπασκετμπολίστας.
Ο χρόνος σταμάτησε για πάντα στην Autobahn του Μονάχου
Στις 17:20 ο χρόνος θα σταματούσε για πάντα. Ο Ντράζεν βρήκε τραγικό θάνατο μέσα στο αυτοκίνητο που επέβαινε, στη βρεγμένη άσφαλτο της Autobahn 9 στο Ντένκεντορφ. Στην αναφορά της γερμανικής αστυνομίας αναφερόταν ότι ένα διερχόμενο φορτηγό προσέκρουσε και εισχώρησε στην οδική διαχωριστική νησίδα. Όλα αυτά συνέβησαν καθώς ο οδηγός του προσπαθούσε να αποφύγει τη σύγκρουση με ένα αυτοκίνητο. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει τον έλεγχο του βαρέως οχήματος, με αποτέλεσμα αυτό να μπλοκάρει και τις τρεις λωρίδες κυκλοφορίας. Λίγα δευτερόλεπτα μετά ένα μπορντό Volkswagen Golf, θα έπεφτε πάνω του.
Μέσα σε αυτό βρίσκονταν ο Ντράζεν, η Κλάρα Ζάλαντζι, μοντέλο με καταγωγή από τη Γερμανία με την οποία ήταν ερωτευμένος καθώς και η Χιλάλ Εντεμπάλ, μπασκετμπολίστρια με καταγωγή από την Τουρκία. Αργότερα οι γερμανικές αρχές διαπίστωσαν ότι ο «Μότσαρτ» δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας. Το συγκεκριμένο γεγονός τον οδήγησε σε ακαριαίο θάνατο.
Η κηδεία του στο Ζάγκρεμπ μετατράπηκε σε λαϊκό προσκύνημα... Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να για να πουν το τελευταίο αντίο... «Θα συνεχίσω για τον Ντράζεν ώσπου να σταματήσω να αναπνέω», είχε πει σε συνέντευξη της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων το 2019, η μητέρα του αδικοχαμένου Ντράζεν, Μιζέρκα. Αμέσως ο τάφος του στο Mirogoj έγινε «ιερό» για τους συμπατριώτες του αλλά και τους απανταχού λάτρεις του.
Στις 4 Οκτωβρίου 1993 το στάδιο της Τσιμπόνα πήρε το όνομα του ενώ μία πλατεία του Ζάγκρεμπ ονομάστηκε Ντράζεν Πέτροβιτς. Από την πλευρά τους οι Nets στις 11 Νοεμβρίου 1993 απέσυραν τη φανέλα με το no3 που φόρεσε για δύομιση χρόνια. Στις 29 Απριλίου 1995, μπροστά από το Ολυμπιακό Μουσείο της Λωζάνης κατασκευάστηκε ένα άγαλμα που θα τον θυμίζει για πάντα. Ο Ντράζεν έγινε ο δεύτερος αθλητής που έλαβε τέτοια τιμή. Το 2002 έγινε μέλος του Hall of Fame.
Δεκατρία χρόνια μετά τον θάνατό του, το 2006, έγιναν τα εγκαίνια του Μουσείου «Drazen Petrovic». Πρόκειται για έναν πραγματικό «ναό αφιερωμένο» στην προσωπικότητα και τα επιτεύγματά του, με δέκα χώρους εκθεμάτων πολυτροπικού περιεχομένου, τα οποία αποτυπώνουν ολόκληρη την καριέρα του.
«Ήταν μια πρωτοβουλία της οικογένειας αλλά και πολλών ανθρώπων ανά τον κόσμο που θέλησαν να διατηρήσουν τη μνήμη του ζωντανή, να μπορούν να έρχονται στο μουσείο, να το επισκέπτονται, να βλέπουν και να ακούνε πράγματα γι' αυτόν, που ίσως να μην ξέρουν για τα πρώτα χρόνια της ζωής του», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τον Οκτώβριο του 2019 η Μπίσερκα Πέτροβιτς.
Η ιδέα για τη δημιουργία του μουσείου άνηκε στην ίδια και τον σύζυγό της. Όπως είχε πει η κυρία Πέτροβιτς η ενασχόληση με το μουσείο είναι ένα από τα πλέον σημαντικά πράγματα στη ζωή της. «Είναι σημαντικό όχι μόνο για το κροατικό μπάσκετ και την παγκόσμια αθλητική κοινότητα αλλά για την ίδια μας τη χώρα. Πολλοί είναι αυτοί που μιλώντας για τον Ντράζεν γνωρίζουν την Κροατία», πρόσθεσε, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις επισκέψεις μαθητών και μικρών παιδιών.
«Είμαι πολύ χαρούμενη για το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι και κυρίως πολλά νέα παιδιά και μαθητές, από το νηπιαγωγείο έως τις μεγαλύτερες τάξεις του σχολείου, επισκέπτονται το μουσείο. Ξέρετε, αν δεν καταγράψεις την Ιστορία είναι σαν να μην έχει συμβεί ποτέ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα εξομολογήθηκε, ότι κάποιες φορές είναι πολύ δύσκολο για εκείνη να υποδέχεται κόσμο καθώς πολλοί είναι αυτοί που φορτίζονται συναισθηματικά όταν μιλούν για τον Ντράζεν. Ωστόσο, είναι η αγάπη αυτών των ανθρώπων για τον γιο της, που της δίνει κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσει
«Έως ότου πεθάνει ο Ντράζεν δεν είχα κατανοήσει πλήρως τον αντίκτυπο που είχε στην ευρύτερη παγκόσμια αθλητική κοινότητα. Έως ότου εγκαινιαστεί αυτό το μουσείο δεν είχα καταλάβει πόσο πολλές καρδιές είχε "αγγίξει" ο Ντράζεν ανά τον πλανήτη», τόνισε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, η μητέρα ενός εκ των μεγαλύτερων ταλέντων που έχει γνωρίσει ποτέ το παγκόσμιο μπάσκετ.
Μάλιστα θυμήθηκε με συγκίνηση ένα ζευγάρι από την Παραγουάη που επισκέφθηκε το μουσείο και της είπε ότι ονόμασαν το παιδί τους Ντράζεν στη μνήμη του δικού της γιου, αλλά και τη διαπεραστική, «βαθιά» ματιά του, όπως λέει, σαν κι αυτή σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία των πέμπτων γενεθλίων του, που είναι από τις αγαπημένες της οικογενειακές στιγμές.
Αν και έχουν περάσει 28 χρόνια από τον άδικο θάνατο του θα μένει για πάντα αναπάντητο το λεγόμενο what if.Τι θα γινόταν αν επέστρεφε μαζί με τους συμπαίκτες του; Θα υπέγραφε στον Παναθηναϊκό; Θα κατακτούσε το ευρωμπάσκετ; Θα έκανε οικογένεια; Σε όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το πνεύμα του «Μότσαρτ »θα παραμένει ζωντανό όσα χρόνια και αν περάσουν…