Τα χρέη πνίγουν Μπαρτσελόνα - Ρεάλ: Γιατί οι Ισπανοί έχασαν την μπάλα

Παραφράζοντας την ατάκα που είχε πει πριν από πολλά χρόνια ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου, «όπου ευημερούν οι αριθμοί, οι άνθρωποι δυστυχούν», σε «όπου ευημερούν οι αριθμοί, οι ομάδες χρεοκοπούν» έχουμε την (οικονομική) εικόνα που αφορά τη Ρεάλ Μαδρίτης και την Μπαρτσελόνα, τα δύο κορυφαία ονόματα της La Liga, τα οποία όμως αυτή τη στιγμή πίσω από τη λαμπερή βιτρίνα μοιάζουν με δύo γίγαντες που στηρίζονται σε πήλινα πόδια έτοιμα να σπάσουν.

Τα τελευταία χρόνια, αρχές Ιανουαρίου, οι φίλοι του ποδοσφαίρου περιμένουν με ανυπομονησία την έκθεση της Deloitte με τον ευφάνταστο τίτλο «Football Money League», όπου ο γνωστός οίκος απονέμει το δικό του τρόπαιο στις ομάδες με τα μεγαλύτερη κέρδη. Αν και σε γενικές γραμμές το Top 20 (και ειδικά το Top 10) δεν αλλάζει, υπάρχουν εναλλαγές στις μεταξύ τους θέσεις, με τη Ρεάλ και την Μπαρτσελόνα να μοιράζονται την κορυφή και τους Μπλαουγκράνα να γράφουν Ιστορία την τελευταία διετία, όπου είναι στην κορυφή.

Κι αυτό το πέτυχαν καταρρίπτοντας ένα σπουδαίο ρεκόρ, καθώς έγιναν η πρώτη ομάδα η οποία ξεπέρασε τα 800 εκατ. ευρώ σε έσοδα (για την ακρίβεια, είχαν 840,8 εκατ.).

Φέτος, οι Καταλανοί (σύμφωνα πάντα με τη λίστα της Deloitte) παραμένουν στην πρώτη θέση, με έσοδα που φτάνουν στα 715 εκατ., ενώ έσπασαν κι ένα άλλο ρεκόρ, αυτό της μεγαλύτερης πτώσης που έχει καταγραφεί από τη στιγμή που γεννήθηκε η Football Money League.

Ωστόσο το πραγματικό τους πρόβλημα δεν είναι τα (αναμενόμενα) μειωμένα έσοδα, αλλά τα (τρομερά αυξημένα), χρέη τα οποία απειλούν την ύπαρξή τους. Ο Τζουάν Λαπόρτα παραδέχτηκε δημοσίως ότι η Μπαρτσελόνα χρωστά 1,3 δισ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο χρέος της Ρεάλ είναι 900 εκατ.

Νούμερα που πραγματικά ζαλίζουν

Προφανώς και η πανδημία έχει παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στο να υπάρχει αυτή η ζοφερή κατάσταση, ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός λόγος και καταπώς φαίνεται δεν είναι και ο πιο σημαντικός για την οικονομική κατρακύλα Καστιγιάνων και Καταλανών. Κι ούτε φυσικά είναι η πρώτη φορά που Ρεάλ και Μπαρτσελόνα βρίσκονται αντιμέτωπες με τέτοιου είδους καταστάσεις και φουρτούνες. Ωστόσο αυτή τη φορά δεν φαίνεται ίδιο εύκολο να βρεθεί ο από μηχανής θεός που θα τους σώσει (όπως ο Δήμος Μαδρίτης έσωσε πριν από χρόνια τη Ρεάλ αγοράζοντας το προπονητικό της κέντρο) ενώ κι οι καπετάνιοι τους δεν εμπνέουν την εμπιστοσύνη που ενέπνεαν όταν πρωτοεμφανίστηκαν στο προσκήνιο (όπως ο Λαπόρτα το 2003, όταν μετέτρεψε την παραπαίουσα τότε Μπαρτσελόνα σε τρομερή ομάδα).

Δύο ομάδες λαϊκής βάσης

Μόλις το 2017 (και η επιλογή της συγκεκριμένης χρονιάς δεν είναι τυχαία) σε μια αντίστοιχη έκθεση της FIFA, η οποία όμως αφορούσε τις ομάδες με τα μεγαλύτερα χρέη, Μπαρτσελόνα και Ρεάλ απουσίαζαν από το Top 3.

Για την ακρίβεια, οι Καταλανοί ήταν στην 5η θέση με 255 εκατ. ευρώ και οι Μαδριλένοι στην 11η με 213 εκατ. ευρώ. Το γεγονός ότι μέσα σε τέσσερα χρόνια κατάφεραν οι πρώτοι να εξαπλασιάσουν το χρέος τους και οι δεύτεροι να το πενταπλασιάσουν θα πρέπει κάποια στιγμή να αναλυθεί από ειδικούς των οικονομικών επιστημών και να παρουσιάζεται σε σχετικές σχολές ως παράδειγμα προς αποφυγή.

Ρεάλ και Μπαρτσελόνα είναι δύο ειδικές περιπτώσεις στον χώρο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου καθώς είναι ομάδες λαϊκής βάσης και οι διοικήσεις τους εκλέγονται από τους φιλάθλους τους. Κοινώς δεν λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρείες και με βάση τους νόμους της αγοράς, ενώ δεν έχουν ως στόχο το κέρδος. Ωστόσο, όχι απλώς δραστηριοποιούνται στην παγκόσμια ποδοσφαιρική αγορά, αλλά έχουν έναν ηγετικό ρόλο τόσο όσον αφορά τις κατακτήσεις των τίτλων όσο και τα χρήματα που διακινούν σχεδόν κάθε χρόνο. Και εδώ προκύπτει ένα σημαντικό λειτουργικό ζήτημα, καθώς έχουμε ομάδες με διαφορετική εταιρική υπόσταση να αγωνίζονται στις ίδιες διοργανώσεις (Champions League, Europa League κ.ά.).

Βέβαια, όταν άρχισαν να προκύπτουν τα πρώτα μαύρα σύννεφα για την οικονομική τους κατάσταση, τόσο οι διαρροές των συλλόγων όσο και οι εκτιμήσεις ειδικών αναλυτών ανέφεραν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας. Κι αυτή η άποψη στηριζόταν, κυρίως, στο γεγονός ότι και οι δύο σύλλογοι είχαν αποτιμήσεις (το 2017) άνω των 3 δισ. (έχοντας σταθερές ταμειακές ροές με αυξητική τάση των εσόδων, σπουδαίους ποδοσφαιριστές, τεράστια brand names και εγκαταστάσεις που αξίζουν πολλά εκατομμύρια).

Οι αισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις στηρίζονταν κυρίως στην αλματώδη αύξηση των εσόδων τους, αλλά και στην αίσθηση πως ακόμη κι αν προκύψει κάποια αναποδιά η ισπανική κυβέρνηση (και η καταλανική) θα έδιναν τις λύσεις όπως και στο παρελθόν (για να μη νομίζουμε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στα δικά μας μέρη).

Και ίσως εκείνη την εποχή κανείς δεν μπορούσε (ή δεν ήθελε κιόλας) να φανταστεί ότι θα ερχόταν η στιγμή που η La Liga θα έπρεπε να ζήσει χωρίς τον Κριστιάνο Ρονάλντο και τον Λιονέλ Μέσι και πολύ περισσότερο να προβλέψει την πανδημία του κορωνοϊού. Κι αυτά τα δύο σε συνδυασμό με τις πολλές ακατανόητες επιλογές των δύο διοικήσεων έφεραν Μερένχες και Μπλαουγκράνα στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής. Κι έτσι εξηγείται εν μέρει η εμμονή τους στο σχέδιο της European Super League, καθώς τα μίνιμουμ εγγυημένα 300 εκατ. που θα έπαιρναν κάθε χρόνο ήταν μεγάλη ανάσα...

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Ξεκινώντας από την Μπαρτσελόνα, η αλήθεια είναι ότι τα προβλήματα των Καταλανών έχουν ονοματεπώνυμο και δεν είναι άλλο από αυτό του πρώην προέδρου Ζοζέπ Μαρία Μπαρτομέου. Ναι μεν επί των ημερών του η Μπαρτσελόνα κατέκτησε το τελευταίο της Champions League, ναι μεν αύξησε σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα του συλλόγου, όμως όχι μόνο δεν τα αξιοποίησε σωστά, αλλά ουσιαστικά υποθήκευσε και το μέλλον της.

Γράψαμε νωρίτερα για τα ρεκόρ που κατέρριψε η Μπαρτσελόνα στα έσοδα, όμως ακούγεται απίστευτο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το 75% από το ετήσιο μπάτζετ της έφτασε να διατίθεται για μισθοδοσία! Για να προλάβουμε κάποιους, το πρόβλημα δεν είναι τόσο το ηγεμονικό συμβόλαιο του Μέσι, ο οποίος κόστιζε στα ταμεία του συλλόγου 135 εκατ. ετησίως όσο τα υπερβολικά ποσά που δόθηκαν για να έρθουν στο «Καμπ Νου» ποδοσφαιριστές οι οποίοι ποτέ δεν έκαναν την παραμικρή απόσβεση. Και όχι μόνο δεν βοήθησαν αγωνιστικά, αλλά επιβάρυναν (Αρτούρ) και επιβαρύνουν (Ντεμπελέ, Κουτίνιο, Γκριεζμάν) την ομάδα με πολλά εκατομμύρια ευρώ. Γιατί πολύ απλά δεν ήταν κινήσεις με ποδοσφαιρική λογική, αλλά εντυπωσιασμού, οι οποίες έγιναν μέσα στον πανικό που προκάλεσαν οι παταγώδεις ευρωπαϊκές αποτυχίες.

Θέλετε ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο; Αν ρωτούσε κάποιος στις αρχές του καλοκαιριού του 2020 ποια είναι τα πιο σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της Μπαρτσελόνα, η απάντηση που θα έπαιρνε ήταν ο Λιονέλ Μέσι και ο Λουίς Σουάρες. Αμφότεροι αποχώρησαν από το «Καμπ Νου» με δάκρυα στα μάτια και χωρίς η Μπαρτσελόνα να βάλει ένα ευρώ στα ταμεία της! Και ο μεν Σουάρες οδήγησε την Ατλέτικο Μαδρίτης στον πρώτο της τίτλο μετά από επτά χρόνια, ο δε Μέσι θέλει να οδηγήσει την Παρί για πρώτη φορά στην ιστορία της στην κατάκτηση του Champions League.

Πριν από αυτούς είχε φύγει ο Νεϊμάρ, αλλά τουλάχιστον για τον Βραζιλιάνο η Μπάρτσα εισέπραξε τη ρήτρα των 222 εκατ. ευρώ, την οποία βέβαια ο Μπερτομέου ξόδεψε μέσα σε λίγες ημέρες (δαπανώντας και πολύ περισσότερα) χωρίς καμία ουσία, αδιαφορώντας για τα παιδιά από τις περίφημες ακαδημίες της (Μασία) που τα τελευταία χρόνια αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ενδεκάδας.

Ολα αυτά, σε συνδυασμό με το σοκ του κορωνοϊού που έχει προκαλέσει διακοπή, πάγωμα ή περικοπές χορηγιών, την απώλεια των εσόδων από εισιτήρια και εμπορικές χρήσεις του γηπέδου (στα 60 εκατ. εκτιμώνται μόνο οι απώλειες από τη μη λειτουργία του μουσείου), δημιουργούν το εκρηκτικό μείγμα των δυσθεόρατων χρεών που απειλούν άμεσα το μέλλον του συλλόγου.

Στη Μαδρίτη τα καμπανάκια είχαν αρχίσει να χτυπούν νωρίτερα κι έτσι η ομάδα που την περασμένη δεκαετία έφτασε να πανηγυρίσει τρεις σερί κατακτήσεις Champions League (2016, 2017, 2018, ενώ το είχε πάρει και το 2014), από τη στιγμή που έφυγε ο Ρονάλντο από την ισπανική πρωτεύουσα, έχει μείνει χωρίς στέμμα, όπως βέβαια και ο Πορτογάλος. Με τη διαφορά ότι οι λογαριασμοί του CR7 εξακολουθούν να μαζεύουν χρήματα, ενώ τα ταμεία της Ρεάλ μετρούν ζημίες.

Παρόλο που ο πάντα σπάταλος Φλορεντίνο Πέρεθ έχει βάλει χαλινάρι, καθώς η τελευταία «galacticos» κίνησή του ήταν η μεταγραφή του Εντέν Αζάρ από την Τσέλσι (που κόστισε 100 εκατ. για να είναι μονίμως τραυματίας), τα όσα είχε κάνει ο Ισπανός επιχειρηματίας τα προηγούμενα χρόνια έχουν περάσει τη θηλιά γύρω από τον λαιμό της ομάδας.

Το 2001, έναν χρόνο μετά την ανάληψη της προεδρίας των Μαδριλένων, ο Πέρεθ είχε κάνει το «κόλπο της ζωής του», καθώς πούλησε στον Δήμο Μαδρίτης την έκταση στην οποία ήταν το προπονητικό κέντρο της ομάδας αντί του ποσού των 500 εκατ. ευρώ καταφέρνοντας να μηδενίσει το (τότε) χρέος του συλλόγου.

Είκοσι χρόνια αργότερα ο Πέρεθ στη δεύτερη θητεία του στην προεδρία της Ρεάλ έχει να αντιμετωπίσει ένα διπλάσιο χρέος (μεγάλο μέρος του οποίου δημιούργησε ο ίδιος), αλλά μάλλον δεν έχει άλλους λαγούς να βγάλει από το καπέλο του.

Το «σχέδιο Μάρσαλ» της UEFA

Για την ακρίβεια, ο πολυμήχανος Ισπανός κατασκευαστής πίστευε ότι 20 χρόνια μετά θα έκανε ένα νέο κόλπο γκρόσο και παρέσυρε μαζί του τον Τζουάν Λαπόρτα στο εγχείρημα της European Super League (ESL). Ο Πέρεθ με την ομάδα των galacticos που είχε δημιουργήσει στις αρχές του millennium «ψήλωσε» απότομα και για πολλά χρόνια δούλευε το project του ποδοσφαιρικού NBA, ενός κλειστού πρωταθλήματος όπου οι μεγάλοι θα κολυμπούσαν στο χρήμα χωρίς να έχουν πάνω από το κεφάλι τους την ενοχλητική UEFA και, κυρίως, χωρίς να μοιράζονται με τις φτωχές ομάδες τα κέρδη τους. Οι καταιγιστικές εξελίξεις με την πανδημία επιτάχυναν την υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου, το οποίο βέβαια κατέρρευσε μέσα σε ελάχιστες ώρες μετά τις οργισμένες αντιδράσεις του απλού κόσμου και των ποδοσφαιρικών αρχών.

«Αν δεν προχωρήσει η ESL, η πτώχευση πολλών ομάδων είναι σίγουρη», έλεγαν Πέρεθ και Λαπόρτα (που μαζί με τον Ανιέλι της Γιουβέντους δεν έχουν αποκηρύξει την ESL), και αυτή ακριβώς η δέσμευσή τους στο συγκεκριμένο project ήταν που τους οδήγησε στην κόντρα με την ισπανική λίγκα. Ο πρόεδρος της τελευταίας, Χαβιέρ Τεμπάς, με χρεοκοπημένες τις δύο υπερδυνάμεις του πρωταθλήματός του (και χωρίς τη λάμψη των Μέσι, Ρονάλντο), ήρθε σε συμφωνία με το αμερικανικό fund CVC πουλώντας 10% των δικαιωμάτων της λίγκας για 50 χρόνια αντί 2,7 δισ. ευρώ, τα οποία σχεδόν όλα θα διατεθούν στις ομάδες.

Ρεάλ και Μπαρτσελόνα αντέδρασαν με σφοδρότητα παρόλο που αναμένεται να πάρουν από 300 εκατ. ευρώ. Ο λόγος; Δεν μπορούν να διαθέσουν τα χρήματα για μεταγραφές ή μισθοδοσία παρά μόνο ένα μικρό μέρος, καθώς το μεγαλύτερο μέρος θα διατεθεί για τη βελτίωση των εγκαταστάσεων, την ανάπτυξη των ακαδημιών κ.λπ.

Οι χρυσές μεταγραφές αποδείχτηκαν... άνθρακες

Ουσμάν Ντεμπελέ
105 εκατ. ευρώ

Αποκτήθηκε τo 2017 καθιστώντας τον τη δεύτερη ακριβότερη μεταγραφή Γάλλου παίκτη όλων των εποχών

Φελίπε Κουτίνιο
160 εκατ. ευρώ

Αποκτήθηκε το 2018 από την Μπαρτσελόνα ως ο δεύτερος πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης παγκοσμίως

Αντουάν Γκριεζμάν
120 εκατ. ευρώ

Αποκτήθηκε το 2019 από την Μπαρτσελόνα ως ο πέμπτος πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης όλων των εποχών

Εντέν Αζάρ
100 εκατ. ευρώ

Το 2019 υπέγραψε ένα από τα ακριβότερα συμβόλαια και ήρθε στη Ρεάλ από την Τσέλσι... για να είναι όμως μονίμως τραυματίας.

Ειδήσεις σήμερα

Αφγανιστάν: Πώς επίλεκτοι στρατιώτες της SAS έσωσαν τους 20 παγιδευμένους συντρόφους τους από τις ορδές των Ταλιμπάν

Σε αναμονή έγκρισης το νέο εμβόλιο με αδρανοποιημένο ιό της Valneva