Ντράζεν Πέτροβιτς: Το ρέκβιεμ του «Μότσαρτ» που «έσβησε» στη βροχερή autobahn του Μονάχου

Κάποιες ημερομηνίες ξυπνούν μακάβριες μνήμες. Μία εξ' αυτών και η 7η Ιουνίου, η οποία από το 1993 έχει μείνει να μας θυμίζει πως ένας άνθρωπος μπορεί να περάσει στην αιωνιότητα. 7 Ιουνίου 1993, ώρα 17:20  και τόπος ο  βροχερός αυτοκινητόδρομος Νυρεμβέργης - Μονάχου, περίπου 24 χιλιόμετρα από το Ιγκολσταντ. Εκεί όπου ο χρόνος θα σταματούσε για πάντα για τον Ντράζεν Πέτροβιτς.

O Ντράζεν  για τους αντιπάλους του ήταν ο «γιος του Διαβόλου» μιας και έβλεπε το αντίπαλο καλάθι σαν «βαρέλι». Για τους φίλους ήταν ο «Μότσαρτ», ο άνθρωπος που είχε τη μαγική ικανότητα να διευθύνει με απόλυτη μαεστρία την ορχήστρα. Ήταν τέτοια η αγάπη που είχε για την «σπυριάρα» που  κάποτε είχε δηλώσει πως «το να χάσω προπόνηση είναι για εμένα μια αφόρητη αμαρτία».

Γεννήθηκε  στις 22 Οκτωβρίου 1964. Ήταν το δεύτερο παιδί του Γιοβαν και της Μιρζένκα. Ο μεγάλος του αδερφός Άτσο ήταν εκείνος που τον πήρε από το χέρι και τον μύησε στο μπάσκετ. Στα 13 ήταν μέλος της παιδικής ομάδας της τοπικής KK Šibenka Šibenik. Τότε ήταν η πρώτη φορά που έδειξε το φονικό του ένστικτο στο σκοράρισμα. 

Έκανε 500 σουτ στις 07:00 το πρωί

Ο παιδικός του φίλος Νέβεν Σπάχια τον θυμάται σε αυτή την ηλικία να μην θέλει να χάνει ούτε στην προπόνηση!  «Μάλλον ήταν αυτή η ανεξήγητη δύναμη που ωθούσε τον Ντράζεν από μικρή ηλικία να προπονείται δύο και τρεις φορές την ημέρα. 500 σουτ κάθε πρωί, στις 07:00, πριν να πάει στο σχολείο. Και το απόγευμα έκανε προπόνηση με την ομάδα. Πήγαινε πρώτος και έφευγε τελευταίος. Έτσι, ξεδίπλωνε όλα τα ταλέντα του στα παιδικά πρωταθλήματα, παίζοντας με παιδιά που ήταν 2 και 3 χρόνια μεγαλύτερα από εκείνον», είχε δηλώσει παλιότερα ο Κροάτης προπονητής.

Μισούσε την ήττα

«Ήττες, ήττες…. Δεν μπορούσε να τις διαχειριστεί. Τις μισούσε. Όταν έχανε στο γήπεδο, δεν μιλούσε σε κανέναν για ώρες. Μισούσε να χάνει ακόμη και στα χαρτιά. Μετά από κάθε ήττα με τη Σιμπένκα, δεν έφευγε από το γήπεδο. Έμενε εκεί και έκανε προπόνηση στα σουτ«, είχε προσθέσει ο Κροάτης.

Στις αρχές των 80's και μάλιστα back to back (1982 - 1983) με ηγετη τον «Μότσαρτ» η Σιμπένκα έφτασε στον τελικό του Κόρατς χάνοντας ωστόσο το κύπελλο. Αν και δεν γεύτηκε τη χαρά ενός ευρωπαϊκού τροπαίου το 1983 αναδείχθηκε πρωταθλητής αλλά η Ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας είχε άλλη άποψη καθώς θεώρησε ότι στον αγώνα με την Μπόζνα Σεράγεβο - υπερδύναμη της εποχής - η διαιτησία έπαιξε αρνητικό ρόλο. 

Στο πρώτο του παιχνίδι με αντίπαλο τη Σιμπένκα σκόραρε 56 πόντους

Έχοντας συμπληρώσει το 20ο έτος της ηλικίας του έπρεπε να υπηρετήσει τη μητέρα πατρίδα. Μόλις ολοκλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις ακολούθησε τον ίδιο δρόμο με τον αδερφό του Αλεξάντερ «Άτσα» Πέτροβιτς με προορισμό την Τσιμπόνα. Στον πρώτο του αγώνα εναντίον της Σιμπένκα σκόραρε 56 με κάποιους φιλάθλους να τον αποδοκιμάζουν και κάποιους άλλους να του φωνάζουν «είσαι δικός μας, Ντράζεν σταμάτα». Μετά το τέλος του ματς είχε δηλώσει πως «όχι, δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Οι αναμνήσεις είναι αναμνήσεις, η αγάπη είναι αγάπη, αλλά στο γήπεδο, δεν αναγνωρίζω κανέναν. Θα σκοράρω ξανά 56 πόντους εναντίον τους, όταν θα έχω ξανά την ευκαιρία».

Την πρώτη του χρονιά ως παίκτης της Τσιμπόνα την οδήγησε στο τριπλ κράουν  (πρωτάθλημα, κύπελλο, κύπελλο πρωταθλητριών). Μάλιστα στον αλήστου μνήμης τελικό του 1985 με αντίπαλο τη Ρεαλ Μαδρίτης «φόρτωσε» το καλάθι των Μαδριλένων με 39 πόντους.

Το 1986  η Τσιμπόνα με αυτόν ηγέτη (22 πόντοι) θα κατακτήσει και πάλι το Κύπελλο πρωταθλητριών. Για να τα καταφέρει έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο του  «γίγαντα» Άρβιντας Σαμπόνις. Το 1987 κατέκτησε τον τρίτο ευρωπαϊκό τίτλο του (Κύπελλο Κυπελλούχων) απέναντι στην ιταλική Σκαβολίνι, σκοράροντας 28 πόντους.

Το ίδιο διάστημα πρωταγωνίστησε και με τη φανέλα της τότε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Από το 1984 μέχρι το 1988 κατέκτησε κατά σειρά το χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984, το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986, το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του 1987 και το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς της Σεούλ.

Ο Πέτροβιτς φημιζόταν για την τελειομανία του. Πάντα είχε στο μυαλό του να πάει στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού και να αγωνιστεί στον μαγικό κόσμου του NBA. Πολλοί θεωρούσαν ότι είναι «τρελός» μιας και μέχρι τότε κανένας Ευρωπαίος παίκτης δεν είχε καταφέρει να πρωταγωνιστήσει. Μάλιστα το 1986 το Πόρτλαντ τον επέλεξε στον τρίτο γύρο του ντραφτ.

Η Ρεαλ Μαδρίτης και το «american dream»

Το 1988 ο Ντράζεν απάντησε θετικά στην αστρονομική πρόταση της Ρεαλ Μαδρίτης (4 εκατ. δολάρια) και μετακόμισε στην Ισπανία. Και εκεί έκανε αυτό που πάντα ήξερε. Να «φορτώνει» με πόντους τα αντίπαλα καλάθια. Το ισπανικό κοινό τον λάτρεψε. Αν και η Ρεαλ έχασε το πρωτάθλημα κέρδισε το κύπελλο Ισπανία. Παρ΄όλα αυτά η συνεργασία των δύο πλευρών έληξε άδοξα. Ο λόγος ήταν ότι πλέον δεν τον χωρούσαν τα ευρωπαϊκά γήπεδα. Ο «Μότσαρτ» ένιωθε έτοιμος να πραγματοποιήσει το «american dream».

Tο ερχόμενο καλοκαίρι ετοίμασε τις αποσκευές του και έφτασε στο Πόρτλαντ. Περίμενε ότι θα ήταν ο βασιλιάς όπως και στην Ευρώπη. Ωστόσο τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά και έπρεπε να περιοστεί σε ρόλο κομπάρσου. Και αυτό διότι μπροστά του βρισκόταν ο Τέρι Πόρτερ και ο Κλάιντ Ντρέξλερ. Με μόλις 12 λεπτά ανά αγώνα στη rookie του χρονιά σκόραρε 7,4 πόντους. Εάν ήταν κάποιος άλλος στη θέση του θα τα είχε παρατήσει και θα επέστρεφε πάλι πίσω στην Ευρώπη. Ο Ντράζεν όμως δεν το έκανε. Ήθελε να πετύχει και θα έκανε τα πάντα γι' αυτό.

Το καλοκαίρι του 1990 έχοντας το ρόλο του ηγέτη πήρε από το χέρι την Γιουγκοσλαβία - στην τελευταία της μεγάλη παράσταση - και την οδήγησε στην κορυφή του κόσμου νικώντας στον τελικό την Σοβιετική Ένωση.

Η σεζόν 1990 - 1991 στο NBA ήταν κόπια της προηγούμενης. Ο Πέτροβιτς και παί σε ρόλο κομπάρσου. Από τα 12 λεπτά της πρώτης σεζόν ο χρόνος του έπεσε στα 7 λεπτά. Και κάπου εκεί δεν άντεξε. Ζήτησε από τους υπεύθυνους της ομάδας ανταλλαγή. Έτσι λοιπόν μέσω του Ντένβερ κατέληξε στα χέρια των Νιου Τζέρσεϊ Νετς.

The show begins

Το ντεμπούτο του με τους Νετς έγινε στις 23 Ιανουαρίου 1991. Μέχρι το τέλος της σεζόν αγωνίστηκε σε 43 αγώνες έχοντας 12,6 πόντους ανά αγώνα. Την σεζόν 1991 - 1992 βρήκε τον εαυτό του και ήταν ο παίκτης που τα προηγούμενα χρόνια έλαμψε στα ευρωπαϊκά παρκέ. Όχι μόνο αύξησε τον μέσο όρο πόντων του (22,6) αλλά ήταν ο κορυφαίος όλων των γκαρντ του NBA, σε ποσοστό ευστοχίας στα δίποντα (51%). Κατάφερε να γίνει ο ηγέτης της ομάδας του και την οδήγησε στα playoffs.

Το 1992 η Γιουγκοσλαβία δεν υπήρχε πια ως ενωμένη χώρα. Έτσι λοιπόν η Κροατία συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης. Με ηγέτη τον Ντράζεν διέλυσε στον ημιτελικό τη Σοβιετική Ένωση και προκρίθηκε στον τελικό όπου αντιμετώπισε την αμερικανική Dream Team του Μάικλ Τζόρνταν, του Μάτζικ Τζόνσον, του Λάρι Μπερντ και των άλλων σούπερ σταρ. Η Κροατία περιορίστηκε στη δεύτερη θέση μιας και οι Αμερικανοί ήταν ασταμάτητοι.

Την σεζόν 1992-1993 ο «Μότσαρτ» ανέβασε εκ νέου τον μέσο όρο του σε πόντους (22,3) με τους Νετς και επανέλαβε τα εξαιρετικά ποσοστά ευστοχίας σε σουτ τριών πόντων από την προηγούμενη σεζόν (45%). Παράλληλα ηγήθηκε και πάλι όλων των γκαρντ του πρωταθλήματος σε ποσοστό ευστοχίας στα δίποντα (52%). Όμως παρά το γεγονός ότι τα αμερικανικά ΜΜΕ τον επέλεξαν στην τρίτη καλύτερη πεντάδα της χρονιάς, η απογοήτευσή του ήταν έκδηλη μιας και δεν κλήθηκε στο All Star Game.

«You fly, you die»

Το καλοκαίρι του 1993, ταξίδεψε στην Πολωνία, όπου η Κροατία θα αγωνιζόταν σε προκριματικούς αγώνες για μία θέση στο Ευρωμπάσκετ που θα πραγματοποιούνταν στη Γερμανία. Ήταν στην καλύτερη μπασκετική ηλικία. Στο μυαλό του Ντράζεν στριφογύριζε η ιδέα να επιστρέψει στην Ευρώπη. Τότε ήταν που άρχισαν να εμφανίζονται οι φήμες περί μεταγραφής του στον Παναθηναϊκό. Μάλιστα ο θρύλος λέει ότι ο τότε ιδιοκτήτης του Τριφυλλιού Παύλος Γιαννακόπουλος του είχε προσφέρει υπογεγραμμένο συμβόλαιο με κενούς τους όρους της αμοιβής του.

Μετά το τέλος του αγώνα με τη Σλοβενία όπου σκόραρε 30 πόντους (5/9 δίποντα, 3/10 τρίποντα, 11/15 βολές, ένα ριμπάουντ, μια ασίστ, τρία κλεψίματα, ένα λάθος και τέσσερα φάουλ) σε 35 λεπτά αποφάσισε να μην επιστρέψει αεροπορικώς στην Κροατία. Μάταια ο κολλητός του φίλος Στόγιαν Βράνκοβιτς προσπάθησε να τον μεταπείσει. Η απάντηση που του είχε δώσει ήταν «You fly, you die». Λίγες ώρες αργότερα το κακό προαίσθημα του Στόγιαν θα έβγαινε αληθινό.

Το ίδιο συγκλονιστική και η αφήγηση του Ντίνο Ράτζα στο ντοκιμαντέρ «Once Brothers». «Γυρνούσαμε στην Κροατία μετά τα προκριματικά στο Βρότσλαβ. Ήταν μία ηλιόλουστη μέρα, καλοκαιρινή. Κάποια στιγμή όμως στο αεροπλάνο βλέπαμε καθαρό ουρανό από πάνω και τεράστια μαύρα σύννεφα από κάτω. Δεν θα ξεχάσω την στιγμή που ο πιλότος μας λέει ότι έχουμε μία ασυνήθιστη καταιγίδα κι εγώ κοιτάω το ρολόι που δείχνει λίγο μετά τις 5.00. Είναι η ώρα που μας άφησε ο Ντράζεν...», είχε πει ο παλαίμαχος Κροάτης μπασκετμπολίστας.

Το άδοξο τέλος στη βροχερή autobahn του Μονάχου

Ο Ντράζεν αψηφώντας τη μοίρα του επέλεξε να γυρίσει στο Ζάγκρεμπ οδικώς έχοντας για παρέα την αρραβωνιαστικιά του Κλάρα Ζάλαντζι και μία Τουρκάλα φίλη τους. Το απόγευμα της 7ης Ιουνίου ήταν βροχερό, η ορατότητα περιορισμένη και το οδόστρωμα της Autobahn 9 του Μονάχου γλιστρούσε επικίνδυνα. Κάθισε στη θέση του συνοδηγού στο κόκκινο Golf της αρραβωνιαστικιάς του. Κοιμόταν και δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας.

Στο Ντένκεντορφ, κοντά στο Ίνγκολσταντ ένα διερχόμενο φορτηγό προσέκρουσε στην οδική διαχωριστική νησίδα. Ο οδηγός του βαρέως οχήματος έχασε τον έλεγχο και στη συνέχεια προσέκρουσε στο οδικό διάφραγμα. Εν τέλει η πορεία του σταμάτησε όταν μπλόκαρε και τις 3 λωρίδες κυκλοφορίας με κατεύθυνση το Μόναχο.

Δευτερόλεπτα αργότερα, το Volkswagen Golf έπεσε πάνω στο διπλωμένο φορτηγό. Οι δύο κοπέλες τραυματίστηκαν, αλλά επέζησαν. Ο Ντράζεν, όχι, άφησε την τελευταία του πνοή στην άσφαλτο. Σ’ εκείνον τον δρόμο χάθηκε η ζωή ενός παίκτη που εργάστηκε τόσο σκληρά και με τόσο πάθος για να κυριαρχήσει στο χώρο του μπάσκετ. Ο «Μότσαρτ» ήταν μόλις 29 ετών.

Η κηδεία του στο Ζάγκρεμπ μετατράπηκε σε λαϊκό προσκύνημα... Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έσπευσαν να για να πουν το τελευταίο αντίο... «Θα συνεχίσω για τον Ντράζεν ώσπου να σταματήσω να αναπνέω», είχε πει σε συνέντευξη της στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων το 2019, η μητέρα του αδικοχαμένου Ντράζεν, Μιζέρκα. Αμέσως ο τάφος του στο Mirogoj έγινε «ιερό» για τους συμπατριώτες του αλλά και τους απανταχού λάτρεις του.

Στις 4 Οκτωβρίου 1993 (30 χρόνια μετά τη γέννησή του) το στάδιο της Τσιμπόνα πήρε το όνομα του ενώ μία πλατεία του Ζάγκρεμπ ονομάστηκε Ντράζεν Πέτροβιτς. Από την πλευρά τους οι Nets στις 11 Νοεμβρίου 1993 απέσυραν τη φανέλα με το no3 που φόρεσε για δύομιση χρόνια. Στις 29 Απριλίου 1995, μπροστά από το Ολυμπιακό Μουσείο της Λωζάνης κατασκευάστηκε ένα άγαλμα που θα τον θυμίζει για πάντα. Ο Ντράζεν έγινε ο δεύτερος αθλητής που έλαβε τέτοια τιμή. Το 2002 έγινε μέλος του Hall of Fame.

Δεκατρία χρόνια μετά τον θάνατό του και συγκεκριμένα το 2006, έγιναν τα εγκαίνια του Μουσείου «Drazen Petrovic». Πρόκειται για έναν πραγματικό «ναό αφιερωμένο» στην προσωπικότητα και τα επιτεύγματά του, με δέκα χώρους εκθεμάτων πολυτροπικού περιεχομένου, τα οποία αποτυπώνουν ολόκληρη την καριέρα του.

«Ήταν μια πρωτοβουλία της οικογένειας αλλά και πολλών ανθρώπων ανά τον κόσμο που θέλησαν να διατηρήσουν τη μνήμη του ζωντανή, να μπορούν να έρχονται στο μουσείο, να το επισκέπτονται, να βλέπουν και να ακούνε πράγματα γι' αυτόν, που ίσως να μην ξέρουν για τα πρώτα χρόνια της ζωής του», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τον Οκτώβριο του 2019 η Μπίσερκα Πέτροβιτς.

Η ιδέα για τη δημιουργία του μουσείου άνηκε στην ίδια και τον σύζυγό της. Όπως είχε πει η κυρία Πέτροβιτς η ενασχόληση με το μουσείο είναι ένα από τα πλέον σημαντικά πράγματα στη ζωή της. «Είναι σημαντικό όχι μόνο για το κροατικό μπάσκετ και την παγκόσμια αθλητική κοινότητα αλλά για την ίδια μας τη χώρα. Πολλοί είναι αυτοί που μιλώντας για τον Ντράζεν γνωρίζουν την Κροατία», πρόσθεσε, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις επισκέψεις μαθητών και μικρών παιδιών.

«Είμαι πολύ χαρούμενη για το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι και κυρίως πολλά νέα παιδιά και μαθητές, από το νηπιαγωγείο έως τις μεγαλύτερες τάξεις του σχολείου, επισκέπτονται το μουσείο. Ξέρετε, αν δεν καταγράψεις την Ιστορία είναι σαν να μην έχει συμβεί ποτέ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Μάλιστα εξομολογήθηκε, ότι κάποιες φορές είναι πολύ δύσκολο για εκείνη να υποδέχεται κόσμο καθώς πολλοί είναι αυτοί που φορτίζονται συναισθηματικά όταν μιλούν για τον Ντράζεν. Ωστόσο, είναι η αγάπη αυτών των ανθρώπων για τον γιο της, που της δίνει κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσει

«Έως ότου πεθάνει ο Ντράζεν δεν είχα κατανοήσει πλήρως τον αντίκτυπο που είχε στην ευρύτερη παγκόσμια αθλητική κοινότητα. Έως ότου εγκαινιαστεί αυτό το μουσείο δεν είχα καταλάβει πόσο πολλές καρδιές είχε "αγγίξει" ο Ντράζεν ανά τον πλανήτη», τόνισε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, η μητέρα ενός εκ των μεγαλύτερων ταλέντων που έχει γνωρίσει ποτέ το παγκόσμιο μπάσκετ.

Μάλιστα θυμήθηκε με συγκίνηση ένα ζευγάρι από την Παραγουάη που επισκέφθηκε το μουσείο και της είπε ότι ονόμασαν το παιδί τους Ντράζεν στη μνήμη του δικού της γιου, αλλά και τη διαπεραστική, «βαθιά» ματιά του, όπως λέει, σαν κι αυτή σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία των πέμπτων γενεθλίων του, που είναι από τις αγαπημένες της οικογενειακές στιγμές.

Ο κορυφαίος παίκτης που έβγαλε η πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία

Ένα μήνα πριν τον θάνατο του η «Sportske Novosti», έδωσε το λόγο σε γνωστούς Κροάτες προπονητές, για να ψηφίσουν τους κορυφαίους παίκτες που έβγαλε η πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς νίκησε στο νήμα τον Τόνι Κούκοτς. Μεταξύ άλλων ψήφισαν οι Ζέλικο Παβλίσεβιτς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς, Γιάσμιν Ρέπεσα, Νέβεν Σπάχια, Μίρκο Νόβοσελ, με τον αείμνηστο Ντράζεν να είναι στο Νο1, τον Κούκοτς να ακολουθεί, ενώ την πρώτη πεντάδα συμπλήρωσαν οι Τσόσιτς, Ράτζα και Μπογκντάνοβιτς, με το Top-10 να έχει και τον Στόγιαν Βράνκοβιτς.

Η αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε το 2019, από την MVP Publications με τίτλο «Drazen Requiem» περιλαμβάνει γνωστές και άγνωστες στιγμές της ζωής του. Από τα πρώτα βήματα στους στενούς δρόμους της γειτονιάς του στο Ζάγκρεμπ και τις επικές μονομαχίες του με τον αδερφό του Αλεξάνταρ, τους τίτλους σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο, την αναγνώριση από το απαιτητικό NBA, μέχρι και τη σχεδόν τελειωμένη μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό...

Petrovic Legacy

7 Ιουνίου 2022. Μπορεί φέτος να συμπληρώνονται 29 χρόνια από το φευγιό του Μότσαρτ αλλά η κληρονομιά του παραμένει ακόμα ζωντανή. Όπως επίσης παραμένει εκείνο το what if... Τι θα γινόταν εάν άκουγε τους συμπαίκτες του και έμπαινε μαζί τους στο αεροπλάνο; Θα υπέγραφε στον Παναθηναϊκό ανταμώνοντας τον Νίκο Γκάλη;  Θα κατακτούσε το ευρωμπάσκετ; Θα έκανε οικογένεια; Σε όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα....Το μόνο σίγουρο είναι ότι το πάθος που είχε ο Ντράζεν μέσα στο παρκέ δύσκολα θα το ξανασυναντήσουμε τα επόμενα χρόνια...