Σαν σήμερα πριν από 28 χρόνια ο Ερικ Καντονά προκάλεσε σοκ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο όταν επιτεθήκε σε οπαδό της Κρίσταλ Πάλας, ο οποίος αποδείθχηκε ότι ήταν ρατσιστής
Αν κάτι χαρακτηρίζει τον Ερίκ Καντονά είναι η έντονη προσωπικότητα, οι καθαρές σκέψεις και η δύναμη του λόγου του. Σε μια συνέντευξη Τύπου μετά την τιμωρία του για το περίφημο χτύπημα αλά... Kung Fu σε οπαδό της Κρίσταλ Πάλας το 1995, ο Γάλλος είχε αφήσει άφωνο το κοινό λέγοντας «Όταν οι γλάροι ακολουθούν την τράτα είναι επειδή πιστεύουν πως οι σαρδέλες θα πεταχθούν στη θάλασσα. Σας ευχαριστώ».
Αμέσως μετά αποχώρησε αφήνοντας στον χώρο τους δημοσιογράφους και τους ανταποκριτές σε πλήρη σύγχυση. Τι ήταν αυτό που είπε; Βολταίρος; Ή κάτι από δοκίμια του Μισέλ Ντε Μονταίν;
Ο Μάικλ «Νεντ» Κέλι, πρώην επικεφαλής της ασφάλειας στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είχε τοποθετηθεί σχετικά στην αυτοβιογραφία του Manchester United: The Untold Story. Αποσπάσματα βγήκαν στους Times . Εκεί αναφέρθηκε πως αυτή η φράση προέκυψε από τη συζήτηση ανθρώπων της ομάδας και υπήρξε η ιδέα σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου Croydon.
Ο Ζαν Ζακ Μπερτράντ, μάνατζερ του Καντονά, σε ερώτηση που έκανε προς τον Κέλι. «Νεντ πώς ονομάζεις ένα ψαροκάικο στην Αγγλία;», του είπε. Ο Κέλι απόρησε αλλά απάντησε: «Τράτα, μηχανότρατα».
Κλείσιμο
Ο μάνατζερ του Καντονά μίλησε μετά στα γαλλικά με τον Γάλλο. Γύρισε μετά προς τον Κέλι και τον ρώτησε: «Πώς λέτε τα ψαράκια στη θάλασσα; Τα μικρά ψάρια;». Ο Κέλι έγραψε ότι απάντησε: «Μου κίνησε το ενδιαφέρον. Σκέφτηκα προσεκτικά και μετά είπα 'σαρδέλες'».
Αυτό ήταν: «Ένιωσα περήφανος που είχα προσφέρει στην απόδοση στο ίσως πιο διάσημο και σπουδαίο ποδοσφαιρικό απόφθεγμα μετά την ατάκα του Κεν Γουοστενχόλμ του BBC που είχε πει: «Νομίζουν ότι όλα έχουν τελειώσει... Είναι τώρα, στο τέλος του τελικού του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966».
Ο Καντονά, ήταν ένας ποδοσφαιριστής με προσωπικότητα που ξεπερνούσε, τότε, τις απαιτήσεις του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ο σηκωμένος γιακάς, οι δηλώσεις του με πολιτικό περιεχόμενο, τα ενδιαφέροντά του και η κουλτούρα του σπάνιζαν. Κάποιοι τον θεωρούσαν… παράξενο, αλλά γι αυτούς που τον αγάπησαν ήταν ο «Κing Eric».
Η Αγγλία δεν θα τον ξεχάσει ποτέ, γιατί ήταν αυτός που έδωσε στις 25 Γενάρη του 1995 σε εκείνον τον ρατσιστή οπαδό της Κρίσταλ Πάλας που σε όλο το ματς τον έβριζε «γ@@@ ξένε», όλα αυτά τον έκαναν στην συνείδηση του κόσμου, εμβληματική εικόνα. Κανείς δεν μπορεί να πει πως δεν ήταν βίαιη η σκηνή, αλλά ο Καντονά δεν ήταν μόνο θύτης, ήταν θύμα ενός ναζιστή οπαδού, του οποίου η πολιτική ταυτότητα είχε μείνει για καιρό κρυμμένη.
Ο απίθανος Γάλλος δεν ήταν το πρόβλημα και ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον… καβάλησε μέχρι και Harley-Davidson στο Παρίσι για να τον πείσει να παραμείνει.«Εκείνες οι ώρες που πέρασα παρέα με τον Έρικ σε αυτό το έρημο εστιατόριο του Παρισιού προστέθηκαν σε μια από τις πιο αξιόλογες πράξεις που έχω κάνει σε αυτήν την ηλίθια δουλειά μου» είπε ο τεράστιος Σκωτσέζος.
Η κλωτσιά Κung fu που πέρασε για πάντα στην ιστορία…
Πέτυχε 82 γκολ, κέρδισε τέσσερα πρωταθλήματα, δυο νταμπλ και ήταν πρωταγωνιστής ίσως για την πιο επιτυχημένη περίοδο στην ιστορία του συλλόγου. Τίποτα όμως απ΄ όλα αυτά δεν κρατά τόσο ζεστό στο μυαλό του από την καρατιά στον οπαδό της Πάλας στις 25 Ιανουαρίου του 1995. «Η καλύτερή μου στιγμή; Έχω πολλές καλές στιγμές, αλλά αυτή που προτιμώ είναι όταν κλώτσησα τον χούλιγκαν».
Ο Ερίκ Καντονά αναφέρεται πάντα στον Μάθιου Σάιμονς, με έναν απολαυστικά περιφρονητικό χαρακτηρισμό «Ο χούλιγκαν». Συμπληρώσαμε 28 χρόνια από εκείνη την αλησμόνητη κλωτσιά kung-fu, την κίνηση που αποτύπωσε το… προκλητικό χάρισμα του Γάλλου σταρ. Η περιφρόνησή του εκείνη τη νύχτα καθόρισε την καριέρα του, αλλά και τη ζωή του.
Το πρώτο ημίχρονο του αγώνα στο Σέλχαρστ Παρκ ήταν νευρικό, με τον Καντονά να γίνεται... στόχος των αντιπάλων. Πολλά σκληρά τάκλιν περνούσαν ατιμώρητα, Σο και Κόουλμαν είχαν σημαδέψει τον Γάλλο και τον Κόουλ «Συγγνώμη, δεν υπάρχουν κίτρινες;» φώναζε ο Καντονά στον διαιτητή, Άλαν Γουίλκι. Ο Σερ Αλεξ δεν ήταν τόσο ευγενικός «Γιατί δεν κάνεις σωστά τη γαμη@@@ σου δουλειά...».
Ο Γουίλκι αποφάσισε να βγάλει κάρτα και μάλιστα κόκκινη τέσσερα λεπτά μετά την έναρξη, όχι όμως σε παίκτη της Πάλας, αλλά στον Καντονά. Ηταν ένα πολύ σκληρό μαρκάρισμα του Γάλλου στον Σο πάνω σε ένα σπριντ. Ο Καντονά έμεινε για λίγο στον αγωνιστικό χώρο προτού κατεβάσει το γιακά του. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
Ο ναζιστής Σάιμονς υπέθεσε ότι θα μπορούσε να φωνάξει ατιμώρητα «Γαμ@@@ Γάλλε, γύρνα πίσω στη Γαλλία. Ώρα να κάνεις... νωρίς μπάνιο». Ο Καντονά με μια απίθανη κλωτσιά του έσβησε από το μυαλό όλα όσα είχε να πει για εκείνον. «Ξέρεις, συναντάς χιλιάδες ανθρώπους σαν αυτόν. Αν είχα συναντήσει αυτόν τον τύπο κάποια άλλη μέρα, τα πράγματα μπορεί να ήταν πολύ διαφορετικά ακόμα κι αν είχε πει ακριβώς τα ίδια πράγματα. Η ζωή είναι περίεργη έτσι».
Ο Καντονά, ήταν ένας ποδοσφαιριστής με προσωπικότητα που ξεπερνούσε, τότε, τις απαιτήσεις του αγγλικού ποδοσφαίρου. Ηταν ο εαυτός του… Ο Σάιμονς με σπασμένο σαγόνι αποχώρησε για το νοσοκομείο, οι φίλοι της Πάλας είχαν παγώσει, όμως παράλληλα τις εντυπώσεις όλων κατάφερε να κλέψει η... αδιαφορία του Φέργκιουσον.
Εννιάμηνος αποκλεισμός, πρόστιμο, κοινωνική εργασία
Παρά τον χαμό που προκλήθηκε στο γήπεδο, ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον δεν είχε καταλάβει τι είχε συμβεί. Όταν γύρισε άλλωστε το βλέμμα του προς εκείνη την κατεύθυνση το μόνο που πρόλαβε να δει ήταν τον Καντονά να απομακρύνεται από το πλήθος, θεωρώντας έτσι ότι απλώς μερικοί οπαδοί τον είχαν τραβήξει καθώς περνούσε από μπροστά τους.
Ακόμα κι όταν γύρισε σπίτι αντικρίζοντας τον πανικόβλητο γιο του, η πρώτη αντίδραση του Σκωτσέζου ήταν να πάει για ύπνο, λέγοντας πως θα δει τι είχε συμβεί το επόμενο πρωί. Το άγχος ωστόσο προοδευτικά άρχισε να τον κυριεύει, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κοιμηθεί. Τελικά στις 5 τα ξημερώματα αποφάσισε να δει το βίντεο από το περιστατικό, αδυνατώντας να πιστέψει στα μάτια του.
Η πρώτη του σκέψη ήταν η αποδέσμευση του Γάλλου, με τον διοικητικού συμβούλιο της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να συμφωνεί. Ο δικηγόρος του κλαμπ ωστόσο, Μόρις Ουότκινς, τους συμβούλευσε ότι μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να προδικάσει οποιαδήποτε νομική υπόθεση και τους προέτρεψε να περιμένουν λίγες μέρες μέχρι να προγραμματιστεί γενική σύσκεψη μεταξύ του Διοικητικού Συμβουλίου.
Μέσα σε αυτό το διάστημα, η άποψη του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον άρχισε να αλλάζει μέχρι τελικά να κάνει στροφή 180 μοιρών, στηρίζοντας μέχρι τέλους τον ποδοσφαιριστή. Το κλαμπ από την πλευρά του αποφάσισε να του επιβάλλει πρόστιμο ύψους 20.000 λιρών, ενώ η FA εξάντλησε την αυστηρότητά της και τον απέκλεισε από τα βρετανικά γήπεδα για το υπόλοιπο της σεζόν με ποινή εννέα μηνών.
Το περιστατικό μάλιστα προκάλεσε και το τέλος της παρουσίας του Καντονά στην εθνική Γαλλίας, μιας και η Ομοσπονδία της χώρας αποφάσισε να τον τιμωρήσει με δια βίου αποκλεισμό από την εθνική. Μέχρι και τον κίνδυνο φυλάκισης κλήθηκε να αντιμετωπίσει, όμως τελικά έπειτα από ατελείωτες μάχες στις δικαστικές αίθουσες η τιμωρία του περιορίστηκε σε 150 ώρες κοινωνικής εργασίας. Και με τον ίδιο να βάλλεται από κάθε πλευρά, οι πρώτες σκέψεις για αποχώρηση από την Αγγλία και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν άργησαν να καταφθάσουν.
Ο Φέργκιουσον ωστόσο δεν έμελλε να το επιτρέψει και ταξίδεψε μέχρι το Παρίσι ώστε να τον συναντήσει για να του αλλάξει γνώμη. Αφού φυγαδεύτηκε από την πίσω πόρτα του ξενοδοχείου που διέμενε για να αποφύγει τον Τύπο, τριγυρνούσε στη γαλλική πρωτεύουσα καβάλα σε μια.... Harley μαζί με τον σύμβουλο του Καντονά, κουβεντιάζοντας για τις επόμενες κινήσεις τους. Τελικά ο θρυλικός τεχνικός είχε και κατ' ιδίαν συνάντηση με τον Γάλλο αστέρα, κατά την οποία προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον πείσει να παραμείνει στο πνευματικό του σπίτι.
Η «σκαριά» που άφησε στο ποδόσφαιρο
Ακόμα και με την πλούσια πειθώ του ωστόσο, ο Σερ Άλεξ γνώριζε πως δεν είχε εύκολο έργο μπροστά του. Πέρα άλλωστε από τις τιμωρίες που είχε δεχθεί επίσημα από την ομάδα και την Ομοσπονδία, ο Καντονά έπρεπε να αντιμετωπίσει και την διαρκή επίθεση του Τύπου. «Η νύχτα που το ποδόσφαιρο πέθανε από ντροπή» ήταν το πρωτοσέλιδο που κυκλοφόρησε την επόμενη μέρα στη «Mirror», την ίδια στιγμή που η «Express» έκανε λόγο για «Απόλυτη θηριωδία μπροστά σε παιδιά».
Μπορεί πλέον όλα αυτά να φαίνονται από υπερβολικά μέχρι... αστεία, αλλά εκείνη την περίοδο ολόκληρο BBC είχε φτάσει στο σημείο να προγραμματίζει συνεντεύξεις με ανήλικα παιδιά με κεντρικό θέμα την κλωτσιά του Καντονά και την επίδραση που είχε πάνω τους. Κι όσο το περιστατικό «έπαιζε» συνεχώς στον Τύπο, ο σύλλογος δεχόταν όλο και περισσότερες πιέσεις για να τιμωρήσει τον Καντονά.
«Το κλιπ παίχτηκε στην τηλεόραση 93 φορές για τις επόμενες δυο μέρες, περισσότερες και από τις ταινίες που φτιάχτηκαν για τη δολοφονία του Κένεντι» αναφέρει στην βιογραφία του ο Φέργκιουσον, θέλοντας να περιγράψει με καυστικό τρόπο την φρενίτιδα που είχε ξεσπάσει γύρω από τον Καντονά. Ακόμα και τρανταχτά ονόματα του χώρου όπως ο Μπράιαν Κλαφ είχαν πάρει μέρος σε αυτό το... γαϊτανάκι εξελίξεων, κατακρίνοντας σφοδρά την ενέργεια του Γάλλου επιθετικού.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ο ίδιος σε κάποιο σημείο.... μπούχτισε και ήθελε να φύγει. Με την πάροδο του χρόνου ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε. Η πλειοψηφία των οπαδών της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ τον στήριξε ανοικτά όταν ακόμα εξέτιε την ποινή του μακριά από τους αγωνιστικούς χώρους και μέσα στα επόμενα χρόνια σειρά πήρε και ο υπόλοιπος ποδοσφαιρικός κόσμος.
Ο «βίαιος και τρελός Καντονά» μετατράπηκε στον ατρόμητο καλλιτέχνη, στον άνθρωπο που τόλμησε να κλωτσήσει τον ρατσισμό έξω από τα γήπεδα. Το καρέ από την επική κλωτσιά πλέον έχει αναδυθεί σε ένα αντιρατσιστικό σύμβολο εντός των ευρωπαϊκών γηπέδων, το οποίο έχει απεικονιστεί από τοιχογραφίες μέχρι και σε... πίνακες ζωγραφικής.
Το νεοναζί... θύμα
«Η καλύτερη στιγμή μου; Έχω πολλές καλές αναμνήσεις αλλά εκείνη που προτιμώ περισσότερο από κάθε άλλη ήταν όταν κλώτσησα τον χούλιγκαν» είχε παραδεχθεί χρόνια αργότερα σε συνέντευξή του στον «Guardian». Δεδομένης άλλωστε και της σχέσης του Μάθιου Σάιμονς με την ακροδεξιά, ο Καντονά μόνο... μετάνοια δεν νιώθει για την κίνησή του.
Για το ευρύ κοινό ωστόσο, αυτός ο οπαδός στην αρχή ήταν απλώς ένα θύμα της έκρηξης θυμού του Καντονά, ο οποίος κατηγορήθηκε για αλαζονεία και σιγουριά πως δεν πρόκειται να τιμωρηθεί για την πρωτοφανή του επίθεση ενάντια σε έναν φίλαθλο που πήγε απλώς να παρακολουθήσει από ένα ποδοσφαιρικό αγώνα.
Όταν όμως τα αγγλικά Μέσα άρχισαν να ξεθάβουν λεπτομέρειες πίσω από το παρελθόν του φερόμενου... θύματος και να σκαλίζουν το προφίλ του, η εικόνα άρχισε να γίνεται ξεκάθαρη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Σάιμονς συμμετείχε σε νεοναζί πορείες και συχνά πυκνά εξέφραζε ρατσιστικό οχετό κατά τη διάρκεια αγώνων ποδοσφαίρου. Η αρρώστια του μάλιστα ήταν τέτοια που μερικά χρόνια πριν τη διάσημη κλωτσιά είχε γρονθοκοπήσει έναν άτυχο άνδρα σε αγώνα παιδικού πρωταθλήματος.
Κι όσο τέτοιες πληροφορίες συνέχιζαν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας, όλο και περισσότερος κόσμος άρχισε να αποδέχεται την ενέργεια του Καντονά. Για τον ίδιο βέβαια δεν είχε και πολύ σημασία. Ήξερε τι είχε ακούσει, τι επίθεση είχε δεχτεί από αυτόν τον τύπο που κρυβόταν στην εξέδρα.
Κι αυτή η κλωτσιά, από αφορμή για να εξαφανίσουν το όνομά του από την ποδοσφαιρική πραγματικότητα, μετατράπηκε στην ενέργεια που του χάρισε μια θέση στην αθανασία.
