Μπάνε Πρέλεβιτς: Ο «εκτελεστής» που σούταρε υπέροχα - Η αυτοβιογραφία του
03.12.202308:23
Τα μυθικά σουτ, οι φωνές του ξανθού, η έκρηξη του Ίβκοβιτς, οι μάχες με τον Ντράζεν Πέτροβιτς, τα χρόνια στον ΠΑΟΚ και το «ιστορικό ξύλο» με τον Νίκο Γκάλη
Η μυθιστορηματική ζωή του Σέρβου μπασκετμπολίστα, Μπάνε Πρέλεβιτς μέσα από τη δική του αφήγηση ξεδιπλώνεται στο βιβλίο «Η δύναμη της ήττας» που ακολουθεί την πορεία του στο παρκέ.
«Με λένε Μπράνισλαβ Πρέλεβιτς αλλά όλοι με φωνάζουν “Μπάνε”. Ξεκίνησα να παίζω μπάσκετ στα ανοιχτά γήπεδα του Βελιγραδίου. Μου άρεσε πάντα να σουτάρω και αυτό το έμαθα καλά-έμαθα να κάνω κι άλλα καλά, αλλά ο κόσμος με θυμάται για τα μεγάλα σουτ που πήρα. Κάποια τα έβαλα, κάποια τα έχασα...».
Η εισαγωγή του Σέρβου μπασκετμπολίστα στην αυτοβιογραφία του -αν και ο ίδιος δεν χαρακτηρίζει το βιβλίο του αυτοβιογραφικό- είναι αρκετά χαρακτηριστική.
Γεννημένος «δολοφόνος» μέσα στα παρκέ, είναι υπεύθυνος για πολλά σουτ της τελευταίας στιγμής που χάρισαν τη νίκη στην ομάδα του και μας έκανε αρκετές φορές να αναφωνούμε «τι έβαλε ο άνθρωπος».
Από τον Ερυθρό Αστέρα μέχρι τα παρκέ της Α1, τον ΠΑΟΚ όπου μεγαλούργησε, την Βίρτους Μπολόνια και την ΑΕΚ, ο Μπάνε άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του ως ένας τεράστιος σουτέρ.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα, δεν έχει καταρριφθεί το ρεκόρ τριπόντων από έναν παίχτη σε αγώνα που κατέχει, όταν ευστόχησε δέκα φορές σε δεκα τέσσερις προσπάθειες.
«Ίσως να απορεί κανείς που επέλεξα για τίτλο του βιβλίου μου το "Η δύναμη της ήττας"» γράφει ο μεγάλος αυτός παίχτης τονίζοντας: «Πιστεύω βαθιά ότι οι ήττες μας είτε στο γήπεδο είτε οπουδήποτε αλλού μας καθορίζουν. Μας αλλάζουν, μας ωριμάζουν, μας μεταμορφώνουν. Η ήττα είναι ο πιο χρήσιμος σύμμαχος στην προσπάθεια μας για να γίνουμε αυτό που ονειρευόμαστε...»
Η αρχή, ο Ντράζεν και η μεταγραφή στον ΠΑΟΚ
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου που κυκλοφόρησε από την MVPublications ο Μπάνε πηγαίνει από το χθες στο σήμερα, χωρίς πολλές φορές να κρατάει χρονολογική σειρά, αλλά αυτό μικρή σημασία έχει.
Περιγράφει πως μυήθηκε στον αθλητισμό παιδί, όταν, μεγαλώνοντας στο Βελιγράδι, ο πατέρας του τον έπαιρνε στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια του Ερυθρού Αστέρα.
Παρότι ο Μίροσλαβ Πρέλεβιτς ήταν διοικητικός παράγοντας στην ομάδα μπάσκετ της ομάδας, δεν έσπρωξε τον μικρό προς την πορτοκαλί μπάλα, αλλά επέλεξε το τένις.
Έφτανε το πρώτο τουρνουά όπου τον έγραψαν κατά λάθος σε κατηγορία που συμμετείχαν μεγαλύτερα παιδιά για να γνωρίσει ο πιτσιρικάς Μπράνισλαβ την πρώτη του ήττα.
Από τότε πέρασαν τρεις μήνες μέχρι να έρθει μια μέρα του Απρίλη, στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, όταν ο πατέρας του τον ρώτησε αν ήθελε να να πάνε στα ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ του Ερυθρού Αστέρα, για να ξεκινήσει το μεγάλο ταξίδι του Μπάνε στα παρκέ.
Δεν θα αργήσει να μπει στην ομάδα και το 1986 όταν τελειώνει την θητεία του ο Ερυθρός Αστέρας βρίσκει απέναντί του στα ημιτελικά του πρωταθλήματος την Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ, του Ντράζεν Πέτροβιτς που είχε κατακτήσει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης.
Ο Αστέρας είναι το μεγάλο αουτσάιντερ, κάτι που επιβεβαιώνεται στο πρώτο παιχνίδι, όπου η ομάδα του Ντράζεν επικρατεί εύκολα όμως η συνέχεια ήταν απροσδόκητη.
Όπως γράφει ο Μπάνε για τον επαναληπτικό «είχα απόλυτη άγνοια κινδύνου και το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πως θα αντιμετώπιζα το είδωλό μου, τον Ντράζεν Πέτροβιτς».
Ξεκινάει βασικός και αφού βάζει καλάθι με μπάσιμο, η ψυχολογία του ανεβαίνει «και η επιλογή που παρουσιάστηκε στην επόμενη επίθεση μου φαινόταν πιο εύκολη. Εκτέλεσα τρίποντο σε αντεπίθεση και ευστόχησα».
Όπως επισημαίνει ήταν μια από εκείνες τις επιλογές που κάνουν έναν προπονητή να τραβάει τα μαλλιά του, όμως εκείνο το βράδυ ο Πρέλεβιτς κάνει το παιχνίδι που άλλαξε την καριέρα του.
Πετυχαίνει 23 πόντους, ο Ερυθρός Αστέρας νικάει 94-92 και η σειρά των ημιτελικών μεταφέρεται στο Ζάγκρεμπ για τον τρίτο και τελευταίο αγώνα.
«Ήταν ένα συγκλονιστικό παιχνίδι. Το θυμάμαι σαν να έγινε χθες» επισημαίνει ο Μπάνε βουτώντας στις αναμνήσεις του: «Πέτυχα 32 πόντους, τους περισσότερους από αυτούς στο δεύτερο ημίχρονο. Ο Ντράζεν όπως πάντα, πέτυχε πολύ περισσότερους. Υπήρχαν στιγμές που πετυχαίναμε πόντους μόνο οι δυο μας. Κάποιοι το χαρακτήρισαν ρεσιτάλ μπάσκετ».
Το ρεσιτάλ τελείωσε με τον Ερυθρό Αστέρα να παίρνει τη νίκη με 104-103 μέσα στην έδρα της Τσιμπόνα και να προκρίνεται στον τελικό, εκεί όμως η Παρτιζάν νίκησε δυο συνεχόμενες φορές και στέφθηκε πρωταθλήτρια.
Το καλοκαίρι του 1988, ο Πρέλεβιτς παίρνει μεταγραφή στον ΠΑΟΚ και στα τέλη Αυγούστου η νέα του ομάδα υποδέχεται τον Ολυμπιακό σε φιλικό αγώνα.
Ο Μπάνε πιστεύει ότι θα παίξουν σε ένα σχεδόν άδειο γήπεδο αλλά φτάνοντας, το πάρκινγκ έξω από το γήπεδο είναι γεμάτο και ο κόσμος συρρέει κατά εκατοντάδες.
Τα ντέρμπι με τον Άρη και το τρίποντο της δεκαετίας
«Ήταν η πρώτη φορά που θα έπαιζα σε ένα φιλικό παιχνίδι προετοιμασίας όπου στο γήπεδο δεν έπεφτε καρφίτσα. Αποδείχτηκε ότι η ατμόσφαιρα θύμιζε τελικό» γράφει χαρακτηριστικά, ενώ εκείνο το βράδυ πέτυχε 22 πόντους και οι φίλαθλοι τον αγάπησαν.
Στα χρόνια που ακολούθησαν λάτρεψαν αυτόν τον «εκτελεστή» με το φονικό σουτ της τελευταίας στιγμής, συνήθως τρίποντο.
Μέχρι να ελληνοποιηθεί πάντως, ο Μπάνε μπορούσε να παίξει μόνο στα ευρωπαϊκά παιχνίδια του ΠΑΟΚ και έτσι στο πρώτο ντέρμπι με τον Άρη είναι θεατής.
Το γήπεδο είναι γεμάτο, οι φίλαθλοι των δύο ομάδων είναι μοιρασμένοι 50-50 και τα εκατέρωθεν συνθήματα δονούν την ατμόσφαιρα, αλλά ο νεοφερμένος Σέρβος εντυπωσιάζεται από ένα άλλο ντεσού.
«Ένα άλλο στοιχείο που το είδα για πρώτη φορά και το θεώρησα “πρωτοποριακό” ήταν ότι όλοι κάπνιζαν μέσα στο γήπεδο! Μπαίναμε στο χώρο του γηπέδου και από τον πολύ καπνό δεν φαινόταν το απέναντι καλάθι. Από τον πολύ καπνό είχα πονοκέφαλο πέντε μέρες μετά το παιχνίδι».
Τα ντέρμπι με τον Άρη θα σημαδέψουν το πέρασμά του από τον ΠΑΟΚ, όμως κανείς, ούτε και ο ίδιος φυσικά δεν ξέχασε τον αγώνα εκείνο τον Δεκέμβριο του 1991, όπου έκανε το αδιανόητο μέσα σε τέσσερα δευτερόλεπτα.
Το σκορ ήταν 96-96 στη δεύτερη παράταση όταν ο Πρέλεβιτς πήρε το όπλο του: «Ανέλαβα την πρωτοβουλία, χωρίς να σκεφτώ τις συνέπειες και σε ελάχιστα δευτερόλεπτα πρόλαβα να διασχίσω το μισό γήπεδο και λίγο μετά το κέντρο και αρκετά μακριά από το τρίποντο έκανα το σουτ. Ταμπλό και μέσα. Μια φάση που ακόμη σχολιάζεται και την οποία ο Κώστας Ρήγας “αναγκάζεται” να αναλύει έπειτα από τρεις σχεδόν δεκαετίες. Τον χρόνο τον πρόλαβα, αυτό που όλοι συζητούσαν και μερικές φορές κι εγώ είναι η κίνηση που έκανα από τη στιγμή που έπιασα τη μπάλα και μέχρι να κάνω το σουτ από τόσο μακριά. Το πάτημα πριν από το σουτ ήταν τόσο οριακά κανονικό που ακόμη και σήμερα προκαλεί θέμα μπασκετικών συζητήσεων».
Ο ξανθός, η οργή του Ντούντα και το ξύλο με τον Γκάλη
Όταν Πρέλεβιτς συναντιέται με τον Γιάννη Ιωαννίδη που είχε αναλάβει την ΑΕΚ, ο «ξανθός» αφού του αναλύει στα εξ ων συνετέθη τον τρόπο του παιχνιδιού του λέει την ατάκα: «Ξέρω ότι λόγω του χαρακτήρα σου δεν θα με πουλήσεις ποτέ».
Ο Μπάνε υπογράφει και η σεζόν ξεκινάει σχεδόν ιδανικά μέχρι το παιχνίδι του δεύτερου γύρο στην Πάτρα με τον Απόλλωνα, όπου τίποτε δεν πάει καλά από την αρχή.
Η ομάδα χάνει, ο εκνευρισμός είναι απίστευτος, ο Ιωαννίδης έξαλλος και η τρίωρη επιστροφή με πούλμαν θα αποδειχτεί μαρτυρική και άκρως επεισοδιακή.
Οι παίχτες αναμένουν μια στάση για το συνηθισμένο δείπνο, αλλά το πούλμαν δεν σταματά πουθενά και σε κανένα εστιατόριο μετά από εντολή του αείμνηστου «ξανθού». «Γρήγορα άρχισε η γκρίνια και τα παράπονα από τους βετεράνους παίχτες» θυμάται ο Μπάνε ενώ «οι νεότεροι προσπαθούσαν να ξεχάσουν ότι πεινούσαν και δεν τόλμησαν να παραπονεθούν».
Ακούγονται βρισιές στα Αγγλικά και φωνές αλλά ο Ιωαννίδης ενημέρωσε τον μάνατζερ να μεταφέρει σε όλους, ότι το πούλμαν δεν θα σταματούσε πουθενά.
Μια ώρα πριν φτάσουν στην Αθήνα ο θηριώδης Βίκτορ Αλεξάντερ, που ήταν 2,08 μέτρα και ζύγιζε 140 κιλά, ζήτησε μια στάση για να πάει στην τουαλέτα.
Όταν ο μάνατζερ μεταφέρει το αίτημα του παίχτη στον Γιάννη Ιωαννίδη απαντά: «Χάσανε το παιχνίδι και θέλουν και τουαλέτα; Να κατουρήσουν στο μπουκάλι...».
Όταν ο Αλεξάντερ που ήταν ένας ήσυχος γίγαντας λαμβάνει την απάντηση σηκώνεται και αρχίζει να τρέχει με σφιγμένες γροθιές προς τη θέση που καθόταν ο Ιωαννίδης
«Χρειάστηκαν δύο βοηθοί προπονητές, ο μάνατζερ και ο γυμναστής της ομάδας για να τον συγκρατήσουν στο διάδρομο του λεωφορείου, ώστε να μην φτάσει στον προπονητή» γράφει ο Πρέλεβιτς.
Ένας άλλος προπονητής, ο Ντούντα, θα τον αφήσει άφωνο, όταν το 1992 η ομάδα του ΠΑΟΚ μεταβαίνει στη Γερμανία για κάποια φιλικά παιχνίδια στο πλαίσιο της προετοιμασίας και το πρώτο είναι με μια ομάδα της Α2 κατηγορίας.
Οι Γερμανοί βγάζουν πάθος και νικούν τον ΠΑΟΚ με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς να είναι ήρεμος μέχρι να πάει στα αποδυτήρια όπου «το πρόσωπο του Ντούντα παρομοιάστηκε τότε με εκείνο Τζακ Νίκολσον στην αφίσα της “Λάμψης”» όταν άρχισε να φωνάζει.
«Ποιοι νομίζετε ότι είστε εσείς μπρε; ούρλιαζε στα Αγγλικά ανάμεικτα με Σέρβικες λέξεις. Και τι έχετε κάνει μπρε; Ένα πρωτάθλημα πήρατε, μπρε...».
Πριν προλάβουν οι παίχτες να συνέλθουν από την πρώτη έκρηξη έρχεται η δεύτερη, ακόμη χειρότερη και διανθισμένη με «γαλλικά»: «Θέλετε να με γ@@@@@@ε μπρε;» φώναζε ο Ντούντα κατεβάζοντας σιγά-σιγά τα παντελόνια του».
Χωρίς να πάρει απάντηση από τους σοκαρισμένους παίχτες του αρχίζει να κατεβάζει και το εσώρουχό του, επαναλαμβάνοντας την ίδια ερώτηση για να εισπράξει την απόλυτη σιωπή. «Μην περιμένοντας απάντηση ανέβασε το εσώρουχο και το παντελόνι του. Κουμπώθηκε και πλέον περιποιημένος, σαν μην είχε συμβεί τίποτε απολύτως, αλλάζοντας το ύφος του και γνωρίζοντας να ελέγχει την κατάσταση απόλυτα, έκανε μια πιο απρόσμενη ακόμη ανακοίνωση: "Δεν θέλετε να με γ@@@@@@ε, ντόμπρο [εντάξει στα Σέρβικα]. Τότε θα σας γ@@@@ω εγώ μπρε!"».
Προς το τέλος του βιβλίου με αφορμή μια συνάντηση που είχε ο Μπάνε με έναν οπαδό του ΠΑΟΚ ,δίνει την δική του οπτική για το περίφημο «ιστορικό ξύλο» με τον Νίκο Γκάλη μετά από ένα ντέρμπι.
«Λοιπόν είχαμε χάσει τον τελικό του πρωταθλήματος από τον Άρη. Και όπως ήταν φυσικό ήμουν εκνευρισμένος με την ομάδα μας και τον εαυτό μου. Η αδρεναλίνη ήταν στα ύψη και το μυαλό κάθε άλλο παρά καθαρό. Στο παρκέ μπήκε πολύς κόσμος, άσχετοι και σχετικοί. Σε κλάσματα δευτερολέπτου το βλέμμα μου συνάντησε το βλέμμα του Νικ. Απευθύνθηκε σ’ εμένα, δεν κατάλαβα τι ακριβώς είπε, αλλά ήμουν πεπεισμένος ότι ήταν κάτι πολύ προσβλητικό. Σε τέτοιες στιγμές είναι εύκολο να παρερμηνεύσεις τα πάντα. Του επιτέθηκα και το μόνο που ξέρω είναι ότι ήταν περισσότερες οι μπουνιές που φάγαμε και οι δυο μας από τους άσχετους, που είχαν ήδη μπει στο παρκέ, παρά αυτές που ανταλλάξαμε μεταξύ μας».