Champions League: Πρεμιέρα σήμερα στη μεγάλη γιορτή του ποδοσφαίρου - Το νέο format και όλες οι αλλαγές της UEFA
Με έξι αγώνες ανοίγει η αυλαία - Ξεχωρίζει το Μίλαν-Λίβερπουλ (22:00, CosmoteSport 2) - Ο νέος τρόπος διεξαγωγής, οι ημερομηνίες και τα οικονομικά δεδομένα - Όλο το τηλεοπτικό πρόγραμμα της ημέρας
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 η Ευρώπη προσπαθούσε να προσαρμοστεί στις νέες γεωπολιτικές συνθήκες που είχαν προκύψει με την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος (η... νοητή διαχωριστική γραμμή μεταξύ της Σοβιετικής Eνωσης και των χωρών που ήταν υπό την επιρροή της με τη Δυτική Ευρώπη), όταν προέκυψε μια νέα ιστορική αλλαγή. Ποδοσφαιρική αυτή τη φορά.
Το μακρινό 1992 διοργανώνεται για πρώτη φορά το Champions League (η λίγκα των πρωταθλητών), το φιλόδοξο σχέδιο του τότε προέδρου της UEFA Λέναρντ Γιόχανσον. Το όραμα του Σουηδού για μια αλλαγή στον καθιερωμένο τρόπο διεξαγωγή του πάλαι ποτέ Κυπέλλου Πρωταθλητριών εξελίχθηκε στο ποδοσφαιρικό Ελντοράντο, καθώς το Champions League μετατράπηκε σε χρόνο dt στο κορυφαίο διασυλλογικό ποδοσφαιρικό προϊόν αλλάζοντας δραστικά το τοπίο. Ο χαμηλών τόνων Γιόχανσον είχε αντιληφθεί την ανάγκη των ομάδων για νέες πηγές εσόδων, αλλά και την επιθυμία του κόσμου για περισσότερα ματς μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων, ξεκινώντας μια αθλητική επανάσταση προτού... ξεσπάσει ο πόλεμος με την G14 (ο προπομπός της Ενωσης των Ευρωπαϊκών Συλλόγων).
Τρεις δεκαετίες αργότερα και αφού είχαν προηγηθεί τα δραματικά γεγονότα τον Απρίλιο του 2021 (η δημιουργία της European Super League που απείλησε για λίγες ώρες να τινάξει στον αέρα το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα στη Γηραιά Ηπειρο), ήρθε η στιγμή για ένα extreme makeover της διοργάνωσης (που μοιάζει με το εγχείρημα της ESL), η οποία στην πρώτη της φάση τουλάχιστον δεν θα θυμίζει σε τίποτα το ένδοξο παρελθόν της.
Το κακό για το ελληνικό ποδόσφαιρο έχει να κάνει με το ότι για 4η συνεχόμενη χρονιά δεν θα υπάρχει εκπρόσωπός του στην κυρίως φάση της διοργάνωσης, αλλά τουλάχιστον θα έχουμε τρεις εκπροσώπους στα άλλα δύο ευρωπαϊκά κύπελλα (Europa οι Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ & Conference League ο Παναθηναϊκός), τα οποία επίσης προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Το Europa League (που ξεκινά μια εβδομάδα αργότερα) θα έχει την ίδια ακριβώς μορφή με το νέο Champions League (που θα εξηγήσουμε παρακάτω), με το Conference League (πρεμιέρα αρχές Οκτωβρίου) είναι παρόμοιο, απλά πιο... συμπυκνωμένο.
Ο κάτοχος του Conference League Ολυμπιακός
Μίνι πρωτάθλημα
Τον περασμένο Μάρτιο είχε βρεθεί στην Αθήνα κλιμάκιο της UEFA προκειμένου να αναλύσει στα ελληνικά ΜΜΕ αλλά και τους εκπροσώπους των ομάδων και των ποδοσφαιρικών αρχών τις αλλαγές που είχαν εγκριθεί από τον Μάιο του 2022 και πήραν επίσημη μορφή πριν από λίγους μήνες.
«Οι αλλαγές είναι προϊόν μια διεργασίας που ξεκίνησε από το 2018 και όχι τώρα ξαφνικά», έλεγαν τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, ωστόσο όσο κι αν δεν θέλουν να το παραδεχθούν το νέο format (σύστημα διεξαγωγής) του Champions League (αλλά και των άλλων δύο ευρωπαϊκών κυπέλλων) μοιάζει πολύ με αυτό που πρότεινε η European Super League, ωστόσο η ουσιαστική διαφορά είναι ότι οι θέσεις κρίνονται μέσω της πορείας των συλλόγων στα εθνικά τους πρωταθλήματα και όχι με βάση το... όνομα που έχουν. Από το 1992 έως και πέρσι (σεζόν 2023-2024) είχαμε μάθει τη φάση των ομίλων (και για κάποια χρόνια υπήρχε και β’ φάση με ομίλους), το περίφημο group stage με τη συμμετοχή 32 ομάδων, οι οποίες για τις ανάγκες της κλήρωσης χωρίζονταν σε 4 γκρουπ δυναμικότητας (με 8 συλλόγους στο κάθε γκρουπ).
Κλείσιμο
Ο διαχωρισμός των ομάδων σε γκρουπ δυναμικότητας, το σεντόνι που θα κουνιέται στη σέντρα πριν από κάθε αγώνα και ο ύμνος (με τη νέα του έκδοση, η οποία δεν διαφέρει ιδιαίτερα από την προηγούμενη) είναι τα στοιχεία που θα συνεχίσουν να υφίστανται. Η μεγάλη αλλαγή έχει να κάνει με την περίοδο μέχρι να φτάσουμε στη φάση των νοκ άουτ αγώνων (από τους 16 έως τον τελικό). Πλέον στη ζωή μας μπαίνει λοιπόν η League Phase, με την καθεμία από τις 36 συμμετέχουσες ομάδες να δίνει 8 αγώνες (4 εντός, 4 εκτός) αντιμετωπίζοντας δύο ομάδες από το κάθε γκρουπ δυναμικότητας.
Πρώτη σημαντική διαφορά: ενώ μέχρι τώρα δεν επιτρέπονταν οι αγώνες μεταξύ των ομάδων από το ίδιο γκρουπ δυναμικότητας, πλέον κάθε ομάδα αντιμετωπίζει τουλάχιστον δύο συλλόγους από το δικό της γκρουπ (και δύο από κάθε άλλο γκρουπ δυναμικότητας).
Δεύτερον, θα υπάρχει ενιαία βαθμολογία για τις 36 ομάδες και με την ολοκλήρωση των οκτώ αγωνιστικών, οι οκτώ πρώτες του (ενιαίου) βαθμολογικού πίνακα θα προκρίνοται απευθείας στη φάση των «16».
Οι ομάδες που θα τερματίσουν στις θέσεις 9 έως 24 θα βρεθούν στα playoffs (διπλοί αγώνες), από τα οποία θα προκύψουν τα άλλα 8 εισιτήρια για τους «16».
Οι ομάδες που θα είναι στις θέσεις 9-16 θα έχουν ένα μικρό πλεονέκτημα έναντι αυτών που τερματίσουν στις θέσεις 17-24, καθώς η ρεβάνς θα παίζεται στην έδρα τους.
Τι συμβαίνει με τις ομάδες που θα αποκλειστούν από τα playoffs κι αυτές που θα καταλάβουν τις θέσεις 25 έως 36 στη βαθμολογία της League Phase; Θα ολοκληρώνουν το ευρωπαϊκό τους ταξίδι καθώς από φέτος καταργείται και ο υποβιβασμός σε μια άλλη διοργάνωση (από το Champions League στο Europa League και από το Europa στο Conference League). Το νέο καλεντάρι
Οι ώρες και οι ημέρες διεξαγωγής των αγώνων δεν αλλάζουν (19.45 και 22.00 το Champions League Τρίτη και Τετάρτη, ενώ 20.00 και 22.00 την Πέμπτη το Europa και το Conference League). Δεδομένου όμως ότι έχουμε αύξηση των ομάδων (36 από 32) στη League Phase αλλάζει ο χρόνος διεξαγωγής της, με τις δύο πρώτες τη τάξει να ξεκινούν στα μέσα Σεπτεμβρίου και να ολοκληρώνονται στα τέλη Ιανουαρίου (αντί για μέσα Δεκεμβρίου). Αντιθέτως οι αγώνες στη αντίστοιχη φάση του Conference League θα διεξαχθούν μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου.
Οι αλλαγές όμως δεν σταματούν εδώ, καθώς η UEFA αποφάσισε ότι η κάθε διοργάνωση θα έχει μια αποκλειστική εβδομάδα διεξαγωγής αγώνων, κατά την οποία δεν θα γίνονται παιχνίδια των άλλων δύο διοργανώσεων.
Στην αποκλειστική εβδομάδα του Champions League οι αγώνες θα διεξαχθούν Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, στο Europa League Τετάρτη και Πέμπτη, ενώ στο Conference μόνο Πέμπτη. Την τελευταία αγωνιστική των League Phase όλοι οι αγώνες θα ξεκινούν την ίδια ώρα. Είναι πολλά τα λεφτά
Από τη στιγμή που η UEFA έβαλε μπροστά το νέο project των ευρωπαϊκών κυπέλλων το βασικό ερώτημα που απασχολούσε τις ομάδες είχε να κάνει με τα... λεφτά. Και όπως αποδείχθηκε, η εκτίμηση των ανθρώπων της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για (νέα) σημαντική αύξηση εσόδων ήταν πέρα για πέρα σωστή, καθώς από τα 3,5 δισ. ευρώ τα (ακαθάριστα) έσοδα υπολογίζονται από 4,4 έως 4,6 δισ., με τις ομάδες του Champions League να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος. Από αυτά τα χρήματα τα 3,317 δισ. ευρώ θα δοθούν στους συλλόγους που μετέχουν στις τρεις διοργανώσεις, με τις ομάδες του Champions League να μοιράζονται 2,467 δισ. ευρώ (74,38%), αυτές του Europa League 565 εκατ. ευρώ (17,02%), ενώ αυτές του Conference θα πάρουν 285 εκατ. ευρώ.
Για να καταλάβετε τι διαφορά, ο πιθανός νικητής του Champions League μπορεί να έχει έσοδα 200 εκατ. ευρώ (18,3 εκατ. δίνει μόνο η συμμετοχή στη League Phase, ενώ 11 εκατ. δίνει η πρόκριση στους «16» και από και πέρα τα μπόνους πρόκρισης σε προημιτελικά, ημιτελικά, τελικό είναι αντιστοίχως 12,5, 15, 18,5 εκατ. ευρώ).
Κι αυτά δεν είναι τα μόνα χρήματα που κερδίζουν οι ομάδες, καθώς στα κέρδη υπάρχουν τα λεφτά για τις νίκες (2,1 εκατ.) ή τις ισοπαλίες (700.000), τα μπόνους για την κατάταξή τους στη βαθμολογία (10 εκατ. ο πρώτος, 275.000 ο 36ος), αλλά και τα έσοδα από το market pool και τα εισιτήρια.
Ο Παναθηναϊκός ήταν η τελευταία ομάδα που συμπλήρωσε το παζλ των ελληνικών συμμετοχών στα ευρωπαϊκά κύπελλα
Τα οικονομικά δεδομένα
1) Τα prize money του Champions League έχουν ως εξής: Συμμετοχή στη League Phase: 18.600.000 ευρώ. Πριμ κατάταξης: 275.000 ευρώ επί τη θέση που θα τερματίσει κάθε ομάδα με αντίστροφη μέτρηση από το 36 (π.χ. ο 1ος θα πάρει 275.000x36, ο 36ος θα πάρει 275.00x1).
■ Νίκη στη League Phase: €2.100.000
■ Ισοπαλία στη League Phase: € 700.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 1-8: €2.000.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 9-24: €1.000.000
■ Πρόκριση στους «16»: €11.000.000
■ Πρόκριση στα προημιτελικά: €12.500.000
■ Πρόκριση στα ημιτελικά: €15.000.000
■ Φιναλίστ: €18.500.000
■ Κατάκτηση τροπαίου: €6.500.000
2) Τα prize money του Europa League έχουν ως εξής: Συμμετοχή στη League Phase αποδίδει €4.310.000. Πριμ κατάταξης: 75.000 ευρώ επί τη θέση που θα τερματίσει κάθε ομάδα με αντίστροφη μέτρηση από το 36 (π.χ. ο 1οςx36, ο 2οςx35 κ.τ.λ.)
■ Νίκη στη League Phase: €450.000
■ Ισοπαλία στη League Phase: €150.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 1-8: €600.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 9-16: €300.000
■ Πρόκριση στα Play Off: €300.000
■ Πρόκριση στους «16»: €1.750.000
■ Πρόκριση στα προημιτελικά: €2.500.000
■ Πρόκριση στα ημιτελικά: €4.200.000
■ Φιναλίστ: €7.000.000
■ Κατάκτηση τροπαίου: €6.000.000
3) Τα prize money του Conference League: Συμμετοχή στη League Phase ισοδυναμεί με €3.170.000. Πριμ κατάταξης: 28.000 ευρώ επί τη θέση που θα τερματίσει κάθε ομάδα με αντίστροφη μέτρηση από το 36 (π.χ. ο 1οςx36, ο 2οςx35 κ.τ.λ.)
■ Νίκη στη League Phase: €400.000
■ Ισοπαλία στη League Phase: €133.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 1-8: €400.000
■ Πριμ τερματισμού στις θέσεις 9-16: €200.000
■ Πρόκριση στα Play Off: €200.000
■ Πρόκριση στους «16»: €800.000
■ Πρόκριση στα προημιτελικά: €1.300.000
■ Πρόκριση στα ημιτελικά: €2.500.000
■ Φιναλίστ: €4.000.000
■ Κατάκτηση τροπαίου: €3.000.000 Οι αλλαγές θα συνεχιστούν
Τα όσα περιγράφουμε παραπάνω με το νέο format των ευρωπαϊκών κυπέλλων πριν από λίγα χρόνια θα φάνταζαν αδιανόητα, αλλά σε ένα τόσο δυναμικό περιβάλλον ο μετασχηματισμός (ή η μετάλλαξη αν προτιμάτε) είναι κάτι παραπάνω από αναμενόμενος. Οι σύλλογοι όσα λεφτά κι αν καταφέρει να τους μοιράσει η UEFA πάντα θα θέλουν περισσότερα και θα τα διεκδικούν βρίσκοντας αφορμές και τρόπους για να απειλούν.
Και όσο η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία θα έχει τον φόβο της απώλειας της πρωτοκαθεδρίας (με την εμφάνιση μιας νέας Super League) τόσο θα προσπαθεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις τους. Βέβαια από τη στιγμή που έχουν γίνει τόσο ριζοσπαστικές αλλαγές πρέπει να θεωρούμε δεδομένο το ότι θα προκύψει μια περίοδος... αξιολόγησης της νέας κατάστασης με χαμηλούς τόνους, κυρίως από την πλευρά των μεγάλων ποδοσφαιρικών δυνάμεων. Το πόσο θα κρατήσει αυτή κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά.
Πόσω μάλλον όταν τους τελευταίους μήνες υπήρχαν οι πληροφορίες για συμμετοχή μιας τουλάχιστον ομάδας της Saudi Pro League στο Champions League (σενάριο που δεν θέλουν ούτε να ακούν οι άνθρωποι της UEFA) ή αλλαγή στον τρόπο διεξαγωγής των ημιτελικών και του τελικού με την καθιέρωση ενός... Final-4 στα μπασκετικά πρότυπα, με μονούς ημιτελικό και τελικό σε διάστημα μιας εβδομάδας στην ίδια πόλη.
Τώρα αυτά τα σενάρια φαντάζουν ακραία, αλλά σε λίγα χρόνια μην αποκλείσετε το ενδεχόμενο όχι απλώς να τα δείτε να υλοποιούνται, αλλά να έχουμε και διεξαγωγή αγώνων (ακόμη και του τελικού) εκτός Ευρώπης.
Η ιστορία του Champions League
Το σίγουρο όμως είναι πως ό,τι κι αν συμβεί, όποια μορφή κι αν έχει, το Champions League θα εξακολουθεί να μονοπωλεί το ενδιαφέρον.
Στην πρώτη της έκδοση (1955-56) συμμετείχαν 16 ομάδες με το εναρκτήριο ματς να δίνεται στις 4 Σεπτεμβρίου 1955 στη Λισαβόνα, όταν η Σπόρτινγκ υποδέχθηκε την Παρτίζαν (τελικό σκορ 3-3).
Την πρώτη κούπα κέρδισε η Ρεάλ Μαδρίτης. Στον τελικό της 13ης Ιουνίου 1956 επικράτησε στο Παρκ Ντε Πρενς με 4-3 της γαλλικής Ρεμς. Ηταν ο πρώτος από τους πέντε συνεχόμενους τίτλους που κατέκτησαν οι «μερένχες» που είναι με διαφορά η πιο πετυχημένη ομάδα στον θεσμό. Τη σεζόν 1958-59 η Ελλάδα κλήθηκε να παίξει για πρώτη φορά στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, αλλά ο πρωταθλητής Ολυμπιακός δεν κατέβηκε να αγωνιστεί για εθνικούς λόγους αφού κληρώθηκε με την Μπεσίκτας (Τουρκία). Μία χρονιά αργότερα (1959-60) ο Ολυμπιακός έκανε τελικά το ντεμπούτο του, κόντρα στην ιταλική Μίλαν. Στο Φάληρο κέρδισε 2-1 αλλά στο Μιλάνο ηττήθηκε 3-1 και αποκλείστηκε.
Τη σεζόν 1970-71 ο Παναθηναϊκός έφτασε έως τον τελικό της διοργάνωσης και ταξίδεψε στο Λονδίνο για να παίξει με τον Αγιαξ του Γιόχαν Κρόιφ στο Γουέμπλεϊ, όπου ηττήθηκε 2-0. Ο σπουδαίος Αγιαξ εκείνης της εποχής κατέκτησε 3 σερί τίτλους (1971-73). Το ίδιο πέτυχε και η Μπάγερν Μονάχου του Φραντς Μπεκενμπάουερ και του Γκερντ Μίλερ από το 1974 έως το 1976.
Ακολούθησε η μεγάλη Λίβερπουλ με 4 τρόπαια από το 1977 έως το 1984 και γενικά εκείνη ήταν η εποχή των Αγγλων, αφού κέρδισαν κούπες με τη Νότιγχαμ Φόρεστ (2) και με την Αστον Βίλα.
Την περίοδο 1984-85 ο Παναθηναϊκός θα φτάσει ξανά στους «4» και θα παίξει με τη Λίβερπουλ, αλλά θα αποκλειστεί με δύο ήττες, καθώς έχασε 4-0 στο Ανφιλντ και 1-0 στην Αθήνα. Λίγες εβδομάδες αργότερα στον τελικό του Χέιζελ στις Βρυξέλλες θα κοντραριστούν η Λίβερπουλ με τη Γιουβέντους, αλλά το αγωνιστικό θα περάσει σε δεύτερη μοίρα (1-0 η Γιουβέντους με πέναλτι του Πλατινί), καθώς στις εξέδρες έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι μετά τα επεισόδια που έγιναν δύο ώρες πριν από τη σέντρα.
Τη σεζόν 1991-92 η UEFA αποφασίζει να καταργήσει τα διπλά παιχνίδια (εντός και εκτός έδρας) και να παρουσιάσει το πειραματικό Champions League με τη συμμετοχή 8 ομάδων, που χωρίστηκαν σε 2 ομίλους των 4 και ο πρώτος κάθε ομίλου προκρίθηκε στον τελικό (1-0 η Μπαρτσελόνα τη Σαμπντόρια στο Γουέμπλεϊ με το γκολ-φάουλ του Κούμαν).
Σε αυτή την έκδοση συμμετείχε και ο Παναθηναϊκός. Μία χρονιά μετά (1992-93) ξεκίνησε επίσημα το Champions League πάλι με δύο ομίλους και νικήτρια τη Μαρσέιγ. Τη σεζόν 1995-96 ο Παναθηναϊκός έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που έπαιξε στην ημιτελική φάση της διοργάνωσης. Σταδιακά οι ομάδες αυξήθηκαν από 8 σε 16 (4 όμιλοι), σε 24 (6 όμιλοι) και σε 32 (8) για να φτάσουμε τη σεζόν 2024-25 στις 36.
Με στόχο να φτάσουν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα ακόμα και στην πιο απομακρυσμένη περιοχή του Αιγαίου πελάγους, η Κωτσόβολος ταξιδεύει με την Ομάδα Αιγαίου, κάνοντας REACT για έναν Καλύτερο Κόσμο.
