Όλα τα παλιατζίδικα της οδού Αθηνάς και του Δημοπρατηρίου μεταφέρθηκαν προχθές στην εξέδρα του Φαλήρουκαι στην παραλία.
Απλώθηκαν χάμω στο έδαφος αγάλματα της Αθηνάς και του Ερμή, ανατολίτικα κομπολόγια, και πίπες και μαρκούτσια ναργιλέδων, βυζαντινά ξεθωριασμένα εικονίσματα, παλιά βιβλία, παλιοσίδερα, παλιά τσαρούχια, κουκλάκια που παρίσταναν ευζώνους, κρητικούς ή βλαχοπούλες, κεντήματα διάφορα, γκλίτσες και γκάιντες, χωριάτικες ενδυμασίες, φουστανέλες, και ό,τι άλλο μπορεί να συλλάβει το μυαλό –ακόμη και λουκούμι και νερό, και στραγαλάκια- πουλιόντουσαν προχθές το απόγευμα επάνω στην εξέδρα του Φαλήρου και στην παραλία.
-Τί συνέβαινε λοιπόν; Ποιος άνεμος έριξε έως εδώ από τα παλιατζίδικα όλους αυτούς τους μικροεπαγγελματίες;
Κοιτάξτε στον Φαληρικό όρμο. Δύο μεγάλα υπερωκεάνια, το ένα αγγλικό και το άλλο γερμανικό, έχουν ρίξει τις βαριές άγκυρές τους. Βενζινάκατοι και ατμάκατοι μεταφέρουν κάθε τόσο στην εξέδρα τους περιηγητές, που μας έρχονται αυτή τη φορά από τη Νότιο Αμερική!
Ουρουγουάη, Αργεντινή και Βραζιλία μας έστειλαν προχθές την αφρόκρεμα της αριστοκρατίας των. Οι οικογένειες των νοτιαμερικανών αποβιβάζονταν σωρηδόν. Ένα χονδρό πρόσωπο ξυρισμένο, κεφάλι ξυρισμένο, φρύδια ξυρισμένα. Γυαλιά με χρυσές ταρταρούγες στα μάτια. Κασκόλ που πνίγει το λαιμό. Βαρύ παλτό. Χονδρά κόκκινα παπούτσια σπορ. Ιδού ο πάτερ φαμίλιας.
Ένα καπέλο με σταφύλια και κεράσια επάνω στο μπορ. Κόκκινα μαλλιά, ατάκτως ειρημένα δεξιά και αριστερά στο πρόσωπό τους, λαιμός σα σκοροφαγωμένος από την πολυκαιρία, στήθος ανύπαρκτο. Ένα ακόμη βαρύ παλτό που φθάνει έως τον αστράγαλο. Μάλλινες κάλτσες και παπούτσια όμοια με του συζύγου. Ιδού και η μάτερ φαμίλιας.
Και τώρα τα τέκνα: Πέντε κατά μέσο όρο αγόρια και άλλα πέντε κορίτσια. Να η οικογένεια του νοτιαμερικανού περιηγητή που την τραβά μαζί του. Τα κορίτσια ασχημομούρικα με κόκκινα μάγουλα, σαν παραγινωμένες ντομάτες, με καφετιά μαλλιά που πέφτουν σαν δέρμα προβάτου στους ώμους τους, και τα αγόρια -κάτι μαντράχαλοι ως εκεί πάνω- μικρογραφίες του μπαμπά τους, με παράξενα κολάρα και γραβάτες, με παντελόνια σπορ και κάλτσες ως τα γόνατα, υποψήφιοι "Καμπαλέρος", όπως τους θέλει ο κινηματογράφος και τα δραματικά αργεντίνικα ταγκό.
Και πηδούν στην παραλία, μάτσα οι νοτιαμερικανοί και αμέσως πέφτουν επάνω τους οι παλιατζήδες και τους περιστοιχίζουν, και τους κλείνουν το δρόμο, και τους αγκαλιάζουν κρατώντας στα χέρια τους τα "πολύτιμα" αντικείμενα που πουλάνε. Και ανακατεύοντας σε μια μόνο φράση όλες τις γλώσσες του κόσμου, ξεφωνίζουν:
Και ακούτε τα παρδαλά ελληνο-ιταλο-αγγλο-αργεντίνικα των μικροπωλητών να αντηχούν με ακατάβλητο θράσος στη φαληρική παραλία και να προσκαλούν τα πλήθη των νοτιαμερικανών να αγοράσουν.
Και... αγοράζουν.
Οι καμπίνες των περιηγητών, επάνω στα υπερωκεάνια, είναι αληθινά μουσεία. Έρχονται από τη Νότιο Αμερική και ο πρώτος σταθμός τους στη Μεσόγειο ήταν η Νεάπολη της Ιταλίας. Εκεί έκαναν τις πρώτες τους προμήθειες σε... πέτρες από το Βεζούβιο, και αγαλματάκια από τους μικροπωλητές της Πομπηίας.
Δεύτερος σταθμός η Πάτρα. Βλάχικες κάλτσες, φέσια και τσαρούχια ήταν εδώ οι προμήθειές τους...
Στο Φάληρο θα ψωνίσουν –μεταξύ άλλων- κάθε είδους αρχαία αγάλματα –κατασκευής 1930 μ.Χ. φυσικά- και τα παλιά αντικείμενα που εκτίθενται αθρόως στην παραλία και την εξέδρα.
Όταν ανέβουν στην Αθήνα, θα κάνουν και εκεί άφθονες προμήθειες μέχρι και από τα απομεινάρια των ανακτόρων και των χαρεμιών του Σουλτάνου...
Στο τέλος του ταξιδιού τους θα έχει ο καθένας τους συμπληρώσει το παγκόσμιο μουσείο του με αντικείμενα τόσο σπάνια, όσο και αυτά που τους πουλάνε στην εξέδρα του Φαλήρου...
-Στάτιος οφ δη Παρτενών...
Και οι Αργεντινοί, και οι Ουρουγουανοί στέκονται εμβρόντητοι εμπρός στο "αρχαίο" γύψινο άγαλμα που τους προσφέρει αντί σαράντα μόνο δραχμών ο Ρωμιός ψιλικατζής.
Και ενώ αι βενζινάκατοι και αι ατμάκατοι μεταφέρουν τα φορτία των περιηγητών στη παραλία, οι αρχαιοκάπηλοι ξελαρυγγίζονται:
-Βέρυ γκουτ τσαρούχια ελλένικος...
Και οι ξένοι αγοράζουν... αγοράζουν...
(βασισμένο σε ρεπορτάζ του Κ.Σ. για την εφημερίδα "Πατρίς", 1930)