Τι χρειάζεται η Αθήνα για να γίνει μια σύγχρονη πόλις;

Κάτοικοι της Αθήνας, άλλοι με εξέχουσες θέσεις στη κοινωνία και άλλοι αφανείς, παρεκλήθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα που τους έθεσε η εφημερίδα «Έθνος».
-Ποία είναι η μεγαλύτερη ανάγκη των Αθήνας; Τι χρειάζεται για να γίνει πολιτισμένη πόλις;
Η πολίχνη των 12 χιλιάδων κατοίκων κατά τον Δεκέμβριο του 1834 εξελίχθηκε στο διάστημα του αιώνα αφ’ ότου έγινε πρωτεύουσα σε μεγαλούπολη. Τα κράσπεδά της ενώνονται από το ένα μέρος με τα προάστια, τα οποία ξεκινούν από τις υπώρειες των αττικών βουνών και σμίγουν από το άλλο με τους οικίσκους των ακτών του Σαρωνικού.

Αντίξοοι περιστάσεις που παρουσιάστηκαν, οι εθνικές περιπέτειες, η έλλειψη μεθοδικότητας, η μοιραία κομματική επέμβαση, η οποία γίνεται σε κάθε εκδήλωση της δημοσίας ζωής, επέφεραν το καταστρεπτικό τους έργο. Η ανάπτυξη έγινε χωρίς σχέδιο και σύστημα, οι οικοδομές υψώθηκαν χωρίς περιορισμό και ρυθμό και καμία πρόβλεψη δεν έγινε ποτέ για το απώτερο μέλλον. Σαν αποτέλεσμα έχουμε τις σημερινές μεγάλες και πολλαπλές ανάγκες της πόλης.

Ρωτήσαμε πρώτα το κ. Πρωθυπουργό, έπειτα τον κ. Δήμαρχο...
Ο κ. Π. Τσαλδάρης απαντά πρόθυμα. Δεν δυσκολεύεται να βρει τη μεγαλύτερη ανάγκη της Αθήνας που τη διατυπώνει με λίγες μόνο λέξεις:
-Προ παντός να γίνει πόλις, μας λέει.

Μετά τον κ. Πρωθυπουργό το ερώτημα απευθύνεται προς τον κ. Δήμαρχο Αθηναίων. Το ακούει στο πολυτελές γραφείο του παλιού Δημαρχείου της οδού Αθηνάς, στην είσοδο του οποίου μας υποδέχεται ένας ευσταλής φουστανελοφόρος.
Ο κ. Κοτζιάς, χωρίς να σκεφτει πολύ μας απαντά:
-Δήμαρχον!... και προσθέτει, δηλαδή η πόλις να έχει ένα μόνο νοικοκύρη και όχι πολλούς, οπότε δεν έχει κανένα. Τότε θα έχει και Δήμαρχο!

Ο σεβαστός Πρόεδρος της Ακαδημίας των Αθηνών κ. Γρ. Καμπούρογλου, ο «εραστής των Αθηνών», όπως τον έχουν αποκαλέσει, απαντά με καλοσύνη στο ερώτημα. Υπαγορεύει δε την απάντησή του με πόνο, το βαθύ πόνο τον οποίον αισθάνεται ο άνθρωπος όταν χάνει εκείνο που λατρεύει:
-Χρειάζεται, λέγει, να πάψουν οι παραμορφώσεις του εδάφους της Αθήνας. Αφ ‘ ότου εγκαταστάθηκε ο λεγόμενος πολιτισμός, άρχισαν να λατομούν τον Λυκαβηττό, τα Τουρκοβούνια, τη Πνύκα, τους λόφους των Κραναών, και εν γένει να παραμορφώνουν το έδαφος των Αθηνών, του οποίου η προέλευση είναι θεία. Ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να λατομούν και να προσκαλούν μάλιστα μέσω των εφημερίδων τους θέλοντας υλικά.» Είναι αφάνταστη η ανεπανόρθωτη αυτή καταστροφή που έγινε στο πεδίο των Αθηνών. Πολύ φοβάμαι, ότι ακόμη και το Πεντελικό, το οποίο ολόκληρο αναγνωρίστηκε σαν αέτωμα της λατρείας της φύσης, εάν δεν ληφθεί κάποιο περιοριστικό μέτρο, θα αλλάξει μορφή.

Ο Διευθυντής του σχολείου των Καλών Τεχνών, ο διαπρεπής γλύπτης κ. Κώστας Δημητριάδης, του οποίου ο «Δισκοβόλος» είναι από τα εξαιρετικά στολίσματα της πόλης, γράφει μόνος μια απάντηση:
-Το ερώτημά σας, λέγει, φαίνεται τόσο απλό, όσο και πολύπλοκο. Οι ανάγκες της πόλης, οι ανάγκες και οι πόθοι του Αθηναίου, όπως και κάθε ανθρώπου που λατρεύει την Αθήνα, είναι τόσο αισθητές και γνωστές, που θα μπορούσε, νομίζω, να τις απαριθμήσει όλος ο κόσμος..
»Εκείνο που μου προκαλεί το ερώτημά σας είναι ο πόνος και η θλίψη μου για το κατάντημά της, παρόλη τη φαινομενική ανάπτυξη και πρόοδό της. Η Αθήνα, σαν πρωτεύουσα κατέχει την πιο ζηλευτή τοποθεσία του κόσμου, για την προνομιούχο φυσική ομορφιά της, όπως κατέχει την πιο ζηλευτή θέση στην ιστορία για την δόξα της και τα άφθαστα μνημεία της Τέχνης της.

»Τίποτε από όλα αυτά δεν σεβάστηκαν οι μεγαλεπήβολοι νεώτεροι Έλληνες. Θα έλεγε κανείς πως ύστερα από την απολύτρωση της από την μακρά τυραννία θα τελείωνε το δράμα της. Τίποτε όμως!
»Εάν το ερώτημά σας ετίθετο πριν ένα αιώνα, και μάλιστα αντίστροφα, δηλαδή τι δεν θα έπρεπε να γίνει στην Αθήνα, θα ήταν καιρός και εύκολο να απαντήσει κανείς. Το ερώτημά σας, όχι βέβαια από λάθος σας, έρχεται με καθυστέρηση ενός αιώνα.

»Επίσης σήμερα το ερώτημά σας προηγείται πάλι ενός αιώνας γιατί νομίζω πως τόσος χρόνος θα χρειαστει (μετά την καταστροφή που έγινε) για να μπορέσει να γίνει στην Αθήνα αυτό που θα έπρεπε να γίνει. Κι’ αυτό ακόμη και αν λάβουν από τώρα πρόνοια οι αρμόδιοι. Ας αρχίσουμε λοιπόν πριν απ’ όλα από μια καλή οργάνωση της Πολεοδομικής Επιτροπής, και έχει ο Θεός…

Για περισσότερα διαβάστε εδώ


Θωμάς Σιταράς, Αθηναιογράφος- Συγγραφέας, FB: Σιταράς Θωμάς