Φαρμακονήσι 27/4/1997: Όταν Έλληνες καταδρομείς γάζωσαν και έτρεψαν σε φυγή τουρκικό υποβρύχιο

Το χθεσινό άκρως αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του εξαίρετου στρατιωτικού – διπλωματικού συντάκτη και πολύ καλού φίλου Μάκη Πολλάτου, για τη συναινετική νηοψία (hailing), που έγινε από τουρκικό πολεμικό πλοίο στο ερευνητικό πλοίο «Nautical Geo», που κάνει επιστημονικές εργασίες στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Σητείας στην Κρήτη, έστω κι αν έγινε στα διεθνή ύδατα, μας προκάλεσε έκπληξη και αγανάκτηση.

Η ελληνική κυβέρνηση, προχώρησε στο καθιερωμένο,πατροπαράδοτο αυστηρό διάβημα προς την Άγκυρα , λειτουργώντας για μια ακόμη φορά ως Επιμηθέας και όχι ως Προμηθέας. Γνωρίζοντας ότι η Τουρκία «πατάει» πάνω στο παράνομο μνημόνιο με τη Λιβύη, δεν θα έπρεπε να έχει στείλει τουλάχιστον ένα πολεμικό σκάφος ως συνοδεία του «Nautical Geo»; Διαβάσαμε αρκετά σχόλια αναγνωστών, που έγραφαν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Δεν είμαστε όλοι εμείς στρατιωτικές ιδιοφυΐες, αλλά σκεφτήκαμε κάτι πολύ απλό. Θα τολμούσε σε περίπτωση που υπήρχε ελληνικό πλοίο στην περιοχή, το τουρκικό σκάφος να ζητήσει συναινετική νηοψία από το «Nautical Geo»; Μάλλον όχι… Οι Τούρκοι είναι σιγουρατζήδες, δρουν μόνο εκ του ασφαλούς και όταν νιώθουν πως δεν κινδυνεύουν…

Από τα Ίμια στο Φαρμακονήσι…

Η αποβίβαση των Τούρκων κομάντος στη Δυτική Ίμια, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, σήμαινε ουσιαστικά κατοχή ελληνικού εδάφους. Το γεγονός προκάλεσε απίστευτα σκηνικά έντασης μεταξύ της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτική ηγεσίας, με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη , μειλίχιο και ευγενή συνήθως, να εκστομίζει ακατανόμαστες εκφράσεις εναντίον του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχου Λυμπέρη , γιατί δεν έβαλε φρουρά και στη Δυτική Ίμια, κάτι που ούτε εμείς καταλάβαμε ποτέ και να φτάνει στο σημείο, ο τότε πρωθυπουργός, να βρίζει και τα Θεία, κάτι που άφησε άναυδους όσους τον γνώριζαν. Και φυσικά, υπήρχαν και τρία παλικάρια, οι Αντιπλοίαρχοι, Χριστόδουλος Καραθανάσης και Παναγιώτης Βλαχάκος και ο Σημαιοφόρος Έκτορας Γιαλοψός που έχασαν τη ζωή τους κατά την πτώση του ελικοπτέρου, το οποίο στάλθηκε από τη φρεγάτα «Ναβαρίνο», για να ελεγχθεί αν είχαν αποβιβαστεί Τούρκοι στη Δυτική Ίμια. Ακόμα και σήμερα, δεν είναι ξεκάθαρο ποια ήταν η αιτία της πτώσης του ελικοπτέρου.

Το έριξαν οι Τούρκοι ή οι Αμερικάνοι; «Τύφλωσαν» οι Αμερικάνοι με παρεμβολές το ελικόπτερο, που μοιραία κατέπεσε στη θάλασσα ή λόγω των πολύ άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκείνο το βράδυ στη περιοχή, χάθηκε ο έλεγχός του από τους χειριστές του; Το μόνο θετικό γεγονός από την κρίση των Ιμίων, είναι ότι αποφασίστηκε στη συνέχεια, να καταστρωθούν σχέδια για φύλαξη νησίδων και βραχονησίδων , που θα αποτελούσαν ίσως, στόχους νέων τουρκικών προκλητικών ενεργειών. Το δύσκολο αυτό έργο, ανέλαβαν να εκτελέσουν οι άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων. Η εμπειρία για τα πρώτα τμήματα που εγκαταστάθηκαν στα ακριτικά νησιά μας, ήταν συγκλονιστική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιούργησαν εγκαταστάσεις για τη διαβίωση τους από το μηδέν, ενώ σχεδόν παντού, είχαν ν΄ αντιμετωπίσουν το αφιλόξενο έδαφος, την απομόνωση, την κακή διατροφή και τη ρουτίνα.

Παράλληλα, εκτελούσαν και καθήκοντα του Λιμενικού Σώματος, καθώς λαθροδιακινητές αποβίβαζαν στα νησιά λαθρομετανάστες, ενώ συχνά πυκνά τουρκικά εναέρια ή πλωτά μέσα έκαναν την εμφάνισή τους κοντά στα νησιά. Φυσικά, τα γεγονότα αυτά ελάχιστες φορές έγιναν γνωστά.

Φαρμακονήσι, Πάσχα 1997: Το άγνωστο επεισόδιο με το τουρκικό υποβρύχιο

Ένα από τα νησιά που επάνδρωσαν οι καταδρομείς μας ήταν το Φαρμακονήσι, καθώς απέχει ελάχιστα από τα μικρασιατικά παράλια και αποτελούσε… αγαπημένο τόπο λαθροδιακινητών,για μεταφορά παράνομων μεταναστών.

Την Κυριακή του Πάσχα του 1997, 27 Απριλίου, όλα έδειχναν ότι στο Φαρμακονήσι η μέρα θα κυλούσε χωρίς απρόοπτα. Τη φρούρησή του είχαν αναλάβει άνδρες από το 521 Τάγμα Πεζοναυτών, με επικεφαλής τον Λοχαγό Κωνσταντίνο Κολοκούρη. Γύρω στις 10.20 π.μ., ξαφνικά φάνηκε η φιγούρα ενός τουρκικού υποβρύχιου με κατεύθυνση από τον νότο προς τον βορρά. Ο Λοχαγός Κολοκούρης, ενημερώθηκε από τους άνδρες στο Ακρωτήριο Ψαλίδι, οι οποίοι εντόπισαν το υποβρύχιο και έσπευσε αμέσως εκεί. Η αναγνώριση με τα κιάλια, έδειξε ότι επρόκειτο για το υποβρύχιο Yildiray (S350) του τουρκικού ναυτικού. Ο Λοχαγός στάθηκε αδύνατο να επικοινωνήσει με την προϊσταμένη διοίκηση. Ενώ υπήρχε επαφή με το παρατηρητήριο του Πολεμικού Ναυτικού, η επικοινωνία με την προϊσταμένη διοίκηση ήταν αδύνατη. Στο μεταξύ το S535 ήταν εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων και πλησίαζε προς το Φαρμακονήσι.

Ο Λοχαγός Κολοκούρης ανέλαβε δράση. Το στοιχείο πολυβόλου FN MAG των 7,62 mm άνοιξε πυρ εναντίον του υποβρυχίου που βρισκόταν σε απόσταση 800 περίπου μέτρων από το νότιο άκρο του νησιού. Οι βολίδες χτυπούσαν το τουρκικό υποβρύχιο. Ο επικεφαλής βλέποντας ότι το υποβρύχιο συνεχίζει την πορεία του διέταξε το στοιχείο αντιαρματικού STRIM 89 να ανοίξει πυρ. Δύο βλήματα εκτοξεύτηκαν χωρίς όμως αποτέλεσμα καθώς το υποβρύχιο βρισκόταν εκτός του μέγιστου βεληνεκούς του αντιαρματικού. Ωστόσο η έκρηξη των βλημάτων στο νερό τρομοκράτησε τους Τούρκους που άρχισαν πανικόβλητοι διαδικασίες ταχείας κατάδυσης. Τα πυρά όμως που είχε δεχθεί εμπόδιζαν τη διαδικασία αυτή και το S 350 συνέχισε την πορεία του προς βορρά. Ο Λοχαγός Κολοκούρης στο μεταξύ, είχε προλάβει να μετακινηθεί στο βόρειο άκρο του Φαρμακονησίου (!) σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Εκεί, στο ακρωτήριο Γέροντας υπήρχε άλλο φυλάκιο και ένας όλμος των 60 mm που όμως δεν έγινε δυνατό να ετοιμαστεί για χρήση. Το τουρκικό υποβρύχιο είχε αρχίσει να καταδύεται. Πριν όμως χαθεί μέσα στη θάλασσα γαζώθηκε από σφαίρες άλλου πολυβόλου των 7,62 mm.

Τι έγινε μετά το επεισόδιο του Φαρμακονησίου

Το περιστατικό γνωστοποιήθηκε άμεσα στο ΓΕΕΘΑ το οποίο λειτουργούσε στους ρυθμούς των ημερών του Πάσχα. Οι επιτελείς έσπευσαν να ενημερωθούν και να διαπιστώσουν πιθανές νέες ενέργειες των Τούρκων. Διαπιστώθηκε ότι στην περιοχή επικρατούσε ησυχία και δεν εντοπίστηκε κάποια κίνηση από τουρκικής πλευράς. Είναι βέβαια άγνωστο αν το S 350 ήθελε απλά να προκαλέσει, να διαπιστώσει την ετοιμότητα της φρουράς του Φαρμακονησίου ή ακόμα και να προσεγγίσει το νησί με άγνωστους σκοπούς. Η ξαφνική του όμως εμφάνιση και η διακοπή των επικοινωνών από την ελληνική πλευρά ώθησαν τον Λοχαγό Κολοκούρη να αναλάβει πρωτοβουλία που είχε όμως θετική κατάληξη για την ελληνική πλευρά. Αυτό φαίνεται ότι «πέρασε» και στην τουρκική πλευρά. Στην Άγκυρα επικράτησε άκρα σιωπή. Οι μονίμως διαμαρτυρόμενοι Τούρκοι δεν έκαναν κανένα διάβημα ούτε κάποια άλλη διπλωματική ενέργεια έστω και σε χαμηλό επίπεδο. Δεν ζήτησαν καν εξηγήσεις ενώ και η ελληνική πλευρά δεν έδωσε συνέχεια.

Έτσι το περιστατικό του Φαρμακονησίου που έγινε ανήμερα το Πάσχα του 1997 παρέμεινε άγνωστο στο ευρύ κοινό. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, ο Τούρκος κυβερνήτης του Yildiray καθαιρέθηκε ενώ το υποβρύχιο επισκευαζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω των πολλών πληγμάτων που είχε δεχθεί στον πύργο.

Ο Λοχαγός Κολοκούρης καλείται να πληρώσει τα φυσίγγια που έριξε!

Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου, ο Λοχαγός Κολοκούρης θα ήταν ήρωας και θα επιβραβευόταν για ό, τι έκανε το Πάσχα του 1997 στο Φαρμακονήσι. Στην Ελλάδα όμως, σχεδόν τιμωρήθηκε. Κλήθηκε στην Αθήνα, συνοδεία ανδρών του Λιμενικού Σώματος και οι προϊστάμενοί του αφού τον επέπληξαν θεωρώντας «αντικανονική» και λαθεμένη την ενέργειά του, του ζήτησαν να πληρώσει 2 (δύο) εκατομμύρια δραχμές (από την τσέπη του βέβαια…) για τα φυσίγγια που έριξε. Σε ορισμένα σάιτ διαβάζουμε ότι ο Λοχαγός έριξε 7.500 φυσίγγια εναντίον του υποβρυχίου. Ο Σάββας Δ. Βλάσσης στο βιβλίο του «ΙΜΙΑ 1996-2006 ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ» γράφει ότι ρίχτηκαν 200 φυσίγγια την πρώτη φορά και άλλα 200 τη δεύτερη δηλαδή συνολικά 400 φυσίγγια. Πρόκειται για πολύ μεγάλη διαφορά και προσπαθήσαμε με τη βοήθεια ενός καλού φίλου, του Γιάννη, παλιού μάχιμου αρματιστή, να δούμε τι ακριβώς έγινε. Το πολυβόλο MAG-FN Herstal είναι βελγικής κατασκευής. Το δραστικό του βεληνεκές είναι 800 μέτρα ενώ ο μέγιστος ρυθμός βολής είναι 650 έως 1.000 φυσίγγια το λεπτό. Δηλαδή ο Λοχαγός θα έπρεπε να ρίχνει για οκτώ περίπου λεπτά συνολικά με τα πολυβόλα εναντίον του υποβρυχίου το μάξιμουμ των φυσιγγίων που μπορεί να ρίξει το FN MAG.

Αυτό μας φαίνεται πάρα πολύ δύσκολο αν σκεφτούμε ότι θα πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη τροφοδοσία. Είχε π.χ. στη διάθεσή του άμεσα 5.000+5.000 σφαίρες ο Λοχαγός; Καθώς κι εμείς έχουμε κάνει βολές με το συγκεκριμένο πολυβόλο που υπήρχε σε άρμα Μ-47, θεωρούμε άκρως υπερβολικό τον αριθμό των 7.500 φυσιγγίων και πιστεύουμε ότι ο Σάββας Βλάσσης είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ο Λοχαγός Κολοκούρης τέθηκε εκτός Καταδρομών εκστομίζοντας πολλά...γαλλικά προς τους ανωτέρους του,όπως έχει γραφτεί,αργότερα όμως επανήλθε στις Ειδικές Δυνάμεις και πριν λίγα χρόνια αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Ταξίαρχου.

Συμπέρασμα

Η συμπεριφορά των ανωτέρων του προς τον Λοχαγό Κολοκούρη θυμίζει έντονα την ανάλογη στάση απέναντι στον Κυβερνήτη της φρεγάτας "Λήμνος" Ιωάννη Σαλιάρη, ο οποίος «επακούμβησε» τη ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου «Κεμάλ Ρέις» τον Αύγουστο του 2020 και όπως ακούσαμε πρόσφατα από έμπειρο αξιωματικό του Π.Ν. για κλάσματα του δευτερολέπτου δεν την έκοψε στη μέση. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας μας έδειξαν έντονη δυσφορία ωστόσο η πραγματική αποθέωση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα περισσότερα ΜΜΕ του γενναίου αξιωματικού ανάγκασαν πολιτικούς και επιτελείς να σιωπήσουν…

Δεν είμαστε πολεμοχαρείς ούτε θεωρούμε σωστό να ξεκινήσουμε άκριτα τα «θερμά επεισόδια» με τους Τούρκους. Από την άλλη δεν μπορούμε να δεχτούμε τις απαράδεκτες τουρκικές προκλήσεις χωρίς καμία αντίδραση. Δεν αρκούν τα διαβήματα. Όπως γράφει πολύ εύστοχα ο Σάββας Βλάσσης: «Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι διαχρονικά διαπιστωμένο: όταν η τουρκική πλευρά αντιμετωπίσει εξαρχής δυναμική στάση δεν τολμά να αντιδράσει. Η μόνη δύναμη που υπολογίζουν οι Τούρκοι είναι η δύναμη των όπλων».


Πηγή: ΣΑΒΒΑΣ Δ.ΒΛΑΣΣΗΣ "ΙΜΙΑ 1996-2006 ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ'',ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ",2006