Φαρμακονήσι 1997, μέρος Β’: Πώς οι Έλληνες καταδρομείς «εξαφάνισαν» τους δουλεμπόρους από το νησί για πέντε χρόνια

Το άρθρο μας για το άγνωστο συμβάν στο Φαρμακονήσι το Πάσχα του 1997, το οποίο δημοσιεύσαμε στο protothema.gr την Κυριακή 19/9/2021, όχι απλά είχε τεράστια απήχηση ανάμεσα στους αναγνώστες μας, αλλά ως συνήθως δημοσιεύτηκε σε εκατοντάδες σάιτ, ακόμα και αθλητικά...

Ο (τότε Λοχαγός)και νυν Υποστράτηγος ε.α. Κ. Κολοκούρης μας δίνει διευκρινίσεις και πρόσθετα στοιχεία για το συμβάν με το τουρκικό υποβρύχιο.

Την προηγούμενη Δευτέρα επικοινώνησε μαζί μας και τον ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό, ο Ανδρέας Νικολόπουλος, που μαζί με τον Δημήτρη Βερδελή παρουσιάζουν μέσα από την web tv «Ανιχνεύσεις», την εκπομπή λόγου «Έρως Ελευθερίας». Κατά μία απίστευτη σύμπτωση στην εκπομπή τους το Σάββατο 18 / 9 / 2021 είχαν καλεσμένο τον Υποστράτηγο ε. α. σήμερα, Κωνσταντίνο Κολοκούρη, ο οποίος μίλησε και για το συμβάν του Φαρμακονησίου. Ο Ανδρέας Νικολόπουλος μας έφερε σε επαφή με τον κύριο Κολοκούρη.

Πρόκειται για έναν ευγενέστατο αξιωματικό, ο οποίος μας ευχαρίστησε για την παρουσίαση και την έκταση που δώσαμε στο συμβάν με το τουρκικό υποβρύχιο και μας έδωσε κάποιες διευκρινίσεις και πρόσθετες πληροφορίες, τις οποίες και θα παραθέσουμε. Είχε επίσης την καλοσύνη να γράψει ο ίδιος ένα κείμενο για το πώς αντιμετωπίστηκαν δύο Τούρκοι δουλέμποροι στο Φαρμακονήσι λίγες μέρες πριν το Πάσχα του 1997 και το γεγονός με το υποβρύχιο. Μας έστειλε και κάποιες αποκλειστικές φωτογραφίες από τη σύλληψη των δουλεμπόρων και των λαθρομεταναστών. Η τουρκική σημαία που κρατάει ένας πεζοναύτης σε μία από τις φωτογραφίες είναι η διάτρητη από ελληνικές σφαίρες σημαία του καϊκιού των λαθροδιακινητών που πήραν μαζί τους φεύγοντας από το Φαρμακονήσι και επιστρέφοντας στη Νέα Αγχίαλο οι Έλληνες καταδρομείς.

Λεπτομέρειες που έρχονται για πρώτη φορά στην επιφάνεια

Η επάνδρωση του Φαρμακονησίου άρχισε αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων. Οι πρώτοι που πήγαν στο νησί ήταν καταδρομείς της 2ης Μοίρας Αλεξιπτωτιστών με διοικητή τον δίδυμο αδερφό του Κωνσταντίνου Κολοκούρη, Σάββα, τότε Λοχαγό, νυν Αντιστράτηγο ε. α. Ακολούθως η επάνδρωση ανατέθηκε στην 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών, τα τρία τάγματα της οποίας έστελναν εκ περιτροπής έναν μεικτό λόχο στο Φαρμακονήσι που παρέμενε εκεί για 40 ημέρες.

Τις πρώτες μέρες του Απριλίου 1997, λόχος πεζοναυτών με επικεφαλής τον τότε Λοχαγό Κ. Κολοκούρη ανέλαβε τη διοίκηση – φρούρηση του Φαρμακονησίου. Οι περισσότεροι από τους άνδρες που πήγαν στο Φαρμακονήσι (περίπου 70) υπηρετούσαν στο 521 Τάγμα Πεζοναυτών, ενώ συμμετείχαν και λίγοι άνδρες από μονάδες γειτονικών νησιών (Κως, Λέρος κλπ). Σκοπός των άριστα εξοπλισμένων πεζοναυτών ήταν η αποτροπή προσέγγισης στο νησί Τούρκων στρατιωτών και λαθρομεταναστών, ο έλεγχος του νησιού και η επιτήρηση της γύρω θαλάσσιας περιοχής.

Πολλοί αρουραίοι έκαναν πολύ δύσκολη τη ζωή των πεζοναυτών. Στο νησί δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε νερό. Η σίτιση του προσωπικού γινόταν κυρίως με ξηρά τροφή, κονσερβοειδή κλπ. Η διαμονή των πεζοναυτών γινόταν σε ατομικές σκηνές, ενώ για τις σωματικές ανάγκες… υπήρχε το ύπαιθρο. Ο ανεφοδιασμός του νησιού γινόταν αεροπορικά κάθε 3 – 4 μέρες, εφόσον το επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες. Στο Φαρμακονήσι υπήρχαν 14 παρατηρητήρια, που επανδρώνονταν όλο το 24ωρο. Όπως είχαμε γράψει και στο προηγούμενο άρθρο, στις 10.10 π. μ. της Κυριακής του Πάσχα 27 Απριλίου 1997, τουρκικό υποβρύχιο εντοπίστηκε από το παρατηρητήριο 7 στο ΝΑ τμήμα του νησιού. Αμέσως ενημερώθηκε ο λοχαγός Κολοκούρης, ο οποίος μας διευκρίνισε ότι ΔΕΝ υπήρχε πρόβλημα επικοινωνίας, όπως είχαμε γράψει. Το υποβρύχιο έπλεε προς τον όρμο Θόλου, τον κεντρικό όρμο του νησιού. Αναγνωρίστηκε ότι επρόκειτο για το υποβρύχιο S – 350, τύπου 209. Το υποβρύχιο πλησίασε τον όρμο Θόλου. Ο λοχαγός Κολοκούρης διέταξε τον πεζοναύτη Μαυρωνά να ρίξει εναντίον του 200 τροχιοδεικτικές σφαίρες, που χτύπησαν το υποβρύχιο, ενώ με τη βοήθεια του ΔΕΑ Νικόλαου Ανδρεάδη και του χειριστή Α/Τ strim Ευάγγελου Ιατρόπουλου, ο Λοχαγός Κολοκούρης εκτοξεύει βλήμα strim προς το τουρκικό υποβρύχιο, αλλά καθώς αυτό βρίσκεται οριακά εκτός βεληνεκούς δεν το πετυχαίνει. Παράλληλα, από το παρατηρητήριο 3 ο πεζοναύτης Βλάχος ρίχνει με άλλο πολυβόλο τροχιοδεικτικά βλήματα προς το υποβρύχιο. Ο πεζοναύτης Ιατρόπουλος εκτοξεύει ένα ακόμα αντιαρματικό βλήμα χωρίς αποτέλεσμα καθώς το S – 350 είχε βάλει πλώρη προς τις τουρκικές ακτές έχοντας υποστεί ζημιές στα τηλεπικοινωνιακά συστήματά του και με δείγματα πανικού από την πλευρά του πληρώματος του. Μάλιστα, ο κυβερνήτης του λίγο καιρό αργότερα αποπέμφθηκε, καθώς θεωρήθηκε ότι εξέθεσε τους άνδρες του σε κίνδυνο. Σημαντική ήταν η συμμετοχή στην όλη επιχείρηση, του Υποδιοικητή του Λόχου, τότε Υπολοχαγού, Κωστάκη Νικόλαου.

Οι ανώτεροί του επιπλήττουν τον λοχαγό Κολοκούρη – Διατάσσεται προανάκριση σε βάρος του

Το όλο συμβάν είχε διάρκεια περίπου 20 λεπτά. Δέκα λεπτά αργότερα ο Ταξίαρχος της Κω επικοινωνεί με τον Λοχαγό Κολοκούρη και τον επιπλήττει έξαλλος, λέγοντάς του ότι είναι μεθυσμένος λόγω Πάσχα και δεν είναι εκεί (στο Φαρμακονήσι) για να κάνει τον υπουργό Εξωτερικών. Ο Λοχαγός είχε αρνηθεί πρόταση του Ταξίαρχου να σταλούν από την Κω αρνιά για να ψήσουν στο Φαρμακονήσι λόγω Πάσχα, λέγοντας ότι βρίσκονται εκεί για εκτέλεση αποστολής και όχι για διασκέδαση.

Την επόμενη μέρα επισκέφτηκε το Φαρμακονήσι ο διοικητής της ΑΣΔΕΝ, που επέπληξε τον Λοχαγό και του ανακοίνωσε ότι το ΓΕΣ έχει διατάξει προανάκριση για πρόκληση θερμού επεισοδίου με την Τουρκία. Τελικά αυτή δεν έγινε μετά από παρέμβαση του Άκη Τσοχατζόπουλου(!), μετέπειτα υπουργού Εθνικής Αμύνης. Οι πεζοναύτες είχαν διαταγή να μην πυροβολούν εναντίον αεροπλάνων και πλοίων, ενώ μπορούσαν να πυροβολήσουν μόνο όποιον εχθρό ανέβαινε στο Φαρμακονήσι με «σαφείς απειλητικές διαθέσεις». Δηλαδή, αν 4-5 Τούρκοι ανέβαιναν χαμογελαστοί και φαινομενικά άοπλοι στο Φαρμακονήσι, θα μπορούσαν με μερικές χειροβομβίδες, να εξοντώσουν όλη τη φρουρά του νησιού!

Όσο για τις σφαίρες που ρίχτηκαν; Ήταν χιλιάδες. Πολύ περισσότερες από τις 400, αλλά και σημαντικά λιγότερες από τις 7.500 που ανέφεραν κάποια σάιτ.

Στο Φαρμακονήσι υπήρχαν συχνές παραβιάσεις από πλοία του τουρκικού και κυρίως του λιμενικού. Κάποια μάλιστα ελλιμενίζονταν στο γειτονικό Αγαθονήσι. Σε μία περίπτωση σκάφος του τουρκικού λιμενικού επιχείρησε να αποσπάσει βίαια από Έλληνα αλιέα την ψαριά του στον όρμο του Θόλου. Τα πυρά που δέχτηκαν οι Τούρκοι από πολυβόλο των πεζοναυτών τους έκαναν να φύγουν κακήν κακώς και να αφήσουν τα ψάρια στον αλιέα. Και εδώ ο Λοχαγός Κολοκούρης έδωσε εντολή να ριχτούν βολές από το πολυβόλο. Η διαταγή των ανωτέρων του ήταν «γράψτε ό,τι βλέπετε στο ημερολόγιο πληροφοριών του φυλακίου». Μετά το συμβάν ο Λοχαγός Κολοκούρης δεν εκστόμισε γαλλικά, όπως εσφαλμένα γράψαμε και ζητούμε συγγνώμη, αλλά πήρε δύο δυσμενείς μεταθέσεις εκτός καταδρομών για τιμωρία. Η πρώτη στο 583 τάγμα προκάλυψης της Κόνιτσας, όπου για δύο χρόνια(1999-2000), αντιμετώπισε με επιτυχία τους άλλους καλούς γείτονές μας, τους Αλβανούς. Το Τάγμα, είχε τότε 19 φυλάκια στην ελληνοαλαβανική μεθόριο όμως. Σήμερα έχει μόνο τρία… Όταν του το είπαμε, ο κύριος Κολοκούρης έμεινε έκπληκτος και τόνισε την ανάγκη για την επάνδρωση περισσότερων φυλακίων, όπως έχουμε γράψει επανειλημμένα κι εμείς. Στη συνέχεια, ο κύριος Κολοκούρης διετέλεσε δύο φορές διοικητής της ελληνικής δύναμης στο Αφγανιστάν και για 11 μήνες διοικητής της ελληνικής δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο. Αυτά είναι δείγματα της μεγάλης αξίας του συγκεκριμένου στρατιωτικού. Αποστρατεύτηκε ως Συνταγματάρχης με αποστρατευτικό βαθμό του Ταξίαρχου. Σήμερα είναι Υποστράτηγος ε. α.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει όμως, ένα περιστατικό με Τούρκους δουλέμπορους και παράτυπους μετανάστες(λαθρομετανάστες), που συνέβη στο Φαρμακονήσι λίγες μέρες πριν το συμβάν με το τουρκικό υποβρύχιο. Ο κύριος Κ.Κολοκούρης, είχε την ευγενή καλοσύνη να συντάξει ένα κείμενα με πλήρη περιγραφή των γεγονότων, αποκλειστικά για μας και τους αναγνώστες του protothema.gr.Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Κολοκούρη και παραθέτουμε το κείμενο αυτούσιο.

Βύθιση Τουρκικού αλιευτικού με λαθρομετανάστες και σύλληψη των λαθροδιακινητών:

Τη νύκτα 21 προς 22 Απριλίου 1997 και περί ώρα 04.20 π.μ. στο βόρειο τμήμα της νήσου(σημ. εννοεί το Φαρμακονήσι) (μεταξύ 1 και 14 παρατηρητηρίων) εντοπίζεται καΐκι (μήκος περίπου 10 μέτρων) που πλησιάζει προς την ακτή. Φαίνεται καθαρά από τις διόπτρες νυκτερινής παρατήρησης. Οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς, υπάρχει πυκνή βροχόπτωση, άνεμοι 6 μποφόρ και υψηλός κυματισμός. Αποβιβάζονται 28 Ιρακινοί (14 παιδιά και 13 γυναίκες) Αμέσως μετά οι 2 Τούρκοι δουλέμποροι κάνουν όπισθεν το καΐκι και προσπαθούν να διαφύγουν. Κατά την προσφιλή τους μέθοδο, ρίχνουν στη θάλασσα παιδιά για να μην ασχοληθεί κανείς με αυτούς. Ένα παιδί που ρίχνεται από αυτούς στην κυματισμένη θάλασσα διασώζεται την τελευταία στιγμή από πεζοναύτες και έτσι δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη απώλεια.

(Κατά την υπόψη χρονική περίοδο υπάρχουν πολλά πνιγμένα μωρά και παιδιά σε όλη την θαλάσσια περιοχή, μεταξύ των νήσων Λέσβου, Χίου, Σάμου, Κω, που οι εγκληματίες δουλέμποροι ρίχνουν στη θάλασσα, για την αποφυγή καταδίωξης τους από το Λιμενικό της Ελλάδος. Επισημαίνεται το γεγονός ότι λίγο ενωρίτερα οι Τούρκοι δουλέμποροι σε ανάλογη αποβίβαση παρανόμων μεταναστών προς το Φαρμακονήσι είχαν ρίξει στη θάλασσα για να μην τους συλλάβει το Λιμενικό ένα μωρό 6 μηνών, το οποίο δυστυχώς πνίγηκε και μάλιστα ενταφιάσθηκε με συνοπτικές διαδικασίες στο Φαρμακονήσι, ακριβώς πίσω από το ιερό του εξωκλησιού του Αγ. Γεωργίου, που ευρίσκεται στο κέντρο του νησιού. Ακολούθως δίνεται η διαταγή να ριχτούν πυρά στο καΐκι, για να αναγκασθούν οι δουλέμποροι να το εγκαταλείψουν και να συλληφθούν. Ρίχνονται 700 σφαίρες από το πολυβόλο και από τους 8 Πεζοναύτες, που βρίσκονται πλησίον του πλοιαρίου με χρήση του ατομικού τους οπλισμού και οι δουλέμποροι πηδούν στη θάλασσα για να σωθούν. Το καΐκι τους ακυβέρνητο παρασύρεται από τα κύματα, προσκρούει στα βράχια και μετά από λίγες ώρες, αφού ξημερώσει, βουλιάζει. Οι δύο δουλέμποροι συλλαμβάνονται παρά το γεγονός ότι προσπάθησαν να αναμειχθούν με τα γυναικόπαιδα και προσποιήθηκαν αρχικά ότι ήταν μετανάστες όπως οι υπόλοιποι. (Η τουρκική σημαία που είναι διάτρητη στη φωτογραφία στο αεροσκάφος C-130 ήταν η σημαία του καϊκιού τους.)

Οι υπόψη δουλέμποροι, οι στυγνοί δολοφόνοι αθώων παιδιών, παραμένουν στο νησί για 2 ημέρες υπό αυστηρή φύλαξη και όχι μόνον. Για την καλύτερη ασφάλεια του προσωπικού οδηγούνται σε χώρο απομόνωσης. Σε ερώτηση που έγινε σε έναν εκ των δύο, που άκουγε στο όνομα Μουράτ, γιατί το κάνετε αυτό, λάβαμε την εξής απάντηση: « Γιατί να μην το κάνουμε, τι θα μας κάνουν τώρα νομίζεται? Θα μας πάνε στη Κω, θα μας κρατήσουν για 2 – 3 ημέρες στο αστυνομικό τμήμα, θα μας ταΐζουν Goodies και σε μια εβδομάδα ή 15 ημέρες το πολύ θα είμαστε πάλι στην πατρίδα μας και τα χρήματα που βγάζουμε από αυτήν την δουλειά(είναι) πολλά». Η ζημιά που τους προκαλέσαμε με την βύθιση του καϊκιού τους και οι κάθε άλλο παρά καλές συνθήκες διαβίωσης τους κατά το διήμερο παραμονής τους στο νησί,είχε ως αποτέλεσμα για τα επόμενα 5 τουλάχιστον χρόνια να μην τολμήσει άλλος κανείς να αποβιβάσει παράνομους μετανάστες στο Φαρμακονήσι.

Στις 23 Απριλίου, επιβιβάζονται όπως και τα γυναικόπαιδα και οι μετανάστες άνδρες σε σκάφος του Λιμενικού, για μεταφορά τους στη Κω. Στα γυναικόπαιδα από τους Πεζοναύτες δόθηκε η καλύτερη δυνατή φροντίδα που ήταν δυνατή.

Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα ανωτέρω είναι,ότι με την ανεκτικότητα και την ανοχή που δείχναμε ως χώρα προς τους διακινητές, τους δουλέμπορους, τους δολοφόνους αθώων παιδικών ψυχών και όχι μόνον, στην πράξη συμβάλαμε ουσιαστικά στο έργο τους. Όσοι ως διακινητές συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τον πόνο και τη δυστυχία άλλων ανθρώπων και να πλουτίζουν από αυτήν, θα πρέπει όταν συλλαμβάνονται να τους επιβάλλονται βαρύτατες ποινικές κυρώσεις. Μόνον έτσι θα περιοριστεί σημαντικά η παράνομη αυτή δραστηριότητα που αποτελεί ένα σοβαρότατο πλήγμα για την πατρίδα μας.

Ευχαριστούμε θερμά τον Υποστράτηγο ε.α. κύριο Κωνσταντίνο Κολοκούρη για το κείμενο και τις φωτογραφίες που μας έστειλε. Οι φωτογραφίες στάλθηκαν αποκλειστικά για το protothema.gr και παρακαλούμε θερμά όσους τις αναδημοσιεύσουν, να αναφέρουν την πηγή προέλευσής τους.