Η εταιρεία των Ναβαραίων και η δράση της στην Ελλάδα
25.12.202112:20
Ποια ήταν η εταιρεία των Ναβαραίων; – Πώς βρέθηκε στην Ελλάδα; – Ποια ήταν η δράση της στον ελλαδικό χώρο;
Ένα από τα πλέον πετυχημένα και ενδιαφέροντα άρθρα μας, θεωρούμε ότι ήταν αυτό για την Καταλανική Εταιρεία, που δημοσιεύτηκε στο protothema.gr στις 14 / 1 / 2017 ,είχε τεράστια αποδοχή από τους αναγνώστες μας και έγινε αφορμή πολλές και πολλοί να μάθουν για την περιβόητη αυτή εταιρεία, που δυστυχώς στα σχολικά βιβλία δεν αναφέρεται. Φαίνεται όμως ότι οι Εταιρείες ισπανικής προέλευσης είχαν ιδιαίτερη αδυναμία στην Ελλάδα, καθώς και μία άλλη, η εταιρεία των Ναβαραίων (χρησιμοποιούμε την απλούστερη γραφή , Ναβάρα, Ναβαραίοι), έδρασαν στα τέλη του 14ου αιώνα στη χώρα μας.
Βέβαια η εταιρεία αυτή μπορεί να μην είχε τη μακρόχρονη δράση και τις επιτυχίες της Καταλανικής Εταιρείας, ωστόσο η παρουσία της στην Πελοπόννησο ήταν σημαντική. Ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες για τη δράση της εταιρείας των Ναβαραίων αναφέροντας απλά ότι η εύρεση φωτογραφικού υλικού ήταν εξαιρετικά δύσκολη, καθώς ακόμα και με το ισπανικό όνομα της εταιρείας δεν υπάρχουν σχετικές εικόνες.
Πώς δημιουργήθηκε η εταιρεία των Ναβαραίων;
Ανάλογη δράση με την Καταλανική Εταιρεία είχε και η Εταιρεία των Ναβαραίων. Ήταν ένα στρατιωτικό σώμα που έδρασε στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ελλάδα τον 14ο αιώνα. Επρόκειτο για ένα στρατιωτικό μισθοφορικό σώμα, το οποίο αποτελούνταν από Ναβαραίους, Γασκόνους και λιγότερους Καταλανούς και Σικελούς. Ιδρύθηκε από τον Κάρολο Β’ της Ναβάρας, τον οποίο στήριξε στη διαμάχη του με τον Κάρολο Ε’ της Γαλλίας. Το 1366 όμως οι δύο εχθροί υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης.
Δείτε εδώ την ισπανική ταινία «La Conquesta de Albania»
Έτσι, η Εταιρεία έμεινε χωρίς αντικείμενο εργασίας, όπως είχε γίνει και με την Καταλανική Εταιρεία το 1302 μετά την ειρήνη ανάμεσα στους δυναστικούς οίκους Ανζού και Αραγόνας στη Σικελία.
Όμως ούτε η Εταιρεία των Ναβαραίων διαλύθηκε. Συνέχισε τη δράση της υπό τις διαταγές του νεότερου αδελφού του Καρόλου Β’, Λουδοβίκου των Εβρό. Σύζυγος του ήταν η Ιωάννα της Σικελίας, δούκισσα του Δυρραχίου, που είχε κληρονομήσει τον τίτλο από τον πατέρα της Carlos de Sicilia(και τον παππού της Ιωάννη ντε Γκραβίνα). Το Δυρράχιο είχε περάσει στα χέρια των Αλβανών το 1368, όταν το κατέλαβε ο Αλβανός ηγέτης Κάρολος Τόπιο.
Ο Λουδοβίκος του Εβρέ έλαβε βοήθεια οικονομική (50.000 δουκάτα από τον βασιλιά της Γαλλίας) και στρατιωτική.
Η «Εταιρεία των Ναβαραίων» στην Αλβανία
Το 1372 η εταιρεία ενισχύθηκε με 500 λογχοφόρους και 500 ιπποτοξότες, Γασκόνοι οι περισσότεροι, οι οποίοι στρατολογήθηκαν από τον Ingeram de Coucy. Μεταξύ 1375 και 1376 πολλοί τυχοδιώκτες και πολεμιστές από την Ναβάρα, κυρίως μηχανικοί, εντάχθηκαν στην Εταιρεία και ταξίδεψαν απευθείας για την Αλβανία για να πολεμήσουν. Ο μισθός τους ήταν 30 χρυσά φιορίνια Αραγονίας.
Τελικά η εταιρεία των Ναβαραίων ανακατέλαβε το Δυρράχιο και επανίδρυσε το βασίλειο της Αλβανίας. Όμως τον ίδιο χρόνο (1376), ο ηγέτης τους Λουδοβίκος των Εβρό πέθανε. Οι Ναβαραίοι παρέμειναν στο Δυρράχιο όπου σύντομα έφτασαν και ενισχύσεις από την Ιβηρική Χερσόνησο. Η χήρα του Λουδοβίκου παντρεύτηκε τον Ροβέρτο, Δούκα του Αρτουά. Οι μισθοφόροι αισθάνθηκαν προδομένοι, αποδεσμεύτηκαν από τον όρκο που είχαν δώσει στην Ιωάννα της Σικελίας και τέθηκαν στην υπηρεσία του Πέτρου Δ’ της Αραγονίας, που είχε λάβει τη συγκατάθεση του βασιλιά της Ναβάρας. Το 1377 οργανώθηκαν σε τέσσερις εταιρείες με διοικητές τους Γασκόνου ς Mahiot de Coduerel και Pedro de la Saga και τους Ναβαραίους Juande Urtubiaκαι Guarro.
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η κατάκτηση της Αλβανίας από τον Λουδοβίκο του Εβρό και την εταιρεία των Ναβαραίων έγινε ταινία το 1984 από τον Alfonso Ungriaμε τίτλο: «La Conquista de Albania» («Η κατάκτηση της Αλβανίας) με πρωταγωνιστές τους Xabier Elorriaga, Klara Badiola, Chema Mufioz, Walter Vidarte κ. ά.
Οι Ναβαραίοι στην Ελλάδα
Σύντομα οι Ναβαραίοι αποδεσμεύτηκαν από τον Πέτρο Δ’ και την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 1378 βρέθηκαν στην Πελοπόννησο. Η χήρα του Λουδοβίκου του Εβρό Ιωάννα μάλλον είχε πιο ενδιαφέρουσες ασχολίες από τους Ναβαραίους και τους Γασκόνους. Το 1376, αφού παντρεύτηκε τον Όθωνα της Βρουνσβίκης (ήταν ο τέταρτος σύζυγός της), του παραχώρησε την ηγεμονία και νοίκιασε τους Ναβαραίους στους Ιωαννίτες ιππότες για πέντε χρόνια έναντι 4.000 δουκάτων.
Οι Ιωαννίτες που είχαν έδρα τους τη Ρόδο, διέθεταν από το 1364 δύο κάστρα στον Μοριά. Μέγας μάγιστρός τους ήταν ο Χουάν Φερνάντεζ δε Ερέδια. Εκείνη την εποχή μετά την διάλυση του δεσποτάτου της Ηπείρου και την εγκατάσταση δύο ισχυρών αλβανικών ηγεμονιών, των Μπούα Σπάτα και Λιόσα στα ερείπιά του, είχαν αρχίσει και τουρκικές επιδρομές στην Ελλάδα. Ο Μπούα Σπάτα, μετά τον θάνατο από λιμό του Λιόσα ,κατέλαβε τις κτήσεις του από την Άρτα ως τη Ναύπακτο. Ο Ερέδια κατόρθωσε να καταλάβει τη Ναύπακτο και επιχείρησε να καταλάβει και την Άρτα. Έπεσε όμως τα χέρια του Μπούα Σπάτα και φυλακίστηκε. Επέστρεψε στον Μοριά το 1380.