Η παρέλαση των τριών μαθητών στη Θύμαινα και τα προβλήματα του νησιού και του σχολείου του

Την προηγούμενη εβδομάδα γιορτάστηκε με λαμπρότητα σε όλη τη χώρα η εθνική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου. Εκτός βέβαια από τη μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης, τις εντυπώσεις έκλεψαν, ιδιαίτερα στα σόσιαλ μίντια, τα λιγοστά μικρά παιδιά μερικών Δημοτικών Σχολείων της χώρας μας που παρέλασαν περήφανα με επικεφαλής την ή τον σημαιοφόρο τους.

Ανάμεσά τους οι δύο μαθήτριες και ο ένας μαθητής της Θύμαινας που συνοδεύονταν από τη δασκάλα τους. Μια άκρως συγκινητική εικόνα που μας οδήγησε στο να ασχοληθούμε εκτενέστερα με το συγκεκριμένο σχολείο. Επικοινωνήσαμε μέσω ιμέιλ με τη δασκάλα των παιδιών της Θύμαινας, την κυρία Στέλλα Σουτλόγλου, η οποία πρόθυμα και ευγενέστατα μας έδωσε περισσότερες πληροφορίες. Ας δούμε όμως πρώτα μερικά στοιχεία για τη Θύμαινα, καθώς, πιθανότατα, δεν είναι γνωστή στους περισσότερους…

Θύμαινα: το πανέμορφο νησί της συστάδας των Φούρνων

Η Θύμαινα είναι νησί του Ανατολικού Αιγαίου στη συστάδα των Φούρνων Κορσεών. Έχει έκταση περίπου 10 τ. χλμ., μήκος περίπου 6χλμ., πλάτος περίπου 4 χλμ. και μέγιστο ύψος 470 μέτρα. Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της συστάδας των Φούρνων. Στη Θύμαινα υπάρχουν δύο οικισμοί. Ο ομώνυμος , η Θύμαινα, με 136 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 και η Κεραμειδού, μικρός παράλιος οικισμός στην ανατολική πλευρά του νησιού, που αναφέρεται για πρώτη φορά ξεχωριστά στην απογραφή του 1981. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η Κεραμειδού είχε 7 κατοίκους. Από το 1928 έως σήμερα, ο πληθυσμός του νησιού της Θύμαινας είχε την εξής πορεία: 1928: 157, 1940: 146, 1951: 118, 1961: 145, 1971: 139, 1981: 121, 1991: 147, 2001: 152, 2011: 136.

Η Θύμαινα βρίσκεται δυτικά από τους Φούρνους, σε απόσταση 1.300 μέτρων. Το όνομα του νησιού προέρχεται από τη λέξη θύμος ή θύμον, δηλαδή το θυμάρι, καθώς σε αυτό υπάρχουν πολλά θυμάρια. Λέγεται επίσης και Φύμαινα ή Φέμινα και Οφιδούσα, καθώς στο νησί απαντούν αρκετά φίδια. Κοντά στη Θύμαινα βρίσκονται τα ακόλουθα μικρότερα νησιά και νησίδες: Θυμαινάκι (412 στρέμματα) , Αλατ(ζ)ονήσι (298 στρέμματα) και Ξέρα (8 στρέμματα) (Πηγή: Μιχάλης Σκανδαλίδης, ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ, 2001).

Το Δημοτικό Σχολείο της Θύμαινας

Για το Δημοτικό Σχολείο της Θύμαινας, ας δούμε όσα μας έγραψε στην επικοινωνία μας η προϊσταμένη του κυρία Στέλλα Σουτλόγλου: «Η Θύμαινα είναι ένα μικρό, ακριτικό νησί στο νοητό τρίγωνο Ικαρίας, Σάμου και Φούρνων που έχει ένα μονοθέσιο Δημοτικό σχολείο. Στο σχολείο φοιτούν 2 μαθήτριες, στη Γ΄ και στην Ε΄ Δημοτικού κι ένας μαθητής στην Α΄. Την παρούσα σχολική χρονιά δεν λειτουργεί το Νηπιαγωγείο. Αυτό θα ξεκινήσει τη λειτουργία του για τον τελευταίο μαθητή και παιδί του νησιού, που αυτή τη στιγμή είναι 2 ετών. Δυστυχώς, αν δεν υπάρξουν γεννήσεις στο νησί, το σχολείο μετρά αντίστροφα τον χρόνο. Την τρέχουσα σχολική χρονιά, το Δημοτικό Σχολείο λειτουργεί με μία αναπληρώτρια εκπαιδευτικό, που διαμένει στο νησί, μια καθηγήτρια Γυμναστικής που διαθέτει 2 ώρες σχολικού ωραρίου εβδομαδιαίως με συμπλήρωση από το Δημοτικό Σχολείο Φούρνων και μία καθηγήτρια Αγγλικών που διαθέτει αντίστοιχα 3 ώρες εβδομαδιαίως».

Στη συνέχεια της επικοινωνίας μας η κυρία Σουτλόγλου πρόσθεσε περισσότερα στοιχεία για τη Θύμαινα, το σχολείο και το λειτούργημά της, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι έχει ιδιαίτερη αγάπη όχι μόνο για τη Θύμαινα και τους μαθητές της, αλλά και για το εκπαιδευτικό της έργο: « Το σχολείο μετρά πάνω από έναν αιώνα ζωής. Στο παρελθόν, λειτουργούσε με περισσότερους από 25 μαθητές στο τμήμα, με δεδομένο ότι η κάθε οικογένεια είχε 7-8 παιδιά κατά μέσο όρο. Τα τελευταία χρόνια, το δημογραφικό πρόβλημα έχει φερθεί αλύπητα και στη Θύμαινα.

Οι μόνιμοι κάτοικοι υπολογίζονται περίπου στους 100. Δεν γεννιούνται παιδιά και με δεδομένες τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης δεν υπάρχουν νέες οικογένειες που μετεγκαθίστανται στο νησί. Οι νέες οικογένειες είναι πλέον λιγοστές, μετρημένες στα δάχτυλα. Τα παιδιά από 2-18 ετών εξίσου λιγοστά. Συνολικά 12 παιδιά διαμένουν στο νησί με τις οικογένειές τους. Το τελευταίο παιδί του νησιού είναι μόλις 2 ετών και σε δύο χρόνια θα φοιτήσει στο Νηπιαγωγείο του νησιού. Στη Θύμαινα λειτουργεί ένα Νηπιαγωγείο κι ένα μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο. Οι μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού Σχολείου διδάσκονται στο ίδιο τμήμα με βάση τις γνωστικές απαιτήσεις της τάξης, στην οποία φοιτούν. Η καθημερινότητα είναι απαιτητική με τρία παιδιά που έχουν εντελώς διαφορετικές ανάγκες. Στο τέλος της ημέρας, όμως, πάντα ανταμείβεσαι από ένα κατόρθωμα των παιδιών σου, κάτι μικρό φαινομενικά αλλά διόλου αμελητέο. Εδώ, ο/η εκπαιδευτικός δεν έχει την συμβατική σημασία του.

Ο ρόλος του/της δεν επικεντρώνεται μέσα στη σχολική τάξη. Εδώ, χρειάζεται και κάτι παραπάνω... Να κατανοήσεις τα προβλήματα των παιδιών, των οικογενειών, της τοπικής κοινωνίας. Να αναλάβεις δράση και να μπεις μπροστά. Να αφουγκραστείς τις ανάγκες του τόπου που σε φιλοξενεί. Ενός τόπου μικρού, απομονωμένου αλλά πολύ φιλόξενου. Να εμφυσήσεις στα παιδιά του τόπου το αίσθημα του έθνους, της πατρίδας, γιατί αυτά τα παιδιά είναι οι στυλοβάτες του Έθνους μας. Πόσο μάλλον σε κάθε ακριτική γωνιά της Ελλάδας μας, είναι αυτά που κρατούν Θερμοπύλες απέναντι σε καθετί που αμφισβητεί την ελληνικότητα του τόπου τους.

Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που αγνοούν εντελώς την ύπαρξη της Θύμαινας στο χάρτη. «Θύμαινα;», «Πού βρίσκεται;», «Πώς θα πας εκεί;» είναι κάποιες μόνο από τις ερωτήσεις που μου απηύθυναν έπειτα από την απόφασή μου να υπηρετήσω ως εκπαιδευτικός στο νησί. Η αλήθεια είναι ότι, πριν ξεκινήσω να περιδιαβαίνω μέρη της πατρίδας μας με τη «βαλίτσα του αναπληρωτή», δεν την γνώριζα ούτε εγώ.

Για εμένα είναι η δεύτερη χρονιά που λειτουργώ ως εκπαιδευτικός στη Θύμαινα. Πέρυσι στο σχολείο λειτουργούσε και ολοήμερο τμήμα. Φέτος, είμαι η μοναδική εκπαιδευτικός, πέραν των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων που έρχονται στο νησί μία φορά την εβδομάδα από τους γειτονικούς Φούρνους. Όταν ήρθα πρώτη φορά στο νησί και μπήκα στο σχολείο, κατάλαβα ότι έπρεπε να αναλάβω δράση. Το σχολείο από ένα άχαρο, άχρωμο και μη λειτουργικό κέντρο μάθησης, πήρε χρώμα. Καινούρια βιβλία στις βιβλιοθήκες, βάψιμο και καλλωπισμός του χώρου μέσα κι έξω, λουλούδια ήρθαν να ομορφύνουν και να αλλάξουν τη διάθεση των παιδιών. Το σχολείο είχε πια γίνει ένας διαδραστικός χώρος μάθησης.

Η χαρά των παιδιών ήταν μεγαλύτερη, όταν ξεκίνησαν να λαμβάνουν δώρα από ιδιώτες, χορηγούς που θέλησαν να στηρίξουν το σχολείο και το έργο του. Όταν επισκέφθηκαν μουσεία ανά την Ελλάδα, έστω και πίσω από την οθόνη, όταν γνώρισαν συγγραφείς και μπήκαν ουσιαστικά στον κόσμο του βιβλίου, όταν ήρθαν σε επικοινωνία με μαθητές και μαθήτριες από κάθε γωνιά της πατρίδας μας και αντάλλαξαν βιώματα μέσα από κοινές, εκπαιδευτικές δράσεις. Όταν έμαθαν να συνεργάζονται και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για το λουλούδι τους, που έβλεπαν μέρα με μέρα να μεγαλώνει. Ήταν χαρούμενα κι αυτό είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για κάθε δάσκαλο ή δασκάλα. Τα παιδιά πάντα είναι οι καλύτεροι κριτές των μεγάλων.

Δεύτερη σχολική χρονιά που υπηρετώ στη Θύμαινα. Δεύτερη δέσμευση να προσφέρω ό,τι στερούνται οι μικροί μαθητές και μαθήτριες του νησιού λόγω της φύσης του τόπου τους. Ίσως είναι πολύ δύσκολο να την αποχωριστεί κάποιος, όταν εδώ νιώθει μέλος μιας οικογένειας. Μιας οικογένειας που πάντα θα αποζητά και θα γυρίζει σε αυτή».

Επίλογος

Ας ελπίσουμε ότι με το μικρό αυτό αφιέρωμα στη Θύμαινα θα υπάρξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους αρμόδιους. Είναι η δεύτερη φορά σε ένα χρόνο που το protothema.gr έχει εκτενές αφιέρωμα στη Θύμαινα καθώς προηγήθηκε ένα εξαιρετικό άρθρο του Παναγιώτη Σαββίδη στις 8//11/2021. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές, μικρές και μεγαλύτερες Θύμαινες. Το δημογραφικό, το υπ’ αριθμόν ένα, κατά τη γνώμη μας, πρόβλημα της χώρας στοιχειώνει, όχι μόνο πολλά μικρονήσια, αλλά και χωριά της ηπειρωτικής χώρας. Το πρόβλημα αυτό δεν λύνεται ούτε με ευχολόγια, ούτε με άτολμα μέτρα, ούτε με κοντόφθαλμους σχεδιασμούς εν μέσω μικροκομματικών αντιπαραθέσεων. Δεν βρισκόμαστε στο «παρά ένα» αυτή τη στιγμή, αλλά στο «και πέντε»… Καιρός είναι να το αντιληφθούν όλες και όλοι…

Κλείνουμε το μικρό αυτό άρθρο, με το αισιόδοξο μήνυμα της κυρίας Σουτλόγλου και των μαθητών της Θύμαινας μετά την παρέλασή τους, την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου «Χρόνια Πολλά κι Ελεύθερα» από την μικρή μας Θύμαινα. Σας αγαπάμε. Χρόνια πολλά στην Ελλάδα μας Δημοτικό Σχολείο Θύμαινας».

Συγχαίρουμε την εκπαιδευτικό κυρία Στέλλα Σουτλόγλου, προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Θύμαινας για το έργο που επιτελεί και την ευχαριστούμε θερμά για τις πληροφορίες που με ιδιαίτερη προθυμία και ευγένεια μας παρείχε.