Η «woke» κουλτούρα, ο καταχρηστικός δικαιωματισμός, η «ετεροφοβία» και οι προκαταλήψεις

Μέσα στη δίνη της προεκλογικής περιόδου και όλων όσων συμβαίνουν καθημερινά, πέρασε μάλλον σε δεύτερη μοίρα η εκδήλωση για την ημέρα της Ευρώπης στο Ζάππειο, την Τρίτη 9 Μαΐου, στην οποία εκφώνησαν ομιλίες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς.

Στην ομιλία του ο Αντώνης Σαμαράς ξάφνιασε αρκετούς με όσα είπε για τη λεγόμενη «woke culture». Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα: «Σήμερα υπάρχει και η λεγόμενη αποδόμηση. Το woke culture. Κι όχι μόνο στην Ευρώπη. Στη Δύση γενικότερα... Δηλαδή το γκρέμισμα όσων συνιστούν την κοινή κληρονομιά μας. Όπου τα ιερά πρόσωπα της Μάνας και του Πατέρα υποβιβάζονται σε απρόσωπους αριθμούς: Γονέας 1 και Γονέας 2. Αυτό δεν είναι Ευρώπη... Φτάσαμε σήμερα, την ώρα που τα προβλήματα γιγαντώνονται να πιθηκίζουμε ανοησίες για το πόσα είναι τα «φύλα»... Είναι λάθος για τη Δύση αυτός ο καταχρηστικός δικαιωματισμός που οδηγεί σε μια διχαστική και ακατανόητη νέα γλώσσα, πολιτικής ορθότητας...»

Για ιδεολογικά σκληρή ομιλία που θυμίζει «τραμπική δεξιά» έκαναν λόγο κάποια Μ.Μ.Ε., για «εσωκομματικά καρφιά» κάποια άλλα, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός κάλεσε ουσιαστικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη να μην υιοθετήσει την παραπάνω ατζέντα, ενώ η «Αυγή» αναφέρεται σε «ρατσιστικό και ομοφοβικό παραλήρημα Σαμαρά στην εκδήλωση της Ν.Δ». Τι είναι όμως η «woke culture»; Πώς ξεκίνησε; Πώς επεκτάθηκε; Ελλοχεύουν κίνδυνοι από αυτή; Με τη woke (culture) θα ασχοληθούμε στο σημερινό μας άρθρο.

Τι είναι η woke (culture);

Καθώς το «woke» («γουόκ») δεν έχει καταχωρηθεί ακόμα στα ελληνικά λεξικά, αναζητήσαμε στη Βικιπαίδεια έναν ορισμό. Σύμφωνα με αυτόν, «woke είναι ένα αγγλικό επίθετο που σημαίνει επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων». Πλέον, σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, ο όρος φέρεται να έχει αρνητική χροιά στον δυτικό κόσμο, ενώ η κουλτούρα που προωθείται γύρω από τη συγκεκριμένη πολιτική κατηγορείται ως υπερβολική και πολλές φορές παραβιαστική ως προς την ελευθερία του λόγου. Επίσης η woke κουλτούρα κατηγορείται ότι έχει χρησιμοποιηθεί από το σύστημα με σκοπό να προωθήσει νεοφιλελεύθερες πολιτικές, καμουφλαρισμένες με πολιτικές δικαιωματιστών και προώθησης διάφορων κοινωνικών ομάδων (όπως ΛΟΑΤΚΙ +, φεμινίστριες, ακτιβιστές του Black Lives Matter κ.ά.).

Σύμφωνα με το λεξικο Merriam Webster, η λέξη woke είναι επίθετο, χρησιμοποιείται κυρίως στην αμερικάνικη slang (αργκό) και σημαίνει αυτόν που έχει επίγνωση και ενεργό ενδιαφέρον σε σημαντικά γεγονότα και ζητήματα (ιδιαίτερα σε θέματα φυλετικής και κοινωνικής δικαιοσύνης). Το Merriam Webster αναφέρει ότι η πρώτη εμφάνιση του woke με αύτη τη σημασία έγινε το 1972. Πιθανότατα όμως, οι ρίζες και η αφετηρία της woke βρίσκονται πολλά χρόνια πιο πίσω.

Το woke ως επίθετο, προέρχεται από την AAVE (African – American Vernacular English) , δηλαδή την Αφροαμερικάνικη Λαϊκή Αγγλική Γλώσσα. Ένα πρώιμο παράδειγμα της χρήσης της ,μεταφορικά, για πολιτική δέσμευση και ακτιβισμό στις Η.Π.Α. ήταν η παραστρατιωτική οργάνωση νεολαίας Wide Awakes που ιδρύθηκε στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ το 1860 για να υποστηρίξει τον Αβραάμ Λίνκολν.

Οι απαρχές της εγρήγορσης στην πολιτική συνείδηση των μαύρων

Μία από τις παλαιότερες αναφορές για τη χρήση της λέξης «wokeness» (εγρήγορση) , ως έννοιας για την πολιτική συνείδηση των μαύρων προέρχεται από τον Τζαμαϊκανό φιλόσοφο και κοινωνικό ακτιβιστή Marcus Garvey (γνωστό μας κι από το άρθρο για τη «Μαύρη Κλεοπάτρα») , ο οποίος έγραψε το 1923: «Wake up Aithiopia! Wake up Africa». Στη συνέχεια η ίδια λέξη ή η φράση «stay woke» (μείνε ξυπνητός, ξύπνιος) χρησιμοποιήθηκε από μαύρους μουσικούς, όπως ο Huddie Ledbetter, ο οποίος στο τραγούδι «Scottsboro Boys» του 1938 περιγράφει την ιστορία εννιά μαύρων εφήβων που κατηγορήθηκαν ψευδώς για βιασμό δύο λευκών γυναικών στο Scottsboro του Αρκάνσας το 1931 και ο συγγραφέας W.Κ. Kelley που έγραψε στους «Times» ένα άρθρο με τίτλο «If You’re Woke You Dig it» το 1962 και στο οποίο περιγράφει την οικειοποίηση της αργκό των μαύρων από λευκούς του κινήματος μπίτνικ.

Στη διάρκεια των αρχών του 21ου αιώνα η λέξη «woke» χρησιμοποιήθηκε είτε με την έννοια «εγρήγορση» είτε στην αργκό με την έννοια «απιστία, προδοσία».


Μετά τη δολοφονία του 18χρονου μαύρου Μάικλ Μπράουν από τον αστυνομικό Ντάρεν Γουίλσον στο Φέργκιουσον του Μιζούρι, ένα προάστιο του Σεντ Λιούις, στις 9 Αυγούστου 2014 η φράση «stay woke» χρησιμοποιήθηκε από τους ακτιβιστές του κινήματος BLM (Black Lives Matter) , ως προτροπή για προστασία από τις αστυνομικές καταχρήσεις. Ενώ αρχικά διατήρησε αυτή την έννοια που αφορά ζητήματα φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων που επηρεάζουν τους Αφροαμερικανούς, σύντομα η φράση οικειοποιήθηκε από ομάδες διάφορων ακτιβιστών. Στο Black Twitter, τη διαδικτυακή κοινότητα του Twitter που χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό από Αφροαμερικάνους χρήστες της γνωστής πλατφόρμας, ο όρος έγινε σύντομα ιδιαίτερα δημοφιλής. Αυτό συνέβη ως αντίδραση στη δεξιά πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ που εκλέχθηκε πρόεδρος των Η.Π.Α το 2016, αλλά και στο πλαίσιο μιας γενικότερης ευαισθητοποίησης, σχετικά με τις φυλετικές διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι Αφροαμερικανοί.

Οι ιδέες που συνδέθηκαν σταδιακά με το «woke» είναι η απόρριψη της υπεροχής των Η.Π.Α. με αναφορά στο ότι ποτέ δεν υπήρξαν αληθινή δημοκρατία, ότι οι έγχρωμοι υποφέρουν από συστηματικό και θεσμικό ρατσισμό, ότι οι λευκοί Αμερικανοί έχουν τα προνόμια των λευκών, ότι οι Αφροαμερικανοί πρέπει να λάβουν αποζημιώσεις για τη σκλαβιά και τις διακρίσεις σε βάρος των προγόνων τους, ότι οι ανισότητες μεταξύ φυλετικών ομάδων σε ορισμένα επαγγέλματα ή κλάδους αποτελούν διακρίσεις, ότι οι γυναίκες υποφέρουν από συστηματικό σεξισμό, ότι τα άτομα θα πρέπει να μπορούν να ταυτίζονται είτε με οποιοδήποτε φύλο είτε με κανένα κλπ. Πάντως οι πολέμιοι του «woke» άρχισαν σταδιακά να χρησιμοποιούν τον όρο σαρκαστικά, υπονοώντας ότι το όλο κίνημα αποτελεί μια ανειλικρινή μορφή παραστατικού ακτιβισμού.

Το κίνημα «woke» και οι προεκτάσεις του

Τον Απρίλιο του 2023 κυκλοφόρησε από τις ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ το βιβλίο «WOKE : η καθολική αποδόμηση: έθνος - φύλο - φυλή». Την επιμέλεια του βιβλίου έχει ο Γιώργος Καραμπελιάς. Στην εισαγωγή του οι Γιώργος Καραμπελιάς και Γιώργος Ρακκάς αναφέρονται στην «αποδόμηση του ευρωπαϊκού - ελληνικού - πολιτισμού».

«Το κίνημα των woke - «αφυπνισμένων» - εκφράζει έναν μεσσιανισμό και μια φανατική προσήλωση στην ορθοπολιτική ορθοδοξία που παραπέμπει στις πιο σκοτεινές στιγμές ολοκληρωτικών καθεστώτων χωρίς καμία διάκριση μεταξύ των θετικών και αρνητικών στοιχείων του ευρωπαϊκού πολιτισμού».

Οι υποστηρικτές του woke δεν αναφέρουν βέβαια ότι το ευρωπαϊκό πνεύμα, παράλληλα με την αποικιοκρατία ή τον ρατσισμό επέτρεψε ,ταυτόχρονα, την αντιαποικιακή γνώμη, την κοινωνική, τη φεμινιστική και την οικολογική κριτική σε αντίθεση με την Κίνα, την Ινδία και τις ισλαμικές χώρες όπου οι διαφορετικές απόψεις και οι εκφραστές τους έχουν συνήθως οδυνηρό τέλος.

Στις Η.Π.Α. κατηγορούνται στο πλαίσιο της συλλογικής ευθύνης ακόμα και οι απόγονοι των φτωχών λευκών μεταναστών που έφτασαν εκεί, για τις φυλετικές διακρίσεις σε βάρος Ινδιάνων και Αφροαμερικανών. Το φύλο ως βιολογική κατηγορία υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει αλλά αποτελεί κοινωνική κατασκευή. Έτσι οι λευκοί άνδρες είναι φορείς ενός διπλού ρατσισμού: απέναντι στις γυναίκες και τους έγχρωμους.

Στην Ευρώπη, οι υποστηρικτές του woke θεωρούν ότι η μαζική άφιξη και εγκατάσταση μεταναστών από τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας που ήταν αποικίες αποτελεί υποχρέωση των κρατών μέσω των «ανοιχτών συνόρων» ως «πληρωμή» για την αποικιοκρατία. Στηλιτεύεται ακόμα και η ενσωμάτωσή τους καθώς αυτή υπονοεί μια οικουμενικότητα αξιών, ελληνοχριστιανικών στον πυρήνα τους, ενώ προάγεται ο πολυπολιτισμός.

Όπως γράφουν οι Γ. Καραμπελιάς-Γ. Ρακκάς: «Σε τελική ανάλυση, πρόκειται για ενιαίο κίνημα καταστροφής τόσο των δυτικών λαών όσο και της ίδιας της ανθρώπινης ταυτότητας και υποκειμενικότητας. Αποφασιστικό ρόλο ως προς αυτό διαδραματίζει το ζήτημα του σεξουαλικού προσανατολισμού. Η θεωρία του φύλου ως κοινωνικής κατασκευής που χθες ακόμα αποτελούσε μια ακαδημαϊκή εκκεντρικότητα είναι σήμερα η μήτρα μέσα από την οποία το μιντιακό σύστημα διανοείται το αρσενικό και το θηλυκό και εργάζεται για να διαλύσει όλες τις ταυτότητες. Εξ ου και η συμμαχία της επιδιωκόμενης «επανάστασης των φύλων» με την επανάσταση των φυλών και των χρωμάτων. Έτσι το 2021, τελειώνοντας την προσευχή που ανέγνωσε για τη νέα σύνοδο του Κογκρέσου των Η.Π.Α. ο αιδεσιμότατος (sic) Emanuel Cleaver, μαύρος δημοκρατικός βουλευτής, συμπλήρωσε το «amen» με το «a-women»!

Πρόκειται φυσικά για τεράστιο λάθος καθώς η λέξη “amen” (αμήν) δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη λέξη “men” (άνδρες, άνθρωποι). Πρόκειται για την εβραϊκή λέξη amen «είθε, ας γίνει» που προέρχεται με τη σειρά της από το ρήμα aman “είμαι αξιόπιστος"! Στο πλαίσιο της, κακώς νοούμενης, πολιτικής ορθότητας, ο Cleaver παραποίησε ακόμα και τη λέξη «αμήν»…

Είναι άραγε η θεωρία κατασκευής ταυτοτήτων προοίμιο του μετανθρωπισμού (post-humanism) καθώς ο άνθρωπος στο μέλλον μπορεί να είναι εν μέρει μια τεχνολογική κατασκευή; Υπάρχει στο υπόβαθρο του woke κινήματος ο στόχος για σταδιακή αντικατάσταση των πληθυσμών της Δύσης από τους λαούς της Αφρικής ή της Ασίας; Ποιος είναι ο σκοπός της επίθεσης στην ετεροφυλόφιλη σεξουαλικότητα που διοχετεύεται μέσα από την εκπαίδευση, τις τέχνες και τα Μ.Μ.Ε. με βασικότερο «δούρειο ίππο» το διαδίκτυο; Αυτά είναι ερωτήματα που προβληματίζουν και δεν μπορούν να απαντηθούν με βεβαιότητα σήμερα.

Η woke culture στην Ελλάδα

Η αποδόμηση και η woke culture εμφανίστηκαν στη χώρα μας αρχικά με τη μορφή του εθνομηδενισμού. Είναι γνωστά όσα ανιστόρητα διδάσκει η «αναθεωρητική ιστορία». Αμφισβητείται επίσης η συνέχεια του ελληνικού έθνους, ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος έφτασε να χαρακτηρίζεται «παρακρατικός» σε εγχειρίδιο που διανέμεται σε ελληνικά πανεπιστήμια και γίνεται προσπάθεια ποινικοποίησης της ελληνορθόδοξης παράδοσης. Η συμπεριληπτική γλώσσα στην οποία αναφερθήκαμε εκτενώς σε άρθρο μας την Κυριακή 7/5/2023 περιλαμβάνεται επίσης στην ατζέντα των εγχώριων θιασωτών της woke culture. Και την ίδια ώρα που το δημογραφικό πρόβλημα τείνει να οδηγήσει σε συρρίκνωση τον πληθυσμό της χώρας μας, οι «πολυπολιτισμικοί αποδομητικοί χώροι, κυρίαρχοι στα ΜΜΕ και τα πανεπιστήμια, συζητούν συχνότερα το ζήτημα των εναλλακτικών σεξουαλικών επιλογών». Και όπως εύστοχα γράφουν οι Γ. Καραμπελιάς-Γ. Ρακκάς: «Έτσι, η επισήμανση της δημογραφικής κρίσης καταλήγει τελικώς να χρησιμοποιείται ως ένα ακόμη επιχείρημα για την αποδοχή της μαζικής μετανάστευσης, καθώς «η μεγάλη αντικατάσταση» εμφανίζεται ως η πιο πολιτικά ορθή απάντηση στην πληθυσμιακή συρρίκνωση. Εδώ άλλωστε οι δικοί μας «αφυπνισμένοι» συναντούν τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς ομολόγους τους».

ΥΓ. Σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών τον Μάρτιο, εμφανίστηκε πανό όπου υπάρχει η λέξη «φοιτητά», ενώ η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης σε ανάρτησή της στο Facebook γράφει ότι (τα αγαθά αυτά) «ανήκουν σε όλα μας»… Η συμπεριληπτική γλώσσα σε όλο της το μεγαλείο…

Πηγές:
Wikipedia
Aja Romano, “A history of “wοkeness”, 9/10/2020, vox.com
«WOKE: Η καθολική αποδόμηση: έθνος-φύλο-φυλή», ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑΣ (επιμέλεια), ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, 2023

Ειδήσεις σήμερα

Σάνα Μάριν: Πώς το κορίτσι από τη Φινλανδία τα έχασε όλα

Τραγωδία στην Άρτα: Το θανάσιμο παιχνίδι της μνήμης που τσάκισε τον εναερίτη

Θεσσαλονίκη: Η «high tech» συμμορία με το «πιο έξυπνο όπλο» διάρρηξης - Η δικογραφία