Ράνκιν: Ο φωτογράφος που έκανε τη βασίλισσα Ελισάβετ να χαμογελάσει στο πορτρέτο της

Κομψό και ταυτόχρονα προκλητικό, δυναμικό και με παντοτινή φρεσκάδα, δημιουργικό και πρωτοποριακό: το έργο του διάσημου Βρετανού Ράνκιν (το πλήρες όνομά του είναι Τζον Ράνκιν Γουαντέλ) είναι πολύπλευρο και από τα 90s ο ίδιος είναι ένας από τους πιο περιζήτητους και επιδραστικούς σύγχρονους φωτογράφους.

Η δουλειά του τις τελευταίες δεκαετίες επηρέασε αναμφίβολα την πορεία της φωτογραφίας στη βρετανική βιομηχανία της μόδας, αν και πλέον είναι περισσότερο γνωστός για τα -με βάθος, ομορφιά και καλή προαίρεση- πορτρέτα του. Πρόκειται για τον άνθρωπο πίσω από τον φακό που εμπιστεύονταν από τον Ντέιβιντ Μπόουι μέχρι την Κέιτ Μος, που κατάφερε ακόμα και να αποσπάσει ένα χαμόγελο από την εκλιπούσα βασίλισσα Ελισάβετ Β’.

Παράλληλα, επηρέασε τον κόσμο των έντυπων media ως εκδότης περιοδικών που έγραψαν και γράφουν ιστορία («Dazed & Confused», «Another magazine», «Hunger»). Στη συνομιλία που είχα μαζί του μέσω Zoom με αφορμή την έκθεση «Leaps in Time» στο Leica Museum στη Γερμανία διέκρινα αυτή την ποιητική ψυχή που τον έκανε αλαζόνα στα νιάτα του και σεμνό τώρα.

Gala: Είσαι μόνο 57 ετών, αλλά έχεις συγκεντρώσει ήδη απίστευτο υλικό για εκθέσεις.
Ράνκιν: Δεν θα έλεγα ότι είμαι «μόνο» 57, είμαι αρκετά μεγάλος.
G.: Στην έκθεση «Leaps in Time» παρουσιάζεις και κάποιες καινούριες φωτογραφίες, έτσι δεν είναι;
Ρ.: Ναι, το concept είναι ο χρόνος. Ο τρόπος που εκείνος φεύγει, αλλά και ο δικός μας τρόπος να κάνουμε άλματα μέσα σε αυτόν. Τράβηξα είκοσι καινούριες εικόνες, ένα ολόκληρο τεύχος του περιοδικού «Hunger», πάνω σε αυτό το θέμα με μια Leica και αποφάσισα να τις παρουσιάσω στη συγκεκριμένη έκθεση στη Γερμανία.
Είναι κάτι συναρπαστικό για μένα, γιατί είμαι επηρεασμένος από το παρελθόν, αλλά δεν παύουν να είναι οι νέες, διαφορετικές δουλειές μου. Θέλω να δω τι αντιδράσεις θα εισπράξω από το κοινό. Νιώθω πολύ όμορφα γι’ αυτή την έκθεση γιατί πιστεύω ότι κάναμε κάτι αρκετά καλό και μοναδικό.

G.: Μπορείς να συγκρίνεις τον παλιό και τον καινούριο Ράνκιν;

Ρ.: (γελάει) Το βρίσκω αστείο γιατί ο γέρος και ο νέος Ράνκιν είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, σε πολλά επίπεδα. Ο νεότερος εαυτός μου ήταν πολύ αφελής, γεμάτος αυτοπεποίθηση, είχα καλή εμφάνιση, ήμουν χαριτωμένος. Ομως στον τωρινό εαυτό μου δεν θα άρεσε ο νεαρός Ράνκιν, ο οποίος ήταν και λίγο αλαζόνας. Βέβαια, κάποιες πεποιθήσεις που ήθελα να ενσαρκώσω με τη δουλειά μου τις διατηρώ ακόμα, οπότε υπάρχει και μια σύνδεση ανάμεσα στους δύο εαυτούς μου. Τώρα μπορώ να εκφράζομαι καλύτερα και να βάζω σε ένα πλαίσιο το έργο μου. Θα έβρισκα τον νέο Ράνκιν λίγο μ@@@, αλλά όχι και τελείως.

G.: Παρ’ όλα αυτά, δεν οφείλουμε να έχουμε λίγη αθωότητα προκειμένου να είμαστε δημιουργικοί;
Ρ.: Οχι, αν και είναι καλή η άποψη που θέτεις ως ερώτημα. Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε ενθουσιώδεις και να διαθέτουμε μια υγιή περιέργεια. Αυτό μας συνδέει περισσότερο με το παιδί που κρύβουμε μέσα μας. Αλλά επιστρέφοντας στην προηγούμενη ερώτηση, ήμουν πολύ αποφασισμένος να πετύχω από μικρός και διέθετα την αφέλεια -πολύ όμορφη λέξη-, όμως αυτό που με χαρακτήριζε εντονότερα ήταν η έλλειψη φόβου και η φοβερή περιέργεια - την τελευταία τη διαθέτω στον ίδιο βαθμό μέχρι σήμερα. Μπορεί να μου αρέσει ακόμα να παίρνω οικονομικά ή συναισθηματικά ρίσκα, αλλά θα έλεγα ότι είμαι λιγότερο άφοβος σε σχέση με τότε. Αυτό που δεν μου αρέσει σίγουρα είναι η αλαζονεία που είχα τότε.

G.: Η αλαζονεία βαδίζει χέρι-χέρι με τη νιότη, έτσι δεν είναι;
Ρ.: Ναι, ήμουν λίγο επιδειξίας και ένιωθα ατρόμητος. Το πρώτο το έκανα γιατί έτσι κάλυπτα την έλλειψη γνώσεων και την ανασφάλεια που είχα. Νομίζω ότι η ταπεινότητα σε συνδυασμό με τη γνώση που έχω τώρα είναι πολύ πιο ελκυστικά χαρακτηριστικά. Η διαφορά τού τότε σε σχέση με το τώρα είναι ότι πλέον γνωρίζω τι σημαίνει να είσαι φωτογράφος. Η σεμνότητα, η τέχνη του συμβιβασμού μπορούν να φέρουν εντυπωσιακά αποτελέσματα σε αυτή τη δουλειά.

G.: Μόλις ολοκληρώθηκε και άλλη μία έκθεση στο Βέλγιο με φωτογραφίες σου που είχες τραβήξει για το «Dazed & Confused».
Ρ.: Αλλες ήταν υπέροχες, άλλες απαίσιες. Αλλά οι περισσότερες από αυτές τις φωτογραφίες έχουν μια διεθνή διάσταση και μια φρεσκάδα που διατηρείται μέχρι σήμερα. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο μιας ολόκληρης εποχής. Για το πώς δημιουργήθηκαν τα περιοδικά. Πώς τα είχαμε στο μυαλό μας. Είναι η προσέγγιση απέναντι στη φωτογραφία που είχαμε ως οι τελευταίοι άνθρωποι χωρίς την ψηφιακή τεχνολογία στην καθημερινή ζωή τους.

G.: Υπάρχει μέλλον στα περιοδικά;
Ρ.: Ναι, νομίζω πως ναι. Στα social media δεν υπάρχουν κανόνες, ενώ στα έντυπα υπάρχουν. Μετά το μολύβι, το χαρτί και τον τροχό νομίζω πως η μεγαλύτερη ανακάλυψη στην ανθρώπινη Ιστορία είναι το βιβλίο. Θεωρώ ότι τα βιβλία, αλλά και τα περιοδικά που μοιάζουν με βιβλία έχουν μέλλον για άλλα 15-20 χρόνια. Λατρεύω να κάνω λευκώματα, δηλαδή βιβλία, γιατί είναι το πιο δημοκρατικό μέσο από τη στιγμή που μπορείς να τα δανειστείς από μια δημοτική βιβλιοθήκη, για παράδειγμα. Επίσης, το βιβλίο, όπως και το περιοδικό, έχει την αίσθηση της εκπλήρωσης, αφού μπορείς να το ξεκινήσεις και να το τελειώσεις και όχι να το επισκέπτεσαι ξανά και ξανά όπως ένα site με περιεχόμενο που ανανεώνεται όλο το 24ωρο.

Οταν φτιάχνεις ένα περιοδικό βάζεις την καρδιά, την αγάπη και το πάθος σου σε αυτό. Το περιοδικό λειτουργεί σαν χρονοκάψουλα και όταν το δεις 100 χρόνια μετά, το ξεφυλλίζεις και εισπράττεις ακόμα το ίδιο συναίσθημα, ενώ τα ψηφιακά μέσα έχουν πιο προσωρινό χαρακτήρα. Πιστεύω στα περιοδικά και τα βιβλία και στο μέλλον τους.

G.: Μπορείς να κάνεις τη σύγκριση ανάμεσα σε δύο απολύτως διαφορετικά μοντέλα σου, που πλέον έχουν φύγει από τη ζωή, τη βασίλισσα Ελισάβετ και τη σχεδιάστρια μόδας Βίβιεν Γουέστγουντ;
Ρ.: Δεν μπορείς να τις συγκρίνεις μεταξύ τους αφού και οι δύο ήταν εκπληκτικές, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Από τη μία η Βίβιεν Γουέστγουντ ήταν πολύ πολιτικοποιημένη και από την άλλη η βασίλισσα Ελισάβετ ήταν γεννημένη και προορισμένη να υπηρετήσει τον ρόλο της μοναρχίας, του θεσμού. Σε αντίθεση με τη Βίβιεν, η Ελισάβετ δεν είχε άλλη επιλογή.

Αν δεν γινόταν βασίλισσα, θα κατέρρεε ο θεσμός, επομένως το βάρος που μετέφερε στους ώμους της ήταν πολύ μεγάλο. Επιπλέον, ο ρόλος μου ως φωτογράφου δεν είναι να κρίνω ή να συγκρίνω τα μοντέλα μου, αλλά να αποτυπώσω την ανθρώπινη διάστασή τους. Σου δίνουν τον χρόνο και την εικόνα τους και αυτό είναι μια αληθινά μοναδική στιγμή οικειότητας. Εχει κάτι το ιερό η διαδικασία της φωτογράφησης γιατί εμπεριέχει το στοιχείο της εξομολόγησης.

Ειδήσεις σήμερα:

ΕΛΑΣ: Το σχέδιο για την αθλητική βία - Κίτρινος, πορτοκαλί ή κόκκινος συναγερμός πριν από κάθε αγώνα

Κέρκυρα: Τραγωδία με ζευγάρι ηλικιωμένων - Τους παρέσυρε 31χρονος με το ΙΧ του

Σάνα Μαρίν: Είπε «αντίο» στην πολιτική και τώρα ζει την... ζωή της σε συναυλίες και φεστιβάλ