Υπερθέρμανση των ωκεανών - Τι σημαίνει για τον άνθρωπο και τα οικοσυστήματα σε όλο τον κόσμο

Οι ωκεανοί καλύπτουν πάνω από το 70 τοις εκατό της επιφάνειας της γης, ενώ δεν αποτελούν απλά το μεγαλύτερο βιότοπο του πλανήτης μας, αλλά βοηθούν και στην ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος. Ωστόσο, η πρόσφατη, ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας του νερού των ωκεανών του πλανήτη έχει ανησυχήσει τους επιστήμονες, καθώς πιστεύουν ότι αυτό θα συμβάλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Συγκεκριμένα οι θερμοκρασίες των ωκεανών έχουν ξεπεράσει τα αναμενόμενα όρια από τα μέσα Μαρτίου 2023, αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 ετών και με τον αντίκτυπο να επιδρά με διαφορετικούς τρόπους σε όλο τον κόσμο. Η θάλασσα της Ιαπωνίας για παράδειγμα, είναι πάνω 4 βαθμούς Κελσίου θερμότερη από τον μέσο όρο. Συνεπαγωγικά, ο ινδικός μουσώνας, στενά συνδεδεμένος με τις συνθήκες στον θερμό Ινδικό Ωκεανό, ήταν πολύ κάτω από την αναμενόμενη ισχύ του. Αντίστοιχα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Αγγλία και ολόκληρη η Σκανδιναβική Χερσόνησος βλέπουν επίσης βροχοπτώσεις πολύ μειωμένες από το κανονικό, γεγονός που πιθανώς συνδέεται με το μεγάλο θαλάσσιο κύμα θερμότητας στον ανατολικό Βόρειο Ατλαντικό. Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας εκεί ήταν 1 έως 3 C πάνω από το μέσο όρο, από τις ακτές της Αφρικής μέχρι την Ισλανδία. Σύμφωνα με την NASA, το 90 τοις εκατό της γενικότερης υπερθέρμανσης του πλανήτη συμβαίνει στον ωκεανό, προκαλώντας αύξηση της εσωτερικής θερμότητας του νερού από το 1955 που άρχισε η σύγχρονη καταγραφή.

Γιατί θερμαίνονται οι ωκεανοί μας;

Από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια, οι άνθρωποι έχουν κάψει τεράστιες ποσότητες ορυκτών καυσίμων, έχουν κόψει τεράστιες δασικές εκτάσεις και έχουν υιοθετήσει πολλές άλλες δραστηριότητες που διοχετεύουν διοξείδιο του άνθρακα που παγιδεύει τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα της Γης. Αν και μόνο περίπου το ένα τοις εκατό όλης αυτής της παγιδευμένης θερμότητας έχει παραμείνει στην ατμόσφαιρα, είχε τεράστια επίδραση, θερμαίνοντας τον αέρα στην επιφάνεια της Γης κατά περίπου 0,6°C κατά μέσο όρο τους τελευταίους δύο αιώνες.

Το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης παγιδευμένης θερμότητας απορροφήθηκε από τους τεράστιους ωκεανούς του πλανήτη. Από τη δεκαετία του 1970, οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει περισσότερο από το 90% του συνόλου της πλεονάζουσας θερμικής ενέργειας που παγιδεύτηκε από το CO2. Επειδή οι ωκεανοί είναι τεράστιοι και επειδή το νερό χρειάζεται πολύ περισσότερη ενέργεια για να θερμανθεί από ό,τι ο αέρας, αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά λίγο περισσότερο από 0,17 βαθμούς Κελσίου, κατά μέσο όρο, τον περασμένο αιώνα. Αλλά η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνεται, όσο συνεχίζουμε τις ίδιες καταστροφικές πρακτικές, με το ανώτερο τμήμα του ωκεανού να θερμαίνεται περίπου 24% ταχύτερα από ό,τι πριν από μερικές δεκαετίες. Οι φόβοι που επικρατούν από την επιστημονική κοινότητα είναι ότι ο ρυθμός αυτός είναι πιθανό να αυξηθεί στο μέλλον.

Τι διακυβεύεται;

Η άνοιξη του 2023 ήταν χαώδης, με αρκετά ακραία καιρικά φαινόμενα που συνόδευσαν τον σχηματισμό του Ελ Νίνιο και τις εξαιρετικά θερμότερες θερμοκρασίες σε πολλά μέρη του κόσμου. Ταυτόχρονα, η αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών και της ατμόσφαιρας αυξάνει τις πιθανότητες για αυτού του είδους την υπερθέρμανση των ωκεανών. Για να μειωθεί ο κίνδυνος, ο κόσμος πρέπει να περιορίσει τις υπερβολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όπως τα ορυκτά καύσιμα, και να μεταβεί σε πρακτικές που θα δημιουργήσουνε έναν πλανήτη με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα. Σε διαφορετική περίπτωση ο συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές:

Στη θαλάσσια ζωή

Το ανώτερο τμήμα του ωκεανού, μέχρι τα 700 μέτρα, έχει απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος της επιπλέον θερμότητας. Τα κατώτερα μερικά χιλιάδες μέτρα του ωκεανού δεν έχουν ανοσία- έχουν απορροφήσει άλλο ένα τρίτο αυτής της υπερβολικής θερμότητας. Αλλά το ανώτερο στρώμα της θάλασσας, μέχρι τα 76 μέτρα περίπου, θερμαίνεται ταχύτερα, θερμαίνοντας κατά μέσο όρο περίπου 0,11 βαθμούς Κελσίου κάθε δεκαετία από τη δεκαετία του 1970. Τα θαλάσσια κύματα καύσωνα -η ωκεάνια εκδοχή των καυτών θερμικών φαινομένων που επικρατούν στην επιφάνεια της Γης- αυξάνονται επίσης σε συχνότητα και ένταση, με τον αριθμό των ημερών που χαρακτηρίζονται ως κύματα καύσωνα να αυξάνεται κατά περισσότερο από 50 τοις εκατό τον τελευταίο αιώνα.

Οι περισσότεροι κάτοικοι των ωκεανών, από το πλαγκτόν μέχρι τα ψάρια και τις φάλαινες, ζουν στο ανώτερο τμήμα του ωκεανού, ακριβώς στη ζώνη όπου οι θερμοκρασίες αυξάνονται ταχύτερα. Πολλοί από αυτούς τους θαλάσσιους οργανισμούς είναι ευαίσθητοι ακόμη και σε μικρές ή βραχύβιες μεταβολές της θερμοκρασίας. Τα κοράλλια, για παράδειγμα, είναι ιδιαίτερα προσαρμοσμένα στη θερμοκρασία του νερού στο οποίο ζουν. Η αύξηση της θερμοκρασίας μόνο κατά περίπου έναν βαθμό Κελσίου μπορεί να τα αγχώσει, προκαλώντας τη "λεύκανσή" τους. Αυτό σημαίνει ότι φτύνουν τα συμβιωτικά φύκια που ζουν στο εσωτερικό τους και συνήθως τους παρέχουν μεγάλο μέρος της ενέργειάς τους. Μερικές φορές, τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν από αυτά τα φαινόμενα λεύκανσης. Άλλες φορές, δεν μπορούν.

Στα καιρικά φαινόμενα

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι οι θερμότεροι ωκεανοί θα κάνουν τις καταιγίδες, τους τυφώνες και τους τροπικούς κυκλώνες, πιο έντονους στο μέλλον, αυξάνοντας την πιθανότητα να φτάσουν την κατηγορία 4 ή 5 στην κλίμακα Saffir-Simpson. Αυτό θα επιταχύνει το ρυθμό με τον οποίο εντείνονται και θα αυξήσει την πιθανότητα να απελευθερωθούν τεράστιες ποσότητες βροχής.

Στη στάθμη της θάλασσας

Το θερμό νερό καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από το ψυχρό. Καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, επεκτείνονται και καθώς μεγαλώνουν, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει.
Μεταξύ 1971 και 2010, αυτή η αύξηση της στάθμης της θάλασσας λόγω της θερμότητας πρόσθεσε περίπου οκτώ δέκατα του χιλιοστού στο ύψος του ωκεανού κάθε χρόνο. Η θερμική διαστολή έχει συμβάλει περίπου στο ήμισυ όλης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που έχει παρατηρηθεί σε όλο τον πλανήτη μέχρι σήμερα - περισσότερο, μέχρι τώρα, από ό,τι συνέβαλε το λιώσιμο των πάγων είτε από τη Γροιλανδία είτε από την Ανταρκτική είτε από τους άλλους παγετώνες του κόσμου.

Ειδήσεις σήμερα

Νέα Φιλαδέλφεια: Βαριές κατηγορίες για 4 κακουργήματα στους 104 Κροάτες συλληφθέντες για τη δολοφονία του Μιχάλη

Νέα Φιλαδέλφεια: «Δεν θα ξαναδώ το παιδί μου να έρχεται στο σπίτι» - Συντετριμμένη η μητέρα του 29χρονου

Θεσσαλονίκη: «Ο διανομέας του έριξε μπουνιά στο κεφάλι, έφτασε εγκεφαλικά νεκρός στο ΑΧΕΠΑ» περιγράφει ο γαμπρός του 50χρονου