Ολοι οι λόγοι που το αλκοόλ μπορεί να γίνει επικίνδυνο και οι τρόποι για να το μειώσουμε ή να το κόψουμε
01.01.202418:42
Ολοι οι λόγοι που το αλκοόλ μπορεί να γίνει επικίνδυνο και οι τρόποι για να το μειώσουμε ή να το κόψουμε
Ακόμα και στις περιπτώσεις που το αλκοόλ δεν αποτελεί εθισμό, τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα κατανάλωσής του μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα στο σώμα και στην ψυχοσύνθεση μας, με πολλούς ειδικούς να επιμένουν στην μείωση του στο ελάχιστο.
Το αλκοόλ είναι στο αίμα μας, τόσο κυριολεκτικά, όσο και μεταφορικά. Ίσως καλύτερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ενσωματωμένο στο DNA μας, μιας και από την αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό προϊόν πολιτισμού. Η σημασία του ήταν τεράστια για τους προγόνους μας, οι οποίοι δημιουργούσαν ειδικές περιστάσεις, θεότητες που ταυτίζονταν με αυτό για να υπερτονίζουν τον λατρευτικό του χαρακτήρα. Στην Αρχαία Ελλάδα το κρασί για παράδειγμα εκλαμβανόταν ως ένα δώρο από τον θεό Διόνυσο, για το οποίο η ανθρωπότητα έπρεπε να είναι ευγνώμων και να το τιμά.
Το αλκοόλ σήμερα κατέχει εξίσου σημαντική θέση στην ζωή μας και κυρίως στην κοινωνική της πτυχή. Συνοδεύει πολλές περιστάσεις της ζωής μας και του αποδίδεται συχνά ένας επιβραβευτικός χαρακτήρας όταν το καταναλώνουμε για να γιορτάσουμε ένα χαρμόσυνο γεγονός στη ζωή μας, όπως μια προαγωγή, έναν γάμο, ένα καινούργιο ξεκίνημα κλπ. Το αλκοόλ πια απολαμβάνεται σε διαφορετικές μορφές σε ολόκληρο τον πλανήτη, άλλοτε σε high end μπαρ που δημιουργούν μοναδικά ποτά από premium συλλογές και άλλοτε σε γυάλινα ποτήρια με τη μορφή παλαιωμένων κρασιών που κρατούνται σε δρύινα βαρέλια και οι παραγωγοί τους μιμούνται κάποια αρχαία τεχνική για την παρασκευή τους. Ωστόσο, αν ανατρέξουμε πίσω στην ιστορία θα διαπιστώσουμε ότι οι αρχαίοι πολιτισμοί, όπως για παράδειγμα οι αρχαίοι Έλληνες, εκτός από την πολύτιμη θέση του αλκοόλ στη ζωή τους και τις τεχνικές παραγωγής του, αντιλαμβάνονταν και τους κινδύνους του, όταν αυτό καταναλωνόταν σε μεγάλες ποσότητες.
Ακόμα και όταν δεν πρόκειται για ζητήματα εθισμού, κάποιοι από εμάς μπορεί να έχουν παρατηρήσει ότι η κατανάλωση αλκοόλ γίνεται σε συχνότερο και μεγαλύτερο βαθμό από ότι θα έπρεπε. Και εδώ μπορεί να αναρωτηθείτε πώς καθορίζεται αυτό το «έπρεπε»; Μπορεί για παράδειγμα να βλέπετε σημάδια επιρροής του ύπνου σας και των επιπέδων ενέργειάς σας ή να διαπιστώνετε τι η κατανάλωση αλκοόλ αφαιρεί χρόνο από άλλες, πιο παραγωγικές δραστηριότητες με τις οποίες θέλετε να ασχοληθείτε. Κάπως έτσι μπορεί να αντιληφθείτε ότι η σχέση σας με το αλκοόλ είναι λιγότερο υγιής από ότι θεωρούσατε εξ αρχής.
Τα σημάδια μιας ανθυγιεινής σχέσης με το αλκοόλ
Ο ψυχολόγος Michael Levy σε άρθρο του στο Psyche αναφέρει ότι όταν προσπαθεί να προσδιορίσει αν η σχέση κάποιου με το αλκοόλ έχει γίνει κακή και επιβλαβής για αυτόν, χρησιμοποιεί δυο δείκτες:
-το άτομο δεν μπορεί να προβλέψει με συνέπεια πόσο θα πιει ή τι θα συμβεί μόλις αρχίσει να πίνει.
-το άτομο συνεχίζει να πίνει παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει προβλήματα που σχετίζονται με το ποτό.
Ωστόσο πέρα από τα παραπάνω, υπάρχει συνδυαστικά η δυνατότητα να εξετάσουμε τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ, για να καταλάβουμε αν όντως υπάρχει ζήτημα με την πρόσληψή μας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι κυρίως μια ασθένεια του εγκεφάλου, συχνά προοδευτική, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία, ενώ ορίζει ως επικίνδυνη κατανάλωση αλκοόλ εκείνη που υπερβαίνει τα 40 γραμμάρια ημερησίως για τις γυναίκες και τα 60 γραμμάρια για τους άνδρες.
Δείτε Βίντεο: Πώς το αλκοόλ "χακάρει" τον εγκέφαλο μας
Στις Ηνωμένες Πολιτείες για παράδειγμα- εκεί που η κατανάλωση αλκοόλ επιτρέπεται για άνω των 21 ετών-, οι υγειονομικές αρχές περιγράφουν τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ως το πολύ ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και το πολύ δύο την ημέρα για τους άνδρες. Βαριά κατανάλωση θεωρείται, για τις γυναίκες, τέσσερα ή περισσότερα ποτά την ημέρα ή οκτώ ή περισσότερα την εβδομάδα- για τους άνδρες, πέντε ή περισσότερα την ημέρα ή 15 ή περισσότερα την εβδομάδα. Ένα ποτό, σύμφωνα με αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές, είναι περίπου 148 ml κρασί, 355 ml μπύρα που περιέχει 4-5 τοις εκατό αλκοόλ, ή 44 ml σκληρά ή οινοπνευματώδη ποτά. Άλλες εθνικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου – οι οποίοι κρατούσαν για χρόνια τα σκήπτρα της μεγαλύτερης κατανάλωσης αλκοόλ στην Ευρώπη - και της Αυστραλίας, παρέχουν παρόμοιες, αν και κάπως πιο συντηρητικές κατευθυντήριες γραμμές.
Ωστόσο, παρά τις ενδείξεις από την πολιτεία, πολλοί άνθρωποι επιδίδονται σε κατάχρηση του αλκοόλ ακόμα και σε πιο ελαφριές μορφές από εκείνη του εθισμού. Οι λόγοι που φτάνουμε εκεί μπορεί να ποικίλουν από το οικογενειακό μας ιστορικό, τη συναισθηματική μας υγεία και τις συνθήκες διαβίωσής μας. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο το ποτό να συνδέεται στο μυαλό ενός ατόμου με συγκεκριμένες καταστάσεις, καθώς μαθαίνει να τις συνδέει με την ευχαρίστηση του ποτού.
Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε συχνότερη χρήση αλκοόλ. Για παράδειγμα, όταν αισθανόμαστε αγχωμένοι μετά τη δουλειά, μπορεί να μάθουμε να το χρησιμοποιούμε για να χαλαρώνουμε, οπότε η κατανάλωση αλκοόλ γίνεται με έναν τρόπο η πηγή ανακούφισης από το άγχος σε αυτή την κατάσταση. Πολλοί άνθρωποι βαδίζουν σε αυτό το μονοπάτι όπου το ποτό γίνεται ένας ενναλακτικός τρόπος διαχείρισης των δυσάρεστων συναισθημάτων τους, όπως για άλλους γίνεται το φαγητό. Και συνδυαστικά, δεδομένου ότι το αλκοόλ χρησιμοποιείται τόσο συχνά για να χαλαρώσουμε σε κοινωνικές καταστάσεις, πολλοί άνθρωποι έρχονται να συνδέσουν αυτές τις καταστάσεις με την κατανάλωση αλκοόλ και καταναλώνουν περισσότερο από ό,τι σκοπεύουν ενώ βρίσκονται έξω με άλλους.
Πώς βελτιώνεται η σχέση μας με το αλκοόλ;
Μια υγιής σχέση με το αλκοόλ είναι εκείνη όπου η κατανάλωσή του δεν προκαλεί δυσκολίες ή ανησυχίες σε εμάς ή στους ανθρώπους με τους οποίους αλληλεπιδράμε. Δεν προκαλεί συναισθηματικές, νομικές, υγειονομικές ή εργασιακές δυσκολίες και δεν επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις μας ή τη ζωή μας. Όταν έχουμε τον έλεγχο του ποτού μας και τις επιπτώσεις του στο σώμα μας και τη διάθεσή μας κάθε στιγμή και το καταναλώνουμε για να βιώσουμε τις ευχάριστες επιδράσεις του αλκοόλ, αλλά όχι με σκοπό να μεθύσουμε, τότε έχουμε μια υγιή σχέση με αυτό.
Αν είστε λοιπόν έτοιμοι, αφού διαβάσατε μέχρι εδώ, να σταματήσετε να πίνετε λιγότερο, αλλά δεν ξέρετε από που να ξεκινήσετε, τότε μπορείτε να ξεκινήσετε από μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά σας και στην συνύπαρξή σας με το αλκοόλ. Το CDC, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόσληψης Ασθενειών, αναφέρει τις παρακάτω τέσσερις στρατηγικές:
Θέστε όρια: Αποφασίστε πόσες ημέρες την εβδομάδα σκοπεύετε να πίνετε και πόσα ποτά σκοπεύετε να πιείτε. Για παράδειγμα, μπορεί να αποφασίσετε να πίνετε μόνο το βράδυ της Παρασκευής ή του Σαββάτου και να πίνετε ένα ποτό. Προγραμματίστε ημέρες χωρίς αλκοόλ κάθε εβδομάδα.
Μετρήστε τα ποτά σας. Χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή στην κινητή σας συσκευή για να σας βοηθήσει. Η κατανόηση του πόσο αλκοόλ μετράει ως ένα "τυπικό" ποτό μπορεί επίσης να βοηθήσει. Δείτε Βίντεο: Ο Εθισμός στο Αλκοόλ
Διαχειριστείτε τα πράγματα που σας ωθούν να θέλετε να πιείτε. Εάν ορισμένοι άνθρωποι, μέρη ή δραστηριότητες σας βάζουν σε πειρασμό να πιείτε περισσότερο απ' ό,τι σχεδιάζατε, μπορείτε να αποφύγετε αυτές τις αφορμές. Για παράδειγμα, αντί για μια εκδήλωση happy hour με συναδέλφους, προτείνετε να τα πείτε στο μεσημεριανό γεύμα. Μπορεί επίσης να θέλετε να απομακρύνετε ορισμένα προϊόντα αλκοόλ από το σπίτι σας.
Βρείτε υποστήριξη. Ζητήστε υποστήριξη από έναν φίλο, ένα μέλος της οικογένειας, έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης ή κάποιον άλλο που θα υποστηρίξει την επιλογή σας να πίνετε λιγότερο.
Ακόμα όμως και αν έχουμε την τάση να πίνουμε πολύ και έντονα, ποτέ δεν είναι αργά, αρκεί να σταματήσουμε και να σκεφτούμε, ανάμεσα από κάθε ποτό που θα φέρει το επόμενο. Εκεί είναι που οι συνήθειες μπορούν πραγματικά να αλλάξουν. Ο χρόνος ανάμεσα σε κάθε ποτό είναι μια ευκαιρία να σκεφτούμε αν θέλουμε το επόμενο σύμφωνα με πολλούς ειδικούς. Αυτή η συνειδητή παρέμβαση -αντί να τελειώσετε ένα ποτό και να πάτε στο επόμενο: Τελειώστε το ένα, κάντε παύση, παρακολουθήστε και σκεφτείτε αν θέλετε πραγματικά να πιείτε το επόμενο ποτό ή όχι - μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε μια σκόπιμη επιλογή με βάση το πώς αισθανόμαστε τη δεδομένη στιγμή. Αρκεί να ρωτήσουμε τον εαυτό μας «Θα μου φέρει πραγματικά ευτυχία και ευεξία το επόμενο ποτό μου;».