Το μυστικό δωμάτιο του Michelangelo στη Φλωρεντία και η διαταγή θανάτωσής του από τον Πάπα

100 άτομα την εβδομάδα θα μπορούν να επισκέπτονται το μυστικό δωμάτιο του γλύπτη και ζωγράφου που φιλοτέχνησε σπουδαία έργα μέσα στην ιστορία της Τέχνης, από τον Δαβίδ έως την Δημιουργία του Αδάμ, την θρυλική εικόνα που κοσμεί το ταβάνι της Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού. 15 λεπτά μετά από το πέρασμα από μια στενή σκάλα που δεν είναι προσβάσιμη σε παιδιά αλλά ούτε και σε επισκέπτες με αναπηρία, ο χρόνος μέσα στο δωμάτιο μήκους 10 μέτρων και ύψους 2,5 μέτρων, με τα σκίτσα του καλλιτέχνη θα τελειώνει. Και αυτά τα δεκαπεντάλεπτα δεν θα είναι επ αόριστόν, μα μέχρι τις 30 Μαρτίου του 2024. Ο λόγος; Για να διατηρηθούν στην κατάσταση την οποία ανακαλύφθηκαν τα έργα του Μικελάντζελο.

Η έχθρα με τον Πάπα και τα έργα του ζωγράφου

Ο μικροσκοπικός χώρος βρίσκεται κάτω από τα παρεκκλήσια των Μεδίκων στη Φλωρεντία, όπου ο Μιχαήλ Άγγελος φιλοτέχνησε περίπλοκους τάφους για τα μέλη της οικογένειας των Μεδίκων πίσω από την εκκλησία του San Lorenzo στη Sagrestia Nuova, ή αλλιώς το Νέο Σκευοφυλάκιο.

Ο θρύλος λέει ότι ο Μιχαήλ Άγγελος κρύφτηκε σε αυτό το μυστικό θησαυροφυλάκιο το 1530, ενώ κρυβόταν από τον Πάπα Κλήμη VII, χρησιμοποιώντας τους τοίχους του ως ένα μεγάλο μπλοκ για να σχεδιάζει και να περνάει τις ώρες του. Ο λόγος για αυτή την πλέον διάσημη και περίτεχνη κρυψώνα του ήταν μια έχθρα που είχε δημιουργηθεί μεταξύ του ίδιου και του Πάπα, ο οποίος εξοργισμένος διέταξε την θανάτωση του ζωγράφου. Αν και η θανατική καταδίκη ανακλήθηκε μετά από δύο μήνες και ο Μιχαήλ Άγγελος επέστρεψε να εργαστεί στη Φλωρεντία, προτού μετακομίσει στη Ρώμη τέσσερα χρόνια αργότερα, πέρασε στον χώρο αυτό αρκετές εβδομάδες για να σωθεί. Ευτυχώς για εμάς.

Δείτε Βίντεο: Το μυστικό δωμάτιο του Μικελάντζελο

Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, αφού ο ζωγράφος έχει μείνει γνωστός στην ιστορία για την ζωηρή και θυελλώδη προσωπικότητά του. Συχνά εγκατέλειπε έργα στη μέση ή εξέφραζε την περιφρόνησή του με αμφιλεγόμενα μέσα, όπως ζωγραφίζοντας το πρόσωπό του σε φιγούρες ή βάζοντας τα πρόσωπα των εχθρών του, με σκωπτικό τρόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαβόητη ‘εκδίκησή” του με στόχο έναν υψηλόβαθμο ιερέα του Βατικανού, τον Biagio de Cesena, ο οποίος είχε παραπονεθεί για το επίπεδο της γύμνιας στην τοιχογραφία της Τελευταίας Κρίσης του Μιχαήλ Άγγελου. Ως απάντηση, ο καλλιτέχνης ζωγράφισε τον Μίνωα - κριτή των νεκρών στην ελληνική μυθολογία - με το πρόσωπο του Cesena, δίνοντάς του αυτιά γαϊδάρου και με τους όρχεις του να δαγκώνονται από ένα φίδι.

Φυσικά, παρά την οξύθυμη φύση του, ο Μιχαήλ Άγγελος ξεχείλιζε από ταλέντο και παραμένει μέχρι σήμερα ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες παγκοσμίως. Ο ίδιος είχε κεντρικό ρόλο στην αναβίωση της κλασικής ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης, αλλά η συμβολή του στην τέχνη και τον πολιτισμό της Αναγέννησης ξεπέρασε κατά πολύ την απλή μίμηση της αρχαιότητας. Πράγματι, δημιούργησε φιγούρες, τόσο σκαλιστές όσο και ζωγραφισμένες, που διαπνέονταν από τέτοια ψυχολογική ένταση και συναισθηματικό ρεαλισμό που έθεσαν ένα νέο πρότυπο αριστείας που μελετήθηκε από εκατοντάδες διάσημους, μεταγενέστερους καλλιτέχνες. Τα πιο σημαδιακά έργα του Μιχαήλ Άγγελου: η ογκώδης ζωγραφική των βιβλικών αφηγήσεων στην οροφή της Καπέλα Σιξτίνα, ο ύψους 17 μέτρων και ανατομικά άψογος Δαβίδ και η σπαρακτικά γνήσια Πιετά, θεωρούνται μερικά από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Το μυστικό δωμάτιο

Η ανακάλυψη αυτού του δωματίου έγινε το 1975, κατά τη διάρκεια των εργασιών για τη δημιουργία μιας νέας εξόδου για τον χώρο. Τότε ένας συντηρητής που έκανε πειράματα καθαρισμού, αποκάλυψε πολλαπλά σχέδια ανθρώπινων μορφών κάτω από δύο στρώματα σοβά σε έναν διάδρομο κάτω από το σκευοφυλάκιο. Ο διάδρομος, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση άνθρακα, δεν είχε μέχρι σήμερα ανοίξει στο κοινό. Για λίγες όμως επισκέψεις ένα περιορισμένο κομμάτι του κοινού θα μπορέσει να έχει πρόσβαση στην κρυψώνα του καλλιτέχνη, εκεί όπου βρίσκονται οι λιγότερο πομπώδες δημιουργίες του, οι οποίες πιστεύεται ότι αποτελούσαν προσχέδια για μελλοντικά του έργα.

Οι φιγούρες -σχεδιασμένες με κάρβουνο και σαγκουίνι (κιμωλία ή κραγιόν χρώματος σκουριάς), συχνά η μία πάνω στην άλλη και σε διαφορετικά μεγέθη- αποδόθηκαν στον Μιχαήλ Άγγελο από τον Paolo Dal Poggetto, τον πρώην διευθυντή των παρεκκλησίων των Μεδίκων. Ο χώρος πρόκειται να ανοίξει στις 15 Νοεμβρίου του 2023 και τα εισιτήρια θα κοστίζουν 20 ευρώ, ενώ οι επισκέπτες θα χρειάζεται να πληρώσουν ακόμα 10 ευρώ για την είσοδο στο μουσείο και επιπλέον 3 ευρώ για τα κόστη συντήρησης.