Στρες, κατάθλιψη, προβλήματα υγείας - Κι όμως, το καλύτερο «γιατρικό» είναι οι φίλοι!
29.11.202316:56
Οι ειδικοί εξηγούν τη σημασία που έχει η φιλία στην υγεία μας, ψυχική και σωματική
Από τη σωματική έως την ψυχική υγεία, ένας ολοένα αυξανόμενος όγκος ερευνών υποδηλώνει τα οφέλη των φιλικών σχέσεων για τον άνθρωπο, που εκτείνονται πέρα από την μείωση του στρες και της κακής διάθεσης.
«Θέλετε να είστε πιο υγιείς; Κάντε παρέα με τους φίλους σας». Αυτό προτείνει, στην ερώτηση που θέτει, ένα άρθρο της Washinghton Post σχετικά με την επίδραση που μπορούν να έχουν οι φίλοι μας στην ψυχική μας υγεία. Και η αλήθεια είναι ότι ακόμα και χωρίς το άρθρο της Post ή τις έρευνες των ειδικών, κατανοούμε απόλυτα τον βαρύνουσας σημασίας ρόλο που παίζουν στη ζωή μας. Αυτή η επιρροή που έχουν οι φίλοι μας στην υγεία μας -ψυχική και σωματική- έγινε άμεσα αντιληπτή κατά τα χρόνια του κορωνοϊού. Τότε, που ο αυτοπεριορισμός ήταν το δεδομένο και η συνάντηση με τα αγαπημένα μας οικεία πρόσωπα γινόταν μόνο μέσω κάμερας. Αυτή η διαδικτυακή επικοινωνία και η φυσική απομάκρυνση ήταν τόσο ψυχοπιεστικές, ώστε να μας κάνουν να εμπεδώσουμε πόσο απαραίτητη είναι η επαφή μας με τους φίλους μας και πόσο αυτοί μας κάνουν να νιώθουμε καλά.
Οι φίλοι μειώνουν την κατάθλιψη και τη θνησιμότητα
Πώς μεταφράζεται όμως αυτό το «νιώθουμε καλά»; Πώς βοηθάνε τελικά οι φίλοι μας στην υγεία μας; Πολλαπλές θεωρίες σχηματίζονται γύρω από αυτές τις ερωτήσεις, δίνοντας απαντήσεις μέσω ερευνών που διεξάγονται γύρω από τα οφέλη της φιλίας στην ψυχική και σωματική μας υγεία.
Οι φίλοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ενίσχυση της συνολικής μας υγείας, καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι οι ενήλικες με ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς, έχουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών σημαντικών προβλημάτων υγείας, όπως κατάθλιψη, υψηλή αρτηριακή πίεση και ανθυγιεινό δείκτη μάζας σώματος. Μια μελέτη-ορόσημο από τον Holt-Lunstad στο Πανεπιστήμιο Brigham Young διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση και διαπίστωσε ότι η ύπαρξη λίγων στενών φίλων ήταν πιο σημαντική για τα αποτελέσματα της υγείας (σκεφτείτε: υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, κατάθλιψη, καρκίνος) απ' ό,τι η διατροφή ή οι συνήθειες άσκησης -και ήταν στο ίδιο επίπεδο με το κάπνισμα.
Αντίστοιχα, μια εξαετής μελέτη σε 736 μεσήλικες Σουηδούς άνδρες, από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχοκοινωνικών Παραγόντων και Υγείας, του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, στην Στοκχόλμη της Σουηδίας, διαπίστωσε ότι η ύπαρξη συντρόφου δεν επηρέαζε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή θανατηφόρας στεφανιαίας νόσου. Αντιθέτως, η ύπαρξη φίλων επηρέαζε. Μια δεκαετής αυστραλιανή μελέτη από το Τμήμα Αποκατάστασης και Φροντίδας Ηλικιωμένων διαπίστωσε επίσης, ότι οι ηλικιωμένοι με πολλούς φίλους είχαν 22% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης, από εκείνους που είχαν λιγότερους φίλους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ύπαρξη κοινωνικού δικτύου παιδιών και συγγενών δεν επηρέασε τα ποσοστά επιβίωσης.
Αυτή η έλλειψη φίλων, που από ότι φαίνεται συρρικνώνει το προσδόκιμο ζωής, είναι πραγματικά επιζήμια σύμφωνα με τα παραπάνω, αλλά και με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αμερικής που συσχετίζει την συσχετίζει με τη μοναξιά, τα υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και αυτοκτονιών. Μάλιστα, μια μελέτη του Κέντρου εξηγεί ότι κυρίως για τις ηλικιωμένες γυναίκες, η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου κατά 27%.
«Φίλε έλα απόψε που πονάω»
Είναι εκεί για να μας παρηγορήσουν, να μας στηρίξουν, να πιούνε μαζί μας, να γιορτάσουν και να κλάψουν, όποτε και όταν αυτό χρειαστεί. Τα παραπάνω από μόνα τους είναι αρκετά για να μας κάνουν να νιώσουμε αμέσως καλύτερα, όταν η διάθεσή μας είναι κακή, ή όταν όλα μοιάζουν ανούσια και σκοτεινά. Ωστόσο, η βοήθεια των φίλων μας στην ψυχική μας υγεία εκτείνεται πιο πέρα από τα προαναφερθέντα.
Η έρευνα του καθηγητή Ziggi Ivan Santini από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, ανακάλυψε ότι όταν οι άνθρωποι ένιωθαν λιγότερο αποκομμένοι, λιγότερο μοναχικοί και περισσότερο κοινωνικά συνδεδεμένοι, είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη ή άγχος. Διάφορες μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου δείχνουν ουσιαστικά, ότι η φιλία επηρεάζει τα συστήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανταμοιβή, το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα, προσφέροντας μια εξήγηση στο γιατί η κοινωνική σύνδεση ωφελεί την ψυχική υγεία και την ευημερία. Τα οφέλη όμως δεν σταματούν εκεί, αφού σύμφωνα με έρευνα του μελετητή Tao Jiang από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο των ΗΠΑ, όταν κανείς βοηθάει τους φίλους του, λαμβάνει εξίσου σημαντικά θετικά συναισθήματα που με τη σειρά τους τονώνουν την ψυχική και σωματική του υγεία.
Πώς μπορούμε να έχουμε φίλους;
«Θες να γίνεις φίλος μου;», ρωτούσαμε όταν μας πήγαιναν στην παιδική χαρά και σχεδόν πάντα η απάντηση ήταν θετική. Με μια παρόμοια απλότητα και αθωότητα, πολλοί ειδικοί μας προτείνουν να ξαναμπούμε στο παιχνίδι της κοινωνικοποίησης. Αν λοιπόν είναι τόσο σημαντικό για την υγεία μας το να έχουμε φίλους στη ζωή μας, ίσως πρέπει να ξεκινήσουμε να προσεγγίζουμε τους ήδη υπάρχοντες ανθρώπους στη ζωή μας, αλλά και τους νέο-αφιχθέντες με μια διαφορετική οπτική.
Η ευγνωμοσύνη είναι ίσως η καλύτερη προσέγγιση. Και τι καλύτερο από το να την εκφράζουμε στους φίλους μας. Το ίδιο επισημαίνει και μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Γιούτα, όπου οι ερευνητές ζήτησαν από 70 πρωτοετείς φοιτητές να δημιουργήσουν μια λίστα ορισμένων αλληλεπιδράσεων που έκαναν με νέους φίλους - όπως το να πάνε μαζί να δουν μια ταινία ή να τηλεφωνήσουν απλώς για να πουν ένα γεια. Μετά από τρεις μήνες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι στενές φιλίες ήταν πιο πιθανό να δημιουργηθούν όταν τα ζευγάρια φίλων εξέφραζαν στοργή το ένα στο άλλο.
Εξίσου σημαντικό για να κάνουμε νέους φίλους είναι και να παίρνουμε πρωτοβουλίες και να είμαστε ο εαυτός μας. Πρέπει να δοκιμάζουμε να βγαίνουμε εκτός του comfort zone μας και να είμαστε θετικοί και ανοιχτοί σε νέους ανθρώπους και πράγματα. Με το να κάνουμε εθελοντισμό, έως το να παρακολουθούμε σεμινάρια και να εγγραφόμαστε σε νέες δραστηριότητες, μπορούμε να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους με τους οποίους θα έχουμε κοινά ενδιαφέροντα, αλλά ακόμα και καινούργια και συναρπαστικά κομμάτια του εαυτού μας.