Μπορούμε να μάθουμε νέες γλώσσες όταν είμαστε ακόμα στην κοιλιά; - Η θεωρία του Τσόμσκι
Η προτίμηση στην φωνή της μητέρας μας - Η γλωσσική μας ανάπτυξη αποδεικνύεται τελικά να είναι μια κατάσταση που συμβαίνει πολύ νωρίτερα από ότι πιστεύουμε, αφού κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στην μήτρα ο εγκέφαλός μας λαμβάνει υπόψη του τις γλώσσες που ακούμε
Πέγκυ Μπαμπάθα
Ποια είναι η μητρική μας γλώσσα; Η γλώσσα που ακούμε όσο μεγαλώνουμε, που μιλούν οι γονείς μας όταν βρίσκονται μπροστά μας και αυτή στην οποία μας εκπαιδεύουν να τους απευθυνόμαστε. Αυτή η γλώσσα, όσο διαφορετική και αν είναι στον πλανήτη, έχει ένα κοινό: επηρεάζει και διαμορφώνει την εγκεφαλική μας λειτουργία, ωθώντας τον εγκέφαλό μας να λαμβάνει υπόψιν του τα ερεθίσματα που λαμβάνει από αυτή. Μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science Advances, δείχνει ακριβώς αυτό, ότι δηλαδή η έκθεση στη γλώσσα, ενώ είμαστε στη μήτρα, αρχίζει να επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου πριν από τη γέννηση, ενισχύοντας την ευαισθησία του νεογέννητου στη γλώσσα που έχει ακούσει προηγουμένως. Άρα, αυτό σημαίνει ότι μαθαίνουμε γλώσσες από έμβρυα;
Ο Τσόμσκι και η γλώσσα που ηχεί στην κοιλιά
H πρόταση περί γλωσσικής ανάπτυξης δεν είναι νέα. Το 1950, ο νεαρός ακόμα καθηγητής και διανοούμενος, Νόαμ Τσόμσκι, πρότεινε μια θεωρία, η οποία ονομάστηκε “theory of universal grammar” (= καθολική γραμματική). Ο ίδιος υποστήριζε ότι η απόκτηση της γλώσσας είναι βιολογικά καθορισμένη και ότι τα παιδιά έχουν μια έμφυτη ικανότητα να την αποκτούν. Εννοούσε ουσιαστικά ότι η γλωσσική μάθηση δεν εξαρτάται αποκλειστικά από εξωτερικούς παράγοντες, αλλά μάλλον από την έμφυτη ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου να αποκτά γραμματικές κατηγορίες και συντακτικούς κανόνες. Η ιδέα αυτή έφερε επανάσταση στον τομέα της γλωσσολογίας, ενώ άλλαξε ακόμα και τον τρόπο με τον οποίο οι ψυχολόγοι βλέπουν τη γλωσσική ανάπτυξη. Η καθολική γραμματική αμφισβήτησε την επικρατούσα άποψη ότι η γλωσσική ανάπτυξη οφείλεται αποκλειστικά σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, και πρότεινε αντιθέτως, ότι τα νεογέννητα είναι εξοπλισμένα με εγκεφαλικά κυκλώματα που περιέχουν πληροφορίες σχετικά με τη δομή της γλώσσας.
Κλείσιμο
Αυτή την θεωρία, έρχεται να επιβεβαιώσει και να πάει ένα βήμα παρακάτω, η ομάδα ερευνητών που ηγείται η επιστήμων Benedetta Mariani, από το Κέντρο Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Πάντοβα στην Ιταλία. Η μελέτη που δημοσίευσαν προτείνει ότι τα ανθρώπινα βρέφη αποκτούν τη γλώσσα με αξιοσημείωτη ευκολία σε σύγκριση με τους ενήλικες, καθώς ο εγκέφαλός τους διεγείρεται από την ομιλία, υποδεικνύοντας έτσι μια εξειδίκευσης του εγκεφάλου στη μητρική γλώσσα. Για να το ελέγξουν αυτό, χρησιμοποίησαν ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) για να παρακολουθήσουν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων σε 49 βρέφη, ηλικίας μίας έως πέντε ημερών, τα οποία γεννήθηκαν από γαλλόφωνες μητέρες, πριν, κατά τη διάρκεια και αφού άκουσαν ηχογραφήσεις της παιδικής ιστορίας "Η Χρυσομαλλούσα και οι τρεις αρκούδες" στα γαλλικά, ισπανικά και αγγλικά. Οι ηχογραφήσεις παρουσιάστηκαν με σχεδόν τυχαία σειρά, έτσι ώστε μόνο μερικά από τα βρέφη να ακούσουν τελευταία τη γαλλική εκδοχή της ιστορίας.
Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι για αρκετά λεπτά μετά την έκθεση στη μητρική γλώσσα, δηλαδή τα γαλλικά, αλλά όχι τις άγνωστες γλώσσες, τα αγγλικά και τα ισπανικά, οι εγκεφαλικές αντιδράσεις των νεογέννητων παρέμεναν υψηλές. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα που ηχεί στη μήτρα - άσχετα από την ποσότητα και την ποιότητά της - μεταβάλλει τη λειτουργική οργάνωση του εγκεφάλου πριν από τη γέννηση, αυξάνοντας έτσι την ευαισθησία του νεογέννητου σε ήχους που είχαν ακουστεί προηγουμένως.
Η φωνή της μητέρας
Η φωνή της μητέρας είναι ένα από τα πιο σημαντικά ερεθίσματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος μας κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής μας στην κοιλιά της, σύμφωνα με τα παραπάνω. Αυτή η φωνή μεταδίδεται στο έμβρυο τόσο ως ήχος, όσο και ως δονήσεις, ενώ άλλοι ήχοι, συμπεριλαμβανομένης της φωνής του πατέρα, φιλτράρονται πιο έντονα από το περιβάλλον της μήτρας και συνεπώς μεταδίδονται λιγότερο αποτελεσματικά.
Τα προαναφερθέντα επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της νέας μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Ιταλίας, τα οποία συνάδουν επίσης με προηγούμενα ευρήματα που εξηγούν ότι τα νεογέννητα προτιμούν τη φωνή της μητέρας τους και ότι τα βρέφη δύο ημερών προτιμούν τη μητρική τους γλώσσα. Επισημαίνουν επίσης τη σημασία της γλωσσικής διέγερσης κατά τη διάρκεια της πρώιμης ζωής, καθώς αυτή θέτει τα θεμέλια για την περαιτέρω γλωσσική ανάπτυξη. Οι μελετητές συνεχίζουν τώρα τα πειράματά τους, ερευνώντας πρόωρα και κωφά ή βαρήκοα βρέφη για να δουν πώς αυτές οι άτυπες εμπειρίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη γλωσσική ανάπτυξη.
