Μέλι, αγαύη και στέβια: Είναι τα φυσικά γλυκαντικά καλύτερα για την υγεία μας;

Όλοι ξέρουμε ότι η ζάχαρη δεν είναι και ο καλύτερος φίλος της υγείας μας. Για χρόνια τα πάντα, - κυριολεκτικά τα πάντα από τρόφιμα - κυκλοφορούσαν είτε εμπεριέχοντας μεγάλη ποσότητα ζάχαρης, είτε επικαλυμμένα από αυτή. Ζαχαρωμένα φρούτα, ζάχαρη στον καφέ και τα ροφήματα - ενεργειακά ποτά, σοκολατούχα γάλατα, παιδικοί χυμοί -, ζάχαρη στο ψωμί του τοστ, στο σνακ και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Και μέσα σε όλη αυτή την ζάλη της εποχής που κυριαρχούσε παντού η ζάχαρη, ξαφνικά ήρθε μια μέρα που όλοι στράφηκαν εναντίον της. Εντάξει, για να ακριβολογούμε αυτό, δηλαδή η αποστροφή προς την ζάχαρη, δεν έγινε εν μια νυκτί. Υπήρξαν εκατοντάδες έρευνες μέσα στα χρόνια που κατέδειξαν λεπτομερώς τον επιζήμιο χαρακτήρα της στην υγεία μας και δεκάδες, εκατοντάδες εκστρατείες που προσπάθησαν να πείσουν το κοινό να την περιορίσει στην διατροφή του.

Πλέον το 2024, μαζί με τη βοήθεια της γενιάς Z που εστιάζει ακόμα περισσότερο στην ευεξία και τον υγιεινό τρόπο διαβίωσης, η ζάχαρη έχει αρχίσει και μειώνεται συστηματικά και σημαντικά από τα νοικοκυριά. Αυτό όμως σημαίνει ότι πρέπει να περιοριστούν και οι γλυκές γεύσεις στην καθημερινότητα μας; Αυτή την εξίσωση ήρθαν να λύσουν οι φυσικές γλυκαντικές ουσίες, όπως το μέλι, η αγαύη, το σιρόπι σφενδάμου. Αυτές οι τροφές διαφημίζονται ως οι καλύτερες επιλογές για την υγεία μας, σε σχέση τόσο με τη ζάχαρη, όσο και με άλλες τεχνητές ουσίες, όπως η ασπαρτάμη. Ποιος είναι όμως ο πραγματικός αντίκτυπος αυτών των φυσικών γλυκαντικών στην υγεία μας και ποια η διατροφική τους αξία;

Ο Wesley McWhorter, διευθυντής ιατρικής τρόπου ζωής της Suvida Healthcare στο Χιούστον, λέει στην Wshinghton Post ότι τα προϊόντα αυτά, αν και φυσικά, είναι "απλώς ζάχαρη σε υγρή μορφή". Στην πραγματικότητα, το μέλι, το σιρόπι σφενδάμου και η αγαύη έχουν ελαφρώς περισσότερες θερμίδες από την κρυσταλλική ζάχαρη, ένα κουταλάκι του γλυκού της οποίας έχει 16 θερμίδες και 4 γραμμάρια σάκχαρα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε την πρόσληψή τους, όπως με όλα τα υπόλοιπα πρόσθετα σάκχαρα και όχι να ξεγελιόμαστε από την ταμπέλα του “φυσικού”. Πιο συγκεκριμένα μάλιστα, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά στις γυναίκες να μην προσλαμβάνουν περισσότερα από 25 γραμμάρια πρόσθετων σακχάρων την ημέρα και στους άνδρες όχι περισσότερα από 36 γραμμάρια.

Παρόλα αυτά, τα φυσικά συστατικά αυτά παραμένουν και θα παραμείνουν στον διατροφικό μας ορίζοντα ως οι πιο υγιείς επιλογές. Για αυτό τον λόγο αξίζει να δούμε αναλυτικά τα χαρακτηριστικά τους και αν όντως αυτά τα κάνουν να συγκαταλέγονται στην κατηγορία της “καλύτερης επιλογής”.

Μέλι

21 θερμίδες, 5 γραμμάρια σάκχαρα ανά κουταλάκι του γλυκού
Το μέλι είναι γνωστό και προτιμάται για τη φυσική του γλυκύτητα και τα πιθανά οφέλη για την υγεία εδώ και αιώνες. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα, το μέλι είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό γλυκαντικό. Το διατροφικό του προφίλ περιλαμβάνει μικρές ποσότητες βιταμινών C, B2, B3, B5 και B6, καθώς και μέταλλα όπως σίδηρο, κάλιο και ψευδάργυρο. Το μέλι διαθέτει επίσης αντιβακτηριακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, καθιστώντας το μια δημοφιλή επιλογή για την καταπράυνση του πονόλαιμου και την υποβοήθηση της πέψης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το μέλι εξακολουθεί να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο.

Αγαύη

21 θερμίδες, 5 γραμμάρια σάκχαρα ανά κουταλάκι του γλυκού
Το νέκταρ αγαύης, που προέρχεται από το φυτό αγαύη, έχει κερδίσει δημοτικότητα ως φυσικό γλυκαντικό με χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη σε σύγκριση με τα παραδοσιακά σάκχαρα. Αυτό το χαρακτηριστικό το καθιστά μια πιθανή επιλογή για όσους διαχειρίζονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Ωστόσο, παρά τον χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη του, το νέκταρ αγαύης είναι υψηλότερο σε φρουκτόζη από άλλα γλυκαντικά, γεγονός που μπορεί να εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις του στην υγεία του ήπατος όταν καταναλώνεται υπερβολικά. Το μέτρο είναι το κλειδί όταν ενσωματώνετε την αγαύη στη διατροφή σας.

Σιρόπι σφενδάμου

17 θερμίδες, 4 γραμμάρια σάκχαρα ανά κουταλάκι του γλυκού
Το σιρόπι σφενδάμου, η αγαπημένη σε όλους γαρνιτούρα για τα pancakes και τις βάφλες, είναι ένα φυσικό γλυκαντικό με ξεχωριστό γευστικό προφίλ. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ιδιαίτερα σε εκείνα με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ περιέχει επίσης βασικά μέταλλα, όπως μαγγάνιο και ψευδάργυρο. Ενώ προσφέρει ένα πιο ποικίλο προφίλ θρεπτικών συστατικών σε σύγκριση με τα ραφιναρισμένα σάκχαρα, είναι σημαντικό να προσέχετε το μέγεθος των μερίδων λόγω της περιεκτικότητάς του σε θερμίδες. Η επιλογή καθαρού, βιολογικού σιροπιού σφενδάμου, χωρίς πρόσθετα σάκχαρα ή τεχνητά συστατικά, είναι η πιο υγιεινή επιλογή.

Τι γίνεται με τη στέβια;

Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι το χωρίς θερμίδες γλυκαντικό στέβια είναι "φυσικό" επειδή προέρχεται από το φυτό Stevia rebaudiana Bertoni. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων βέβαια, δεν επιτρέπει τη χρήση των ίδιων των φύλλων στα τρόφιμα. Αντ' αυτού, οι γλυκιάς γεύσης ενώσεις της - που ονομάζονται γλυκοζίτες στεβιόλης - εξάγονται από τα φύλλα του φυτού και καθαρίζονται. Αυτό μπορεί να γίνει με νερό ή αλκοόλη, αλλά μερικές φορές τα εκχυλίσματα τροποποιούνται με ένζυμα, γεγονός που καθιστά τη στέβια ένα προϊόν υψηλής επεξεργασίας και άρα όχι φυσικό.