Γιατί το γάλα για παιδιά είναι τόσο δημοφιλές παγκοσμίως; Η σύγκριση με το αγελαδινό

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής δημοσίευσε την Παρασκευή μια κλινική έκθεση στην οποία διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχουν διατροφικά οφέλη από τις "φόρμουλες" που απευθύνονται σε νήπια ηλικίας 6 μηνών έως 3 χρονών. "Οι λέξεις φόρμουλα για νήπια είναι παραπλανητικές", δήλωσε μάλιστα η Jenelle Ferry, νεογνολόγος και διευθύντρια σίτισης, διατροφής και ανάπτυξης βρεφών στο Pediatrix Medical Group στη Φλόριντα. Παρόλα αυτά τα στοιχεία και τις ανά διαστήματα ανακοινώσεις μελετών που υπενθυμίζουν στους καταναλωτές ότι τα γάλατα αυτά δεν έχουν ιδιαίτερη διατροφική αξία, οι πωλήσεις των προϊόντων αυτών εκτοξεύονται κάθε χρόνο, όλο και περισσότερο. Μάλιστα, σε ολόκληρο τον κόσμο οι γονείς ξοδεύουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για το βρεφικό και νηπιακό γάλα, το οποίο αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ των συνολικών πωλήσεων γάλακτος τύπου, με αύξηση 200% από το 2005. Η αύξηση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί.

Οι ανησυχίες που εγείρονται κοιτώντας αυτά τα ποσοστά είναι η εξής: αφού η διατροφική αξία αυτών των παρασκευασμάτων δεν είναι τόσο υψηλή, τότε γιατί όλοι τα αγοράζουν με τόση μανία και πίστη σε αυτά που υπόσχονται; Είναι άραγε μόνο θέμα μάρκετινγκ και τι μπορεί να περιέχουν όντως αυτά τα γάλατα;

Πώς εφευρέθηκε το γάλα για νήπια
Το γάλα για νήπια δημιουργήθηκε με σκοπό οι εταιρείες παρασκευής βρεφικών τροφών να μπορούν να παρακάμπτουν τους κανόνες που τις εμπόδιζαν να διαφημίζουν τις βρεφικές τους τροφές. Όταν μάλιστα οι κατασκευαστές μιλούν για τα οφέλη του γάλακτος για νήπια, πολλοί γονείς υποθέτουν ότι αυτά ισχύουν και για το βρεφικό γάλα (γνωστή ως διασταυρούμενη προώθηση). Με άλλα λόγια, η εμπορία του γάλακτος για νήπια αυξάνει επίσης το ενδιαφέρον για το βρεφικό γάλα της ίδιας εταιρείας.

Ωστόσο, τα γάλατα αυτά δεν θα ήταν η πρώτη επιλογή τόσων πολλών γονιών και κηδεμόνων, αν δεν ήταν η διαφήμιση. Οι τεράστιες και πολυδάπανες διαφημιστικές καμπάνιες λένε στους γονείς ότι το γάλα νηπίων είναι υγιεινό και παρέχει επιπλέον θρεπτικά συστατικά, αλλά και ότι θα ωφελήσει την υγεία και την ανάπτυξη του παιδιού τους, τη λειτουργία του εγκεφάλου του και το ανοσοποιητικού του συστήματος. Τι ισχύει όμως στην πραγματικότητα; Έχετε αναρωτηθεί τι εμπεριέχεται όντως μέσα σε αυτά τα γάλατα;

Βρεφικά vs νηπιακά γάλατα
Οι βρεφικές φόρμουλες είναι μια διατροφικά πλήρης πηγή διατροφής που έχει σχεδιαστεί για βρέφη από τη γέννηση έως τους 12 μήνες και μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο για τα βρέφη που δεν μπορούν να πάρουν ανθρώπινο μητρικό γάλα. Το γάλα για νήπια όμως, - για ηλικίες 6 μηνών έως 3 ετών - δεν είναι το ίδιο με το βρεφικό γάλα, ούτε είναι απαραίτητο για αυτή την ηλικιακή ομάδα, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αντιθέτως αυτό το προϊόν είναι ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο, το οποίο περιέχει αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη (αγελάδας, σόγιας ή κατσίκας), φυτικό έλαιο, σάκχαρα (συμπεριλαμβανομένων των προστιθέμενων σακχάρων), γαλακτωματοποιητές (για τη δέσμευση των συστατικών και τη βελτίωση της υφής), πρόσθετες βιταμίνες και μέταλλα.

Το γάλα για νήπια είναι επίσης συνήθως χαμηλότερο σε ασβέστιο και πρωτεΐνες και υψηλότερο σε ζάχαρη και θερμίδες, από ό,τι το κανονικό αγελαδινό γάλα. Ανάλογα με τη μάρκα, μια μερίδα γάλακτος για νήπια μπορεί να περιέχει τόση ζάχαρη όσο ένα αναψυκτικό. Παρόλο λοιπόν που τα γάλατα για νήπια έχουν πρόσθετες βιταμίνες και μέταλλα, αυτά βρίσκονται και απορροφώνται καλύτερα από τις κανονικές τροφές και το μητρικό γάλα. Τα νήπια επιπλέον, δεν χρειάζονται το επίπεδο των θρεπτικών συστατικών που βρίσκονται σε αυτά τα προϊόντα εάν τρώνε μια ποικίλη διατροφή. Μάλιστα, οι παγκόσμιες υγειονομικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Εθνικού Συμβουλίου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Αυστραλίας, δεν συνιστούν τα γάλατα αυτά.

Όμως, πέρα από την διατροφική του αξία που είναι ελλειμματική, τα νηπιακά γάλατα έχουν επίσης και τέσσερις με πέντε φορές πιο υψηλά κόστη από το κανονικό αγελαδινό γάλα. Το "premium" γάλα για νήπια ειδικότερα, δηλαδή το ίδιο προϊόν, με υψηλότερα επίπεδα βιταμινών και μετάλλων είναι ακόμα ακριβότερο, γεγονός που οδηγεί, αν σκεφτούμε τα αυξημένα κόστη ζωής μας, πολλές οικογένειες να στερούνται άλλα είδη πρώτης ανάγκης για να μπορέσουν να πληρώσουν το γάλα για το παιδί τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε;
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μαζί με ακαδημαϊκούς της δημόσιας υγείας, έχει εκφράσει εδώ και χρόνια ανησυχίες σχετικά με την εμπορία του γάλακτος για νήπια, στην πραγματικότητα η δημοτικότητά του απλά μεγαλώνει. Αυτό σαν γεγονός, όχι απλά επηρεάζει τους γονείς, αλλά τελικά υπονομεύει και την υγεία των παιδιών.

Οι ατομικές πρακτικές είναι σίγουρα πιο άμεσες για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο. Καλύτερη ενημέρωση πριν την αγορά, συμβουλές από επαγγελματίες υγείας και σίγουρα καλύτερη κριτική σκέψη απέναντι σε κάθε διαφήμιση νηπιακού γάλατος που υπόσχεται και κατονομάζει μια σειρά από οφέλη. Ως γονείς, με γνώμονα ότι θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι το παιδί μας λαμβάνει θρεπτική και επαρκή τροφή, είναι πολύ εύκολο να επηρεαστούμε από έναν βαρύγδουπο τίτλο ή την ταμπέλα του υγιεινού. Θυμηθείτε ωστόσο, ότι είναι προτιμότερο να δαπανήσετε λίγη περισσότερη έρευνα πριν την αγορά των συγκεκριμένων προϊόντων, παρά να καταλήξετε να δίνεται στο παιδί σας ένα σκεύασμα που τελικά δεν το ωφελεί, τουλάχιστον όσο νομίζατε.