Netflix: Ο πατέρας με τα χίλια παιδιά - Η αληθινή ιστορία του Ολλανδού κατά συρροήν δωρητή σπέρματος

Η Ευρώπη γερνάει. Και άρα νομοτελειακά οδηγείται προς τον θάνατο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, έως το 2050 το 30% του πληθυσμού θα ανήκει στην ηλικιακή κατηγορία 65+ (σήμερα το ποσοστό βρίσκεται στο 20%), ενώ ήδη ο ρυθμός γεννήσεων παιδιών τείνει μειούμενος. Για τη διατήρηση δε του πληθυσμού στα σημερινά επίπεδα -περίπου 760 εκατομμύρια πολίτες- απαιτούνται 2,1 τοκετοί ανά γυναίκα, το 2020 όμως η αναλογία βρισκόταν μόλις στις 1,5 γεννήσεις ανά γυναίκα.

Από Γηραιά Ηπειρος η Ευρώπη θέτει σοβαρή -και με αξιώσεις- υποψηφιότητα για να γίνει η ήπειρος των γερασμένων. Η παραπάνω αναντίρρητα δυσοίωνη πρόβλεψη είναι μάλλον η μόνη που θα μπορούσε να δικαιολογήσει ή έστω να καταστήσει κατά τι πιο κατανοητή τη συμπεριφορά, την απόφαση και τελικά την πρακτική του 42χρονου Τζόναθαν Τζέικομπ Μέγιερ. Του ανθρώπου δηλαδή που τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει οικουμενικά γνωστός ως ο επιφανέστερος κατά συρροήν δωρητής σπέρματος στον πλανήτη.

Το ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο «The Man with 1000 Kids» (ελληνιστί «Ο Ανδρας με τα 1000 Παιδιά») αναμοχλεύει μια υπόθεση που οι Αρχές της Ολλανδίας έφεραν στο φως το 2017 και η οποία κορυφώθηκε έξι χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2023, όταν δικαστήριο της χώρας απαγόρευσε στον Μέγιερ να δωρίζει γενετικό υλικό, απαίτησε από εκείνον να ζητήσει την καταστροφή του σπέρματός του, το οποίο πιθανώς φυλασσόταν σε τράπεζες εντός και εκτός της Ολλανδίας, και τον απείλησε με πρόστιμο 100.000 ευρώ ανά δωρεά σε περίπτωση που συνέχιζε την -ανήκουστη και καινοφανή στα παγκόσμια χρονικά- δράση του.

Οι... δωρεές

Τι έκανε όμως ο Μέγιερ για να «αξίζει» ένα ντοκιμαντέρ τριών επεισοδίων στη μεγαλύτερη on demand πλατφόρμα και να απολαμβάνει δάφνες -έστω και αμφιλεγόμενης- διασημότητας; Από το 2007 και για περίπου μία δεκαετία υπολογίζεται, σύμφωνα με την αφήγηση του πρόσφατου ντοκιμαντέρ, ότι συνεισέφερε με το γενετικό υλικό του στη γέννηση περίπου 1.000 παιδιών. Ο 42χρονος πάλαι ποτέ δάσκαλος, μουσικός και YouTuber, με ποίμνιο 18 χιλιάδων συνδρομητών, δώριζε με ένα πολύ μικρό αντίτιμο ή ακόμα και αφιλοκερδώς το σπέρμα του σε γυναίκες, ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια που ήθελαν να αποκτήσουν έναν ή περισσότερους απογόνους.

Μάλιστα ο Μέγιερ δεν ακολουθούσε μόνο την επίσημη οδό, αυτή δηλαδή της «κατάθεσης» σε τράπεζα σπέρματος -εικάζεται πως γενετικό υλικό του βρίσκεται σε τουλάχιστον 10 τράπεζες εντός και εκτός της γενέτειράς του-, αλλά ήταν ιδιαίτερα δραστήριος σε ιστοσελίδες που φέρνουν απευθείας σε επαφή λήπτη και δότη, εκμηδενίζοντας έτσι τα κόστη και τα τυχόν γραφειοκρατικά κολλήματα. Ο διαβόητος δωρητής σπέρματος λέει πως η φαεινή στιγμή για να ξεκινήσει να μοιράζει το DNA του δεξιά κι αριστερά ήρθε έπειτα από μια συζήτηση που είχε με έναν συμφοιτητή του στο πανεπιστήμιο - ισχυρίζεται πως έχει σπουδάσει και ασκούσε το επάγγελμα του δασκάλου.

Εκείνος του εξομολογήθηκε την αδυναμία του να τεκνοποιήσει και τότε ο Μέγιερ, που λέει πως μεγάλωσε σε μια μεγάλη και ευτυχισμένη οικογένεια στη Χάγη, συγκλονισμένος από την ιστορία του φίλου του αποφάσισε να διαθέσει τον εαυτό του στη διαιώνιση του ανθρώπινου είδους. Ως εδώ θα μπορούσαν να είναι όλα καλά. Μάλιστα, πολλοί θα έβρισκαν βαθιά ανθρωπιστικά, σχεδόν φιλανθρωπικά, κίνητρα στη βούληση του Ολλανδού να βοηθήσει ανθρώπους να αποκτήσουν απογόνους. Ομως ο Μέγιερ αφενός έκανε χαρτοπόλεμο την ολλανδική νομοθεσία που επιτρέπει την απόκτηση έως 25 παιδιών από τον ίδιο δωρητή σπέρματος, αφετέρου μοιάζει να εθίστηκε στην αλτρουιστική, όπως μέχρι σήμερα επιμένει, προσφορά του προς την ανθρωπότητα.

Στον απόηχο του ντοκιμαντέρ που επαναφέρει στην επικαιρότητα τη δράση του, ο 42χρονος δημοσίευσε την εβδομάδα που μας πέρασε βίντεο στο κανάλι του στο YouTube στο οποίο εξηγεί τους λόγους που αρνήθηκε να δώσει τη δική του μαρτυρία στο «The Man with 1000 Kids» - λέει πως τα χρώματα του λογοτύπου της πλατφόρμας παραπέμπουν σε μια συγκεκριμένη ιδεολογία, υπονοώντας μάλλον τον ναζισμό, και ως συνεπής ΨΕΚ εξηγεί γιατί οι σειρές και οι ταινίες που προβάλλει υπνωτίζουν αντί να αφυπνίζουν το κοινό - και προαναγγέλλει δικαστική προσφυγή κατά του Netflix.

Τι έκανε τον Ολλανδό... Τούρκο; Καταρχάς ο ισχυρισμός των δημιουργών του ντοκιμαντέρ πως έχει «σπείρει» 1.000 παιδιά -οι ολλανδικές αρχές υπολογίζουν τους απογόνους του σε 102 από δωρεές μέσω κλινικών και σε άλλους 80 μέσω απευθείας αναθέσεων τουλάχιστον εντός των συνόρων της χώρας-, αλλά και η πληροφορία που διακινείται μέσω του Netflix πως σε τουλάχιστον μία περίπτωση ο Μέγιερ έκανε κοκτέιλ του σπέρματός του με εκείνο ενός φίλου του, επίσης δωρητή, προκειμένου να αποδείξει πως τα δικά του γονίδια ήταν καλύτερα και άρα θα επικρατούσαν.

Φυλλομετρώντας κανείς τα βίντεό του στο YouTube, βλέπει έναν άνδρα της διπλανής πόρτας (εντάξει, εάν μένει στις Κάτω Χώρες). Ψηλό, ξανθό, με μπούκλες, οι οποίες ήταν στοιχείο καταλυτικό για να τον επιλέξουν οι λήπτριες του σπέρματός του, όπως λένε, συμπαθητικό και ευρυμαθή.

Οι συμφωνίες

Το μοτίβο που ακολουθούσε ο Ολλανδός ήταν πανομοιότυπο. Κάθε φορά που μια υποψήφια λήπτρια τον προσέγγιζε μέσω της ιστοσελίδας Desire of a Child (μτφ. Επιθυμία για Παιδί), εκείνος απαντούσε στέλνοντας ευκρινείς φωτογραφίες του και παρείχε κάθε πληροφορία που εκείνες ζητούσαν. Ακολουθούσε μια συνάντηση με τη γυναίκα ή το ζευγάρι για φαγητό ή ποτό όπου οριστικοποιούνταν η συμφωνία και κατόπιν ο χρόνος ξεκινούσε να μετρά αντίστροφα.

Ο Μέγιερ ήταν σταθερά παραγωγικός και πάντα ετοιμοπόλεμος όταν ερχόταν η περίοδος ωορρηξίας των ληπτριών. Συνήθως παρήγαγε το σπέρμα στο σπίτι του, απ’ όπου το παραλάμβαναν -σε ασφυκτικό χρονικό περιθώριο προκειμένου να μην καταστραφεί- οι γυναίκες. Εκείνες κατόπιν προχωρούσαν σε κατ’ οίκον σπερματέγχυση με τη χρήση σύριγγας και χωρίς την παρουσία γιατρού. Εκείνος μάλιστα τις συμβούλευε να κρατούν ζεστό το γενετικό υλικό του, τοποθετώντας το κύπελλο που τους έδινε ανάμεσα στα πόδια τους καθώς οδηγούσαν προς το σπίτι τους.

Τα όρια

Αλλά για σταθείτε; Τι κακό έχει να βοηθά κανείς ανθρώπους να διαιωνίσουν το είδος μας; Και μάλιστα έναντι ενός πενιχρού χρηματικού ποσού ή και δωρεάν; Στην πραγματικότητα εκείνο που έκανε ο Ολλανδός ήταν να γίνει προφανώς ανεξέλεγκτα βιολογικός πατέρας εκατοντάδων -ή κατά το Netflix χιλιάδων- παιδιών, τα οποία για όλη την υπόλοιπη ζωή τους πιθανότατα θα ζουν με τη δαμόκλειο σπάθη της αιμομιξίας πάνω από το κεφάλι τους. Θα κληθούν δηλαδή να αποφύγουν, εάν το καταφέρουν, την ενδογαμία με κάποια από τα εκατοντάδες αδέλφια τους, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να φέρει τη γέννηση απογόνων με σοβαρά γονιδιακά προβλήματα.

Το ίδιο σημαντικό για τους επικριτές του Μέγιερ είναι και το ψυχολογικό βάρος που θα φέρουν εφ’ όρου ζωής τα παιδιά του. Γι’ αυτό άλλωστε και στις χώρες όπου επιτρέπεται το δούναι και λαβείν σπέρματος εφαρμόζονται νομοθετικοί περιορισμοί στον αριθμό των γεννήσεων στις οποίες μπορεί να συνεισφέρει ένας δότης. Στην Ολλανδία εν προκειμένω, το όριο είναι στους 25 απογόνους ανά δωρητή, στην Ελλάδα έχει τοποθετηθεί στους 10, ενώ στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία δεν υπάρχει θεσμοθετημένος περιορισμός - οι μεν Αμερικανοί συστήνουν 25 γεννήσεις ανά πληθυσμό 850 χιλιάδων κατοίκων, οι δε Ιάπωνες 10 γεννήσεις ανά δότη.

Οι δωρητές κατά περίπτωση μπορούν να διατηρήσουν την πλήρη ανωνυμία τους ή να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους -εξαρχής ή μετά την ενηλικίωση του τέκνου-, ωστόσο, το ιατρικό ιστορικό τους και στις δύο περιπτώσεις είναι πάντα διαθέσιμο ώστε να μπορούν να ανατρέχουν σε αυτό οι απόγονοί τους. Επισημαίνεται ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η δωρεά σπέρματος έχει κατοχυρωθεί ως μια αφιλοκερδής διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι ο δότης δεν λαμβάνει αμοιβή για το γενετικό υλικό του, αλλά μια αποζημίωση για την προσφορά του (έξοδα μετακίνησης κ.λπ.).

Κριτήρια

Τα χρήματα πάντως δεν είναι ευκαταφρόνητα, μολονότι συχνά καταβάλλονται αρκετό καιρό μετά τη δωρεά και την κατάψυξη του γενετικού υλικού ώστε οι τράπεζες να είναι βέβαιες πως ο δότης δεν πάσχει από κάποια ασθένεια που δεν είχε ανιχνευτεί τη στιγμή της λήψης του υλικού. Επί παραδείγματι, η δανέζικη Cryos, η θεωρούμενη μεγαλύτερη τράπεζα γενετικού υλικού στον κόσμο, πληρώνει μέχρι και 6.000 κορόνες τον μήνα (περίπου 800 ευρώ) σε δωρητές με συνέπεια, συνέχεια και καλή ποιότητα σπέρματος.

Οι ιδανικοί υποψήφιοι πρέπει να ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία 18 έως 45 ετών, να βρίσκονται σε καλή σωματική και πνευματική κατάσταση, να παρέχουν πλήρες ιστορικό υγείας και γενεαλογικό δέντρο και να δίνουν το «παρών» μία με δύο φορές την εβδομάδα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Δανία, απ’ όπου αποστέλλεται σπέρμα σε 100 χώρες.

Σύμφωνα πάντως με τους υπολογισμούς των «New York Times», το να πληροί κανείς τις προδιαγραφές για δωρητής δεν είναι παιχνιδάκι - συγκεκριμένα, ένας άνδρας έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει δεκτός στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Στάνφορντ παρά να ενταχθεί στη γραμμή παραγωγής μιας τράπεζας γενετικού υλικού. Κι αυτό οφείλεται στις υψηλές απαιτήσεις που θέτουν οι υποψήφιοι γονείς, οι οποίοι εύλογα αναζητούν να εξοπλίσουν με το καλύτερο DNA τον απόγονό τους. Μόλις το 5% όσων εκδηλώνουν ενδιαφέρον επιλέγονται τελικά. Αλλά ακόμα και αν περάσει κανείς στους επίλεκτους, το σπέρμα θα αξιολογηθεί βάσει της πυκνότητας και της κινητικότητάς του, παράγοντες που επηρεάζουν και την τιμή.

Συγκεκριμένα για την Cryos, το αντίτιμο που χρειάζεται να καταβάλει κανείς (με τα μεταφορικά) ξεκινά από τα 190 και φτάνει τα 2.700 ευρώ, ενώ το κόστος επηρεάζεται και από την αποκάλυψη ή όχι της ταυτότητας του δότη κ.λπ. Ο Μέγιερ πάντως, ο οποίος εικάζεται πως έχει γίνει δότης σε πολλές τράπεζες, ανάμεσά τους και η Cryos, χρησιμοποιεί τη συχνή οικονομική εκμετάλλευση και την εμπορευματοποίηση της αναπαραγωγικής διαδικασίας για να αιτιολογήσει τη δυστοπική δράση του, την οποία ο ίδιος κρίνει ως βαθιά ουμανιστική. Οποια κι αν ήταν τα ελατήριά του, ήρθε η ώρα να θερίσει ό,τι έσπειρε.