28η Οκτωβρίου 1940: Ένας Ιταλός αξιωματικός απολογείται
24.10.202410:48
Βασισμένο σε ρεπορτάζ από το μέτωπο του 1940 για την εφημερίδα Πρωία
Δεν είναι κοινός άνθρωπος ο φίλος μας. Ούτε η θέση την οποία κατέχει στην Ιταλία είναι συνηθισμένη, ούτε η μέχρι τούδε δράση του, ούτε η μόρφωση και η αγωγή του.
Είχαμε την ευκαιρία να τον συναντήσουμε και να μιλήσουμε μαζί γι΄αυτό και για εκείνο, και ένα σωρό άλλα πράγματα, και ιδιαίτερα βέβαια για τον πόλεμο.
Τρείς φορές τραυματίας από άλλους πολέμους, κατάφορτος από παράσημα, θέλησε να συμμετάσχει και στον... θρίαμβο της πατρίδας του στην Αλβανία.
Χάλασε το κόσμο για να σταλεί εκεί. Κινητοποίησε όσα μέσα μπορούσε, και έτσι τον περασμένο μήνα έφθασε στην Αλβανία.
Τοποθετήθηκε σε ένα τάγμα. Την επομένη ημέρα, το τάγμα του έχασε την επαφή με το σύνταγμα εις το οποίο ανήκε, γιατί ο συνταγματάρχης το έσκασε!...
Έμειναν τέσσερεις μέρες νηστικοί μέσα στα χιόνια, ανθιστάμενοι σε ελληνικές επιθέσεις. Κατόπιν παραδόθηκαν, και σε δύο-τρεις μέρες βρέθηκε αιχμάλωτος εδώ.
Πως του συνέβησαν όλα αυτά, καλά-καλά δεν τα κατάλαβε. Κυριολεκτικά τα έχει χαμένα. Η ιδέα περί θριάμβων, τα ¨ακατανίκητα ιταλικά όπλα¨, η ¨άφθαστη ιταλική αεροπορία¨, η ¨προέλαση¨ προς την Αθήνα... Όλα αυτά κατέρρευσαν μέσα σε λίγες μέρες.
Δεν ξέρει τι να σκεφτεί και τι να πει. Γαλουχημένος μέσα στο φασισμό, φανατισμένος από τα διδάγματά του, είχε πλάσει και αυτός ένα μύθο, και ο μύθος του έγινε θρύψαλα. Διερωτάται τώρα τι θα γίνει με αυτή την αλβανική υπόθεση, και προσπαθεί να εννοήσει γιατί τελικά έγινε αυτός ο πόλεμος.
Ζητά να τον διαφωτίσουμε εμείς.
-Αλλά εμείς δεν γνωρίζουμε τίποτα. Εσείς αρχίσατε τον πόλεμο, εσείς τον ετοιμάσατε, και εάν τώρα βρίσκεστε στην Αλβανία άσχημα μπλεγμένοι, μόνοι σας μπερδευτήκατε.
Ο φίλος μας είναι ειλικρινής, και προφανώς ομιλεί την αλήθεια όταν λέγει:
-Σας ορκίζομαι ότι και εγώ δεν ξέρω. Δεν μπορώ να εννοήσω γιατί έγινε αυτός ο πόλεμος.
-Σας κάναμε τίποτα;
-Όχι.
-Σας πειράξαμε;
-Όχι.
-Είχατε εδώ σκλαβωμένους αδελφούς και θελήσατε να τους ελευθερώσετε;
-Όχι.
-Είχατε πληροφορίας ότι εμείς επρόκειτο να σας επιτεθούμε για να σας πάρουμε το Τουρίνο ή το Μιλάνο;
-Όχι.
-Λοιπόν;
-Δεν ημπορώ να εννοήσω. Ίσως φιλοδοξίες, ίσως η ιδέα μιας εύκολης νίκης, ίσως...
***
Σε αυτά λοιπόν τα όχι, και σε αυτά τα ίσως, βρίσκεται, ή μάλλον πρέπει να βρίσκεται το δράμα κάθε εντίμου ανθρώπου στην Ιταλία.
Κάθε τέτοιος άνθρωπος, όπως και ο συνομιλητής μου, αντιμετωπίζει σήμερα αυτό το φοβερό ερώτημα. Γιατί; Γιατί ο πόλεμος κατά της Ελλάδας; Γιατί ο διασυρμός και το ρεζιλίκι; Γιατί οι καθημερινοί κόλαφοι; Και εις όλα αυτά τα γιατί, δεν υπάρχει κανένα διότι, καμιά απάντηση, καμιά δικαιολογία, καμιά λογική.
Και όχι μόνον αυτό, αλλά υπάρχει και η φοβερά υποψία. Μήπως η αρπακτική διάθεση, και μόνο, τους έφτασε έως εκεί; Μήπως πληρώνουν τις φιλοδοξίας κανενός ασυνείδητου παράφρονα; Μήπως τελικά προδοθήκανε και αυτοί;
Και για τον αιχμάλωτο μας, ο οποίος γνωρίζει να βλέπει και θέλει να βλέπει, γεννάται και μια απορία ακόμη πιο τραγική. Μας την διατυπώνει ο ίδιος:
-Γιατί αυτός ο πόλεμος εναντίον ενός έθνους, το οποίον είναι κατά πάντα άξιον να ζήση ελεύθερο;
Ο Ιταλός αξιωματικός, ο οποίος μας γνώρισε ως πολεμιστές, και ως κράτος, δεν έχει παρά λόγους θαυμασμού:
-Έχετε πολιτισμό. Έχετε ήθος. Έχετε ψυχή...
-Και οι πολεμιστές μας...
-Είναι εξαιρετικοί. Έχουν ήδη γράψει μια ιστορία, που τίποτε δεν μπορεί πλέον να ξεγράψει...
-Και σε τί, νομίζετε, διακρίνονται, κυρίως, οι στρατιώτες μας;
-Στη λόγχη! Αχ, κύριε μου, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι φοβερό πράγμα είναι επίθεση Ελλήνων ευζώνων με τη λόγχη, με φωνές, και μάλιστα τη νύχτα. Τίποτα δεν τους σταματάει. Εγώ έχω πολεμήσει εναντίον των δυναμιτέρος στην Ισπανία, και εναντίον των Βάσκων, οι οποίοι θεωρούνται άριστοι πολεμιστές, αλλά τέτοιο πράγμα, σαν κι΄αυτό που είδα στην Αλβανία, δεν έχω ξαναδεί.
Να προσθέσουμε τίποτα εμείς;
(Βασισμένο σε ρεπορτάζ από το μέτωπο του 1940 για την εφημερίδα Πρωία, υπογράφει ο Γ. Ν. Δρόσος)