Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο

Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο

Εκατοντάδες είναι τα βιομηχανικά κτίρια στην Αττική που κάποτε έσφυζαν από ζωή και σήμερα παραμένουν σιωπηλά και αναξιοποίητα - Τα κουφάρια παλαιών ακινήτων περιμένουν μια νέα ευκαιρία

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
Κάποτε έσφυζαν από ζωή, προσφέροντας σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους τα περιορισμένα έστω μέσα για τη σκληρή μάχη της επιβίωσης. Φουγάρα που κάπνιζαν, κάποιες φορές χωρίς σταματημό, και πελώριοι σκοτεινοί τοίχοι που έκρυβαν καθημερινά μέσα τους ένα μελίσσι εργατών. Με το πέρασμα των ετών τα περισσότερα από αυτά εγκαταλείφθηκαν, αλλά στέκουν ακόμη αποτελώντας ζωντανούς μάρτυρες ενός παρελθόντος όπου η Ελλάδα διέθετε σημαντική βιομηχανική παραγωγή.

Ο λόγος για τα δεκάδες βιομηχανικά ακίνητα, τα οποία δεκαετίες τώρα παραμένουν σιωπηλά και αναξιοποίητα, λυγίζοντας, τα περισσότερα, από το βάρος του χρόνου που έχει αφήσει πλέον έντονα τα σημάδια του. Κτιριακά συγκροτήματα-φαντάσματα μέσα στον απέραντο τσιμεντένιο αστικό ιστό της Αττικής. Κάποτε ήταν αυτά, μόνα τους, που κυριαρχούσαν στο άδειο τοπίο.

Με τη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης μοιάζουν πλέον πνιγμένα και σίγουρα παράφωνα ανάμεσα σε πολυκατοικίες ή και επίσης εγκαταλειμμένες παλιές μονοκατοικίες. Μπορεί η σύγχρονη πόλη να έχει δώσει το δικό της -γκρίζο πάντα- χρώμα σε αυτό το τοπίο, ωστόσο αυτά υπάρχουν εκεί να θυμίζουν κάποιες άλλες εποχές, αλλά και να αναζητούν τη θέση τους στην επόμενη μέρα.

Σε λίγες περιπτώσεις την κερδίζουν, είτε όταν η κρατική βούληση πετύχει τον στόχο της, είτε όταν ιδιωτικά κεφάλαια, με την αποφασιστικότητα που τα χαρακτηρίζει, τραβούν την κόκκινη γραμμή με το παρελθόν και ανοίγουν για αυτά τα κτίρια νέους ορίζοντες στο μέλλον.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΙΖΟΛΑ: Στη θέση του εργοστασίου της στην Καλλιθέα υπάρχει σήμερα σχολικό συγκρότημα και σούπερ μάρκετ. Η καμινάδα, όμως, παρέμεινε

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, το εργοστάσιο Τσαούσογλου στην οδό Πειραιώς που με πρωτοβουλία του υπουργείου Πολιτισμού εξαγοράστηκε από την Εθνική Τράπεζα με στόχο να εξελιχθεί σε πολιτιστικό χώρο κατάλληλο να φιλοξενήσει ποικίλες δραστηριότητες, αλλά και το βιομηχανικό συγκρότημα της ΒΙΟΧΑΛΚΟ, επίσης, στην Πειραιώς που μέσω της Noval Property θα μεταμορφωθεί σε έναν σύνθετο τουριστικό, πολιτιστικό, συνεδριακό, εμπορικό και επιχειρηματικό πόλο με βιώσιμα χαρακτηριστικά.

Ακόμη, περιπτώσεις όπως το εργοστάσιο της Ιζόλα στην Καλλιθέα, που στη θέση του έχουν αναπτυχθεί σχολικό συγκρότημα και σούπερ μάρκετ, με την καμινάδα να διατηρείται κινητοποιώντας τη συλλογική μνήμη και δείχνοντας ότι εκεί κάποτε χτυπούσε η καρδιά μιας από τις σημαντικότερες ελληνικές βιομηχανίες. Κοντά, ακόμη και δίπλα σε αυτά υπάρχουν δεκάδες άλλα τέτοια κτίρια που περιμένουν την αξιοποίησή τους, ιδιαίτερα αν έχουν χαρακτηριστεί «νεότερα μνημεία» ή αλλιώς, κάποια μέρα, τις μπουλντόζες.

Από την οδό Πειραιώς, το Νέο Φάληρο, τον Πειραιά μέχρι τη Νέα Ιωνία, τον Περισσό, τη Νέα Φιλαδέλφεια αλλά και κατά μήκος των εθνικών οδών, εκατοντάδες είναι αυτά τα βιομηχανικά ακίνητα που δίνουν το «παρών» στο σήμερα, κουβαλώντας το καθένα τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Για ορισμένα από αυτά υπάρχουν ήδη σχέδια ανάπτυξης, ενώ για τα περισσότερα το μέλλον είναι άδηλο και μάλλον συννεφιασμένο.

Κλείσιμο
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΧΡΩΠΕΙ: Από τις πρώτες μεγάλες βιομηχανίες που εγκαταστάθηκαν στην οδό Πειραιώς, το 1899, έφτιαχνε από χρώματα και φάρμακα μέχρι όπλα. Η βιομηχανία έπαψε οριστικά να λειτουργεί το 1989


Στην Πειραιώς

Μεγάλο πλήθος τέτοιων κτιρίων συγκεντρώνεται βεβαίως στην οδός Πειραιώς που αποτελούσε μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες τον πυρήνα της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας. Ηδη από το 1860 και μετά, στην κεντρική οδική αρτηρία που συνέδεε το κέντρο της πρωτεύουσας με το λιμάνι του Πειραιά άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα κτίρια βιομηχανικής χρήσης κάτω από τη διασταύρωση με την Ιερά οδό. Από την Ομόνοια μέχρι εκείνο το νοητό όριο λάμβαναν τη θέση τους νεοκλασικά κτίρια αποτυπώνοντας την επέκταση της πόλης. Αυτές οι πρώτες χρήσεις, με κεραμιδοποιεία, ασβεστοκάμινα και αργότερα βυρσοδεψεία σηματοδότησαν την υποβάθμιση της περιοχής. Ταυτόχρονα, όμως, αποτέλεσαν το επίκεντρο γύρω από το οποίο άρχισαν να δημιουργούνται συνοικισμοί για τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους.

Από τις πρώτες μεγάλες βιομηχανίες που εγκαταστάθηκαν στην οδό Πειραιώς είναι η ΧΡΩΠΕΙ, δημιούργημα των χημικών Σπήλιου και Λεόντιου Οικονομίδη. Η Χρωματουργεία Πειραιώς εξελίχθηκε σε μια βιομηχανία που έφτιαχνε από χρώματα και φάρμακα μέχρι όπλα. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1883 με την επωνυμία Σπήλιος Α. Οικονομίδης και Σία, ενώ πήρε τη θέση της στον κεντρικό οδικό άξονα από το 1899.

Η ΧΡΩΠΕΙ αναπτύχθηκε ιδιαίτερα ύστερα από την εργαστηριακή ανακάλυψη της ανιλίνης, που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή συνθετικών χρωστικών υλών, υποκαθιστώντας τα φυσικά χρώματα κυρίως στην κλωστοϋφαντουργία. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου συνέβαλε στην αμυντική προσπάθεια, η εταιρεία πρωτοπόρησε με την παραγωγή του δημοφιλούς ελληνικού αναλγητικού-παυσίπονου «Αλγκόν». Το 1950 πέρασε στην αποκλειστική διαχείριση του Σωτήρη Σοφιανόπουλου, εξ αγχιστείας συγγενούς της οικογένειας Οικονομίδη.

Εκτοτε επιχειρήθηκε ριζικός επαναπροσανατολισμός της προς άλλους τύπους προϊόντων, όπως ζωοτροφές, παράλληλα με την παρασκευή φαρμάκων και χημικών.
Τη δεκαετία του ’70 συνεργάστηκε με την Imperial Chemical Industries επιχειρώντας να εισέλθει στην παραγωγή επιχρισμάτων και μετά το 1974 προσπάθησε ανεπιτυχώς να λανσάρει τυφέκιο για τις ανάγκες του Στρατού. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 εντάχθηκε στις προβληματικές επιχειρήσεις και το 1989 έπαψε οριστικά η λειτουργία της.

Το ακίνητο, το οποίο περιήλθε στη χρήση του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων τον Δεκέμβριο του 2019, καταλαμβάνει συνολική έκταση 17.893 τ.μ., στην οποία περιλαμβάνεται βιομηχανικό συγκρότημα διατηρητέων κτιρίων. Με βάση πρόσφατη πολεοδομική μελέτη, μπορούν να κατασκευαστούν 24.500 τ.μ. νέων χώρων, με τη συνολική επιτρεπόμενη μέγιστη επιφάνεια δόμησης να αγγίζει τα 46.500 τ.μ

Στην πορεία του χρόνου υπήρξαν αρκετές προσπάθειες αξιοποίησης του ακινήτου, δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα. Η τελευταία είχε στόχο τη μετατροπή της μέσω ΣΔΙΤ σε Πολιτεία Καινοτομίας, μια μορφή ελληνικής Silicon Valley, όπου θα συστεγάζονταν μεγάλες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα και startups. Το εν λόγω εγχείρημα, ωστόσο, δεν πέτυχε, καθώς στον σχετικό διαγωνισμό οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι που είχαν εκδηλώσει αρχικό ενδιαφέρον δεν κατέθεσαν δεσμευτικές προσφορές.

Ετσι, η κυβέρνηση, όπως ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ τον περασμένο Σεπτέμβριο ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσανατολίζεται στην ανάπτυξη συγκροτήματος κοινωνικής στέγης. Με άλλα λόγια, να αξιοποιηθεί το ακίνητο μέσω αντιπαροχής, προκειμένου να κατασκευαστεί ένας σημαντικός αριθμός διαμερισμάτων, εκ των οποίων ορισμένα θα κρατήσει ο ιδιώτης και τα υπόλοιπα θα εκμισθωθούν από το Δημόσιο με προσιτό ενοίκιο. Μέχρι τότε, πάντως, το εμβληματικό αυτό βιομηχανικό συγκρότημα παραμένει κλειστό και σκοτεινό…
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΗΒΗ: Σχεδόν μεσοτοιχία με τη ΧΡΩΠΕΙ βρίσκεται το παλιό εργοστάσιο οινοπνευματωδών ποτών

Η Ηβη

Σχεδόν μεσοτοιχία με τη ΧΡΩΠΕΙ, στο νούμερο 64 της τότε οδού Αθηνών, όπως δηλώνει και η σωζόμενη επιγραφή του, βρίσκεται το παλιό εργοστάσιο οινοπνευματωδών ειδών Ηβη, ιδιοκτησίας Ευστάθιου Φινόπουλου, που αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό δείγμα της πρώτης γενιάς λιθόκτιστων εργοστασίων επί της οδού Πειραιώς, αλλά και το πρώτο εργοστάσιο οξοποιίας στα Βαλκάνια. Ο Ευστάθιος Φινόπουλος ανήκει στους πρωτεργάτες του κλάδου, καθώς ίδρυσε την επιχείρηση το 1860. Αν και αρχικά η έδρα της βρισκόταν στην πλατεία Λουδοβίκου στον Πειραιά, περί το 1884 μεταφέρθηκε στην οδό Πειραιώς. Τη δεκαετία του ’50 η Ηβη-Φινόπουλος συγχωνεύτηκε με την Οξοποιία Αττικής της οικογένειας Μπαρμπαρέσου, ενώ το εν λόγω εργοστάσιο έχει αναστείλει τη λειτουργία του εδώ και πολλά χρόνια.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΜΠΑΡΜΠΑΡΕΣΟΣ: Το διατηρητέο κτίριο που στέγαζε παλιά το οινοπνευματοποιείο και κονιακοποιείο Διόνυσος της οικογένειας Μπαρμπαρέσου. Προ ετών είχε υποβληθεί πρόταση για τη μετατροπή του σε εκθεσιακό κέντρο καλλιτεχνικών έργων, ωστόσο μέχρι σήμερα παραμένει αναξιοποίητο

Σε κοντινή απόσταση, όμως, επί της οδού Πειραιώς 73, διασώζεται ακόμη το κτίριο που αρχικά λειτούργησε ως οινοπνευματοποιείο και κονιακοποιείο Διόνυσος της οικογένειας Μπαρμπαρέσου. Το κτίριο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο, χτίστηκε το 1907 μεταξύ των οδών Κεφαλληνίας και Σουηδίας, αποτελώντας το κέντρο δραστηριότητας των αδελφών Μπαρμπαρέσου, εκ των ισχυρότερων επιχειρηματιών της εποχής. Το 1935 πέρασε μέσω πλειστηριασμού στην κυριότητα του Ευγένιου Ευγενίδη και μετέπειτα του Ιδρύματος Ευγενίδου. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το ακίνητο υπέστη σοβαρές ζημιές στο κεντρικό τμήμα του, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’70 μισθώθηκε για να χρησιμοποιηθεί ως αποθήκη σιδηροσωλήνων. Προ ετών είχε υποβληθεί πρόταση για τη μετατροπή του σε εκθεσιακό κέντρο καλλιτεχνικών έργων, ωστόσο μέχρι σήμερα παραμένει αναξιοποίητο.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΚΑΛΑΣ: Tο κουφάρι του παλιού εργοστασίου τστην Πειραιώς

Η Κάλας

Ανηφορίζοντας προς την Αθήνα συναντά κανείς και το κουφάρι του παλιού εργοστασίου της Κάλας στην Πειραιώς. Η εταιρεία της οικογένειας Καλαμαράκη, που με το αλάτι της κατάφερε να μπει σε κάθε ελληνικό σπίτι, ξεκίνησε τη διαδρομή της το 1922, με ιδρυτή τον Εμμανουήλ Καλαμαράκη. Η πρώτη βιοτεχνία επεξεργασίας άλατος, αλλά και παραγωγής απορρυπαντικών, όπως το Κρινόλ και το Σαπόλ, βρισκόταν στο Κουκάκι. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και με τα ηνία της επιχείρησης να έχουν περάσει στον Κωνσταντίνο Καλαμαράκη, δημιουργείται το νέο εργοστάσιο επί της οδού Πειραιώς.

Λίγο αργότερα, το 1963, η Κάλας παράγει εκεί το ιωδιωμένο αλάτι σε συνεργασία με τη UNICEF και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη της ιωδιοπενίας στη χώρα μας. Η πορεία της συνέχισε να είναι ανοδική και σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία επεξεργασίας, τυποποίησης και διάθεσης θαλασσινού άλατος. Το ακίνητο στην Πειραιώς, όμως ,στέκει ακόμη άδειο, με μόνο το μεγάλο λογότυπο της εταιρείας στον τοίχο να θυμίζει την ιστορία του.

Ενα ακόμη ισχυρό όνομα της βιομηχανίας τροφίμων ξεκίνησε την πορεία του από την οδό Πειραιώς. Πρόκειται για την Ηλιος Μπαχαρικά, της οικογένειας Διαμαντόπουλου, που ιδρύθηκε στον Πειραιά το 1919. Η εταιρεία που μετράει 106 χρόνια ζωής ήταν αρχικά μια μικρή επιχείρηση -στην οδό Πειραιώς- που εμπορευόταν σουγιάδες, λουμίνια με καρβουνάκια για τα καντήλια και συναφή είδη.

Οταν έγινε η μεγάλη στροφή προς τα μπαχαρικά ξεκίνησε η σταδιακή άνοδος που οδήγησε αργότερα στη μετεγκατάσταση σε νέο εργοστάσιο στην περιοχή του Αγιου Ιωάννη Ρέντη. Η Ηλιος Μπαχαρικά, με πάνω από 65 προϊόντα και 32 διεθνείς διακρίσεις διοικούνταν επί δεκαετίες από τον Βασίλη Διαμαντόπουλο που έφυγε από τη ζωή πριν από έναν χρόνο, τον Φεβρουάριο του 2024, και πλέον από την κόρη του Στέλλα Διαμαντοπούλου.

Τον δρόμο για την επόμενη μέρα αναζητούν δύο ακόμη σημαντικά ακίνητα στην Πειραιώς, τα οποία μέχρι στιγμής παραμένουν ανέγγιχτα και παραδομένα στη φθορά του χρόνου. Το πρώτο αποτελεί τη «γενέθλια κοίτη» της Χαλυβουργικής της οικογένειας Αγγελόπουλου. Πρόκειται για το συγκρότημα κτιρίων επί της οδού Πειραιώς 197, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το 1997. Μέχρι σήμερα όμως το ακίνητο παραμένει ως είχε, με τον περιβάλλοντα χώρο του να χρησιμοποιείται ως αυτοσχέδιο πάρκινγκ αυτοκινήτων.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΒΕΛΚΑ: Το πρώην εργοστάσιο με το οικόπεδο των 18,7 στρεμμάτων δίπλα από το γήπεδο Καραϊσκάκη

Σε παρόμοια κατάσταση, αλλά με περιφραγμένο το μεγάλο οικόπεδο που το περιβάλλει, παραμένει το εναπομείναν κτίριο του πρώην εργοστασίου της ΒΕΛΚΑ στο Νέο Φάληρο, δίπλα από το γήπεδο Καραϊσκάκη. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1920 από τον Νικόλαο Καρέλλα, ο οποίος τέσσερα χρόνια αργότερα ίδρυσε και την Αιγαίον στον Πειραιά. Πρόκειται για οικόπεδο-φιλέτο 18,7 στρεμμάτων, που είχε πάρει τον δρόμο της αξιοποίησης την περίοδο 2007-2008, με το εγχείρημα ωστόσο να παγώνει λόγω κρίσης.

Αργότερα, οι Dimand και Avax Development που εισήλθαν μετοχικά στην ιδιοκτήτρια του ακινήτου, εταιρεία 3V, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε επένδυση 100 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία μεικτού συγκροτήματος τεσσάρων κτιρίων σύγχρονων γραφείων και εμπορικών καταστημάτων. Στη συνέχεια όμως το πλάνο άλλαξε και πλέον ένα σημαντικό τμήμα της νέας ανάπτυξης θα αφορά κατοικίες υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Μέχρι σήμερα ωστόσο το project δεν έχει ξεκινήσει.

Στο Νέο Φάληρο και τον Πειραιά

Στην περιοχή του Νέου Φαλήρου προς τον Πειραιά το κτίριο που δεσπόζει είναι αυτό της καπνοβιομηχανίας Κεράνης. Το αρχικό βιομηχανικό ακίνητο ανεγέρθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και στη συνέχεια, την περίοδο 1969-1972, κατεδαφίστηκε δίνοντας τη θέση του στο υφιστάμενο που εδώ και πολλά χρόνια παραμένει κλειστό.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1926 από τον μόλις 23 ετών τότε, Γεώργιο Α. Κεράνη, που διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην πορεία του κλάδου.

Η Κεράνης λάνσαρε ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς ελληνικές μάρκες τσιγάρων, όπως το Εθνος Extra και το Παλλάς. Στις μεγάλες δόξες του το εργοστάσιο απασχολούσε 2.500 εργαζομένους. Οταν ο Γ. Κεράνης έφυγε πρόωρα από τη ζωή το 1948, η εταιρεία πέρασε από αρκετές αναταράξεις. Παρά ταύτα κατάφερε να σταθεί όρθια και τη δεκαετία του ’60 ήταν μαζί με την Παπαστράτος οι leaders της αγοράς.

Στη συνέχεια έκανε στροφή προς διεθνή brands όπως το Kent και το Pall Mall, με τις παραδοσιακές δικές της μάρκες να εκτοπίζονται. Το 1998 η οικογένεια Κεράνη προχώρησε στην πώληση της καπνοβιομηχανίας, που έκτοτε εισήλθε σε περίοδο παρακμής, με αποτέλεσμα να βάλει λουκέτο το 2007 και το εμβληματικό εργοστάσιο να στέκει ακόμη αναξιοποίητο.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΚΕΡΑΝΗΣ: Το κτίριο της καπνοβιομηχανίας στην περιοχή του Νέου Φαλήρου προς τον Πειραιά παραμένει κλειστό πολλά χρόνια. Η βιομηχανία έβαλε λουκέτο το 2007 και το εμβληματικό εργοστάσιο στέκει ακόμη αναξιοποίητο

Δίπλα στην «Αγια-Σοφιά»

Σχεδόν έναν αιώνα ιστορία καταγράφει το εργοστάσιο της Μπριτάννια στη Νέα Φιλαδέλφεια, δίπλα από το γήπεδο της ΑΕΚ. Η εταιρεία με την επωνυμία Britannia Αγγλική Εριουργία εν Ελλάδι ιδρύθηκε το 1931 από την εδρεύουσα στο Μάντσεστερ Crosland Moor & Co L.M.D, τον Κ. Ναθαναήλ και την εταιρεία Γιαννούτσικος-Πετσιάβας, με αντικείμενο την κατασκευή μάλλινων υφασμάτων κασμιριών. Επικεφαλής της ήταν ο Σολομών Ι. Αχλαδέφ, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Κρατική Αγγλική Υφαντουργική Σχολή.
Το εργοστάσιο χτίστηκε στις όχθες του Ποδονίφτη στα νοτιοανατολικά όρια της Νέας Φιλαδέλφειας από τον εργολήπτη μηχανικό Ν. Γαβαλά, υπό την εποπτεία του καθηγητή του Πολυτεχνείου Αχ. Καρρά και σε επίπεδο εργατικού δυναμικού βασίστηκε κυρίως σε πρόσφυγες.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΑ: Ενας αιώνας ιστορίας για το εργοστάσιο στη Νέα Φιλαδέλφεια, που επί δεκαετίες παρήγε τα πιο ποιοτικά κασμίρια

Οπως αναφέρεται σχετικά, από τους 300 εργάτες το 60% ήταν κορίτσια, τα οποία ήταν τα καταλληλότερα να διεξάγουν μια εργασία τόσο λεπτή και επίπονη, όπως ήταν το κόψιμο των κόμπων κατά την ύφανση. Μάλιστα, οι υφάντριες και μανταρίστριες της Μπριτάννια φημίζονταν ότι είχαν ξεπεράσει και τα αγγλικά στάνταρ. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του υφαντουργείου (250 ιστοί), του βαφείου, του πλυντηρίου και του φινιριστήριου προερχόταν από αγγλικούς οίκους. Στη διάρκεια του 20ού αιώνα και επί αρκετές δεκαετίες η Μπριτάννια παρήγαγε τα πιο ποιοτικά κασμίρια και γενικά κάποια από τα καλύτερα υφάσματα και ρούχα στην Ελλάδα. Ολα αυτά μέχρι το 2007, όταν πλέον δεν μπόρεσε να αντέξει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από τις αθρόες εισαγωγές με συνέπεια να βάλει λουκέτο.

Ο εμβληματικός Κρόνος

Ενα βιομηχανικό συγκρότημα του παρελθόντος που έπειτα από δεκαετίες εγκατάλειψης έχει μετατραπεί σε «φάντασμα» είναι αυτό της πρώην βιομηχανίας Κρόνος στην Ελευσίνα, με τον χαρακτηριστικό πύργο του. Το συγκρότημα βρίσκεται στην παραλιακή ζώνη και αναπτύσσεται σε έκταση 37 στρεμμάτων, σε επαφή με το θαλάσσιο μέτωπο.
Το εργοστάσιο του Κρόνου κατασκευάστηκε την περίοδο 1923-1926 με σκοπό την παραγωγή προϊόντων οινοπνεύματος, κρασιού, μελάσας και εκχυλισμάτων για τη βυρσοδεψία, ενώ ήταν από τα πιο σύγχρονα της εποχής. Η επιχείρηση έκλεισε το 1986 και το 1991 εξαγοράστηκε από ιδιωτική εταιρεία. Από τότε μέχρι το 2010 ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός από την Αρμονία Α.Ε., ενώ το διάστημα 2003-2005 λειτούργησε ως χώρος φιλοξενίας του Φεστιβάλ «Αισχύλεια» του Δήμου Ελευσίνας.
Βιομηχανικά φαντάσματα μιας άλλης εποχής - Από την ΧΡΩΠΕΙ και την Ήβη μέχρι την Κάλας, τον Κεράνη και τον Κρόνο
ΚΡΟΝΟΣ: Η πρώην βιομηχανία στην Ελευσίνα με τον χαρακτηριστικό πύργο της. Το συγκρότημα βρίσκεται στην παραλιακή ζώνη και αναπτύσσεται σε έκταση 37 στρεμμάτων. Οι όποιες προσπάθειες αξιοποίησης εδώ και χρόνια έπεσαν στο κενό. Τελικά το 2023 το κτίριο αγοράστηκε από τον Δήμο Ελευσίνας

Το 1990, δύο κτίρια του βιομηχανικού συγκροτήματος, ο πύργος του αποστακτηρίου και το κτίριο διοίκησης, χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα. Ετσι, εντός του οικοπέδου βρίσκονται διατηρητέα κτίρια συνολικής επιφάνειας κάλυψης 1.382 τ.μ., και κτίρια αποθηκών συνολικής επιφάνειας κάλυψης 1.580 τ.μ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ακίνητο, σε σχέδια του καθηγητή του ΕΜΠ Παύλου Σαντορίνη, θεωρείται πρωτοποριακό για την εποχή του, αποτελώντας εξαιρετικό δείγμα μετάβασης στη μοντέρνα αρχιτεκτονική.

Παρά ταύτα, οι όποιες προσπάθειες αξιοποίησης επί σειρά ετών έπεσαν στο κενό. Από το καλοκαίρι του 2023 υπήρξε μια θετική ανατροπή, καθώς με απόφαση του τότε αναπληρωτή και νυν υπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου και κατόπιν σχετικού αιτήματος του δημάρχου Ελευσίνας Αργύρη Οικονόμου, ο Δήμος Ελευσίνας έλαβε ειδική επιχορήγηση ποσού 4,5 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Εσωτερικών, εκ των οποίων διέθεσε 3 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του Κρόνου. Με βάση σχετικές εξαγγελίες, σκοπεύει να προχωρήσει στην επανάχρησή του μέσα από δύο άξονες.

Πρώτον, την επισκευή και τη λειτουργία των διατηρητέων κτιρίων ως χώρων πολιτισμού με έμφαση στη βιομηχανική ιστορία της πόλης. Δεύτερον, την ενίσχυση του πρασίνου με τη δημιουργία πάρκου και τη σύνδεσή του με το παραλιακό μέτωπο στα νότια και στα ανατολικά του συγκροτήματος. Μένει να φανεί πότε αυτά θα γίνουν πράξη.

Ειδήσεις σήμερα:

Αγνώριστος ο «Σούπερμαν» της σειράς Smallville - Συνελήφθη να οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ

Πώς με χειρουργική ακρίβεια ο Τραμπ προσπαθεί να γίνει παντοδύναμος - Ανάλυση CNN

Μαζική κυβερνοεπίθεση σε υπηρεσίες της DeepSeek – Προβλήματα στην εγγραφή νέων χρηστών
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
δειτε ολες τις ειδησεις

Best of Network

Δείτε Επίσης

Συνεχίζοντας σε αυτό τον ιστότοπο αποδέχεστε την χρήση των cookies στη συσκευή σας όπως περιγράφεται στην πολιτική cookies

Μάθετε περισσότερα εδώ

Αποδοχή