Αθήνα 1821: Το ξέσπασμα της επανάστασης - Η πολιορκία της Ακρόπολης

Για την Επανάσταση του 1821, το ξεκίνημά της και τις σημαντικότερες μάχες της έχουμε γράψει πολλά άρθρα στο protothema.gr. Για να μην επανερχόμαστε σε θέματα που έχουμε, σχεδόν, εξαντλήσει σκεφτήκαμε να αναφερθούμε στο ξέσπασμα της Επανάστασης στην Αθήνα το 1821. Συνήθως, δίνεται μεγάλο βάρος στα γεγονότα του Μαρτίου 1821 στην Πελοπόννησο και είναι σχεδόν άγνωστο στους περισσότερους πώς άρχισε ο Αγώνας του 1821 στην Αθήνα. Να σημειώσουμε μόνο, ότι το σημερινό αφιέρωμά μας δεν έχει καμία «αθηνοκεντρική» διάθεση. Άλλωστε, είναι γνωστό σε όσους διαβάζουν έστω και περιστασιακά άρθρα μας, ότι κατά καιρούς έχουμε ασχοληθεί με ολόκληρη την Ελλάδα, από τους Οθωνούς ως τον Έβρο κι από το Καστελλόριζο ως τη Γαύδο. Κλείνοντας τη σύντομη αυτή εισαγωγή αναφέρουμε ότι ο εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, την 25η Μαρτίου ξεκίνησε το 1838 με Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα.

Η Αθήνα στα χρόνια της τουρκοκρατίας

Η Αθήνα καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1456, ενώ η Ακρόπολη το 1458. Το ίδιο έτος, ο Μωάμεθ Β΄ επιστρέφοντας από την Πελοπόννησο επισκέφθηκε την Αθήνα, την πόλη που θαύμαζαν οι Δυτικοευρωπαίοι και της έδωσε κάποια «προνόμια» με σημαντικότερα τα εξής: την εξαίρεσή της από τη δικαιοδοσία του πασά του Ευρίπου (Εύβοιας) και την υπαγωγή της στο χαρέμι του σουλτάνου, το οποίο επόπτευε ο ίδιος με τον αρχιευνούχο και με το δικαίωμα της τοπικής αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα 12 δημογέροντες (προεστούς, προύχοντες), που εκλέγονταν πάντα από τις ίδιες οικογένειες. Μάλιστα τους είχε επιτραπεί να έχουν, μόνο αυτοί σε ολόκληρη την υπόδουλη Ελλάδα, ως έμβλημα τον δικέφαλο αετό.

Στα δύσκολα και σκοτεινά χρόνια της τουρκοκρατίας η ελληνική φλόγα παρέμενε άσβεστη στις ψυχές των Αθηναίων, ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν και πολλοί που μετά τη μόρφωση που έλαβαν στη γενέτειρά τους, σπούδασαν στην Ιταλία και κατέλαβαν σημαντικές θέσεις στον κόσμο των Ελλήνων διανοουμένων, όπως ο Άγγελος Μπενιζέλος, ο Φραγκίσκος Ιωάννης Τρίμης, ο Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, ο Λεονάρδος Φιλαράς, ο οποίος επιχείρησε να οργανώσει επανάσταση με τη βοήθεια των Ευρωπαίων, ο Παναγιώτης Κοδρικάς, ο επιφανής ινδολόγος Δημήτριος Γαλανός, στον οποίο αναφερθήκαμε εκτενέστερα στο άρθρο μας για τη λίμνη Roopkud κ.ά.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις Αθηναίες της τουρκοκρατίας κατέχει αναμφίβολα η Φιλοθέη Μπενιζέλου, η αγία Φιλοθέη η Αθηναία. Σημαντικότερα γεγονότα στην Αθήνα της τουρκοκρατίας ήταν η κατάληψη της πόλης από τον Βενετό Cappelo κατά τη διάρκεια του Βενετοτουρκικού πολέμου (1463-1475), που όμως δεν οδήγησε και στην κατάληψη της Ακρόπολης, η φοβερή επιδημία του 1522-1523, μία από τις πολλές που έπληξαν την πόλη, η εγκατάσταση Αρβανιτών στις απόκεντρες γεωργικές περιοχές μακριά από την Αθήνα, η σύντομη κατοχή της πόλης από τους Βενετούς του Μοροζίνι το 1687, που προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στον Παρθενώνα, άρπαξε τους λέοντες της Ακρόπολης, του Θησείου και του Πειραιά (Πόρτο Λεόνε ή Πόρτο Δράκο ονομαζόταν εκείνη την εποχή) και αποχώρησε στα τέλη του 1687 από την Αθήνα αφήνοντας τους κατοίκους της πόλης που τον είχαν βοηθήσει, έρμαια στις διαθέσεις των Τούρκων.

Οι Αθηναίοι εγκατέλειψαν την πόλη τους, η οποία ερημώθηκε. Κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη, τη Μικρά Ασία, τις βενετικές κτήσεις στον Μοριά και στα Επτάνησα και στα γειτονικά με την Αθήνα νησιά (Αίγινα και Σαλαμίνα). Με μεσολάβηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου το 1691 οι Αθηναίοι άρχισαν να επιστρέφουν στην πόλη, πολλοί όμως δεν επέστρεψαν ποτέ, παρά το ότι οι Τούρκοι δεν δημιούργησαν προβλήματα σε όσους γύρισαν. Οδυνηρά για την Αθήνα ήταν τα χρόνια 1775-1795, όταν βοεβόδας της ήταν ο Ανατολίτης Χατζή Αλή Αγάς Χασεκή, ο οποίος ήταν υπηρέτης του σουλτάνου Σελίμ Γ’ στο σαράι του στην Κωνσταντινούπολη, έγινε όμως εραστής της Εσμέ σουλτάνας, αδελφής του Σελίμ, που αγόρασε τον «μαλικιανέ» της Αθήνας και τον χάρισε στον Χασεκή. Τα 20 χρόνια του Χασεκή στην Αθήνα, ήταν ίσως τα πιο σκληρά όχι μόνο για την πόλη, αλλά για οποιαδήποτε τουρκοκρατούμενη ελληνική περιοχή. Το 1778 ο Χασεκή, επικεφαλής σώματος Τούρκων και Ελλήνων απέκρουσε επίθεση Αλβανών που έγινε από τη Θήβα ή τον Κάλαμο, ενώ λίγο αργότερα απέτρεψε νέα επιδρομή 6.000 Αλβανών υπό τον Μαξούτ Μπουλούμπαση, δίνοντας λύτρα στον αρχηγό των Αλβανών. Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των Αθηναίων στα χρόνια του Χασεκή είχαν σαν αποτέλεσμα την πρόκληση επιδημιών και τον θάνατο πολλών κατοίκων της. Οδυνηρότερη όλων ήταν η επιδημία του 1789, όταν 1.500 Αθηναίοι έχασαν την ζωή τους…

Η Αθήνα λίγο πριν την Επανάσταση του 1821

Η Αθήνα είχε στα χρόνια πριν το 1821 10.000 – 12.000 κατοίκους. Ανάμεσα σε αυτούς υπήρχαν 400 τουρκικές οικογένειες. Ο Χασεκή την είχε οχυρώσει με «Τειχίον», η κατασκευή του οποίου, σύμφωνα με τον Παναγή Σκουζέ κόστισε 42.000 γρόσια, που πλήρωσαν οι Αθηναίοι. Όσοι δεν έδιναν χρήματα για το «Τειχίον», το οποίο κατασκευάστηκε για προστασία από τις συνεχείς αλβανικές επιδρομές ξυλοκοπούνταν αλύπητα και φυλακίζονταν από τα όργανα του τύραννου Χασεκή. Όπως γράφει ο Γάλλος περιηγητής Σπον «οι αγαπώντες πάντοτε την ελευθερίαν Αθηναίοι», λίγο πριν την Επανάσταση του 1821 είδαν την πόλη τους να αναγεννάται πνευματικά μέσα από τη «Φιλόμουσον Εταιρεία». Δεν επρόκειτο για μια επαναστατική εταιρεία. Αυτή απέβλεπε στην ίδρυση και τη συντήρηση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, την περισυλλογή και τη διατήρηση αρχαιοτήτων σε μουσεία, καθώς μέχρι τότε όποιος ξένος επισκεπτόταν την Αθήνα, ακόμα και επιφανείς περιηγητές όπως ο Σπον στον οποίο αναφερθήκαμε, έπαιρναν στις πατρίδες τους τμήματα από τα αναρίθμητα αρχαία μνημεία της. Η «Φιλόμουσος Εταιρεία» στόχευε ακόμα να στέλνει άξιους αλλά φτωχούς νέους για σπουδές στο εξωτερικό. Την ηθική και οικονομική υποστήριξη της «Φιλομούσου Εταιρείας» είχε αναλάβει ο πρώτος και μεγαλύτερος ηγέτης της νεότερης Ελλάδας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος σε επιστολή του προς τον Α. Βασιλείου, ο οποίος διηύθυνε το γραφείο της Εταιρείας που δημιουργήθηκε στη Βιέννη για την εγγραφή συνδρομητών έγραφε τα εξής: «Βέβαια αισθάνεσαι, όσο και ημείς, το εμψυχούν ημάς αίσθημα εις μίαν στιγμήν αξιομνημόνευτον, καθ’ην (κατά την οποία) υποχρεούμεθα εις το ιερότερον προς την πάτριον γην χρέος. Δι’ αυτής γαρ υπάρχομεν και υπέρ αυτής ζην οφείλομεν». Η «Φιλόμουσος Εταιρεία» ίδρυσε Σχολή στην Αθήνα, την οποία σκόπευε να μετατρέψει σε Σχολή με πανεπιστημιακό χαρακτήρα. Ενώ όμως είχαν ξεκινήσει οι προεργασίες, οι υποψίες των Τούρκων για τους σκοπούς μιας τέτοιας Σχολής ματαίωσαν τη λειτουργία της υπό τον φόβο πιθανών διώξεων. Οι πρώτες επαναστατικές ειδήσεις προκάλεσαν ανησυχία στους Αθηναίους, οι οποίοι όμως ήταν αναγκασμένοι να περιμένουν μέχρι να φτάσει η επανάσταση στην Αττική. Η επαναστατική διάθεση τους κατείχε όλους, άρχοντες και λαό, όπως αποδείχτηκε μετά από λίγες μέρες. Όμως στις άλλες πόλεις η επανάσταση «ήρθε» από την ύπαιθρο. Στην Αθήνα και γενικότερα στην Αττική δεν υπήρχαν οπλαρχηγοί. Αρματολίκι ήταν αδύνατο επίσης να υπάρξει, καθώς τα όρη της Αττικής, Πάρνηθα, Πεντέλη και Υμηττός δεν προσέφεραν ασφαλή καταφύγια για παρανόμους, έτσι ώστε να οργανωθούν σώματα «φρουρών ασφαλείας» της υπαίθρου. Στην Αθήνα τα πράγματα ήταν ίσως δυσκολότερα από κάθε άλλη πόλη. Εκτός από την Ακρόπολη, όπου υπήρχε και πυροβολικό υπήρχε το «Τειχίον» του Χασεκή. Μόνο η Αθήνα και η Τριπολιτσά είχαν τείχη απ’ όλες τις πόλεις της Ελλάδας! Τα τείχη της Αθήνας δεν ήταν πολύ ψηλά, αλλά οπωσδήποτε αποτελούσαν εμπόδιο σε όποιον ήθελε να επιτεθεί και μάλιστα χωρίς πυροβολικό. Η Αθήνα τότε έφτανε μέχρι τις σημερινές οδούς Σταδίου και Ερμού (!), τη σημερινή οδό Ευριπίδου και το Θησείο!

Οι Τούρκοι αποτελούσαν το 1/3 του πληθυσμού της πόλης (οι οικογένειες εκείνη την εποχή ήταν πολυμελείς). 500 Τούρκοι και Αλβανοί ήταν ένοπλοι. Από αυτούς, οι 60 Αλβανοί ήταν χωροφύλακες. Ήταν αδύνατο λοιπόν να ξεκινήσει η επανάσταση από την πόλη της Αθήνας.

Ο Μελέτης Βασιλείου από τη Χασιά ξεκινά την επανάσταση στην Αττική

Η… λύση ήρθε από τη Χασιά (Φυλή). Εκεί, ένας ευφυής, γενναίος και πατριώτης χωρικός, ο Μελέτης Βασιλείου είχε κατορθώσει τον τελευταίο χρόνο να οργανώσει, με άδεια του βοεβόδα της Αθήνας, μικρή ένοπλη δύναμη. Επιτρεπόταν πάντα από τους Τούρκους, η φρούρηση από ντόπιους των δερβενίων, των στενών διαβάσεων δηλαδή, όπου γινόταν σχεδόν πάντα οι επιθέσεις κλεφτών εναντίον όσων μετέφεραν εμπορεύματα. Ο Βασιλείου, που είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, κατόρθωσε να αναγνωριστεί η Χασιά ως «δερβενλίκι» και να συγκροτήσει ένα ένοπλο σώμα, όχι για την προστασία του χωριού του, αλλά για την επανάσταση που είχε μάθει ότι θα ξεκινούσε την άνοιξη του 1821. Υπήρχε όμως κι ένας άλλος, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία, ο Μενιδιάτης Αναγνώστης Κιουρκακιώτης, ζωηρότερος όλων. Αυτός είχε έρθει σε επαφή με τον Βασιλείου και συγκέντρωσε χωρικούς από το Μενίδι και άλλα γειτονικά χωριά. Σύντομα κατέφτασαν και κάποιοι από τη Σαλαμίνα. Ως τόπος συγκέντρωσης και ορμητήριο ορκίστηκε το Μενίδι.

Οι Τούρκοι της Αθήνας στο μεταξύ είχαν πανικοβληθεί, καθώς άρχισαν να φτάνουν οι ειδήσεις από την Πελοπόννησο, την Ύδρα και τις Σπέτσες, αλλά και τη Λιβαδειά. Παράλληλα έγιναν αντιληπτές ύποπτες κινήσεις χωρικών στο Μενίδι. Ο μουφτής της Αθήνας πρότεινε τη σφαγή όλων των Χριστιανών Αθηναίων και οι περισσότεροι υψηλόβαθμοι Τούρκοι αξιωματούχοι της πόλης, το δέχτηκαν! Όμως ο Χατζή Χαλίλ εφέντης, καδής (δικαστής) της Αθήνας, δίκαιος άνθρωπος αντέδρασε λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν απάνθρωπο.

Έτσι, αποφασίστηκε η σύλληψη προκρίτων και κληρικών της πόλης. Πραγματικά, στις 10 Απριλίου 1821, ημέρα του Πάσχα συνελήφθησαν οι τρεις, για εκείνο το έτος, άρχοντες της πόλης: ο Προκόπιος Μπενιζέλος, ο Παλαιολόγος Μπενιζέλος και ο Άγγελος Γέροντας, καθώς και οι πρόκριτοι και κληρικοί που βρέθηκαν «πρόχειρα». Οι ιερομόναχοι Φιλάρετος Τριανταφύλλης και Άνθιμος Αγιοταφίτης και οι προεστοί Άγγελος Μπενιζέλος, Ιωάννης Πανταζής, Γεώργιος Μπάρμπανος, Δημήτριος Καρόρης, Φίλιππος Γουναράκης, Σ.Φ. Γουναράκης και Βασίλειος Σαράντης. Αναζητήθηκε κι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Διονύσιος, αλλά απουσίαζε στη Λιβαδειά.

Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην Ακρόπολη φυλακίστηκαν, μέσα σε άθλιες συνθήκες και κρατήθηκαν ως όμηροι. Οι υπόλοιποι πρόκριτοι βρήκαν καταφύγιο στα προξενεία των ευρωπαϊκών χωρών, όπου και προστατεύθηκαν. Σημαντικότερη όλων ήταν η βοήθεια του πρόξενου του Βασιλείου της Νεαπόλεως, Καίσαρα Βιτάλη. Ο Βιτάλης ήταν γιατρός, ζούσε χρόνια στην πόλη, είχε παντρευτεί Αθηναία και ως τον θάνατό του, το 1827 συνεργάστηκε με τους πρόκριτους της Αθήνας για την απελευθέρωσή της.

Αντί η φυλάκιση των προκρίτων να φοβίσει τους Αθηναίους έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα. Κάτοικοι της πόλης συνεννοήθηκαν με όσους είχαν συγκεντρωθεί στο Μενίδι και ενώθηκαν μαζί τους. Σημαντική ήταν η βοήθεια που πρόσφεραν τότε ο Γεωργαντάς και ο Παναγής Σκουζές, που ήταν μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία. Ο Παναγής είχε προμηθευθεί αρκετά τυφέκια, που είχε πληρώσει ο ίδιος και μεταφέρθηκαν με ολλανδική φρεγάτα. Ο Δημήτριος Ζωγράφος, φλογερός πατριώτης με μεγάλη επιρροή σε πολλά χωριά υποκινούσε και άλλους χωρικούς να ξεσηκωθούν. Τα όπλα του Σκουζέ μεταφέρθηκαν στο Μενίδι. Ο Βιτάλης φρόντισε να εφοδιάσει με πυρίτιδα τους ενόπλους, η οποία, όπως γράφει ο Δ. Κόκκινος μεταφερόταν με τσότρες (ξύλινα δοχεία κρασιού).

Ο Φιλικός Δήμος Αντωνίου φτάνει στην Αττική

Ο Μ. Βασιλείου αποφάσισε να ξεκινήσει τη δράση. Στις 18 Απριλίου 1821 μερικοί άνδρες του χτύπησαν τον Κάλαμο λίγους Τούρκους από την Εύβοια που είχαν αποβιβαστεί εκεί μετά την επανάσταση της Λιβαδειάς για να κατοπτεύσουν τις κινήσεις των Ελλήνων στην Αττική. Επειδή όμως ανάμεσα στους συγκεντρωμένους στο Μενίδι, δεν υπήρχε κάποιος που να έχει πολεμική πείρα ζητήθηκε από τη Λιβαδειά να σταλεί κάποιος για να αναλάβει την αρχηγία.

Πραγματικά, στάλθηκε ο γνωστός κατηχητής της Εταιρείας Δήμος Αντωνίου. Αυτός έφτασε στο Μενίδι φορώντας κράνος και επωμίδες, σαν τους δραγόνους των ευρωπαϊκών στρατών. Με κράνη είχαν εμφανιστεί κατά την έναρξη της Επανάστασης ο Παπαφλέσσας στη Μεσσηνία, ο Αντώνιος Πελοπίδας στην Τριφυλία και ο Κεφαλλονίτης Βαφιόπουλος στην Κορινθία. Οι χωρικοί εντυπωσιάστηκαν από την περιβολή του Αντωνίου και επιχείρησαν να τον μιμηθούν. Καθώς δεν υπήρχαν κράνη φορούσαν ψάθες και ό,τι άλλο ήταν πρόχειρο και μπορούσε να κάνει εντύπωση. Ο Αντωνίου αν και δεν ήταν άνθρωπος των όπλων γνώριζε τον στρατιωτικό οργανισμό του Αλέξανδρου Υψηλάντη και κατάρτισε το σώμα του ορίζοντας εκατόνταρχους, πεντηκόνταρχους και εικοσιπένταρχους. Οι Τούρκοι της Αθήνας πληροφορήθηκαν πλέον την απειλητική συγκέντρωση του Μενιδίου και έστειλαν ιππείς για κατόπτευση.

Οι ιππείς είδαν τους επαναστάτες και επέστρεψαν απειλώντας με γενική σφαγή. Ύψωσαν μάλιστα στο διοικητήριο την πολεμική σημαία ως σύνθημα για γενική έγερση στα όπλα. Αλλά οι Μουσουλμάνοι της Αθηνάς, που είχαν ήδη καταληφθεί από τρόμο, όχι μόνο δεν πήραν τα όπλα, αλλά έσπευσαν με τις οικογένειές τους στην Ακρόπολη για να προστατευθούν.

Τη νύχτα της 25ης Απριλίου 1821 ξεκίνησαν οι επαναστάτες από το Μενίδι. Κατά τον Σουρμελή ήταν περίπου 1.200. Οι Χασιώτες είχαν επικεφαλής τους Μελέτη Βασιλείου και Δημήτριο Σκλιά, ο Μενιδιάτες τον Αναγνώστη Κιουρκακιώτη και οι προερχόμενοι από τα Μεσόγεια του Ιωάννη Ντάβαρη. Οι Αθηναίοι που είχαν σπεύσει στο Μενίδι είχαν επικεφαλής τους: Ι. Βλάχο, Ν. Σαρρή, Σ. Ζαχαρίτσα, Σ. Βουζίκη, Δ. Ξάνθη, Σ. Κυριακό, Α. Κορθινό, Ν. Κόρδα, Νερούτσο Μπενιζέλο, Λ. Νίκα, και Α. Πούλο. Γενικός αρχηγός ήταν ο Αντωνίου και υπασπιστής του ο Ν. Κολοβός. Το πλήθος αυτό με τις αλλόκοτες ενδυμασίες και τον περίεργο οπλισμό, καθώς όσοι δεν είχαν όπλα, αυτοί ήταν οι περισσότεροι, κρατούσαν ρόπαλα και υψωμένες λόγχες, έφτασε μπροστά στα τείχη αλαλάζοντας και αναζητώντας τρόπο να μπει στο εσωτερικό της πόλης. Τα τείχη είχαν επτά πύλες: την Αρβανίτικη, προς τα νότια, τη Βασιλοπούλα, προς την Πύλη του Αδριανού, την Μπουμπουνίστρα, στη σημερινή Πλατεία Συντάγματος, την Πύλη των Αγίων Αποστόλων, τη Γύφτικη προς τα δυτικά, τη Μαντραβίλη, προς τα νοτιοδυτικά και την Πύλη του Κάστρου. Ορισμένοι πήδηξαν στο εσωτερικό του τείχους από σημείο ανάμεσα στις Πύλες της Μπουμπουνίστρας και των Αγίων Αποστόλων. Πρώτος μπήκε ο Δημήτριος (Μήτρος) Σαρκουδίνος και ακολούθησε ο Γεώργιος Κουρτέσης. Αν και άοπλος επιτέθηκε εναντίον ενός Τούρκου φρουρού, τον αφόπλισε και τον σκότωσε με το ίδιο του το σπαθί. Μια Πύλη (δεν διευκρινίζει ποια ο Δ. Κόκκινος) άνοιξε και οι επαναστάτες μπήκαν στην πόλη. Σκότωσαν τους λιγοστούς φρουρούς και σκορπίστηκαν σ’ αυτή αλαλάζοντας: «Χριστός Ανέστη! Ελευθερία!». Κάποιοι Τούρκοι της πόλης σκοτώθηκαν, ενώ 36, ανάμεσά τους και γυναικόπαιδα πρόλαβαν να καταφύγουν στην Ακρόπολη και σώθηκαν. Οι Έλληνες έκαναν δοξολογία για την ευλογία των όπλων και ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης στο διοικητήριο. Οι Τούρκοι ετοιμάζονταν να αμυνθούν στο φρούριο της Ακρόπολης.

Όταν όμως είδαν ανάμεσα στους επαναστάτες και κάποιους «εξευρωπαϊσμένους» θεώρησαν ότι οι Ευρωπαίοι είχαν στείλει βοήθεια στους εξεγερμένους Έλληνες. Απευθύνθηκαν στους Ευρωπαίους προξένους οι οποίοι τους διαβεβαίωσαν ότι δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Μαθαίνοντας τα καθέκαστα, οι Έλληνες προμηθεύτηκαν ζώα και έκαναν έφιπποι τον γύρο της Ακρόπολης υπό τους ήχους των τυμπάνων και τα σαλπίσματα των προπορευόμενων σαλπιγκτών. Οι Τούρκοι βλέποντας ένα αλλόκοτο πλήθος, ανάμεσα στο οποίο υπήρχαν κάποιοι που είχαν επωμίδες ή μεταλλικά αντικείμενα ως διακριτικά άρχισαν να γελούν θεωρώντας το θέαμα κωμικό. Ένας από αυτούς απευθυνόμενος στους Έλληνες είπε:

-«Τι επάθατε βρε και γίνατε σαν τρελοί; Ο Θεός σας επήρε τα μυαλά σας για να χαθείτε;». Όμως οι επαναστάτες διακατέχονταν από ιερή συγκίνηση. Λίγο πριν είχαν κυριεύσει την πόλη της Αθήνας, που για πρώτη φορά μετά το 1456 (έπειτα από 365 χρόνια!) βρισκόταν υπό αμφισβήτηση και πολιορκούσαν το φρούριο της πόλης έτοιμοι για κάθε δοκιμασία και θυσία. Σε βοήθεια των Αθηναίων έσπευσαν Αιγινήτες, Επτανήσιοι με λίγα κανόνια, Κύθνιοι και Τζιώτες (από την Κέα) με επικεφαλής τον Πάγκαλο (δεν αναφέρει όνομα ο Δ. Κόκκινος). Οι Υδραίοι έστειλαν στην Αθήνα πλοίο 11 πυροβόλων με επικεφαλής τον Γεώργιο Νέγκα. Για τη διοίκηση της Αθήνας ορίστηκε εκτελεστική πενταμελής επιτροπή υπό τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Διονύσιο, τον Χατζή – Παναγή Ζαχαρίτσα, τον Σπύρο Πατούσα, τον Αρχιμανδρίτη Δημήτριο Αντωνόπουλο και τον Νικόλαο Τυρνοβίτη, που ονομάστηκαν βουλευτές. Μέσα σε δέκα μέρες, οι πολιορκητές των Τούρκων έφτασαν τους 3.000.

Αυτή ήταν η εξιστόρηση των γεγονότων της πρώτης πολιορκίας της Αθήνας. Να σημειώσουμε για δύο από τους πρωταγωνιστές της, ότι ο Μήτρος Σαρκουδίνος διακρίθηκε και στη δεύτερη πολιορκία της Αθήνας, όταν κατόρθωσε να πηδήξει το τείχος στην περιοχή του Σερπεντζέ (σήμερα Ωδείο Ηρώδου Αττικού) και άνοιξε την Πύλη των Μεσογείων, ενώ ο πρωτοπόρος της εξέγερσης Μελέτης Βασιλείου δολοφονήθηκε το 1826 από τους πρόκριτους που δεν τον συμπαθούσαν. Πάντως τα δύο αδέλφια του Αντώνιος και Ιωάννης συνέχισαν να μάχονται υπό τις εντολές του Γεωργίου Καραϊσκάκη…

Πηγή: ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ, «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ», 6η έκδοση, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΛΙΣΣΑ.