Μαμάδες μετά τα 45

Η Μανίνα Ζουμπουλάκη έκανε το πρώτο της παιδί στα 33, αλλά ξαναέμεινε έγκυος σε δίδυμα στα 47 της χρόνια, έπειτα από θεραπεία με ορμόνες. Οπως σε όλα τα κοινωνικά debate, οι υπερασπιστές κάθε γραμμής έχουν ισχυρά επιχειρήματα, συχνά πολωτικά. Η ηλικία των γυναικών που γίνονται μητέρες για πρώτη φορά στο λεγόμενο «δυτικό κό σμο» όλο και αυξάνεται. Στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 η μέση ηλικία από κτησης πρώτου παιδιού ήταν τα 24,2 έτη και με την αλλαγή του αιώνα ανήλθε στα 27,3 έτη. Πλέον, όμως, η στατιστική υπηρεσία έχει προσθέσει νέο «κουτάκι», που αφορά τις γυναίκες 45-50 ετών. Οι γυναίκες ξεκινούν προσπάθειες για την απόκτηση παιδιών σε μεγαλύτερη ηλι κία, αυτό είναι αυταπόδεικτο. Πόσο με γαλύτερη, όμως;

Η Ευαγγελία Βασιλείου είναι 49 ετών, στρατιωτικός εν αποστρατεία, και πριν από επτά μήνες απόκτησε το πρώτο της παιδί, ένα υγιέστατο κοριτσάκι. «Πα ντρεύτηκα το 2005, όχι σε μικρή ηλικία. Ήθελα πολύ νωρίτερα να κάνω παιδάκι, όχι ένα αλλά πολλά, όμως δεν είχα πα ντρευτεί και δούλευα πολλές ώρες. Παρόλο που ήμουν ήδη 41 ετών, ήμουν αρνητική ως προς την εξωσωματική γονιμοποίηση. Δεν ξέρω γιατί. Μάλλον φοβόμουν. Τελικά το αποφάσισα πολύ εύκολα. Παράλληλα, τηλεφωνούσα για υιοθεσίες. Γνωρίζοντας τη γραφειοκρατία και το ψυχοφθόρο της διαδικασίας, απο μακρύνθηκα από την ιδέα. Τελικά, έκανα δύο αποτυχημένες εξωσωματικές, μέχρι που επισκέφτηκα το γιατρό Λεωνίδα Μαμά και πετύχαμε με την πρώτη. Με ταξύ των αποτυχημένων προσπαθειών, άφηνα πολύ χρόνο, γι’ αυτό και τελικά έμεινα έγκυος στα 48». Ανάμεσα στις γυναίκες της λεγόμενης «μέσης ηλικίας» τα ποσοστά απόκτη σης παιδιού δεν αυξάνονται απλά, αλλά εκρήγνυνται. Τα δημογραφικά στοιχεία παγκοσμίως δείχνουν μια τάση αύξησης του αριθμού των γεννήσεων από γυναί κες μεγαλύτερης ηλικίας, σε σύγκριση με τις γεννήσεις πριν από 1015 χρόνια. Είναι οι εμπεριστατωμένες σπουδές, το σαφάρι της καριέρας και η εξασθένηση του θεσμού του γάμου που κάνουν τις γυναίκες και στην Ελλάδα να αναβάλουν για αργότερα τη μητρότητα. «Οι περισ σότερες πελάτισσές μου έχουν ξεπερά σει το όριο ηλικίας όπως το γνωρίζαμε. Είχαν δώσει βάρος στην καριέρα τους,



Μανίνα Ζουμπουλάκη, 52 ετών  δίδυμα, 4 ετών
«Η μητέρα μου έκανε τον αδελφό μου 16 χρόνια αργότερα από εμένα, οπότε το γνωρίζω το “show”. Και με το πρώτο μου παιδί ήμουν cool, απλά τώρα είμαι περισσότερο. Τώρα γνω ρίζω περισσότερα πράγματα. Οι γιαγιάδες μου ήταν 50 ετών όταν με φρόντιζαν. Η μόνη διαφορά που βλέπω είναι η μεγαλύτερη δυσκολία να χάσω κιλά. Ναι, το κορμί μου ταλαιπωρήθηκε περισ σότερο, αλλά κυρίως επειδή ήταν διπλή εγκυμοσύνη, παρά επειδή ήμουν 47 ετών» λέει στο People.

Το ερώτημα, όμως, παραμένει: Πρέπει τα ζευγάρια στα 50 τους να κάνουν παι διά, ακόμα κι αν η κύηση είναι φυσιολο γική και ανώδυνη; Μπορεί μια γυναίκα στα 57 της να ανταποκριθεί στις ανάγκες που έχει ένα ζωηρό 7χρονο παιδί; Σε αυτή τη διάκριση στέκεται και η Μανίνα Ζουμπουλάκη. «Για τους άντρες δεν υπήρχε ποτέ θέμα σωστής ηλικίας για να γίνουν γονείς. Βλέπεις και τους διάσημους. Ο Κevin Costner έκανε παιδί στα 60 του και δεν είπε κανείς “πού πας, ρε θείο;”. Και είναι παράλογο, γιατί οι γυναίκες έχουμε περισσότερη ενέργεια. Ίσως και από ματαιοδοξία. Οι γιαγιάδες μου ήταν 50 ετών όταν με φρόντιζαν. Η μόνη διαφορά που βλέπω τώρα, που έγινα δεύτερη φορά μητέρα, σε σχέση με την πρώτη φορά, είναι η μεγαλύτερη δυσκολία στο να χάσω κιλά». ενδεχομένως βρίσκονται σε δεύτερο γάμο, συχνά με νεότερο σύζυγο, και δι εκδικούν το δικαίωμα στη μητρότητα» μας λέει ο Κωνσταντίνος Πάντος, διδά κτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και γυναικολόγος στο Κέντρο Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Γένεσις. «Κι ενώ το αν θρώπινο σώμα έχει “οργανικό deadline”, η μητρότητα δεν εξυπακούεται πως είναι προνόμιο των 20άχρονων και των 30χρο νων γυναικών» συνεχίζει. Απέναντι σε μια κοινωνία που διαρκώς αλλάζει, πόσο προετοιμασμένοι είμαστε για τη νέα γενιά μαμάδων, που, ενώ κανο νικά θα έμπαιναν σε διαδικασία εμμηνό παυσης, επιλέγουν να τεκνοποιήσουν; Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της χώρας μας (ΕΑΙΥΑ) έχει θέσει ως ανώτατο επιτρεπτό όριο κυήσεως τα 50 χρόνια, όριο που έχουν θεσπίσει και άλλες χώρες, με γνώμονα πάντα την προστασία της υγείας της μητέρας και του παιδιού. «Υπάρχει μια υποκρισία σε αυτή τη διάκριση, παρόλο που ο νόμος έχει αγαθές προθέσεις. Ο νόμος θέλει να προστατεύσει τα παιδιά από το να ανατρέφονται από “υπέργη ρους” γονείς, την ίδια στιγμή που η ελλη νική οικογένεια στην ουσία εμπιστεύεται τις γιαγιάδες και τους παππούδες για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους τις περισσό τερες ώρες της ημέρας» λέει ο κ. Πάντος.

Για τη Μανίνα Ζουμπουλάκη, συγ γραφέα και δημοσιογράφο, η ηλικία δεν στάθηκε ζήτημα εσωτερικής αμφι σβήτησης. «Ίσως επειδή η μητέρα μου γέννησε τον αδελφό μου 16 χρόνια μετά από μένα, το είχα δει το έργο. Έκανα το γιο μου στα 33, χώρισα, πέρασα τα κλα σικά (διά πυρός και σιδήρου) και στον επόμενο γάμο έμεινα έγκυος 47 χρόνων με τη βοήθεια μιας θεραπείας με ορμό νες, έπειτα από πολλές αναποδιές – κα νονικά έπεφτε η μία στραβή μετά την άλλη μέχρι να γίνει το θαύμα. Αποβολές, παλίνδρομες κυήσεις, ό,τι υπάρχει σε “χαστούκι της μοίρας” το έχω παρακα ταθήκη. Αλλά δεν σκέφτηκα ποτέ “είμαι μεγάλη για μαμά”, ίσως επειδή μέσα στο κεφάλι μου είμαι 19 χρόνων... Γενικά δεν κοιτάζω τις στατιστικές, το παλεύω (το οτιδήποτε) μέχρι τελικής πτώσεως. Ήμουν και τυχερή. Έστω ύστερα από σερί γκαντεμιάς... Ήθελα πάντα να κάνω πολλά παιδιά, ψοφάω για μωρά, η ιδέα ότι δεν θα έκανα άλλο μπεμπάκι δεν μου καθόταν καλά. Τέλος, ακόμη και να μην έχεις ξαναγίνει μητέρα, στα 40 έχεις περισσότερο μυαλό απ’ ό,τι στα 30, αγχώνεσαι λιγότερο, ακούς το ένστικτό σου καλύτερα. Είσαι cool. Σου μιλάω ως εργαζόμενη μαμά, που δεν σταμάτησα ποτέ να δουλεύω. Στο πρώτο παιδί είχα άδεια δύο μήνες. Στα δίδυμα απλά πήρα 40 μέρες off. Δεν ήταν μέσα στις πιθανό τητες το να σταματήσω να δουλεύω, και για λόγους επιβίωσης αλλά και επειδή η δουλειά μου είναι υπέροχη».

Η Ευαγγελία δεν έχει ακριβώς την ίδια γνώμη: «Μια γυναίκα, εφόσον το επιθυμεί, ακόμα κι αν έχει φύγει από τα συνηθισμένα όρια ηλικίας, έχει το δικαί ωμα να μπορεί να γίνει μάνα. Αυτό, όμως, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να γίνει και κανόνας. Καλώς υπάρχει ο νόμος. Βέβαια, ίσως μιλάω έτσι επειδή τελικά απόκτησα παιδί. Αν δεν τα είχα κατα φέρει, ίσως να έλεγα πως πρέπει να επι τρέπεται και σε μια γυναίκα 55 ετών να κάνει παιδί. Όμως μια γυναίκα δεν αρκεί να κάνει παιδί, οφείλει να μπορεί και να το μεγαλώνει... Γι' αυτό πιστεύω ότι είναι καλό να υπάρχει ο νόμος. Γενικά, όμως, νομίζω πως κάθε πράγμα καλύτερα να γίνεται στην ώρα του, κι ας είμαι η εξαί ρεση στον κανόνα. Δεν επιθυμώ να γίνω παράδειγμα για μια γυναίκα που έχει ρί ξει όλο της το βάρος στην καριέρα της. Δεν θα ήθελα να σκεφτεί να το αναβάλει για λόγους καριέρας, αφού θα μπορεί να κάνει παιδί και στα 49. Να μη γίνεται η επιστήμη αποκούμπι». Η Καίτη Δικαίου ήταν 48 ετών όταν έμεινε έγκυος στον Στέλιο. «Νόμιζα πως μπήκα στην εμμηνόπαυση, είχα ήδη δια ταραχές στην περίοδό μου. Όταν συνει δητοποίησα πως ήμουν και πάλι έγκυος, ύστερα από τρία παιδιά, με το μεγαλύ τερο γιο μου στα 23 του και τη μικρότερη κόρη μου στα 14, η πρώτη σκέψη ήταν να μην το κρατήσω. Θεώρησα, όμως, πως για κάποιο λόγο έρχεται αυτό το παιδί στη ζωή μου. Και υπήρχε λόγος: δύο χρόνια αργότερα, έχασα τον Νίκο μου, το πρώτο μου παιδί».




ΕΥΑΓΓΕΛΊΑ ΒΑΣΙΛΕΊΟΥ, 49 ΕΤΏΝ  ΜΠΈΜΠΑ, 7 ΜΗΝΏΝ «Αν δεν τα είχα καταφέρει, ίσως να έλεγα πως πρέπει να επιτρέπεται και σε μια γυναίκα 55 ετών να κάνει παιδί. Όμως μια γυναίκα δεν αρκεί να κάνει παιδί, οφείλει να μπορεί και να το μεγαλώνει. Γι’ αυτό πιστεύω πως είναι καλό να υπάρχει ο νόμος. Γενικά, όμως, νομίζω πως κάθε πράγμα καλύτερα να γίνεται στην ώρα του, κι ας είμαι η εξαίρεση στον κανόνα. Θέλω να πω ότι δεν επιθυμώ να γίνω παράδειγμα για μια γυναίκα που έχει ρίξει όλο της το βάρος στην καριέρα της. Δεν θα ήθελα να σκεφτεί να το αναβάλει για λόγους καριέρας, αφού θα μπορεί να κάνει παιδί και στα 49. Να μη γίνεται η επι στήμη αποκούμπι…» λέει στο People.




ΚΑΊΤΗ ΔΙΚΑΊΟΥ, 54 ΕΤΏΝ  ΣΤΈΛΙΟ Σ, 7 ΕΤΏΝ «Ήμουν 48 ετών όταν νόμιζα πως μπήκα στην εμμηνόπαυση. Τελικά, ήμουν 3 μηνών έγκυος. Ως γονείς τριών παι διών, εκ των οποίων τα δύο ήταν ενήλικα, με τον άντρα μου σοκαριστήκαμε. Δύο χρόνια μετά, όταν χάσαμε τον πρώτο μας γιο, καταλάβαμε γιατί ήρθε αυτό το παιδί στη ζωή μας. Πρόσφατα έγινα και γιαγιά. Έχω μια εγγονή 14 μηνών. Και βέβαια έχω αντοχές. Άλλωστε, και ως γιαγιά στις ίδιες απαιτήσεις καλούμαι να ανταποκριθώ» λέει στο People. Η Ευαγγελία Βασιλείου, 49, είναι στρατιωτικός εν αποστρατεία και πριν από επτά μήνες απόκτησε ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Η Καίτη Δικαίου ήταν 48 ετών όταν έμεινε έγκυος στον Στέλιο. Δύο χρόνια μετά τη γέννησή του, έχασε τον πρωτότοκο γιο της, Νίκο. ΦΩΤΟ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΚΙΓΙΑΖ  ΜΑΛΛΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΥΤΑΣ / THIS IS NOT ANOTHER AGENCY 98 07 Ioυλίου 2013 PEOPLE 07 Ioυλίου 2013 PEOPLE 99

Ούτε για την Καίτη Δικαίου υπάρχει ζήτημα αντοχών. «Ο Στέλιος ήταν 2 ετών όταν έχασα το μεγάλο μου γιο. Αυτό το παιδί ήταν ο λόγος που κάθε πρωί σκούπιζα τα μάτια μου και σηκωνόμουν από το κρεβάτι. Μια μικρή “σβούρα” που έσωσε μια ολόκληρη οικογένεια. Είχα και μεγάλη βοήθεια, όμως, από τις κόρες μου, που ήταν μεγάλα παιδιά. Ακόμα και τώρα η μικρότερή μου, η Δέσποινα, ασχολείται πολλές ώρες της ημέρας με τον Στέλιο. Αναλαμβάνει, π.χ., να τον διαβάσει. Πρόσφατα έγινα και γιαγιά. Έχω μια εγγονή 14 μηνών. Και βέβαια έχω αντοχές. Ως γιαγιά, άλλωστε, στις ίδιες απαιτήσεις καλούμαι να ανταποκριθώ». Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις τίθεται και ένα ερώτημα «μακάβριο»: Πώς θα είναι η ζωή για αυτές τις μητέρες όταν εκείνες είναι 70 ετών και τα παιδιά τους 20; Θα ζήσουν να δουν τα παιδιά τους να κάνουν δικά τους παιδιά;

«Από την πρώτη στιγμή με απασχόλησε αυτό. Άρχισα να κάνω υπολογισμούς. Όταν θα είμαι εγώ 70 (πάντα τη δική μου ηλικία σκεφτόμουν πρώτα), πόσο θα είναι το παιδί μου; Ωστόσο, αυτό δεν με εμπόδιζε να κάνω την προσπάθεια, γιατί θεωρώ πως σημασία έχει πόσο κοντά θα είσαι με το παιδί. Σημασία έχουν τα ποιοτικά χρόνια. Ακόμα κι αν με “χάσει” νωρίτερα απ’ ό,τι θα έχανε τη μητέρα του κάποιο άλλο παιδί, ακόμα και αυτό θα είναι ένα μάθημα, θα το μάθει να στέκεται καλύτερα στα πόδια του. Αν και μια μάνα νεότερη ηλικιακά είναι πιο κοντά με το παιδί της, εντούτοις ίσως να μην προσφέρει αυτά που μπορώ να δώσω εγώ τώρα στο δικό μου. Εγώ στα 35 μου έκανα 24ωρες υπηρεσίες, δεν ήμουν μια δημόσιος υπάλληλος. Στα 35 μου θα θεωρούσα δεδομένο πως πρέπει να γίνω μητέρα. Τώρα, όμως, μπορώ να εκτιμήσω καλύτερα το δώρο της μητρότητας. Και στα πρακτικά ζητήματα υπάρχουν διαφορές. Επέστρεψα στα Τρίκαλα – η επαρχία πιστεύω ότι είναι καλύτερη για να μεγαλώνεις ένα παιδί και κυρίως έχω βοήθεια από την οικογένειά μου. Τώρα, στα 49 μου, τι άλλο να με ενδιαφέρει περισσότερο πέρα από το παιδί μου; Και, όχι, δεν φοβάμαι πως θα το καταπιέσω από την υπερπροστασία. Είμαι ώριμη, μπορώ να του δώσω όλα τα κατάλληλα εφόδια» εξομολογείται η Ευαγγελία Βασιλείου στο People. «Κάποτε γνώριζα ένα ζευγάρι που ο πατέρας ήταν 50 ετών και η σύζυγός του 38. Ο γιος μου συνήθιζε να ρωτάει γιατί το φίλο του τον φέρνει πάντα στο πάρκο ο παππούς του και όχι ο πατέρας του. Η ζωή τα έφερε έτσι που η νεότερη σύζυγος έφυγε πρώτη» λέει η Μανίνα Ζουμπουλάκη.

Η επιστήμη έρχεται να βάλει τα πράγματα σε σειρά, καθώς το προσδόκιμο της ηλικίας ακολουθεί τη δική του εξελικτική πορεία, που στη χώρα μας ανέρχεται στα 79,6 έτη. «Αφού πλέον ο άνθρωπος ζει κατά μέσο όρο 80 χρόνια, γιατί να στερήσεις σε μια υγιή γυναίκα 50 ετών τη δυνατότητα να γίνει μητέρα;» αναρωτιέται ο κ. Πάντος. Με τα ποσοστά υπογεννητικότητας στην Ελλάδα, πώς μπορούμε να χαράσσουμε διαχωριστικές γραμμές βασισμένες στα κοινωνικά ταμπού, την ίδια στιγμή που οι πιο δυναμικές οικονομικά κατηγορίες, άρα και εκείνες με περισσότερες προϋποθέσεις να μεγαλώσουν άνετα παιδιά, είναι της ηλικιακής κλίμακας των 50 συν; Τη στιγμή που παγκοσμίως συζητείται το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στην υιοθεσία, δεν μπορούμε να εξαντλούμε την αυστηρότητά μας απέναντι σε μια υγιή γυναίκα που επιθυμεί να γίνει μάνα μετά τα 45 της, επειδή έχουμε συνηθίσει την αψεγάδιαστη εικόνα της μητέρας των διαφημιστικών καταχωρίσεων, ούτε να συναισθηματοποιούμε ένα οικογενειακό πορτρέτο, που απαιτεί την παρουσία τριών και τεσσάρων γενεών, ως απόδειξη οικογενειακής ευτυχίας»

H γνώμη του ειδικού

Με ή χωρίς τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης μια γυναίκα, ακόμα και στα 50, μπορεί να μείνει έγκυος. Πώς ανταποκρίνεται όμως το σώμα μιας σχεδόν 50χρονης στις υποχρεώσεις μιας εγκυμοσύνης, όταν πολλές φορές μια εγκυμοσύνη, ακόμα και για μια πολύ νεότερη γυναίκα, μπορεί να είναι δύσκολη; «Η διαδικασία της κύησης είναι χωρίς αμφιβολία δυσκολότερη για μια γυναίκα στο τέλος των 40 απ’ ό,τι για μια γυναίκα στα 20 της. Από ιατρικής πλευράς, οι κίνδυνοι για τη μητέρα είναι πολλαπλάσιοι απ’ ό,τι θα ήταν για μια νέα γυναίκα. Τέτοιοι κίνδυνοι (επιπλοκές) είναι η υπέρταση, ο διαβήτης κυήσεως, οι διαταραχές πλακούντα, οι επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα κ.ά.» λέει ο γυναικολόγος Κωνσταντίνος Πάντος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

από την Ντέπυ Κουρέλου







Διαβάστε περισσότερα στο PEOPLE που κυκλοφορεί μαζί με το ΘΕΜΑ