Γιάννης Κότσιρας:Eνας έντεχνος ρεμπέτης

Ο γνωστός τραγουδοποιός καταρρίπτει τα τρία αυτά κλισέ που σχηματοποιούν κατά πολλούς το πρόσωπό του και αποκαλύπτει: «Την καλύτερη συμβουλή στην καριέρα μου την έχω πάρει από τον Δημήτρη Μητροπάνο και είναι η εξής: “Βρε δεν τους γράφεις όλους στα ... σου».

Στην άλλη άκρη της γραμμής ακούγεται η γνώριμη φωνή του Γιάννη Κότσιρα. Κρυστάλλινη. Καθαρή. Ο τρόπος που μιλάει σου γεννά την εντύπωση ότι πρόκειται για παιδί που μεγάλωσε με νταντάδες και ιδιωτικά σχολεία. Μιλάει στον πληθυντικό και είναι υπέρ το δέον ευγενικός. Δεν τον φαντάζεσαι να δουλεύει, λόγου χάρη, σε συνεργείο αυτοκινήτων. Κι όμως, εκεί τον ανακάλυψαν. Θα μπορούσα να πω ότι η ευγένειά του είναι προσποιητή, κόλπο δημοσιοσχεσίτικο. Θα μπορούσα κάλλιστα, αν σχεδόν πέντε μέρες πριν δεν είχα πέσει πάνω του -κυριολεκτικά- στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης και εκείνος αντί να με βρίσει να μου παραχωρήσει τη θέση του στην ουρά. 



Πέρασε το φετινό καλοκαίρι περιμένοντας αεροπλάνα, πλοία, λεωφορεία: «Δεν υπάρχει σημείο της Ελλάδας που δεν βρέθηκα φέτος. Οχι, διακοπές δεν έκανα. Μέχρι την τελευταία στιγμή πριν ανέβω στη σκηνή νιώθω διαλυμένος. Υπερβολικά κουρασμένος. Μόλις ξεκινήσω το πρώτο τραγούδι όλη η κούραση εξαφανίζεται. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς και γιατί συμβαίνει. Αλλά συμβαίνει. Την καλύτερη στιγμή της περιοδείας την έζησα σχεδόν στο τέλος της. Στη συναυλία στο Γκάζι». Αναφέρεται στο «Μουσικό Κουτί», που πέρα από τον τίτλο του τελευταίου άλμπουμ είναι η δική του προσπάθεια να αλλάξει τον κόσμο: «Ναι, είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο ως ενεργοί πολίτες. Δεν συμμερίζομαι τον ρόλο του παθητικού θεατή. Δεν μου αρέσει η κοινωνική κατάσταση και τη στηλιτεύω μέσα από τη δουλειά μου, χωρίς φυσικά να έχω οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα. Η τελευταία συναυλία στο Γκάζι ήταν ένα μουσικό πάρτι, μια γιορτή. Με αποζημίωσε για ένα καλοκαίρι σκληρής δουλειάς». 

Φυσικά ένα από τα πρόσωπα του Γιάννη Κότσιρα είναι εκείνο του κοινωνικά ευαισθητοποιημένου καλλιτέχνη. Και δεν είναι το μοναδικό: «Ξεκίνησα το τραγούδι το 1990. Δεν ήθελα να γίνω τραγουδιστής. Δεν το έχω αποδεχτεί ακόμη, μπορώ να πω. Συμπτωματικά το έκανα. Ως ένα πρόσθετο εισόδημα. Πώς βρέθηκα σε μαγαζιά; Με άκουσε ο Χρήστος Κωνσταντίνου να τραγουδώ στο συνεργείο αυτοκινήτων που δούλευα. Με κάλεσε να περάσω από οντισιόν σε μαγαζί. Με άκουσαν, τους άρεσα, μου έδωσαν δουλειά. Τόσο απλά. Αν πέρασα από ωδεία; Οχι, βαρέθηκα πολύ γρήγορα. Τώρα άρχισα να μελετάω. Ρεμπέτικα τραγουδούσα. Το αγαπημένο μου κομμάτι είναι του Βαμβακάρη, το “Οσοι έχουνε πολλά λεφτά”».

Αν τον ρωτήσεις το κλισέ περί διαχωρισμού σε έντεχνο και μη, θα σου πει «δεν βάζω ταμπέλες στη μουσική». Πιστεύει, ωστόσο, ότι υπάρχουν δύο είδη καλλιτεχνών: «Υπάρχουν εκείνοι που επενδύουν στη μουσική και εκείνοι που παράγουν μουσική για γρήγορη κατανάλωση». Μπορεί να σου μιλάει για ώρες για τις συνεργασίες του με τη Χαρούλα Αλεξίου, τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Θάνο Μικρούτσικο. Θα χαμογελάσει όταν θυμηθεί τη συνεργασία με τον Δημήτρη Μητροπάνο: «Αυτή ήταν μία από τις κορυφαίες συνεργασίες που έτυχαν στον δρόμο μου. Με βελτίωσε τόσο ως άνθρωπο όσο και ως καλλιτέχνη. Εκείνο που θυμάμαι είναι η ικανότητά του να τελειώνει με μια απλή πρόταση τα πάντα. Είχαμε μια κουβέντα όπου του υπερανέλυα αρνητικά σχόλια για μένα. Υστερα από ώρα που μονολογούσα, γύρισε και μου είπε: “Βρε, δεν τους γράφεις όλους στα ... σου;’’. Μεγάλο μάθημα ζωής!».

Τον ενοχλεί η κριτική; «Ανάλογα. Η αρνητική κριτική με επιχειρήματα δεν με ενοχλεί καθόλου. Αντιθέτως, την εκτιμώ περισσότερο από τα εγκωμιαστικά σχόλια. Θυμώνω όμως όταν διαβάζω πράγματα για το ήθος μου. Οχι, δεν πιστεύω ότι είμαι χαμηλών τόνων. Θεωρώ ότι η πλειονότητα των καλλιτεχνών είναι υψηλών τόνων. Εγώ προσπαθώ να απασχολώ μονάχα με τη δουλειά μου. Αν δεν το καταφέρω, ίσως κάνω κάτι λάθος ή δεν είμαι για τους πολλούς», απαντά. Φυσικά τον έχει πλήξει η κρίση. «Με έχει χτυπήσει σε πολλά επίπεδα», θα πει αλλά δεν θα καταδεχτεί να γκρινιάξει. Βλέπει τριγύρω του ανθρώπους που έχουν δικαίωμα να το κάνουν ενώ εκείνος δεν υποφέρει. «Δεν θα γκρινιάξω. Δεν είναι το στυλ μου». Ο Γιάννης Κότσιρας δεν είναι κομπλεξικός. Θα σου πει πόσο ωραία πέρασε σε συναυλία του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στην Κύπρο, θα δηλώσει ότι πιστεύει στη νέα φουρνιά και θα σου αραδιάσει πολλά ονόματα όπως αυτά της Ελεωνόρας Ζουγανέλη, της Νατάσας Μποφίλιου, της Ραλλίας Χρηστίδου, του Γιώργου Καραδήμου. Θα σου μιλήσει για την ιδιαίτερη περίπτωση του Γιάννη Χαρούλη και θα σου πει: «Τον εκτιμώ». Ο χειμώνας θα τον βρει και πάλι στο πλευρό του Θάνου Μικρούτσικου και της Ρίτας Αντωνοπούλου στον «Σταυρό του Νότου», το φθινόπωρο θα το περάσουν στη Θεσσαλονίκη. Τον ρωτάς αν έχει κουραστεί ποτέ τόσο που να πει «αυτό ήταν! Τα παρατάω». «Ισως όταν κουράσω τον κόσμο να αποχωρήσω». Βαθιά υπόκλιση στον ρεμπέτη.