Ο Τζόναθαν Κόου στην Αθήνα

Στον Τζόναθαν Κόου άρεσε πάντα η… βρετανίλα. Αυτή η μυρωδιά του ξύλου και της μπίρας, η ειρωνική αποστασιοποίηση, η αλλόκοτη ισορροπία ανάμεσα στην οπισθοδρόμηση και το μοντέρνο, η εμμονική προσκόλληση στις παραδοσιακές αξίες, στοιχεία που ο Βρετανός συγγραφέας κατέγραφε όχι με τη σοβαροφάνεια των ομότεχνών του, αλλά με τη σπάνια ικανότητα που έχει να μπορεί να αποδομεί τη Βρετανία από τα μέσα - και σε στιγμές εντελώς απρόσμενες.  Την ώρα, δηλαδή, που οι Βρετανοί ακόμη απολάμβαναν τον ευφρόσυνο καπιταλισμό του Μπλερ και χαίρονταν τον γιάπικο προορισμό τους, ο Κόου έγραψε τον «Κλειστό κύκλο» τινάζοντας στον αέρα την αγαλλίαση του trendy.

Το ίδιο έκανε και πέρυσι, την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων: την ώρα που οι Βρετανοί αποθέωναν την ύψιστη αυτή στιγμή της σύγχρονης Ιστο­ρίας τους, φορτώνοντας σε μια βάρκα, καταμεσής του Τάμεση, τη βασίλισσά τους παρέα με τον Τζέιμς Μποντ, εκείνος έγραφε το πιο αποδομητικό βιβλίο της βρετανικής ταυτότητας, το «Expo 58». Στη θέση, μάλιστα, του σέξι κατασκόπου έβαλε έναν φιλήσυχο -τουλάχιστον φαινομενικά- άνθρωπο της διπλανής πόρτας, τον Τόμας Φόλεϊ, να μεταβαίνει στην καρδιά της Ευρώπης με σκοπό να επιβλέψει το βρετανικό περίπτερο που χτίστηκε εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Πέρα από την ενδιαφέρουσα ιστορία, που είναι τόσο ατμοσφαιρική και συναρπαστική όσο επιτρέπει η βρετανική συνθήκη, το «Expo 58» είναι ουσιαστικά γραμμένο για την παράδοξη συνάντηση ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον βρετανικό και τον ευρωπαϊκό, και την πάντα αδιέξοδη σχέση τους. Πιο ώριμος συγγραφικά και πιο συναρπαστικός από ποτέ, ο Τζόναθαν Κόου κεντάει, ανάμεσα στην πλοκή, λεπτομέρειες που στόχο έχουν να καταδείξουν όλη την ψυχοσύνθεση του Βρετανού και να ανιχνεύσουν τα κωμικοτραγικά στοιχεία της βρετανικής ταυτότητας.

Η χαρακτηριστική σκηνή ανάμεσα στους γραβατωμένους υπαλλήλους του υπουργείου Εξωτερικών που συνεδριάζουν για την ιστορία των βρετανικών συμβόλων είναι παραπάνω από απολαυστική - ειδικά όταν το θέμα που αναλύεται είναι η ιστορία της...  βρετανικής τουαλέτας. «Η συμβολή της Βρετανίας στην αποχέτευση των ανθρώπινων απεκκρίσεων ουδέποτε αναγνωρίστηκε επαρκώς. Κι αυτό δεν είναι απλώς δική μου γνώμη αλλά ιστορικό γεγονός», αναφέρει κάποιος από τους παριστάμενους, δίνοντας την ευκαιρία στον Κόου να καρφώσει με ακρίβεια στην καρδιά της απόμακρης εξουσίας το φλεγματικό του χιούμορ. Με αντίστοιχα φλεγματική διάθεση έρχεται και στην Αθήνα, για να συνομιλήσει στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με τη δημοσιογράφο Μαριλένα Αστραπέλλου για την ικανότητα να γράφει με τον πλέον κωμικό τρόπο για το δράμα της Ιστορίας. Γι’ αυτό και η συζήτηση δεν θα παραλείψει να θίξει τις ιδεοληψίες περί εθνικής και ευρωπαϊκής ταυτότητας, την υποκριτική σύσφιγξη σχέσεων μεταξύ των χωρών τότε και τώρα, την Ιστορία που κάνει κύκλους και την ανικανότητά μας να μάθουμε από αυτήν. Πράγματα, δηλαδή, που ο αγαπητός στην Ελλάδα Τζόναθαν Κόου τα ξέρει από πρώτο χέρι.