Ματ Ντέιμον:«Μακάρι να πάρετε πίσω όσα σας ανήκουν»

Ο  Ματ Ντέιμον έχει τη φήμη του «καλού μαθητή», του ηθοποιού που εμβαθύνει στους ρόλους του μελετώντας συστηματικά οτιδήποτε θα μπορούσε να τον βοηθήσει να γίνει πιο πειστικός. Για το «Μνημείων άνδρες», την ταινία που σκηνοθέτησε ο Τζορτζ Κλούνεϊ, ο Ντέιμον χρειάστηκε να μάθει από την αρχή την ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα αντικείμενο το οποίο νόμιζε ότι είχε ήδη εξαντλήσει. Ωστόσο, παρά τις γνώσεις του στην Ιστορία, ο Ματ δεν φανταζόταν ποτέ ότι υπήρξε στ’ αλήθεια μια ομάδα «κομάντο της τέχνης», όπως αυτή που αναπαριστά η ταινία. Παράλληλα, είτε το ήθελε, είτε όχι, ο Ματ Ντέιμον βρέθηκε και αυτός να συμμετέχει στη συζήτηση γύρω από την επιστροφή των Ελγινείων στην Ελλάδα, το ζήτημα που άνοιξε ο σκηνοθέτης αλλά και συμπρωταγωνιστής του για άλλη μία φορά, Τζορτζ Κλούνεϊ.

- Πιστεύεις ότι υπάρχουν σήμερα «Μνημείων άνδρες» που αγωνίζονται για την επιστροφή των έργων τέχνης στις χώρες τους;  Προφανώς ρωτάς διότι έχεις στον νου σου την περίπτωση της Ελλάδας, με τα αγάλματα και τα γλυπτά που αφαιρέθηκαν από την Ακρόπολη και κατέληξαν σε μουσεία της Ευρώ­πης. Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, δεν γνωρίζω εάν υπάρχουν στ’ αλήθεια σήμερα «Μνημείων άνδρες». Νομίζω όμως ότι θα ήταν καταπληκτικό εάν υπήρχαν και μακάρι να μπορούσατε να πάρετε πίσω αυτά που σας ανήκουν.

- Ποιες είναι οι προσωπικές σου αναμνήσεις από την Ελλάδα;
Από ό,τι γνωρίζω, προ καιρού είχες έρθει στη χώρα μας... Ναι, έχω επισκεφτεί τη Μύκονο και πέρασα πάρα πολύ καλά. Εχω έρθει δύο φορές και πραγματικά ευχόμουν να μπορούσα να μείνω περισσότερο. Πριν από χρόνια,  αδελφός μου είχε επιλέξει ως προορισμό την Ελλάδα για το ταξίδι του μέλιτος και από αυτό έχω κρατήσει μια πάρα πολύ όμορφη ανάμνηση. Ισως όταν τα παιδιά μου μεγαλώσουν λίγο περισσότερο να μπορέσουμε να επισκεφτούμε ξανά την Ελλάδα.

- Εχεις δουλέψει με την, επίσης Ελληνίδα, Τίνα Φέι, η οποία αγαπά και αυτή πολύ την Ελλάδα. Πώς ήταν η συνεργασία σας;

Εξαιρετική. Μάλιστα, πρόσφατα o Τζορτζ μού έκανε μια καλή φάρσα πριν από δύο εβδομάδες με αφορμή ένα αστείο που είπε η Τίνα για μένα στις Χρυσές Σφαίρες. Μου έστειλε δύο τεράστια καλάθια με φρούτα, τα οποία φαινόταν ότι τα είχε στείλει η Τίνα και είχαν από ένα γράμμα μέσα. Το πρώτο έγραφε «Συγγνώμη για όσα είπα, νόμιζα ότι έπαιρνες από αστεία» και το άλλο «Την πάτησες! Τζορτζ Κλούνεϊ». Είχε πολλή πλάκα.

- Ποιο είναι το κεντρικό νόημα της ταινίας «Μνημείων άνδρες»;
Διαβάζοντας το βιβλίο δεν μπορούσα να φανταστώ πώς θα γινόταν μια καλή μεταφορά της όλης υπόθεσης στον κινηματογράφο. Παρ’ όλα αυτά, ο Τζορτζ Κλούνεϊ κατάφερε να φτάσει ως τον πυρήνα της ιστορίας, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι η τέχνη -και ο πολιτισμός κατ’ επέκταση- είναι πάντα το πρώτο θύμα του πολέμου, αλλά και ο πρώτος παράγοντας που ενεργοποιεί ξανά τους ανθρώπους και τους δίνει ιδέες για να χτίσουν ξανά το μέλλον τους.

- Πιστεύεις ότι στον σημερινό κόσμο, όπου τα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα είναι τεράστια, η τέχνη διατηρεί τη σημασία της;
 Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα του «Μνημείων άνδρες». Είναι πραγματικά συγκλονιστικό το να σκέφτεσαι ότι οι χαρακτήρες της ταινίας, οι οποίοι είναι μεσήλικες, με μια καλή ζωή, καλά επαγγέλματα κ.λπ., μπαίνουν σε μια διαδικασία να αναρωτηθούν πόσο μεγάλη είναι η σημασία που έχει η τέχνη για τον κόσμο μας. Και απαντούν ότι, τελικά, αξίζει να πεθάνεις για την τέχνη. Κάποιοι από αυτούς κάνουν το βήμα, θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους, χωρίς να έχουν ανάγκη γιατί, όπως είπαμε, είχαν μια καλή ζωή, όμως παίρνουν την απόφαση να τα παρατήσουν όλα και γίνονται στρατιώτες προσπαθώντας απεγνωσμένα να προστατεύσουν τα έργα τέχνης.

- Υπάρχει η αντίληψη ότι στο κοντινό μέλλον η χειραγώγηση της πληροφορίας από την εξουσία θα είναι σχεδόν αδύνατη, λόγω της ανάπτυξης που παρουσιάζει το Διαδίκτυο και ότι θα πρέπει να επινοηθούν νέοι τρόποι ελέγχου της κοινής γνώμης. Τι πιστεύεις για όλα αυτά;
Θα έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς θα είναι ο κόσμος μας σε 25 χρόνια από τώρα. Προσωπικά δεν έχω ιδέα, αν και σε 50 χρόνια είμαι σίγουρος ότι όλα θα είναι εντελώς διαφορετικά. Γενικώς οι καταστάσεις αλλάζουν πολύ γρήγορα και δεν ξέρω πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η αναταραχή. Σίγουρα σημαντικό ρόλο θα παίζει η τεχνολογία και μου φαίνεται λογικό να μην μπορείς να σταματήσεις την πληροφόρηση, ειδικά αν το Διαδίκτυο επεκταθεί ή εξελιχθεί ακόμα περισσότερο.

- Ο χαρακτήρας σου στην ταινία μοιάζει να μη φοβάται τίποτα. Ετσι είσαι και εσύ στην πραγματική σου ζωή; 
Οχι βέβαια, όλοι έχουν τους φόβους τους. Οπως μπορεί να φανταστεί κανείς, όταν αποκτάς παιδιά, σταματάς να φοβάσαι για τον εαυτό σου και πλέον όλες οι φοβίες σου έχουν να κάνουν με τη δική τους ασφάλεια και το δικό τους μέλλον.