H γλυκιά σοφία της σπουδαίας Maya Angelou

Μια μεγάλη συγγραφέας, που αγαπήθηκε παγκοσμίως έφυγε στα 86 της χρόνια. Η Maya Angelou, που παντρεύτηκε Έλληνα ναυτικό ήταν μια από τις σπουδαιότερες και πιο καθαρές φωνές της αμερικανικής λογοτεχνίας.

Είναι τόσα πολλά αυτά που μπορεί να αναφέρει κανείς για την Maya Angelou, τόσα όσα και η βιβλιογραφία της που είναι τεράστια. Ακτιβίστρια των δικαιωμάτων των αφροαμερικανών, βραβευμένη συγγραφέας, ποιήτρια, τραγουδίστρια, στιχουργός, γυναίκα, μητέρα, πρότυπο.



Γεννήθηκε το 1928, στο Μιζούρι, δεύτερο παιδί του Bailey Johnson, θυρωρού, και της Vivian νοσοκόμας. Ο αδερφός της, της έδωσε το παρατσούκλι «Maya» που προερχόταν από το «μου» και το «όνομα της».  Όταν ήταν τριών και ο αδελφός της τεσσάρων, οι γονείς της χώρισαν και ο πατέρας τους, έστειλε τα παιδιά μόνα τους στο Αρκάνσας για να ζήσουν με τη γιαγιά τους. Η γιαγιά είχε παντοπωλείο και παρ' όλο το οικονομικό κραχ, κέρδιζε πολλά χρήματα. Η Maya ήταν ευτυχισμένη μαζί της και την αναφέρει με αγάπη και σεβασμό σε πολλά βιβλία της.

Τέσσερα χρόνια αργότερα όμως, ο πατέρας τους ήρθε πίσω ξαφνικά και τους πήγε στη μητέρα τους στο Σεντ Λούις. Στην ηλικία των οκτώ, ενώ ζει με τη μητέρα της, η Maya θα κακοποιηθεί σεξουαλικά από τον φίλο της μητέρας της, ένα άτομο που ονομαζόταν Freeman. Το μικρό κορίτσι το είπε στον αδελφό της και αυτός στην υπόλοιπη οικογένειά τους. Ο Freeman κρίθηκε ένοχος αλλά φυλακίστηκε για μία μόνο ημέρα.

Τέσσερις ημέρες μετά την απελευθέρωσή του, δολοφονήθηκε, πιθανώς από τους θείους της Maya. Η Maya από τότε θα σταματήσει να μιλάει και θα παραμείνει μουγγή για πέντε χρόνια καθώς θεωρεί πως το γεγονός ότι μίλησε στον αδερφό της, οδήγησε στον θάνατο του άνδρα. Πίστευε έτσι ότι όταν ξαναναφέρει το όνομα κάποιου αυτός θα πεθάνει.

Η περίοδος αυτή, την οδήγησε στη λογοτεχνία και την παρατήρηση των ανθρώπων κάτι που της χρησίμευσε όταν ξεκίνησε το γράψιμο.




Μετά τη δολοφονία, θα επιστρέψει στη γιαγιά της και εκεί μια δασκάλα θα την βοηθήσει να ξαναμιλήσει αλλά και να μάθει όλους τους μεγάλους συγγραφείς Charles Dickens, William Shakespeare, Edgar Allan Poe, Douglas Johnson, και James Weldon Johnson, συγγραφείς που θα επηρεάσουν τη ζωή και την καριέρα της, καθώς και μαύρους καλλιτέχνες όπως ο Francis Harper, η Anne Spencer και η Jessie Fauset. Λίγα χρόνια αργότερα θα σπουδάσει στο George Washington High School χορό και θέατρο.

Λίγες εβδομάδες πριν αποφοιτήσει θα γεννήσει τον γιο της και θα αναγκαστεί μετά το πτυχίο της να εργαστεί ως μαγείρισσα, αλλά και πόρνη για να μεγαλώσει το παιδί της.




Το 1951, θα γνωρίσει τον ναύτη, ηλεκτρολόγο και μουσικό Απόστολο Αγγέλου και παρ' όλη την κατακραυγή και το ρατσισμό για τα ζευγάρια διαφορετικής φυλής, αλλά και τη δυσαρέσκεια της μητέρας της, θα παντρευτούν. Η Maya βελτίωνε τις δεξιότητές της στο χορό και μαζί με τον χορευτή Alvin Gailey έκαναν το ντουέτο «Al and Rita». Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με τον άνδρα της και τον γιο της για να συνεχίσει το χορό. Χώρισαν το 1954 αλλά κράτησε το επίθετό του για πάντα αν και ξαναπαντρεύτηκε. Ταξίδεψε στην Ευρώπη μαζί με ένα θίασο, έμαθε πολλές γλώσσες και ηχογράφησε το πρώτο της άλμπουμ Miss Calypsο.

Το 1959 επέστρεψε στη Νέα Υόρκη και ξεκίνησε το γράψιμο. Το 1960 μετά τη γνωριμία της με τον Martin Luther King ασχολήθηκε με την πολιτική και τον ακτιβισμό. Ήταν υπέρ του Castro και κατά του apartheid από τότε, σκοποί για τους οποίους πάλεψε όλη της την ζωή.

Το 1961 θα γνωρίσει τον ακτιβιστή Vuzumzi Make, τον οποίο θα παντρευτεί (όχι επισήμως) και θα μετακομίσουν μαζί στην Αίγυπτο. Η σχέση δε θα ευδοκιμήσει και θα μετακομίσει με τον γιο της στη Γκάνα όπου και θα γνωρίσει τον ακτιβιστή Malcolm X.

Το 1970, θα γυριστεί σε ταινία, στη Σουηδία το σενάριο της «Τζόρτζια-Τζόρτζια», και θα είναι το πρώτο σενάριο μαύρης συγγραφέως. Θα παντρευτεί τον πρώην σύζυγο της Germaine Greer, Paul de Feu και η καριέρα της θα απογειωθεί.

Η πλούσια σχεδόν κινηματογραφική ζωή της, περιγράφεται στις επτά αυτοβιογραφίες της που έχουν υπάρξει από τα πιο επιτυχημένα της βιβλία. Σύμφωνα με βιογράφους της έγραφε περίπου 12 σελίδες την ημέρα μέχρι και λίγα χρόνια πριν τον θάνατό της.

Δημόσιος υποστηρικτής του Μπάρακ Ομπάμα, λατρεμένη από φεμινίστριες κάθε γενιάς, η Αngelou ήταν μια μοναδική περίπτωση, με μια ζωή σκληρή, που παρ' όλα αυτά δεν μεταφερόταν έτσι στα βιβλία της που διακρίνονταν για την ευαισθησία και τον λυρισμό τους.