Μαρία Σαράποβα: Η άνοδος και η πτώση της τενίστριας-φαινόμενο

Η απλή, στεγνή αλήθεια είναι ότι η Μαρία Σαράποβα, μία από τις πλέον διάσημες ανά τον κόσμο τενίστριες, συνελήφθη θετική στη χρήση Meldonium. Πρόκειται για μια ουσία με τις διεγερτικές ιδιότητες της ντόπας, η οποία χορηγείται σε κομάντο του Ρωσικού Στρατού - αν και στην αρχική του φάση, τη δεκαετία του ’70 και επί ΕΣΣΔ, προοριζόταν για την κτηνοτροφία. Ηταν κάτι σαν «βιάγκρα για αγριόχοιρους».

Το ατόπημα και η πτώση μιας σούπερ σταρ του παγκόσμιου τένις επειδή συνελήφθη ντοπαρισμένη δεν είναι κάτι αφηρημένο. Το Σαράποβα Γκέιτ δεν συνιστά ένα γεγονός με συμβολικό και ηθικό κόστος. Αποτιμάται ακριβώς καθώς μόνο για την περασμένη χρονιά οι απολαβές της Σαράποβα άγγιξαν τα 30 εκατ. δολάρια. Επομένως, είναι πολλά τα λεφτά που χάνει, όπως είναι μεγάλο το θράσος της εάν τελικά αποδειχθεί οριστικά και αμετάκλητα ότι ντοπαριζόταν. Με πρόδηλη συντριβή και τρεμάμενη φωνή παραδέχτηκε το «σφάλμα» της σε συνέντευξη Τύπου την προηγούμενη Δευτέρα. Οπως ισχυρίστηκε, το Meldonium ήταν το φάρμακό της για ορισμένες χρόνιες παθήσεις και δεν γνώριζε ότι από την αρχή του χρόνου είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο με τις απαγορευμένες ουσίες για τους αθλητές. Οι πιο πρόθυμοι ως προς την αποκαθήλωση ειδώλων έπιασαν αμέσως δουλειά: κάποιοι δημοσιογράφοι υπογράμμισαν ότι η θηριώδης Σερένα Γουίλιαμς κατατροπώνει κατά συρροή τη λεπτεπίλεπτη πλην δυναμική Σαράποβα στις μεταξύ τους αναμετρήσεις. Επομένως δεν είναι αντίπαλο δέος η μία για την άλλη - παρά το γεγονός ότι η Ρωσίδα είχε «κλέψει» παλαιότερα τον σύντροφο της Γουίλιαμς, τον Βούλγαρο τενίστα Γκριγκόρ Ντιμιτρόφ. Εύλογα, η βαθιά αντιζηλία, εντός και εκτός court, ανάμεσά τους είναι δικαιολογημένη.  Αλλοι πάλι θυμήθηκαν ότι, ως διασημότητα, η Σαράποβα είναι απόμακρη και ψυχρή, κάτι που επιβεβαιώνεται και από έναν πρώην, υποτιθέμενο περιστασιακό εραστή της, τον τραγουδιστή των Maroon 5 Ανταμ Λιβάιν, ο οποίος είχε περιγράψει τη σεξουαλική επαφή μαζί της σαν να συνουσιαζόταν με «ψόφιο βάτραχο».

Η φυγή των χορηγών

Τις τελευταίες ημέρες η πιο ακριβοπληρωμένη αθλήτρια στον κόσμο, με ατομική περιουσία που υπολογίζεται σε περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια και με μια ολόκληρη αυτοκρατορία χορηγιών και επιχειρήσεων ταυτισμένη με τη μορφή και το όνομά της, ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου. Πολυεθνικοί κολοσσοί όπως η Nike, η TAG Heuer και η Porsche έσπευσαν αμέσως να πάρουν διαζύγιο από τη Μαρία Σαράποβα, σε μια προσπάθεια να προφυλάξουν το κύρος τους διακόπτοντας τη ροή εκατομμυρίων δολαρίων προς τους λογαριασμούς της.  Εως πριν από μερικές ημέρες, δηλαδή πριν αποκαλυφθεί ότι το απαγορευμένο από τη Διεθνή Οργάνωση Αντιντόπινγκ, την αμείλικτη WADA, Meldonium είχε εντοπιστεί στον οργανισμό της, η Σαράποβα ήταν η γυναίκα-χρυσωρυχείο, η εγγύηση ότι η δημοτικότητα κάθε προϊόντος που διαφήμιζε θα εκτοξευόταν. Η ίδια, παρά το γεγονός ότι έχει πάψει προ πολλού να κατέχει την απόλυτη κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης στο τένις, απολάμβανε το ότι, έστω και ως Νο 7 στο άθλημά της, παρέμενε αμετακίνητη από το Νο 1 της λίστας πλούτου του «Forbes».



Η 29χρονη αθλήτρια ετοιμαζόταν πυρετωδώς για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, την πρόλαβε όμως το Σαράποβα Γκέιτ που δεν αποκλείεται να την κρατήσει μακριά από κάθε τενιστική διοργάνωση για διάστημα που μπορεί να φτάσει 

Ετοιμαζόταν, δε, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βραζιλίας όπου, με τα χρώματα της Ρωσίας θα διεκδικούσε άλλο ένα έπαθλο για την ήδη τεράστια τροπαιοθήκη της. Αντί γι’ αυτό, όμως, υπάρχει πολύ σοβαρός κίνδυνος αποκλεισμού της Σαράποβα από κάθε τενιστική διοργάνωση για διάστημα που μπορεί να φτάσει έως και τα τέσσερα χρόνια. Εάν αυτό συμβεί, πιθανότατα η καριέρα της θα τελειώσει στα 29 της χρόνια. Γι’ αυτό και από τη μία στιγμή στην άλλη η Μαρία Σαράποβα μετατράπηκε από σούπερ σταρ σε persona non grata, οι επιτυχίες της τέθηκαν αναδρομικά εν αμφιβόλω και ήδη τη σπιλώνει η χλεύη και η ρετσινιά της «Σαρα-ντόπας».

Το αμαρτωλό Meldonium

Με τα μαλλιά της σχεδόν αχτένιστα, φορώντας μαύρα και με μια έκφραση στο πρόσωπό της που μαρτυρούσε το πόσο δύσκολη ήταν η θέση στην οποία βρίσκεται, η Μαρία Σαράποβα προσπάθησε να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει με το Meldonium. Προλαβαίνοντας τις φήμες και το εικονικό λιντσάρισμα από το φίλαθλο πλήθος, κοιτάζοντας στα μάτια τις κάμερες και μέσω αυτών καθέναν από τους αμέτρητους υποστηρικτές της σε όλο τον κόσμο, η Ρωσίδα τενίστρια εξομολογήθηκε ότι όντως ελάμβανε τη συγκεκριμένη ουσία, αλλά ότι αυτό γινόταν με συνταγή του γιατρού της, στο πλαίσιο μιας θεραπείας για καρδιακά και ενδοκρινολογικά προβλήματα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Σαράποβα πέρασε στην κατά μέτωπον επίθεση αιφνιδιάζοντας όσους ακόνιζαν τα μαχαίρια για να την καρατομήσουν. Αντίθετα απ’ ό,τι είχε κάνει ο Λανς Αρμστρονγκ, ο οποίος έλεγε ψέματα στις συνεντεύξεις του σχετικά με το ντόπινγκ, κάτι που θεωρήθηκε εντελώς ασυγχώρητο, η Μαρία Σαράποβα ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για το ότι αμέλησε να ελέγξει τις εναλλακτικές ονομασίες της επίμαχης ουσίας και από επιπολαιότητα εξακολούθησε να παίρνει Meldonium παρόλο που από την 1/1/2016 είναι απαγορευμένο από τη WADA.

Παρ’ όλα αυτά, όσοι δεν επηρεάστηκαν από τη συγκίνηση της μεταμελημένης και συντετριμμένης Σαράποβα δεν συμμερίστηκαν καθόλου την άποψη που εκείνη θέλησε να προβάλει, ότι το Meldonium είναι «φάρμακο», όπως επέμενε να το αποκαλεί καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου τη Δευτέρα 7 Μαρτίου.



Η Σαράποβα μετατράπηκε εν μια νυκτί από σούπερ σταρ σε persona non grata, οι επιτυχίες της τέθηκαν αναδρομικά εν αμφιβόλω και ήδη τη σπιλώνει η χλεύη και η ρετσινιά της «Σαρα-ντόπας»

Κατ’ αρχάς η Σαράποβα αποσιώπησε το γεγονός ότι είχε δεχτεί τουλάχιστον πέντε -και όχι μία όπως λέει- προειδοποιήσεις για το εν λόγω σκεύασμα. Πέραν αυτού του, με μπόλικη επιείκεια σχετικά αθώου ψέματος, τα πραγματικά ερωτήματα αφορούν στην ουσία: το Meldonium είναι ένα ισχυρό αντιισχαιμικό, το οποίο δημιουργήθηκε στη Λετονία και σήμερα παράγεται μαζικά από τη φαρμακευτική Grindeks. Το εφηύρε ο Ιβαρς Κάλβινς, ένας επιστήμονας του Λετονικού Ινστιτούτου Οργανικής Σύνθεσης, τη δεκαετία του ’70 και αρχικά προοριζόταν για τον κλάδο της κτηνοτροφίας, καθώς είχε διαπιστωθεί ότι ανάμεσα στις λοιπές ευεργετικές του δράσεις (καταπολέμηση καρδιακής ανεπάρκειας και αρρυθμίας, διαβήτη, αρτηριοσκλήρυνσης κ.λπ συγκαταλεγόταν και η έξαψη των αναπαραγωγικών ορμών στους αγριόχοιρους. Συν τω χρόνω, το Meldonium εξελίχθηκε σε φάρμακο κατάλληλο για τον άνθρωπο με παρεμφερείς ιδιότητες όπως και στα ζώα. Το εάν επηρεάζει την όρεξη για σεξ των ατόμων που κάνουν χρήση της ουσίας, όπως συμβαίνει με τα αγριογούρουνα, δεν είναι γνωστό.

Το Meldonium χορηγήθηκε στους επίλεκτους καταδρομείς του Ρωσικού Στρατού που επιχειρούσαν στα υψίπεδα του Αφγανιστάν. Η δράση του αποσκοπούσε στην εξουδετέρωση των παρενεργειών από την αραίωση του οξυγόνου σε μεγάλο υψόμετρο, κάτι που επηρέαζε την απόδοση και την αντοχή των στρατιωτών.



Ως γνήσια σταρ, πρωταγωνιστεί όχι μόνο εντός αγωνιστικού χώρου, αλλά κυρίως έξω από αυτόν 

Ακόμα και αν κάποιος αποδεχτεί τη δικαιολογία της Ρωσίδας τενίστριας ότι το έπαιρνε καθημερινά για τα τελευταία δέκα χρόνια, λόγω του ιστορικού με διαβήτη που έχει η οικογένειά της, αλλά και κάποιων ανωμαλιών που εμφανίζονταν στα ηλεκτροκαρδιογραφήματά της, οι ίδιοι οι εφευρέτες και παρασκευαστές του Meldonium διευκρινίζουν ότι η χορήγησή του περιορίζεται σε διαστήματα μεταξύ τεσσάρων και έξι εβδομάδων και μπορεί να επαναλαμβάνεται μόνο δύο ή τρεις φορές τον χρόνο, κατόπιν εξετάσεων και υπό στενή ιατρική παρακολούθηση. Επομένως η συνεχής, αδιάλλειπτη και μακροχρόνια χρήση του δεν συνιστάται. Μήπως λοιπόν η Σαράποβα είχε αναπτύξει κάποιου είδους εξάρτηση από το συγκεκριμένο σκεύασμα;  Η WADA δεν ενέταξε αδικαιολόγητα τη συγκεκριμένη ουσία στην κατηγορία των αναβολικών, καθώς το τελευταίο διάστημα οι έλεγχοι αντιντόπινγκ εντόπιζαν το Meldonium όλο και πιο συχνά σε αθλητές - όλως τυχαίως, κυρίως Ρώσους. Την ίδια ακριβώς ημέρα με τη δημόσια παραδοχή της Σαράποβα, η Εκατερίνα Μπομπρόβα, Ρωσίδα χρυσή Ολυμπιονίκης στο καλλιτεχνικό πατινάζ, ομολόγησε επίσης ότι είχε κάνει χρήση.



Πολυεθνικοί κολοσσοί όπως η Nike, η TAG Heuer και η Porsche έσπευσαν αμέσως να πάρουν διαζύγιο από τη Σαράποβα

Τις επόμενες ημέρες ο παγκόσμιος πρωταθλητής στο πατινάζ ταχύτητας Πάβελ Κουλίζνικοφ και ο αργυρός Ολυμπιονίκης στην πάλη Νταβίντ Μοτζεμασβίλι βρέθηκαν θετικοί στην ουσία. Πόσο πιθανό είναι, άραγε, όλοι αυτοί να πάσχουν από χρόνια νοσήματα όμοια με αυτά που υποχρέωναν τη Σαράποβα να παίρνει επί δέκα χρόνια Meldonium;

Για τη WADA το όλο ζήτημα είναι ξεκάθαρο: oι αθλητές το παίρνουν σαν ντόπα για να βελτιώσουν την αντοχή τους, να επιταχύνουν την κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό και να μειώσουν τον χρόνο αποκατάστασης. Σε τουρνουά μεγάλων απαιτήσεων, όπως τα Γκραν Σλαμ (π.χ. το Ρολάν Γκαρός και το Γουίμπλεντον) το Meldonium με τη μαγική του επίδραση μπορεί να κάνει τη διαφορά.



Η εντυπωσιακή Ρωσίδα τενίστρια ήταν η γυναίκα-χρυσωρυχείο και η απόλυτη εγγύηση για τις εταιρείες ότι η δημοτικότητα κάθε προϊόντος που διαφήμιζε θα εκτοξευόταν

Από τη Σιβηρία στα πλούτη

Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, η Σαράποβα όχι μόνο ήταν ντοπαρισμένη συνειδητά αλλά και πρωταγωνίστησε σε έναν δραματικό μονόλογο ικετεύοντας να μην τιμωρηθεί αυστηρά για τη δήθεν αβλεψία της.

Στο κίνητρο για όλες αυτές τις εξαιρετικά αμφιλεγόμενες ενέργειες αποτυπώνεται ολόκληρη η ιστορία της Μαρίας, ενός κοριτσιού που γεννήθηκε στη Σιβηρία πριν από 29 χρόνια από γονείς που προσπαθούσαν να μετοικήσουν όσο πιο μακριά γινόταν από τη διακεκαυμένη ζώνη του Τσέρνομπιλ. Από ένα τυχαίο γεγονός, ο πατέρας της Γιούρι Σαράποφ διέκρινε ότι η μοναχοκόρη του ήταν χαρισματική ως προς την αρμονία της κίνησης και του συντονισμού όρασης - κίνησης, κάτι που φάνηκε αμέσως μόλις έπιασε στα χέρια της ρακέτα του τένις, σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών. Ο Γιούρι ήταν γεμάτος απωθημένα, καθώς είχε αποτύχει να γίνει ο ίδιος επαγγελματίας αθλητής και γι’ αυτό άδραξε την ευκαιρία που του πρόσφερε η μοίρα: τo 1994, κατόπιν προτροπής της μεγάλης τενίστριας Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, πήρε την επτάχρονη κόρη του και μετακόμισαν οι δυο τους στις ΗΠΑ.



Πρωτοσέλιδο στα μεγαλύτερα περιοδικά του πλανήτη

Η μικρή Μαρία ήταν τόσο παθιασμένη με το τένις και ο Γιούρι τόσο βέβαιος ότι η κόρη του θα τον έκανε εκατομμυριούχο ώστε κατάφεραν να αντέξουν κάθε είδους αντιξοότητες. Εκείνος έκανε δουλειές του ποδαριού για να πληρώνει τα μαθήματα της Μαρίας, εκείνη αναγκάστηκε να στερηθεί επί δύο χρόνια τη μητέρα της η οποία, λόγω προβλημάτων με την άδεια μετανάστευσης, παρέμενε στη Ρωσία. Χάρη στο ταλέντο, την ευφυΐα και τα σωματικά της προσόντα, η άγνωστη Ρωσίδα ως τα 17 της είχε κατακτήσει το Γουίμπλεντον, κερδίζοντας μάλιστα τη Σερένα Γουίλιαμς.

Ο πακτωλός των χρημάτων, οι χρυσοφόρες χορηγίες, οι επιχειρήσεις που η ίδια ανέπτυξε καθώς και η φιλανθρωπική της δράση συνέθεσαν το φαινόμενο «Σαράποβα», το οποίο ούτε ο πατέρας-αφέντης, ούτε η ίδια η Μαρία είναι διατεθειμένοι να αφήσουν να καταστραφεί.