Κώστας Ψυχογιός: Ο Φοίβος της δεκαετίας του '70

Το όνομα Κώστας Ψυχογιός, μπορεί σήμερα να μην λέει τίποτα σε κάποιους ή να θυμίζει κάτι σε κάποιους παλαιότερους. Ωστόσο, ήταν ο άνθρωπος που έδωσε με τις δημιουργίες του, άλλη διάσταση και άλλη ώθηση στο ελληνικό τραγούδι τη δεκαετία του 1970. Ο Κώστας Ψυχογιός, γεννήθηκε στο Νεοχώρι Κυλλήνης, το 1934. Στα γυμνασιακά του χρόνια, παρακολούθησε μαθήματα βυζαντινής μουσικής. Αργότερα, ήρθε στην Αθήνα και γύρω στο 1962-63 μπήκε στον χώρο της δισκογραφίας. Από τους πρώτους που ερμήνευσαν τραγούδια του, ήταν ο Σπύρος Ζαγοραίος.




Ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Στέλιος Καζαντζίδης (''Γέρασα πριν την Ώρα μου'', "Να σε Γλιτώσω Προσπαθώ" κ.ά.), ο Νίκος Ξανθόπουλος (Μη Μαδάς τις Μαργαρίτες", "Χίλιες Ξενιτιές δεν Κάνουν Μια Πατρίδα" κ.ά.), ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος ("Δυο Πονηροί μου Κάναν Μπλόκο" κ.ά.), ο Πρόδρομος Τσαουσάκης ("Η Παραμυθατζού" κ.ά.), ο Στράτος Διονυσίου ("Πώς να σε Προλάβω βρε Ζωή" κ.ά.) και λιγότερο γνωστοί όμως ερμηνευτές και ερμηνεύτριες, όπως ο Φώτης Στασουλάκης ("Όταν Ήμουν Παιδί" ή "Όλες Είσαστε Ίδιες"), ένα μεγάλο διαχρονικό σουξέ του 1971, η Θάλεια, με μια σειρά από έξοχα τραγούδια, με κορυφαίο το "Πριν Γνωρίσω Εσένα" (1974), ο Χάρης Καραγιάννης ("Η Αναβολή"), που έκανε μεγάλο σουξέ το 1972 με το τραγούδι των Νίκου Καρανικόλα – Βαγγέλη Ζολωτάκη "Όλα σου τα 'Δωσα" ("Είμαι στ' Αλήθεια Δυστυχής που Σ' Αγαπάω") κ.ά. Αλλά και ο αξέχαστος Δημήτρης Μητροπάνος, στα πρώτα του βήματα, ερμήνευσε τραγούδια του Κώστα Ψυχογιού: "Δώσε μου Φωτιά" (1971), "Παίρνω Ρήγα, Παίρνεις Άσο" (1974) κ.ά. Σε όλα αυτά τα τραγούδια που αναφέραμε, οι στίχοι ήταν του Κώστα Ψυχογιού και η μουσική του μεγάλου Βολιώτη συνθέτη και μπουζουξή Γιώργου Μανισαλή (1925-1999).

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΡΙΤΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ - ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΛΑΤΡΕΥΕ Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ!

Η εποχή των μεγάλων σουξέ για το δίδυμο Μανισαλή-Ψυχογιού, ξεκινά γύρω στο 1970. Τότε "δίνουν" στη Ρίτα Σακελλαρίου τα τραγούδια "Κάθε Ηλιοβασίλεμα" και "Παράνομή μου Αγάπη" που κυκλοφόρησαν αρχικά σε δίσκο 45 στροφών και λίγο αργότερα, μαζί με άλλα, σε δίσκο 33 στροφών, με τίτλο "Κάθε Ηλιοβασίλεμα". Ακολουθεί το 1972, το L.P. "Η Ρίτα Σακελαρίου Τραγουδά Γιώργο Μανισαλή", απ' όπου ξεχωρίζουν τα "Αν Κάνω Άτακτη Ζωή" και "Το Παρελθόν μου". Το μεγάλο τραγούδι "Ιστορία μου" περιέχεται στον ομότιτλο δίσκο του 1973.



Είναι γνωστή η αδυναμία που έτρεφε ο μεγάλος Ανδρέας Παπανδρέου στη Ρίτα Σακελλαρίου και τα τραγούδια της. Επίσης, έχουν μείνει στην ιστορία οι… πριβέ εμφανίσεις της, στο σπίτι του αξέχαστου πολιτικού, κυρίως στην ονομαστική του εορτή. Τα τραγούδια των Μανισαλή-Ψυχογιού, "Ιστορία μου" (κυρίως αυτό) και "Παράνομή μου Αγάπη" μαζί με το "Αυτός ο Άνθρωπος Αυτός", των Λυκούργου Μαρκέα-Μάρως Μπιζάνη, ακούστηκαν πολλές φορές λάιβ στο Καστρί και στην Εκάλη! Ίσως αυτή η αναφορά να είναι λίγο άκαιρη, καθώς την Πέμπτη 23 Ιουνίου, συμπληρώνονται 20 χρόνια από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου (23/6/1996), ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ανδρέας ήταν μια πολυδιάστατη προσωπικότητα και όχι ένας απλός πολιτικός.

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΗΣ - ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕ Κ. ΚΑΦΑΣΗ - Γ. ΦΛΩΡΙΝΙΩΤΗ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΤΟΥ ΔΙΣΚΟΣ "ΕΙΜΑΙ Ο ΚΑΠΟΙΟΣ ΤΙΠΟΤΑΣ" – ΤΟ… ΔΙΠΛΟΣΤΑΥΡΟΚΟΥΜΠΩΤΟ ΣΑΚΑΚΙ

Το 1974, ο Κώστας Ψυχογιός γράφει τους στίχους και τη μουσική των τραγουδιών του άλμπουμ της Πόλυς Πάνου "Τελεία και Παύλα". Από αυτό το L.P. ξεχωρίζουν: "Κρίσιμη Ώρα", "Μια Σκάλα Είναι η Ζωή", "Λαθραίοι στην Αγάπη", "Στραπατσαρίσματα" και το "Μη μου Κουράζεις το Παιδί". Βέβαια… το παιδί, δεν είναι κάποιο μικρό παιδί αλλά κάποιος άντρας, που προσπαθεί μια άλλη γυναίκα να… αρπάξει από την αγκαλιά της Πόλυς Πάνου. Το ίδιο τραγούδι, με μικρές αλλαγές στους στίχους, ερμήνευσε το 1976 ο Κώστας Καφάσης. Εκεί… το παιδί είναι μια κοπέλα που διεκδικεί κάποιος άλλος από τον Κώστα Καφάση. Φτάνουμε στο 1975. Είναι η εποχή που έχει πέσει η χούντα, υπάρχει ένας άνεμος ελευθερίας, ενώ έχει, σχεδόν, εκμηδενιστεί η λογοκρισία στα τραγούδια. Ένα από τα αγαπημένα σίριαλ της εποχής είναι "Η Γειτονιά μας" του Κώστα Πρετεντέρη. Σ' αυτό το σίριαλ, πρωταγωνιστεί στον ρόλο του καφετζή Ιωνάθαν, ο οποίος έχει… το ψώνιο του τραγουδιστή, ο Κώστας Καφάσης. Έρχεται λοιπόν ο Κώστας Ψυχογιός και δίνει 12 τραγούδια στον Κ. Καφάση που κυκλοφορούν σε L.P. με τον τίτλο "Γέλα Κυρία μου" και προκαλούν πάταγο. Σχεδόν όλα, γίνονται επιτυχίες και ακούγονται παντού. Βοηθάει βέβαια και η αναγνωρισιμότητα του Καφάση από το σίριαλ.
Εκείνο που κάνει πρωτοποριακά τα τραγούδια είναι οι στίχοι τους. Για πρώτη φορά, ίσως, σε ελληνικά λαϊκά τραγούδια, οι στίχοι είναι τόσο άμεσοι και… προχωρημένοι.




Τι να πρωτοαναφέρουμε; "Τι πειράζει λαϊκά αν τα μιλάμε … τι να πω από καψούρα θα πεθάνω", "Έπαθα την πλάκα της ζωής μου με σένα που 'μπλεξα, ως και τα μαλλιά της κεφαλής μου κι αυτά τα ξόδεψα!", "Εγώ ποτέ μου, μα ποτέ μου, ποτέ δεν έπινα, αψέντι, τζιν που λένε και ουίσκι…", "Περίπτωσή μου αμαρτωλή", "Κάνε υπομονή, θα 'ρθει κι η καλή θα σου τη φέρω, κάτω απ' τη διπλή κι από τη διπλή, είναι τα πεντάρια και το ξέρω" και το κορυφαίο όλων, άκρως… τολμηρό "Η Ώρα της Φωτιάς". Είναι αμφίβολο αν αυτοί οι στίχοι θα περνούσαν από τη λογοκρισία της χούντας και αν θα κυκλοφορούσε αυτός ο δίσκος σε παλαιότερες εποχές.
Τον επόμενο χρόνο (1976), ο Καφάσης κυκλοφορεί το άλμπουμ "Κατάλαβέ με", σε μουσική και στίχους Κώστα Ψυχογιού. Τη μουσική τριών τραγουδιών, "υπογράφει" ο Χρήστος Εμμανουήλ, που συνεργάστηκε και στη συνέχεια με τον Ψυχογιό. Ξεχωρίζουν το ομότιτλο "Κατάλαβέ με" ("Ακόμα ένα μόριο, είμαι και τέρμα, θα πεθάνω(!)"), "Ούτε ένα γεια σου" ("Δεν επιμένω σε δεσμούς τελειωμένους μα όχι να 'μαι και πιο ξένους απ' τους ξένους"), "Ο Δεσμός μας" και το τσιφτετέλι "Ώπαλα ώπα" (Ώπαλα ώπα ώπα λέω ωπαλά, θέλω πολύ απόψε φραμπαλά"), το πρώτο που ερμηνεύει ο Καφάσης.



Ο Ψυχογιός γράφει και τα τραγούδια του L.P. "Σκέφτομαι Εσένα" (1977) του Κ. Καφάση, ωστόσο είναι φανερό ότι η χημεία μεταξύ τους έχει χαλάσει. Έτσι ο χαλκέντερος δημιουργός γράφει το 1978, τα τραγούδια του άλμπουμ του Γιάννη Φλωρινιώτη "Τώρα Θέλω Τώρα", που επίσης προκαλούν αίσθηση και ανεβάζουν τον Φλωρινιώτη πολύ ψηλά. Το 1979, με το άλμπουμ "Γιορτή Αγάπης", που περιλαμβάνει δημιουργίες των Κ. Ψυχογιού-Χ. Εμμανουήλ, ο Γ. Φλωρινιώτης εκτοξεύεται στην κορυφή. Σε συνέντευξή του πριν λίγα χρόνια, χαρακτήρισε τον Κώστα Ψυχογιό "Φοίβο της δεκαετίας του '70". Και δεν είχε άδικο, καθώς έγραψε πολλές, μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες. Βέβαια, ο Φοίβος (Τασσόπουλος) ήδη από τα 25 του ήταν πολύ πετυχημένος, ενώ ο Ψυχογιός έκανε το μεγάλο μπαμ, μεταξύ 35-45. Μην ξεχνάμε όμως, ότι εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε ούτε You Tube, ούτε πληθώρα Μ.Μ.Ε., ούτε Facebook! Τα τραγούδια διαδίδονταν από στόμα σε στόμα και από πειρατικές, συνήθως, κασέτες που έπαιζαν στα κασετόφωνα των αυτοκινήτων. Το 1979, ο Κώστας Ψυχογιός κυκλοφορεί ένα προσωπικό δίσκο. Μουσική, στίχοι και ερμηνεία, όλα δικά του. Τίτλος: "Είμαι ο Κάποιος Τίποτας". Σ' εκείνο τον δίσκο περιλαμβάνεται το θρυλικό ζεϊμπέκικο "Το ριγέ σακάκι το διπλοσταυροκουμπωτό"! Να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτό το τραγούδι ερμήνευσε πρώτος ο Κώστας Ψυχογιός στον οποίο "ανήκουν" φυσικά η μουσική και οι στίχοι του τραγουδιού. Ένα τραγούδι που χορεύεται από ηλικιωμένους, μεσήλικες, νέους, αγέννητους το 1979 και που χορεύουν φυσικά και πολλές γυναίκες. Κάθε λαϊκό κέντρο που… σέβεται τον εαυτό του, το συμπεριλαμβάνει στο πρόγραμμά του, ενώ, πολύ συχνά, αποτελεί "παραγγελιά" θαμώνων.
Στο βίντεο που ακολουθεί, βλέπουμε τον Κώστα Ψυχογιό, σε αφιέρωμα που του έκανε η Ε.Ρ.Τ. το 1995 να το ερμηνεύει λάιβ. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα σχεδόν τα τραγούδια του Ψυχογιού, ήταν… περίπου απαγορευμένα από τηλεόραση και ραδιόφωνο της Ε.Ρ.Τ. στο παρελθόν.



Αλλά η ζωή κρύβει πάντοτε εκπλήξεις. Στο επόμενο βίντεο, ο Κ. Ψυχογιός μιλά στο συνθέτη Θωμά Μπακαλάκο, που παρουσίαζε την εκπομπή "Ελληνικό Τραγούδι" στην οποία ήταν καλεσμένος και αποκαλύπτει ότι αναγκάστηκε "να κάνει" και τον τραγουδιστή για να μπορέσει να κερδίσει κάποια χρήματα. Προσέξτε επίσης, πόσο σεμνός ήταν, καθώς χαρακτηρίζει τον εαυτό του "μικρό λαϊκό συνθέτη και στιχουργό"…



Τραγούδια του, ερμήνευσαν επίσης η Μαίρη Λίντα, η Αννούλα Βασίλειου ("Πω πω Κορμάρες" κ.ά.), ο πρόωρα χαμένος Άκης Φιλίππου κ.ά. Η εμφάνιση νέων δημιουργών στις αρχές της δεκαετίας του '80 είχε σαν αποτέλεσμα ο Κώστας Ψυχογιός να περάσει, κατά κάποιον τρόπο στο περιθώριο. Ωστόσο τα τραγούδια του, δεν έπαψαν να είναι δημοφιλή. Αν και έφυγε από κοντά μας το 2005, άφησε μεγάλη μουσική παρακαταθήκη και σουξέ που ήδη μετρούν 35,40 και 45 χρόνια ύπαρξης. Στον άνθρωπο αυτό, μέχρι σήμερα ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΓΙΝΕΙ ΚΑΝΕΝΑ ολοκληρωμένο αφιέρωμα. Και το protothema.gr αποδεικνύει ότι ξέρει να (εκ)τιμά τις αξίες, έστω και αν αυτές… τα μιλάνε λαϊκά και είναι περιπτώσεις. Αμαρτωλές και μη…