Πώς η ελληνική νησίδα Τσούκα έγινε τουρκική και μετονομάστηκε «Τοπάν»

Μπορεί ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας να αναρωτιέται αν «Έχει σύνορα η θάλασσα και δεν το ξέραμε;» (7/9/2015, στη Δ.Ε.Θ.), ωστόσο όλοι οι υπόλοιποι γνωρίζουν ότι υπάρχουν χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Ειδικότερα, στο Αιγαίο, αν και τα θαλάσσια σύνορα είναι σαφώς καθορισμένα από διεθνείς συνθήκες, είναι γνωστή και πάγια η προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει "γκρίζες ζώνες" και να μεταφέρει προς τα δυτικά τα σύνορα αυτά, χρησιμοποιώντας καινοφανή και έωλα επιχειρήματα.

Υπάρχει όμως και ευθύνη της ελληνικής πλευράς, που με λάθη, αδράνεια και αβελτηρία (με την έννοια της νωθρότητας χρησιμοποιούμε τη λέξη), δίνει δικαιώματα στη γείτονα διαρκώς να προβάλλει νέα αιτήματα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων αυτών είναι η άγνωστη περίπτωση της νησίδας των Δωδεκανήσων Τσούκα που από το 1947 (επίσημη ενσωμάτωση των νησιών στην Ελλάδα) ως το 1969, ήταν ελληνική (ή ελληνοτουρκική), ενώ από το 1969 και έπειτα, "πέρασε" εξ ολοκλήρου στην Τουρκία, χωρίς κανείς (;) να το αντιληφθεί.

Η νησίδα Τσούκα ή Ζούκα (το όνομά της προέρχεται από την ιταλική λέξη zucca = κολοκύθα αλλά και μεγάλο τσουκάλι), βρίσκεται περίπου 4,9 μίλια ΝΑ της Καλολίμνου (προσοχή, άλλο Κάλυμνος, άλλο Καλόλιμνος) και 2,6 μίλια ΒΑ της Ψέριμου. Κοντά της βρίσκονται και τα Ίμια.

Όπως είναι γνωστό, τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν παλαιότερα υπό ιταλική κατοχή. Σε ιταλικό χάρτη του 1932, στον οποίο στηρίζεται η ελληνικότητα των νησιών και των νησίδων των Δωδεκανήσων, η Τσούκα αναφέρεται ως Isola Zucca (Νήσος Τσούκα). Το 1947, με απόφαση της Στρατιωτικής Διοίκησης Δωδεκανήσων, η Τσούκα υπάγεται στη συστάδα νησίδων της Καλολίμνου.

Καλόλιμνος


Σε απόρρητο χάρτη του τουρκικού στρατού (1969), η Τσούκα αναφέρεται (με το τουρκικό όνομα) Topan και καθώς από το μέσο της περνά η οριογραμμή (boundary line), που καθορίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα, εμφανίζεται να ανήκει μισή στη χώρα μας και μισή στην Τουρκία!
Ξαφνικά λοιπόν, το 1969, η ελληνική νησίδα Τσούκα γίνεται ελληνοτουρκική, αποκτά και τουρκικό όνομα, Topan, και, το πλέον τραγικό, μετά το 1969, γίνεται ολόκληρη τουρκικό έδαφος. Το 1969, είναι γνωστό ότι στην εξουσία βρισκόταν η χούντα των συνταγματαρχών, η οποία προφανώς σιώπησε. Από το 1974 και μετά όμως, τι έγινε; Υπήρξαν αντιδράσεις από τη χώρα μας;

Είχαμε την αρπαγή, ουσιαστικά, μιας νησίδας μας και τη μετατόπιση της οριογραμμής δυτικά σε βάρος της χώρας μας.

Το παράδειγμα των Ιμίων

Οι Τούρκοι, είναι γνωστό κι από τα Ίμια, τα οποία ονομάζουν Kardak, ότι χρησιμοποιούν δικά τους ονόματα για τα νησιά και τις νησίδες του Αιγαίου. Εμείς (εκτός από Ίμβρο - Τένεδο), κάνουμε κάτι ανάλογο; Και αν ναι, πώς ονομάζεται στα ελληνικά, π.χ. το νησί Orak, που βρίσκεται ανάμεσα στην Κω και την Αλικαρνασσό και το οποίο, όπως έγραφε το 1884 το "Ημερολόγιο της Οθωμανικής Ναυαρχίας και Αρχιπελάγους", ανήκε σε Έλληνα από την Κάλυμνο;

Επειδή θέλαμε να διασταυρώσουμε μέσα από το διαδίκτυο αν όντως υπάρχει τουρκικό νησί με το όνομα Topan (Τοπάν), κάναμε μια πρόχειρη αναζήτηση. Βρήκαμε λοιπόν, το Topan Adasi island (Turkey)!

Στη φωτογραφία, βλέπετε το νησί στο οποίο πλέον έχει εγκατασταθεί και φάρος (!) από τους Τούρκους… Πρόκειται όντως για τη νησίδα Τσούκα, καθώς ο σχετικός χάρτης, δείχνει ότι βρίσκεται λίγο βορειότερα της Ψέριμου.

Τσούκα


Αφορμή για το άρθρο αυτό, πήραμε από την ανάγνωση του έξοχου βιβλίου του Μιχαήλ Σκανδαλίδη "Ονοματολογική Ναυσιπλοΐα στο Ελληνικό Αιγαίο", έκδοση 2001, Υπουργείο Αιγαίου (υπουργός ήταν τότε ο Νίκος Σηφουνάκης) και Εκδόσεις Καστανιώτη. Στο κεφ. 1.6.2. με τίτλο "Η… "ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ" ΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΡΑΧΟΝΗΣΙΔΑΣ (ή Γιατί χάθηκε μια Ελληνική βραχονησίδα;)", γίνεται εκτενής αναφορά στο συγκεκριμένο θέμα.



Θα αναζητήσουμε περισσότερα στοιχεία για την "μεταμόρφωση" αυτή και θα επανέλθουμε. Ελπίζουμε, οι (περίφημοι…) αρμόδιοι να δώσουν ως τότε κάποιες απαντήσεις, όχι σε μας, αλλά σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό…

Η άλλη Τσούκα των Αρκιών

Και επειδή, όπως ξέρουμε, το protothema.gr έχει πολλούς… ψαγμένους αναγνώστες, που θα αναζητήσουν τη νησίδα Τσούκα στα Δωδεκάνησα, να προσθέσουμε ότι όντως υπάρχει νησίδα Τσούκα ή Ζούκα που ανήκει όμως στο σύμπλεγμα των Αρκών (ή Αρκιών) και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την Τσούκα που αναφέραμε στο άρθρο.