24 Οκτωβρίου 1970: 46 χρόνια από το παγκόσμιο ρεκόρ του Χρήστου Παπανικολάου στο επί κοντώ

Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στην Κατερίνα Στεφανίδη για τα χρυσά μετάλλια στο επί κοντώ, που κατέκτησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο και στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ανοιχτού στίβου στο Άμστερνταμ. Και βέβαια, πολλά "μπράβο" και στη Νικόλ Κυριακοπούλου που κατέκτησε στο Άμστερνταμ την 4η θέση χάνοντας το μετάλλιο από καθαρή ατυχία.
Ο επικοντιστής μας, Κώστας Φιλιππίδης, κατέλαβε τόσο στο Ρίο όσο και στο Άμστερνταμ  την 7η θέση.

Το επί κοντώ στην Ελλάδα, γνωρίζει μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια. Εκτός από τα τρία κορυφαία ονόματα, υπάρχει μια "φουρνιά" νέων παιδιών που υπόσχονται πολλά για το μέλλον. Είναι ο παγκόσμιος ρέκορντμαν του αγωνίσματος στις ηλικίες κάτω των 18 ετών, Εμμανουήλ Καραλής (γεν. 1999), ο Πέτρος Χατζίου (γεν. 1996) και ο μεγαλύτερος σε ηλικία, αλλά ικανός για σημαντικές επιδόσεις Δημήτρης Πατσουκάκης (γεν. 1987).

Και στις γυναίκες όμως, η Στέλλα-Ηρώ Λεδάκη (γεν. 1988) και η μικρότερη αδελφή της Κατερίνας, Γεωργία Στεφανίδη (γεν. 1995), είναι δύο αθλήτριες με δυνατότητες για άλματα σε μεγάλα ύψη.



Αυτό είναι το σήμερα (και το αύριο…) του ελληνικού επί κοντώ, ενός αγωνίσματος που φαίνεται ότι, σε πρώιμη μορφή βέβαια, υπήρχε ήδη στην αρχαία Κρήτη!

Το παρελθόν του, συνοψίζεται όμως, παρά τους αξιόλογους αθλητές που "βγήκαν" κατά καιρούς, σε δύο ονοματεπώνυμα: Γιώργος Ρουμπάνης και Χρήστος Παπανικολάου.

Τα πανευρωπαϊκά ρεκόρ του Γιώργου Ρουμπάνη

Ο Γιώργος Ρουμπάνης γεννήθηκε το 1929. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το άλμα επί κοντώ στη διάρκεια των σπουδών του στις Η.Π.Α. Στους μεσογειακούς αγώνες του 1955 κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο. Ένα χρόνο αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης στην Αυστραλία, κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο με επίδοση 4,50 μέτρα που αποτελούσε τότε πανελλήνιο και πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Στη συνέχεια, κατέρριψε άλλες δύο φορές το πανευρωπαϊκό ρεκόρ με 4,55 μέτρα το 1957 και 4,60 μέτρα το 1958. Το 1961, εγκατέλειψε την ενεργό δράση.

Ο Χρήστος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1941 στα Τρίκαλα και ασχολήθηκε από μικρός με τον αθλητισμό. Σαν αθλητής του Γ.Σ. Τρικάλων, το 1960, πέρασε το ύψος των 4 μέτρων. Την ίδια χρονιά, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και μεταγράφηκε στον Παναθηναϊκό. Το 1964, έφτασε τα 4,60 μέτρα. Την ίδια χρονιά, πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες του Τόκιο, κατακτώντας την 8η θέση, με 4,40 μέτρα. Το 1966, κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στο πρωτάθλημα Ευρώπης της Βουδαπέστης, με άλμα στα 5,05 μέτρα. Το 1968, στους Ολυμπιακούς αγώνες που έγιναν στο Μεξικό, κατέκτησε την 4η θέση, με 5,35 μέτρα. Ωστόσο, στα αρχεία της Στάζι, βρέθηκαν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο δεύτερος ολυμπιονίκης Κλάους Σιπρόφσκι και ο τρίτος Βόλφγκανγκ Νόρντβινγκ, είχαν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών. Έτσι υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αφαιρεθούν τα μετάλλια από τους κατόχους τους κι ο Παπανικολάου να πάρει το αργυρό μετάλλιο.

Ο Βόλφγκανγκ Νόρβινγκ ήταν ο μεγάλος αντίπαλος του Παπανικολάου τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του 1970, πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ με άλμα 5,46 μέτρα. Τη χρονιά εκείνη, ο πρωταθλητής μας βρισκόταν σε εξαιρετική φόρμα, έχοντας υπερβεί πολλές φορές τα 5,40 μέτρα.

Το παγκόσμιο ρεκόρ του Χρήστου Παπανικολάου

Το Σάββατο, 24 Οκτωβρίου 1970, ήταν η μεγάλη μέρα για τον Παπανικολάου και τον ελληνικό αθλητισμό. Ο ΣΕΓΑΣ διοργάνωσε στο παλιό στάδιο (τότε) "Καραϊσκάκη", ένα μίτινγκ, μεταξύ των μεικτών ομάδων Αθήνας-Βελιγραδίου. Περίπου 10.000 φίλαθλοι συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν, ουσιαστικά, την προσπάθεια του Τρικαλινού να πετύχει παγκόσμιο ρεκόρ. Ήδη στα 4,40 μέτρα, είχε ολοκληρώσει τις προσπάθειές του ο δεύτερος του αγωνίσματος, Παντελής Νικολαΐδης (μετέπειτα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ). Ο Χρήστος Παπανικολάου ξεκίνησε από τα 5 μέτρα, που πέρασε με μεγάλη ευκολία, όπως και τα 5,20 μέτρα. Τότε, ζήτησε να μπει ο πήχης στα 5,47 μέτρα. Στο φαληρικό στάδιο, την ώρα του άλματος, επικρατούσε απόλυτη ησυχία. Ήταν 5.49 μ.μ.

Με αποφασιστικότητα και άψογη τεχνική, ο Παπανικολάου περνά το ύψος και μόλις συνειδητοποιεί τι έχει πετύχει ξεσπά σε πανηγυρισμούς, όπως βέβαια και όλοι οι φίλαθλοι! Πολλοί, δεν συγκρατιούνται και μπαίνουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο για να τον αγκαλιάσουν. Ένας αφέτης πυροβολεί από τη χαρά του στον αέρα! Σε λίγο, η ένδειξη του φωτεινού πίνακα αλλάζει: Το 5,47 μετατρέπεται σε 5,49 (δίπλα στο 78, το νούμερο της φανέλας του Παπανικολάου). Τι είχε συμβεί; Οι κριτές μέτρησαν πάλι το ύψος, όπως όφειλαν και βρήκαν ότι ήταν 5,49 μέτρα. 5,49 μ. στις 5.49 μ.μ. Απίστευτη σύμπτωση!

Νέοι, εντονότεροι πανηγυρισμοί για το παγκόσμιο ρεκόρ στο στάδιο! Λογικό είναι, μέσα σ' αυτό το κλίμα, ο Παπανικολάου να μην μπορέσει να υπερβεί τα 5,54 μέτρα, στα οποία τοποθέτησε τον πήχη λίγο αργότερα. Το ρεκόρ αυτό, καταρρίφθηκε από τον Σουηδό Ίσακσον στις 8 Απριλίου 1972 (μετά από 1,5 χρόνο περίπου δηλαδή!), με άλμα 5,51 μέτρα. Στη χώρα μας, καταρρίφθηκε μετά από 22 χρόνια (!) το 1992, από τον Χρήστο Παλλάκη, που ξεπέρασε τα 5,52 μέτρα.



Η επιτυχία του Χρήστου Παπανικολάου παραμένει μοναδική. Είναι ο πρώτος και μόνος, Έλληνας αθλητής, που πέτυχε σε επίσημο αγώνα στίβου παγκόσμιο ρεκόρ. Ο Τρικαλινός αθλητής αναδείχθηκε ακόμα δύο φορές χρυσός μεσογειονίκης (1967 και 1971), οχτώ φορές χρυσός βαλκανιονίκης, 12 φορές πρωταθλητής Ελλάδας στο επί κοντώ και μία στο δέκαθλο, το 1967. Βελτίωσε το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα επί κοντώ συνολικά 15 φορές.

Ο Χρήστος Παπανικολάου είναι απόφοιτος της ΕΑΣΑ (νυν ΤΕΦΑΑ). Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο San Jose State College στις Η.Π.Α. Έχει ασχοληθεί με την τοπική αυτοδιοίκηση και σήμερα, διατηρεί σχολή άλματος επί κοντώ στο ΔΑΚ Παλαιού Φαλήρου που λειτουργεί υπό την αιγίδα του Δήμου.

Και για την ιστορία, η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια που πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ είναι η ανεξάρτητη, πλέον ευρωβουλευτής, Σοφία Σακοράφα, που έριξε το ακόντιο στα 74,20 μέτρα σε μίτινγκ στα Χανιά (26 Σεπτεμβρίου 1982).