25 Μαρτίου 1957 – 25 Μαρτίου 2017 : 60 χρόνια Ευρωπαϊκή Ένωση
25.03.2017
17:25
Ανδρέας Ρηγόπουλος : Ο οραματιστής των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» τον 19ο αιώνα – Οι πρώτες σκέψεις και προσπάθειες μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Οι διεργασίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Οι 6 πρώτες χώρες-μέλη της Ένωσης – Οι διαδοχικές διευρύνσεις και τα σημαντικότερα γεγονότα ως σήμερα
Εκτός από τη χώρα μας, για την οποία η 25η Μαρτίου είναι μια μεγάλη μέρα, διπλή γιορτή για να μην ξεχνιόμαστε (κήρυξη της Επανάστασης του 1821 και Ευαγγελισμός της Θεοτόκου), η σημερινή, ειδικά, είναι επετειακή μέρα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που συμπληρώνει 60 χρόνια από την ίδρυσή της (όχι βέβαια με αυτό το όνομα, αλλά για λόγους οικονομίας, το όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσουμε στα περισσότερα σημεία του κειμένου).
Ας γυρίσουμε τον χρόνο 150 περίπου χρόνια πίσω, τότε που ένας οραματιστής Πατρινός, ο Ανδρέας Ρηγόπουλος, μάλλον άγνωστος σήμερα και μάλλον αντικείμενο χλεύης στην εποχή του, μιλούσε για «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Ακροθιγώς, σ’ αυτόν είχαμε αναφερθεί και στο άρθρο μας «Ιδανικοί (;) Αυτόχειρες» στο protothema.gr στις 16 Νοεμβρίου 2016.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ – Ο ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΟΦΟΡΟΣ ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΟΥΓΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΟΥ
Ο Ανδρέας Ρηγόπουλος γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1821 πάνω σ’ ένα κεφαλονίτικο καράβι στον Πατραϊκό Κόλπο. Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του, πήγε στην Πϊζα όπου σπούδασε νομικά. Μόλις επέστρεψε στην Πάτρα, ασχολήθηκε με τη δικηγορία και αργότερα έγινε πρωτοδίκης Ναυπλίου, θέση από την οποία παραιτήθηκε μερικά χρόνια αργότερα.
Φανατικός αντιβασιλικός, εκλέχθηκε βουλευτής Πατρών στις εκλογές του 1861, του 1881 και του 1885.
Ας γυρίσουμε τον χρόνο 150 περίπου χρόνια πίσω, τότε που ένας οραματιστής Πατρινός, ο Ανδρέας Ρηγόπουλος, μάλλον άγνωστος σήμερα και μάλλον αντικείμενο χλεύης στην εποχή του, μιλούσε για «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Ακροθιγώς, σ’ αυτόν είχαμε αναφερθεί και στο άρθρο μας «Ιδανικοί (;) Αυτόχειρες» στο protothema.gr στις 16 Νοεμβρίου 2016.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ – Ο ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΟΦΟΡΟΣ ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΟΥΓΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΟΥ
Ο Ανδρέας Ρηγόπουλος γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1821 πάνω σ’ ένα κεφαλονίτικο καράβι στον Πατραϊκό Κόλπο. Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του, πήγε στην Πϊζα όπου σπούδασε νομικά. Μόλις επέστρεψε στην Πάτρα, ασχολήθηκε με τη δικηγορία και αργότερα έγινε πρωτοδίκης Ναυπλίου, θέση από την οποία παραιτήθηκε μερικά χρόνια αργότερα.
Φανατικός αντιβασιλικός, εκλέχθηκε βουλευτής Πατρών στις εκλογές του 1861, του 1881 και του 1885.
Πολυταξιδεμένος, φίλος επιφανών Ευρωπαίων της εποχής του, θερμός υποστηρικτής της Μεγάλης Ιδέας, ταξίδεψε στις Η.Π.Α. για να γνωρίσει από κοντά το πολιτικό τους σύστημα. Οραματιζόταν μια μορφή ευρωπαϊκής ομοσπονδίας που θα μπορούσε να ονομαστεί «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Μάλιστα, στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση στη Νέα Υόρκη, εμφανίστηκε με φουστανέλα.
Φίλοι του στην Ευρώπη ήταν, μεταξύ άλλων, ο Ουγκό, ο Γκαριμπάλντι, ο Κινέ, ο Ματσίνι και, ίσως, ο Μαρξ.
Λόγοι υγείας δεν του επέτρεψαν να παρευρεθεί στο «Συνέδριο της Λωζάνης», όπου ο πρόεδρος του συνεδρίου, Βικτόρ Ουγκό, παρουσίασε το πρόγραμα των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Εκεί, διαβάστηκε κείμενο του Ρηγόπουλου, όπου αποκαλεί τους παρευρισκόμενους «Συμπολίτες της Ευρώπης».
Ο Ρηγόπουλος, που είχε και αξιόλογο λογοτεχνικό έργο, τα τελευταία χρόνια της ζωής του έπασχε από κατάθλιψη. Αντιμετωπιζόταν, περίπου, ως γραφικός ή γινόταν αντικείμενο χλευασμού. Αυτοκτόνησε το 1889, πέφτοντας στον Σαρωνικό από πλοίο που εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς – Σύρος.
ΤΑ ΔΕΙΛΑ ΒΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ – Η ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα εκατομμύρια θύματα και τις καταστροφές στην Ευρώπη, οι ιδέες για την ένωση τής «Γηραιάς Ηπείρου» πήραν πιο συγκεκριμένη μορφή.
Το 1923, ο Αυστριακός κόμης Goudenhove Kalergi δημοσίευσε το σχέδιό του για την «Πανευρώπη», που είχε πρωτοπαρουσιάσει το 1922 και με το οποίο πρότεινε τη δημιουργία των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Στις 29/1/1925, ο Edouard Herriot, πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, διατύπωσε στην Εθνοσυνέλευση της χώρας του την πρώτη επίσημη πρόσκληση για τη δημιουργία μιας Ενωμένης Ευρώπης, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1929, ο Γάλλος πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών, τότε, AristideBriand, στη Συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών (ΚΤΕ) υποστήριξε την ανάγκη δημιουργίας ενός ομοσπονδιακού καθεστώτος μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές δεν τελεσφόρησαν.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έδειξε, όμως, ότι ήταν κάτι παραπάνω από επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία μιας Ενωμένης Ευρώπης. Από τους πρώτους που το επισήμαναν ήταν ο Τσόρτσιλ, στην ιστορική του ομιλία στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στις 19 Σεπτεμβρίου 1946.
Το πρώτο βήμα έγινε με την ίδρυση του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τη Συνθήκη του Λονδίνου, που υπογράφτηκε στις 5 Μαΐου 1949. Έδρα του Συμβουλίου ορίστηκε το Στρασβούργο.
Η ΕΚΑΧ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ
Ορόσημο για την πορεία προς την Ενωμένη Ευρώπη αποτέλεσε η δήλωση του Γάλλου Υπουργού Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950. Σ’ αυτή, τόνιζε ότι ουσιαστική συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών θα γινόταν μόνο με την εξάλειψη της αιώνιας αντίθεσης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και με συγκεκριμένες πράξεις που θα δημιουργούσαν μια πραγματική αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Πρότεινε σαν πρώτο βήμα να τεθεί το σύνολο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα Γαλλίας και Γερμανίας υπό ενιαία διοίκηση, σε μια οργάνωση ανοιχτή και στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Mε βάση τις προτάσεις αυτές, στις 20 Ιουνίου 1950 ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις μεταξύ Γαλλίας, Ιταλίας, (της τότε) Δυτικής Γερμανίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Λουξεμβούργου, που κατέληξαν στις 18 Απριλίου 1951, στην υπογραφή, ανάμεσα στις χώρες αυτές, στο Παρίσι, της Συνθήκης «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα» (ΕΚΑΧ). Είναι, ουσιαστικά, η πρώτη επίσημη πράξη ενοποίησηςτης Ευρώπης και άρχισε να ισχύει στις 25 Ιουλίου 1952.Πρόεδρος της Ανώτατης Αρχής της ΕΚΑΧ επιλέχθηκε ο Γάλλος Ζαν Μονέ (Jean Monnet), ένας από τους πρωτοπόρους της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης.
Με στόχο να μπουν οι βάσεις για μια ευρύτερη οικονομική ένωση της Ευρώπης, οι Υπουργοί Εξωτερικών των 6 κρατών-μελών της ΕΚΑΧ συναντήθηκαν στη Μεσίνα της Ιταλίας την 1η Ιουνίου 1955 και αφού συμφώνησαν για τους επιδιωκόμενους σκοπούς, ανέθεσαν σε μια επιτροπή από εκπροσώπους των έξι κρατών, με επικεφαλής τον σπουδαίο Βέλγο πολιτικό Πολ Ανρί Σπάακ, να επεξεργαστεί τα σχέδια για τη δημιουργία της νέας Ένωσης.
Στις 29 Μαΐου 1956, συνήλθαν εκ νέου, στη Βενετία αυτή τη φορά, οι 6 Υπουργοί Εξωτερικών, ενέκριναν κατ’ αρχήν τις προτάσεις της Επιτροπής Σπάακ για τη δημιουργία δύο νέων Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και αποφασίστηκε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη διατύπωση των κειμένων των νέων Συνθηκών. ΟΙ διαπραγματεύσεις, υπό την προεδρία του Πολ Ανρί Σπάακ, είχαν θετική κατάληξη και στις 25 Μαρτίου 1957 υπογράφτηκαν στο Καπιτώλιο της Ρώμης οι συνθήκες «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας» (Ε.Ο.Κ.) και «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας» (ΕΚΑΕ), οι οποίες μαζί με τη συνθήκη «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα» αποτελούν τον Καταστατικό Χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι δύο νέες συνθήκες, αφού επικυρώθηκαν από τα εθνικά κοινοβούλια των 6 χωρών, άρχισαν να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου 1958.
ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΑ 60 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Είναι πρακτικά αδύνατο να αναφερθούμε σε όλα τα γεγονότα που «σημάδεψαν» την 6οχρονη πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα αναφερθούμε, επιγραμματικά ως επί το πλείστον, στα κυριότερα από αυτά.
Τον Ιανουάριο του 1958, η Ε.Ο.Κ και η ΕΚΑΕ (γνωστή και ως ΕΥΡΑΤΟΜ) τίθενται σε λειτουργία.
Τον Ιανουάριο του 1960 υπογράφεται στη Στοκχόλμη η Σύμβαση γαι την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), από την Αυστρία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τον Δεκέμβριο του 1960 υπογράφεται η Συνθήκη του ΟΟΣΑ, ο οποίος αντικαθιστά τον ΟΕΟΣ και περιλαμβάνει στα μέλη του επίσης τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
Τον Ιούλιο του 1961 υπογράφεται η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Ε.Ο.Κ. Η Συμφωνία τίθεται σε ισχύ το Νοέμβριο του 1962. Το καλοκαίρι του 1961 η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Ιούλιο του 1962 η Νορβηγία, ζητούν έναρξη διαπραγματεύσεων για ένταξή τους στην Ε.Ο.Κ. Τον Ιανουάριο του 1963, ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκολ ανακοινώνει ότι η Γαλλία ασκεί βέτο κατά της ένταξης του Ηνωμένου Βασιλέιου στην ΕΟΚ. Τον ίδιο μήνα υπογράφεται η Γαλλογερμανική Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας. Τον Απρίλιο του 1965 υπογράφεται η λεγόμεη Συνθήκη Συγχώνευσης, που τίθεται σε ισχύ τον Ιούλιο του 1967.
Τον Μάιο του 1967, η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο υποβάλλουν εκ νέου αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Το ίδιο κάνει τον Ιούλιο του 1967 η Νορβηγία. Η Γαλλία, όμως, του Ντε Γκολ μπλοκάρει εκ νέου την υποψηφιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι λόγοι ήταν οι εξής :
O ντε Γκολ πίστευε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποτελούσε αντίπαλο και ότι θα επιχειρούσε να ανακόψει την επιθυμία του η Γαλλία να βρεθεί στο επίκεντρο της Ευρώπης. Πίστευε ακόμα ότι θα διατάρασσε την αναπτυσσόμενη γαλλογερμανική συμμαχία, που το 1963 επισφραγίστηκε με τη Συνθήκη Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Τέλος, θεωρούσε ότι η στενή σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με τις Η.Π.Α. θα άνοιγε τον δρόμο για τη διείσδυση και την κυριαρχία των Αμερικανών στην Ευρώπη.
Μετά την ανάληψη της προεδρίας της Γαλλίας, όμως, από τον Ζορζ Πομπιντού (Georges Pompidou) το 1969, το Παρίσι υιοθέτησε διαφορετική στάση, δηλώνοντας ότι δεν αντιτίθεται κατ’ αρχήν στην υποψηφιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Έτσι, τον Ιούνιο του 1970 η ΕΟΚ ξεκινά ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Δανία, την Ιρλανδία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε δημοψήφισμα, όμως, τον Σεπτέμβριο του 1972, οι Νορβηγοί απορρίπτουν κατά πλειοψηφία την ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ο.Κ. Έτσι, τον Ιανουάριο του 1973 η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο εντάσσονται στην Κοινότητα.
Στη σύνοδο κορυφής του Παρισιού τον Δεκέμβριο του 1974, συμφωνούνται η αρχή της άμεσης εκλογής των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η θεσμοθέτηση των Συνόδων Κορυφης με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Τον Μάρτιο του 1975, γίνεται στο Δουβλίνο η πρώτη σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Τον Ιούνιο του 1975, η χώρα μας υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Τον Ιούλιο του 1976, ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη.
Τον Μάρτιο του 1977 και τον Ιούλιο του 1977, η Πορτογαλία και η Ισπανία υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Τον Ιούνιο του 1979, γίνονται οι πρώτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των Ευρωβουλευτών.
Τον Ιανουάριο του 1981, η Ελλάδα εντάσσεται στην ΕΟΚ. Τον Ιανουάριο του 1983, συμφωνείται η Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Τον Ιούνιο του 1983, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Στουτγάρδης, εγκρίνεται η "Πανηγυρική Διακήρυξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση". Το 1984, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει το Σχέδιο Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Φεβρουάριος). Τον Ιούνιο του 1984, γίνονται οι δεύτερες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των Ευρωβουλευτών.
Τον Ιούνιο του 1985, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Μιλάνο συστήνεται Διακυβερνητική Διάσκεψη για την εξέταση διαφόρων θεμάτων, ανάμεσά τους και η μεταρρύθμιση των Συνθηκών.
Τον Δεκέμβριο του 1985, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Λουξεμβούργο συμφωνούνται οι αρχές της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (ΕΕΠ), η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει αναθεωρήσεις της Συνθήκης της Ρώμης και επιβεβαιώνει τον στόχο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ως το 1992.
Τον Ιανουάριο του 1986, η Ισπανία και η Πορτογαλία εντάσσονται στην ΕΟΚ, ενώ τον Ιούνιο του 1987, η Τουρκία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Κοινότητα. Στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ανόβερο, τον Ιούνιο του 1988, ανατίθεται σε επιτροπή, στην οποία προεδρεύει ο Ζακ Ντελόρ, να εξετάσει με ποιον τρόπο η ΕΟΚ θα μπορέσει να προχωρήσει στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ).
Η Επιτροπή Ντελόρ, τον Απρίλιο του 1989, παρουσιάζει την «Έκθεση Ντελόρ», όπου περιγράφεται ένα σχέδιο τριών σταδίων για την επίτευξη της ΟΝΕ.
Τον Ιούλιο του 1989, η Αυστρία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ, ενώ η αρμόδια επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο Υπουργών να απορρίψει την αίτηση της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΟΚ (Δεκέμβριος 1989).
Τον Ιούλιο του 1990, η Κύπρος και η Μάλτα υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην Κοινότητα. Τον Οκτώβριο του 1990, μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, η επικράτεια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας ενσωματώνεται στην ΕΟΚ. Τον Ιούλιο του 1991, η Σουηδία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ.
Τον Φεβρουάριο του 1992, υπογράφεται επίσημα η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας από τους Υπουργούς Εξωτερικών και Οικονομικών των χωρών μελών της ΕΟΚ. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, η Φιλανδία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ίδιο κάνει η Ελβετία τον Μάιο του 1992 και η Νορβηγία, εκ νέου, το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου.
Μετά από δημοψήφισμα τον Δεκέμβριο του 1992, το 50,3% των Ελβετών αποφασίζει να μην εγκρίνει τη συμφωνία του ΕΟΧ. Αυτό έχει σαν συνέπεια την αναστολή της αίτησης ένταξης της Ελβετίας στην Ε.Ε.
Το Νοέμβριο του 1993, τίθεται σε ισχύ η ΣΕΕ.
Τον Απρίλιο του 1994, η Ουγγαρία και η Πολωνία υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιούνιο του 1994, γίνονται οι τέταρτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών.
Το Νοέμβριο του 1994,οι Νορβηγοί πολίτες,λένε "όχι" για δεύτερη φορά στην ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιανουάριο του 1995, η Αυστρία, η Σουηδία και η Φιλανδία γίνονται μέλη της Ε.Ε.
Τον Μάρτιο του 1995, επτά κράτη μέλη της Ε.Ε. (Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούγο, Ολλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία) θέτουν σε εφαρμογή τη Συμφωνία του Σένγκεν (Schengen Accord).
Τον Ιούνιο του 1997, εγκρίνεται η Συνθήκη του Άμστερνταμ στην ομώνυμη ολλανδική πόλη. Η Συνθήκη δεν περιλαμβάνει τις θεσμικές αλλαγές που είναι απαραίτητες για τη διεύρυνση, αλλά προβλέπει την ενίσχυση των οργάνων και των πολιτικών της Ε.Ε. Η Συνθήκη υπογράφεται επίσημα από τους Υπουργούς Εξωτερικών των χωρών μελών της Ε.Ε. τον Οκτώβριο του 1997.
Τον Ιούνιο του 1999, γίνονται οι πέμπτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών. Τον Δεκέμβριο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (της Γαλλίας) εγκρίνει τη Συνθήκη της Νίκαιας που περιλαμβάνει κυρίως θεσμικές μεταρρυθμίσεις ενόψει της διεύρυνσης της Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2001, η Ελλάδα γίνεται μέλος της Ευρωζώνης και τον Φεβρουάριο του 2001 η Συνθήκη της Νίκαιας υπογράφεται επίσημα από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2002, τίθενται σε κυκλοφορία τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ και καταργούνται σταδιακά τα εθνικά νομίσματα στις 12 χώρες της Ευρωζώνης (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, Φιλανδία, Αυστρία, Ελλάδα).
Τον Ιούλιο του 2002, λήγει η Συνθήκη ίδρυσης της ΕΚΑΧ, 50 χρόνια μετά την ίδρυσή της, όπως είχε αποφασιστεί το 1952.
Τον Φεβρουάριο του 2003, ξεκινά η ισχύς της Συνθήκης της Νίκαιας, ενώ τον ίδιο μήνα, η Κροατία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.
Τον Μάρτιο του 2004, η FYROM υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε. Τον Μάιο του 2004, δέκα χώρες γίνονται μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτές είναι:
Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία.
Τον Ιούνιο του 2004, γίνονται οι έκτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών.
Τον Οκτώβριο του 2005, ξεκινούν ενταξιακές διαπραγματεύσεις από την Ε.Ε. με την Τουρκία και την Κροατία.
Τον Ιανουάριο του 2007, η Ρουμανία και η Βουλγαρία γίνονται πλήρη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον ίδιο μήνα η Σλοβενία εντάσσεται στη Ζώνη του ευρώ. Τον Σεπτέμβριο του 2007, Σύνοδος Κορυφής στη Λισαβόνα για τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη, οριστικοποιεί το κείμενο της λεγόμενης «Συνθήκης της Λισαβόνας», η οποία υπογράφεται τον Δεκέμβριο του 2009 (τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2009).
Τον Ιανουάριο του 2008, η Κύπρος και η Μάλτα γίνονται μέλη της Ευρωζώνης. Τον Δεκέμβριο του 2008, το Μαυροβούνιο υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2009, η Σλοβενία εισέρχεται στη Ζώνη του Ευρώ, ενώ τον Απρίλιο του ίδιου έτους, η Αλβανία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε. Το ίδιο κάνει και η Σερβία τον Δεκέμβριο του 2009.
Ενδιάμεσα (Ιούνιος 2009) έγιναν οι έβδομες άμεσες Ευρωεκλογές. Τον Μάιο του 2010, η Ελλάδα εντάσσεται σε πρόγραμμα διάσωσης της Ε.Ε. και του ΔΝΤ με σκοπό να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κρίσης δανεισμού.
Σε πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας της μπαίνει τον Νοέμβριο του 2010 η Ιρλανδία.
Τον Ιανουάριο του 2011, η Εσθονία γίνεται το 17ο μέλος της Ευρωζώνης.
Σε πακέτο διάσωσης της οικονομίας της Πορτογαλίας περνούν η Ε.Ε., το ΔΝΤ, ο EFSM και το EFSF, τον Απρίλιο του 2011. Τον Ιούλιο του 2011, χορηγείται στην Ελλάδα νέα βοήθεια και γίνονται κάποιες βελτιώσεις στο προηγούμενο πρόγραμμα.
Τον Φεβρουάριο του 2012, υπογράφεται από τα κράτη-μέλη η νέα Συνθήκη που θεσπίζει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).
Τον Μάρτιο του 2013, η Κύπρος υπογράφει Μνημόνιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση για διάσωση της οικονομίας της.
Τον Ιούλιο του 2013, η Κροατία γίνεται πλήρες μέλος της Ε.Ε. Τον Ιανουάριο του 2014, η Λετονία γίνεται το 18ο μέλος της Ευρωζώνης. Τον Μάιο του 2014 γίνονται οι τελευταίες, μέχρι σήμερα, ευρωεκλογές. Τον Ιανουάριο του 2015, η Λιθουανία γίνεται μέλος της Ευρωζώνης.
Το πιο πρόσφατο, σημαντικό γεγονός, είναι το περιβόητο Brexit (Μπρέξιτ), που αποφάσισαν οι Βρετανοί στο δημοψήφισμα της 23/6/2016 (υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. ψήφισε το 51,89%, υπέρ της παραμονής σ’ αυτήν, το 48,11%).
Τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσουν επίσημα οι διαδικασίες του Brexit από την κυβέρνηση της Τερέζα Μέι.
Αυτή είναι μια συνοπτική χρονολογική κυρίως ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δώσαμε μεγαλύτερη βαρύτητα στα γεγονότα πριν το 2010, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι λίγο πολύ γνωστά όσα γίνονται και σχετίζονται με την Ε.Ε.
Αν το Brexit σηματοδοτεί την αρχή του ξηλώματος του πουλόβερ, τι εξελίξεις θα πυροδοτήσει, ποιο είναι το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν γνωρίζουμε. Παραπέμπουμε όμως στον τίτλο ενός αγαπημένου μας τραγουδιού: “Only Time Will Tell” (Asia 1982).
Το μόνο σίγουρο είναι αυτό. Ότι μόνο ο χρόνος θα δείξει…
ΠΗΓΕΣ: ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ “ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ”, έκδ. 2007
Neil Nugent, «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ», Επιμέλεια-Επίμετρο Μαρία Μ. Μενδρινού, έκδ. Σαββάλας 2012.
Φίλοι του στην Ευρώπη ήταν, μεταξύ άλλων, ο Ουγκό, ο Γκαριμπάλντι, ο Κινέ, ο Ματσίνι και, ίσως, ο Μαρξ.
Λόγοι υγείας δεν του επέτρεψαν να παρευρεθεί στο «Συνέδριο της Λωζάνης», όπου ο πρόεδρος του συνεδρίου, Βικτόρ Ουγκό, παρουσίασε το πρόγραμα των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Εκεί, διαβάστηκε κείμενο του Ρηγόπουλου, όπου αποκαλεί τους παρευρισκόμενους «Συμπολίτες της Ευρώπης».
Ο Ρηγόπουλος, που είχε και αξιόλογο λογοτεχνικό έργο, τα τελευταία χρόνια της ζωής του έπασχε από κατάθλιψη. Αντιμετωπιζόταν, περίπου, ως γραφικός ή γινόταν αντικείμενο χλευασμού. Αυτοκτόνησε το 1889, πέφτοντας στον Σαρωνικό από πλοίο που εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς – Σύρος.
ΤΑ ΔΕΙΛΑ ΒΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ – Η ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα εκατομμύρια θύματα και τις καταστροφές στην Ευρώπη, οι ιδέες για την ένωση τής «Γηραιάς Ηπείρου» πήραν πιο συγκεκριμένη μορφή.
Το 1923, ο Αυστριακός κόμης Goudenhove Kalergi δημοσίευσε το σχέδιό του για την «Πανευρώπη», που είχε πρωτοπαρουσιάσει το 1922 και με το οποίο πρότεινε τη δημιουργία των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Στις 29/1/1925, ο Edouard Herriot, πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, διατύπωσε στην Εθνοσυνέλευση της χώρας του την πρώτη επίσημη πρόσκληση για τη δημιουργία μιας Ενωμένης Ευρώπης, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1929, ο Γάλλος πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών, τότε, AristideBriand, στη Συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών (ΚΤΕ) υποστήριξε την ανάγκη δημιουργίας ενός ομοσπονδιακού καθεστώτος μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές δεν τελεσφόρησαν.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έδειξε, όμως, ότι ήταν κάτι παραπάνω από επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία μιας Ενωμένης Ευρώπης. Από τους πρώτους που το επισήμαναν ήταν ο Τσόρτσιλ, στην ιστορική του ομιλία στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στις 19 Σεπτεμβρίου 1946.
Το πρώτο βήμα έγινε με την ίδρυση του Συμβουλίου της Ευρώπης, με τη Συνθήκη του Λονδίνου, που υπογράφτηκε στις 5 Μαΐου 1949. Έδρα του Συμβουλίου ορίστηκε το Στρασβούργο.
Η ΕΚΑΧ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΩΣ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ
Ορόσημο για την πορεία προς την Ενωμένη Ευρώπη αποτέλεσε η δήλωση του Γάλλου Υπουργού Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950. Σ’ αυτή, τόνιζε ότι ουσιαστική συνένωση των ευρωπαϊκών εθνών θα γινόταν μόνο με την εξάλειψη της αιώνιας αντίθεσης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και με συγκεκριμένες πράξεις που θα δημιουργούσαν μια πραγματική αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών. Πρότεινε σαν πρώτο βήμα να τεθεί το σύνολο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα Γαλλίας και Γερμανίας υπό ενιαία διοίκηση, σε μια οργάνωση ανοιχτή και στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Mε βάση τις προτάσεις αυτές, στις 20 Ιουνίου 1950 ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις μεταξύ Γαλλίας, Ιταλίας, (της τότε) Δυτικής Γερμανίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Λουξεμβούργου, που κατέληξαν στις 18 Απριλίου 1951, στην υπογραφή, ανάμεσα στις χώρες αυτές, στο Παρίσι, της Συνθήκης «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα» (ΕΚΑΧ). Είναι, ουσιαστικά, η πρώτη επίσημη πράξη ενοποίησηςτης Ευρώπης και άρχισε να ισχύει στις 25 Ιουλίου 1952.Πρόεδρος της Ανώτατης Αρχής της ΕΚΑΧ επιλέχθηκε ο Γάλλος Ζαν Μονέ (Jean Monnet), ένας από τους πρωτοπόρους της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης.
Με στόχο να μπουν οι βάσεις για μια ευρύτερη οικονομική ένωση της Ευρώπης, οι Υπουργοί Εξωτερικών των 6 κρατών-μελών της ΕΚΑΧ συναντήθηκαν στη Μεσίνα της Ιταλίας την 1η Ιουνίου 1955 και αφού συμφώνησαν για τους επιδιωκόμενους σκοπούς, ανέθεσαν σε μια επιτροπή από εκπροσώπους των έξι κρατών, με επικεφαλής τον σπουδαίο Βέλγο πολιτικό Πολ Ανρί Σπάακ, να επεξεργαστεί τα σχέδια για τη δημιουργία της νέας Ένωσης.
Στις 29 Μαΐου 1956, συνήλθαν εκ νέου, στη Βενετία αυτή τη φορά, οι 6 Υπουργοί Εξωτερικών, ενέκριναν κατ’ αρχήν τις προτάσεις της Επιτροπής Σπάακ για τη δημιουργία δύο νέων Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και αποφασίστηκε να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη διατύπωση των κειμένων των νέων Συνθηκών. ΟΙ διαπραγματεύσεις, υπό την προεδρία του Πολ Ανρί Σπάακ, είχαν θετική κατάληξη και στις 25 Μαρτίου 1957 υπογράφτηκαν στο Καπιτώλιο της Ρώμης οι συνθήκες «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας» (Ε.Ο.Κ.) και «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας» (ΕΚΑΕ), οι οποίες μαζί με τη συνθήκη «Περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα» αποτελούν τον Καταστατικό Χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι δύο νέες συνθήκες, αφού επικυρώθηκαν από τα εθνικά κοινοβούλια των 6 χωρών, άρχισαν να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου 1958.
ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΑ 60 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Είναι πρακτικά αδύνατο να αναφερθούμε σε όλα τα γεγονότα που «σημάδεψαν» την 6οχρονη πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα αναφερθούμε, επιγραμματικά ως επί το πλείστον, στα κυριότερα από αυτά.
Τον Ιανουάριο του 1958, η Ε.Ο.Κ και η ΕΚΑΕ (γνωστή και ως ΕΥΡΑΤΟΜ) τίθενται σε λειτουργία.
Τον Ιανουάριο του 1960 υπογράφεται στη Στοκχόλμη η Σύμβαση γαι την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), από την Αυστρία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τον Δεκέμβριο του 1960 υπογράφεται η Συνθήκη του ΟΟΣΑ, ο οποίος αντικαθιστά τον ΟΕΟΣ και περιλαμβάνει στα μέλη του επίσης τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
Τον Ιούλιο του 1961 υπογράφεται η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Ε.Ο.Κ. Η Συμφωνία τίθεται σε ισχύ το Νοέμβριο του 1962. Το καλοκαίρι του 1961 η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Ιούλιο του 1962 η Νορβηγία, ζητούν έναρξη διαπραγματεύσεων για ένταξή τους στην Ε.Ο.Κ. Τον Ιανουάριο του 1963, ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκολ ανακοινώνει ότι η Γαλλία ασκεί βέτο κατά της ένταξης του Ηνωμένου Βασιλέιου στην ΕΟΚ. Τον ίδιο μήνα υπογράφεται η Γαλλογερμανική Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας. Τον Απρίλιο του 1965 υπογράφεται η λεγόμεη Συνθήκη Συγχώνευσης, που τίθεται σε ισχύ τον Ιούλιο του 1967.
Τον Μάιο του 1967, η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο υποβάλλουν εκ νέου αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Το ίδιο κάνει τον Ιούλιο του 1967 η Νορβηγία. Η Γαλλία, όμως, του Ντε Γκολ μπλοκάρει εκ νέου την υποψηφιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι λόγοι ήταν οι εξής :
O ντε Γκολ πίστευε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποτελούσε αντίπαλο και ότι θα επιχειρούσε να ανακόψει την επιθυμία του η Γαλλία να βρεθεί στο επίκεντρο της Ευρώπης. Πίστευε ακόμα ότι θα διατάρασσε την αναπτυσσόμενη γαλλογερμανική συμμαχία, που το 1963 επισφραγίστηκε με τη Συνθήκη Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Τέλος, θεωρούσε ότι η στενή σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με τις Η.Π.Α. θα άνοιγε τον δρόμο για τη διείσδυση και την κυριαρχία των Αμερικανών στην Ευρώπη.
Μετά την ανάληψη της προεδρίας της Γαλλίας, όμως, από τον Ζορζ Πομπιντού (Georges Pompidou) το 1969, το Παρίσι υιοθέτησε διαφορετική στάση, δηλώνοντας ότι δεν αντιτίθεται κατ’ αρχήν στην υποψηφιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Έτσι, τον Ιούνιο του 1970 η ΕΟΚ ξεκινά ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Δανία, την Ιρλανδία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε δημοψήφισμα, όμως, τον Σεπτέμβριο του 1972, οι Νορβηγοί απορρίπτουν κατά πλειοψηφία την ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ο.Κ. Έτσι, τον Ιανουάριο του 1973 η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο εντάσσονται στην Κοινότητα.
Στη σύνοδο κορυφής του Παρισιού τον Δεκέμβριο του 1974, συμφωνούνται η αρχή της άμεσης εκλογής των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η θεσμοθέτηση των Συνόδων Κορυφης με τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Τον Μάρτιο του 1975, γίνεται στο Δουβλίνο η πρώτη σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Τον Ιούνιο του 1975, η χώρα μας υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Τον Ιούλιο του 1976, ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη.
Τον Μάρτιο του 1977 και τον Ιούλιο του 1977, η Πορτογαλία και η Ισπανία υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ. Τον Ιούνιο του 1979, γίνονται οι πρώτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των Ευρωβουλευτών.
Τον Ιανουάριο του 1981, η Ελλάδα εντάσσεται στην ΕΟΚ. Τον Ιανουάριο του 1983, συμφωνείται η Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Τον Ιούνιο του 1983, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Στουτγάρδης, εγκρίνεται η "Πανηγυρική Διακήρυξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση". Το 1984, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει το Σχέδιο Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Φεβρουάριος). Τον Ιούνιο του 1984, γίνονται οι δεύτερες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη των Ευρωβουλευτών.
Τον Ιούνιο του 1985, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Μιλάνο συστήνεται Διακυβερνητική Διάσκεψη για την εξέταση διαφόρων θεμάτων, ανάμεσά τους και η μεταρρύθμιση των Συνθηκών.
Τον Δεκέμβριο του 1985, στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Λουξεμβούργο συμφωνούνται οι αρχές της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (ΕΕΠ), η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει αναθεωρήσεις της Συνθήκης της Ρώμης και επιβεβαιώνει τον στόχο της ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς ως το 1992.
Τον Ιανουάριο του 1986, η Ισπανία και η Πορτογαλία εντάσσονται στην ΕΟΚ, ενώ τον Ιούνιο του 1987, η Τουρκία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Κοινότητα. Στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ανόβερο, τον Ιούνιο του 1988, ανατίθεται σε επιτροπή, στην οποία προεδρεύει ο Ζακ Ντελόρ, να εξετάσει με ποιον τρόπο η ΕΟΚ θα μπορέσει να προχωρήσει στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ).
Η Επιτροπή Ντελόρ, τον Απρίλιο του 1989, παρουσιάζει την «Έκθεση Ντελόρ», όπου περιγράφεται ένα σχέδιο τριών σταδίων για την επίτευξη της ΟΝΕ.
Τον Ιούλιο του 1989, η Αυστρία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ, ενώ η αρμόδια επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο Υπουργών να απορρίψει την αίτηση της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΟΚ (Δεκέμβριος 1989).
Τον Ιούλιο του 1990, η Κύπρος και η Μάλτα υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην Κοινότητα. Τον Οκτώβριο του 1990, μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, η επικράτεια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας ενσωματώνεται στην ΕΟΚ. Τον Ιούλιο του 1991, η Σουηδία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ.
Τον Φεβρουάριο του 1992, υπογράφεται επίσημα η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας από τους Υπουργούς Εξωτερικών και Οικονομικών των χωρών μελών της ΕΟΚ. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, η Φιλανδία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ίδιο κάνει η Ελβετία τον Μάιο του 1992 και η Νορβηγία, εκ νέου, το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου.
Μετά από δημοψήφισμα τον Δεκέμβριο του 1992, το 50,3% των Ελβετών αποφασίζει να μην εγκρίνει τη συμφωνία του ΕΟΧ. Αυτό έχει σαν συνέπεια την αναστολή της αίτησης ένταξης της Ελβετίας στην Ε.Ε.
Το Νοέμβριο του 1993, τίθεται σε ισχύ η ΣΕΕ.
Τον Απρίλιο του 1994, η Ουγγαρία και η Πολωνία υποβάλλουν αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιούνιο του 1994, γίνονται οι τέταρτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών.
Το Νοέμβριο του 1994,οι Νορβηγοί πολίτες,λένε "όχι" για δεύτερη φορά στην ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιανουάριο του 1995, η Αυστρία, η Σουηδία και η Φιλανδία γίνονται μέλη της Ε.Ε.
Τον Μάρτιο του 1995, επτά κράτη μέλη της Ε.Ε. (Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούγο, Ολλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία) θέτουν σε εφαρμογή τη Συμφωνία του Σένγκεν (Schengen Accord).
Τον Ιούνιο του 1997, εγκρίνεται η Συνθήκη του Άμστερνταμ στην ομώνυμη ολλανδική πόλη. Η Συνθήκη δεν περιλαμβάνει τις θεσμικές αλλαγές που είναι απαραίτητες για τη διεύρυνση, αλλά προβλέπει την ενίσχυση των οργάνων και των πολιτικών της Ε.Ε. Η Συνθήκη υπογράφεται επίσημα από τους Υπουργούς Εξωτερικών των χωρών μελών της Ε.Ε. τον Οκτώβριο του 1997.
Τον Ιούνιο του 1999, γίνονται οι πέμπτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών. Τον Δεκέμβριο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (της Γαλλίας) εγκρίνει τη Συνθήκη της Νίκαιας που περιλαμβάνει κυρίως θεσμικές μεταρρυθμίσεις ενόψει της διεύρυνσης της Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2001, η Ελλάδα γίνεται μέλος της Ευρωζώνης και τον Φεβρουάριο του 2001 η Συνθήκη της Νίκαιας υπογράφεται επίσημα από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2002, τίθενται σε κυκλοφορία τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ και καταργούνται σταδιακά τα εθνικά νομίσματα στις 12 χώρες της Ευρωζώνης (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, Φιλανδία, Αυστρία, Ελλάδα).
Τον Ιούλιο του 2002, λήγει η Συνθήκη ίδρυσης της ΕΚΑΧ, 50 χρόνια μετά την ίδρυσή της, όπως είχε αποφασιστεί το 1952.
Τον Φεβρουάριο του 2003, ξεκινά η ισχύς της Συνθήκης της Νίκαιας, ενώ τον ίδιο μήνα, η Κροατία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.
Τον Μάρτιο του 2004, η FYROM υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε. Τον Μάιο του 2004, δέκα χώρες γίνονται μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτές είναι:
Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία.
Τον Ιούνιο του 2004, γίνονται οι έκτες άμεσες εκλογές για την ανάδειξη Ευρωβουλευτών.
Τον Οκτώβριο του 2005, ξεκινούν ενταξιακές διαπραγματεύσεις από την Ε.Ε. με την Τουρκία και την Κροατία.
Τον Ιανουάριο του 2007, η Ρουμανία και η Βουλγαρία γίνονται πλήρη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον ίδιο μήνα η Σλοβενία εντάσσεται στη Ζώνη του ευρώ. Τον Σεπτέμβριο του 2007, Σύνοδος Κορυφής στη Λισαβόνα για τη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη, οριστικοποιεί το κείμενο της λεγόμενης «Συνθήκης της Λισαβόνας», η οποία υπογράφεται τον Δεκέμβριο του 2009 (τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2009).
Τον Ιανουάριο του 2008, η Κύπρος και η Μάλτα γίνονται μέλη της Ευρωζώνης. Τον Δεκέμβριο του 2008, το Μαυροβούνιο υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε.
Τον Ιανουάριο του 2009, η Σλοβενία εισέρχεται στη Ζώνη του Ευρώ, ενώ τον Απρίλιο του ίδιου έτους, η Αλβανία υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ε.Ε. Το ίδιο κάνει και η Σερβία τον Δεκέμβριο του 2009.
Ενδιάμεσα (Ιούνιος 2009) έγιναν οι έβδομες άμεσες Ευρωεκλογές. Τον Μάιο του 2010, η Ελλάδα εντάσσεται σε πρόγραμμα διάσωσης της Ε.Ε. και του ΔΝΤ με σκοπό να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της κρίσης δανεισμού.
Σε πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας της μπαίνει τον Νοέμβριο του 2010 η Ιρλανδία.
Τον Ιανουάριο του 2011, η Εσθονία γίνεται το 17ο μέλος της Ευρωζώνης.
Σε πακέτο διάσωσης της οικονομίας της Πορτογαλίας περνούν η Ε.Ε., το ΔΝΤ, ο EFSM και το EFSF, τον Απρίλιο του 2011. Τον Ιούλιο του 2011, χορηγείται στην Ελλάδα νέα βοήθεια και γίνονται κάποιες βελτιώσεις στο προηγούμενο πρόγραμμα.
Τον Φεβρουάριο του 2012, υπογράφεται από τα κράτη-μέλη η νέα Συνθήκη που θεσπίζει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).
Τον Μάρτιο του 2013, η Κύπρος υπογράφει Μνημόνιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση για διάσωση της οικονομίας της.
Τον Ιούλιο του 2013, η Κροατία γίνεται πλήρες μέλος της Ε.Ε. Τον Ιανουάριο του 2014, η Λετονία γίνεται το 18ο μέλος της Ευρωζώνης. Τον Μάιο του 2014 γίνονται οι τελευταίες, μέχρι σήμερα, ευρωεκλογές. Τον Ιανουάριο του 2015, η Λιθουανία γίνεται μέλος της Ευρωζώνης.
Το πιο πρόσφατο, σημαντικό γεγονός, είναι το περιβόητο Brexit (Μπρέξιτ), που αποφάσισαν οι Βρετανοί στο δημοψήφισμα της 23/6/2016 (υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. ψήφισε το 51,89%, υπέρ της παραμονής σ’ αυτήν, το 48,11%).
Τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσουν επίσημα οι διαδικασίες του Brexit από την κυβέρνηση της Τερέζα Μέι.
Αυτή είναι μια συνοπτική χρονολογική κυρίως ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δώσαμε μεγαλύτερη βαρύτητα στα γεγονότα πριν το 2010, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι λίγο πολύ γνωστά όσα γίνονται και σχετίζονται με την Ε.Ε.
Αν το Brexit σηματοδοτεί την αρχή του ξηλώματος του πουλόβερ, τι εξελίξεις θα πυροδοτήσει, ποιο είναι το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν γνωρίζουμε. Παραπέμπουμε όμως στον τίτλο ενός αγαπημένου μας τραγουδιού: “Only Time Will Tell” (Asia 1982).
Το μόνο σίγουρο είναι αυτό. Ότι μόνο ο χρόνος θα δείξει…
ΠΗΓΕΣ: ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ “ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ”, έκδ. 2007
Neil Nugent, «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ», Επιμέλεια-Επίμετρο Μαρία Μ. Μενδρινού, έκδ. Σαββάλας 2012.
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr