Νίκος Καζαντζάκης: Δεν πήρε ποτέ Νόμπελ αν και προτάθηκε γι' αυτό εννέα φορές!

Αυτές τις ημέρες, γίνεται η ανακοίνωση των ονομάτων όσων τιμώνται με τα βραβεία Νόμπελ για το 2017 και αύριο, πρόκειται να ανακοινωθεί ο νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας. Όπως είναι γνωστό, δύο Έλληνες και μάλιστα λογοτέχνες τιμήθηκαν με Βραβείο Νόμπελ: ο Γεώργιος Σεφέρης, το 1963 και ο Οδυσσέας Ελύτης το 1979. Από το 1901 που απονεμήθηκαν τα πρώτα Νόμπελ, αρκετοί Έλληνες λογοτέχνες προτάθηκαν γι’ αυτά. Πρώτος ήταν ο Δημήτριος Βερναρδάκης (1833-1907), το 1905. Πρόκειται για τον συγγραφέα της «Μαρίας Δοξαπατρή».

Ο Νίκος Καζαντζάκης και το Νόμπελ

Ο μεγάλος Κρητικός λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης (1883-1957), από το 1947 ως τον θάνατό του, προτάθηκε εννέα (9!) φορές για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας! Πώς και γιατί δεν το πήρε, θα το δούμε αναλυτικά σε άρθρο μας τις επόμενες ημέρες. Σήμερα, θα δούμε ποιοι τον πρότειναν για Νόμπελ, καθεμία από τις 9 αυτές φορές. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται ανάλογη αναφορά στο διαδίκτυο. Μόνο στο έξοχο βιβλίο του Κώστα Αρκουδέα «Το Χαμένο Νόμπελ», εκδόσεις Καστανιώτη 2015, υπάρχουν (και μάλιστα όχι τόσο αναλυτικά), τα ονόματα αυτά. Ωστόσο, τα δικά μας στοιχεία, προέρχονται από διαφορετική πηγή.

Το 1947, πρότεινε τους Καζαντζάκη και Σικελιανό για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο βυζαντινολόγος, πανεπιστημιακός και ακαδημαϊκός Νίκος Βέης (1883-1958). Εκείνη τη χρονιά το βραβείο πήρε ο Γάλλος μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και θεατρικός συγγραφέας, Αντρέ Ζιντ.



Το 1950, ο Σουηδός συγγραφέας και ακαδημαϊκός Hjalmar R. Gulberg (1898-1961), πρότεινε επίσης τους Καζαντζάκη και Σικελιανό για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο κατέληξε στα χέρια του Βρετανού, φιλοσόφου Μπέρτραντ Ράσελ.



Το 1951, ο Σουηδός συγγραφέας Sigfrid Siwertz (1882-1970), πρότεινε και αυτός με τη σειρά του, τους Καζαντζάκη και Σικελιανό για Νόμπελ. Εννοείται ότι οι δύο μεγάλοι λογοτέχνες μας, θα μοιράζονταν από κοινού το βραβείο αν τους απονεμόταν, όμως η επιτροπή το έδωσε στον Σουηδό μυθιστοριογράφο, Περ Λάγκερκβιστ.



Το 1952, η Ένωση Νορβηγών Λογοτεχνών ήταν εκείνη που πρότεινε τον Ν. Καζαντζάκη για Νόμπελ, με τον Γάλλο, Φρανσουά Μοριάκ να βραβεύεται εν τέλει με το Νόμπελ.

Ακολούθησε το 1953, ο Νορβηγός δημοσιογράφος και συγγραφέας Hans Heiberg (1904-1978), πρόεδρος τότε της «Ένωσης Νορβηγών Λογοτεχνών». Εκείνη τη χρονιά το Νόμπελ έφτασε στα χέρια του Βρετανού πρωθυπουργού, Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ.



Το 1954 πρότεινε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Νίκο Καζαντζάκη, ο Σουηδός συγγραφέας και ακαδημαϊκός Henry Olsson (1896-1985). Με το Νόμπελ, εκείνης της χρονιάς, τελικά τιμήθηκε ο Αμερικανός, Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Το 1955 η «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών» και ο Νορβηγός Lorentz Eckhoff (1884-1974), πρότειναν για το Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Καζαντζάκη, με το βραβείο να καταλήγει στον Ισλανδό, Χάλντορ Λάξνες (πραγματικό όνομα Γκούντγιονσον).

Το 1956, ο Ν. Καζαντζάκης, προτάθηκε από την «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών», τον Johannes Andreasson Dale, Νορβηγό συγγραφέα και τον, ένθερμο φιλέλληνα, Ελβετό εθνομουσικολόγο Samuel Baud – Bovy (1906-1986) για το βραβείο Νόμπελ, το οποίο πήρε ο Ισπανός ποιητής, Χουάν Ραμόν Χιμένεθ.



Τέλος, το 1957 η «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών» και ο Samuel Baud – Bovy, πρότειναν εκ νέου τον Καζαντζάκη για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που ο μεγάλος Κρητικός συγγραφέας και διανοούμενος προτάθηκε για Νόμπελ, καθώς στις 26 Οκτωβρίου 1957, απεβίωσε στο Φράιμπουργκ της, τότε, Δυτικής Γερμανίας. Η τελευταία «ήττα» στον αγώνα για το Νόμπελ ήρθε από τον Αλμπέρ Καμί. 

Περισσότερα, όπως αναφέραμε, για τον Νίκο Καζαντζάκη και το «Χαμένο Νόμπελ», τις επόμενες ημέρες.

Υ.Γ. Ευχαριστώ θερμά τον «άγνωστο» Χ, για τα πολύτιμα στοιχεία που πρόσφερε σε μένα και, κατ’ επέκταση, σε όλους τους αναγνώστες του protothema.gr.