Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Ένα υπέροχο μυαλό
Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Ένα υπέροχο μυαλό
Ο Ελληνας σταρ των Μαθηματικών και της Τεχνητής Νοημοσύνης - Ποιoς είναι ο πολυβραβευμένος επιστήμονας-φαινόμενο, ο χαμογελαστός Κρητικός που έφυγε για τις ΗΠΑ με πτυχίο Πολυτεχνείου και επιστρέφει ως καθηγητής του ΜΙΤ
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Δύσκολο να πιστέψεις ότι το ψηλό νεαρό αγόρι με το πλούσιο μαλλί είναι ένας από τους εξυπνότερους ανθρώπους του κόσμου, ειδικός σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης και Θεωρίας Παιγνίων - και αυτό γιατί είναι εξαιρετικά απλός και προσηνής. Μιλάει ελεύθερα σε όλους - ούτε ίχνος βεντετισμού που θα περίμενες εύλογα να έχει κάποιος τον οποίο αναζητούν κορυφαίοι θεσμοί σε όλο τον κόσμο για μια ακόμα διάλεξη και του οποίου τα βραβεία φτάνουν πια για να γεμίσουν έναν ολόκληρο τοίχο.
Γνήσιο Κρητικόπουλο, με το ελεύθερο σθένος να διαπερνά κάθε σπιθαμή του χαρακτήρα του, ο διεθνώς αναγνωρισμένος επιστήμονας Κωνσταντίνος Δασκαλάκης βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στη χώρα μας ως προσκεκλημένος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την Αμερική όπου διδάσκει, για να εξηγήσει με τρόπο απλό στον κόσμο πώς έχουν σήμερα τα πράγματα στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι ουρές τεράστιες, και όχι τυχαία, αφού ο Δασκαλάκης θεωρείται ένας από τους επιφανέστερους επιστήμονες στον κόσμο, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να βρεθούν εκτός αιθούσης. Πέρυσι είχε συμβεί το ίδιο όταν επισκέφθηκε το Ιδρυμα Ωνάση και το ίδιο πριν από κάποια χρόνια στον θεσμό του TEDxAthens, όπου συστήθηκε και επίσημα στο ελληνικό κοινό. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι άλλη μία περίπτωση κορυφαίου Ελληνα ο οποίος έφυγε από τη χώρα μας για να αναζητήσει αλλού την τύχη του, μια αντιπροσωπευτική στατιστική μονάδα στην τεράστια αλυσίδα του λεγόμενου brain drain.
Και να φανταστεί κανείς ότι δεν του αρέσουν καν οι στατιστικές - τουλάχιστον όταν είναι ανακριβείς. Γιατί όπως έχει επανειλημμένως τονίσει, όλοι χρησιμοποιούν στατιστικά στοιχεία, αλλά για λάθος λόγους και με καθόλου επιστημονικό τρόπο: από τις εκλογές μέχρι τους δείκτες της απασχόλησης ή της ανεργίας. Απέναντι σε όλες αυτές τις αυθαίρετες γενικεύσεις, ωστόσο, ο ίδιος παραμένει στωικός, κλασικό στοιχείο του χαρακτήρα του, και δεν φαίνεται να χάνει τον έλεγχο ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Μία από αυτές ήταν όταν σε κάποια από τις διαλέξεις του έτυχε να παραβρεθεί ο 83χρονος τότε Τζον Φορμπς Νας, του οποίου τη θεωρία ανέτρεπε καθώς αποδείκνυε ότι η Θεωρία της Ισορροπίας που προβλέπει το τι συμβαίνει σε μια στρατηγική αλληλεπίδραση δεν ισχύει γιατί τα συστήματα είναι παραπάνω από πολύπλοκα.
Με τον Τζον Νας, τον πλέον διάσημο μαθηματικό που είδε τη ζωή του να γίνεται ταινία με τίτλο «Ενας υπέροχος άνθρωπος» (πρωταγωνιστής ο Ράσελ Κρόου), αλλά και τη θεωρία του να τρίζει από τα επιχειρήματα του νεαρού Ελληνα επιστήμονα
Και ο ίδιος ο Νας δεν του έφερε αντίρρηση, θεωρώντας πως όντως υπάρχει ένα πρόβλημα που θα πρέπει να υπερπηδηθεί. Το αστείο βέβαια είναι ότι τη βραδιά που ο νεαρός καθηγητής του ΜΙΤ έγραφε την εισήγησή του στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου στο Σικάγο, έχοντας παραγγείλει πρόχειρο φαγητό και αφήνοντας την τηλεόραση ανοιχτή να παίζει, η ταινία που προέβαλλε ένα γνωστό κανάλι ήταν το «Ενας υπέροχος άνθρωπος», δηλαδή αυτή που έκανε γνωστό το όνομα του Νας στο ευρύ κοινό με πρωταγωνιστή τον Ράσελ Κρόου. Μια σύμπτωση την οποία είναι αδύνατον να εξηγήσει ο επιστήμονας και καθηγητής του ΜΙΤ: «Πώς είναι δυνατόν να παίζει μια ταινία με πρωταγωνιστή το αντικείμενο της έρευνάς σου τη στιγμή ακριβώς που καλείσαι να μιλήσεις γι’ αυτό;», είναι το εύλογο ερώτημα που θέτει, αλλά οι συμπτώσεις, στις οποίες προφανώς δεν πιστεύει ο ίδιος, φαίνεται να διαδραμάτισαν τεράστιο ρόλο στη ζωή του.
Γνήσιο Κρητικόπουλο, με το ελεύθερο σθένος να διαπερνά κάθε σπιθαμή του χαρακτήρα του, ο διεθνώς αναγνωρισμένος επιστήμονας Κωνσταντίνος Δασκαλάκης βρέθηκε την περασμένη βδομάδα στη χώρα μας ως προσκεκλημένος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την Αμερική όπου διδάσκει, για να εξηγήσει με τρόπο απλό στον κόσμο πώς έχουν σήμερα τα πράγματα στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι ουρές τεράστιες, και όχι τυχαία, αφού ο Δασκαλάκης θεωρείται ένας από τους επιφανέστερους επιστήμονες στον κόσμο, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να βρεθούν εκτός αιθούσης. Πέρυσι είχε συμβεί το ίδιο όταν επισκέφθηκε το Ιδρυμα Ωνάση και το ίδιο πριν από κάποια χρόνια στον θεσμό του TEDxAthens, όπου συστήθηκε και επίσημα στο ελληνικό κοινό. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης είναι άλλη μία περίπτωση κορυφαίου Ελληνα ο οποίος έφυγε από τη χώρα μας για να αναζητήσει αλλού την τύχη του, μια αντιπροσωπευτική στατιστική μονάδα στην τεράστια αλυσίδα του λεγόμενου brain drain.
Και να φανταστεί κανείς ότι δεν του αρέσουν καν οι στατιστικές - τουλάχιστον όταν είναι ανακριβείς. Γιατί όπως έχει επανειλημμένως τονίσει, όλοι χρησιμοποιούν στατιστικά στοιχεία, αλλά για λάθος λόγους και με καθόλου επιστημονικό τρόπο: από τις εκλογές μέχρι τους δείκτες της απασχόλησης ή της ανεργίας. Απέναντι σε όλες αυτές τις αυθαίρετες γενικεύσεις, ωστόσο, ο ίδιος παραμένει στωικός, κλασικό στοιχείο του χαρακτήρα του, και δεν φαίνεται να χάνει τον έλεγχο ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Μία από αυτές ήταν όταν σε κάποια από τις διαλέξεις του έτυχε να παραβρεθεί ο 83χρονος τότε Τζον Φορμπς Νας, του οποίου τη θεωρία ανέτρεπε καθώς αποδείκνυε ότι η Θεωρία της Ισορροπίας που προβλέπει το τι συμβαίνει σε μια στρατηγική αλληλεπίδραση δεν ισχύει γιατί τα συστήματα είναι παραπάνω από πολύπλοκα.
Με τον Τζον Νας, τον πλέον διάσημο μαθηματικό που είδε τη ζωή του να γίνεται ταινία με τίτλο «Ενας υπέροχος άνθρωπος» (πρωταγωνιστής ο Ράσελ Κρόου), αλλά και τη θεωρία του να τρίζει από τα επιχειρήματα του νεαρού Ελληνα επιστήμονα
Και ο ίδιος ο Νας δεν του έφερε αντίρρηση, θεωρώντας πως όντως υπάρχει ένα πρόβλημα που θα πρέπει να υπερπηδηθεί. Το αστείο βέβαια είναι ότι τη βραδιά που ο νεαρός καθηγητής του ΜΙΤ έγραφε την εισήγησή του στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου στο Σικάγο, έχοντας παραγγείλει πρόχειρο φαγητό και αφήνοντας την τηλεόραση ανοιχτή να παίζει, η ταινία που προέβαλλε ένα γνωστό κανάλι ήταν το «Ενας υπέροχος άνθρωπος», δηλαδή αυτή που έκανε γνωστό το όνομα του Νας στο ευρύ κοινό με πρωταγωνιστή τον Ράσελ Κρόου. Μια σύμπτωση την οποία είναι αδύνατον να εξηγήσει ο επιστήμονας και καθηγητής του ΜΙΤ: «Πώς είναι δυνατόν να παίζει μια ταινία με πρωταγωνιστή το αντικείμενο της έρευνάς σου τη στιγμή ακριβώς που καλείσαι να μιλήσεις γι’ αυτό;», είναι το εύλογο ερώτημα που θέτει, αλλά οι συμπτώσεις, στις οποίες προφανώς δεν πιστεύει ο ίδιος, φαίνεται να διαδραμάτισαν τεράστιο ρόλο στη ζωή του.
Από σύμπτωση βρέθηκε ένα καλοκαίρι, όντας τεταρτοετής φοιτητής ακόμα, στην πατρίδα του, την Κρήτη, για να παραβρεθεί σε ένα ειδικό επιστημονικό συνέδριο που χρηματοδοτούσε το Ιδρυμα Ωνάση, το οποίο άλλαξε κυριολεκτικά τη ζωή του. Εκτός του ότι έμαθε με ποιες ακριβώς πλευρές της επιστήμης και της τεχνολογίας καταγίνονται οι κορυφαίοι ερευνητές στο εξωτερικό, εκεί έμελλε να γνωρίσει τον μέντορα, προσωπικό του φίλο και καθηγητή Χρίστο Παπαδημητρίου. Είναι αυτός που θα διακρίνει το σπάνιο ταλέντο του ευφυούς Δασκαλάκη και θα του ανοίξει τον δρόμο για τα μεγάλα πανεπιστημιακά σαλόνια της Αμερικής.
Στις διαλέξεις του -όλες δωρεάν- δεν πέφτει καρφίτσα, όπως έγινε προχθές στη Θεσσαλονίκη καθώς με χιούμορ και απλά Μαθηματικά καταφέρνει να γητέψει το κοινό του
Τα συγγράμματα, το μπάσκετ και ο Καβάφης
Αφού τελείωσε το Πολυτεχνείο στην Αθήνα -το Τμήμα Ηλεκτρολόγων του ΕΜΠ-, ο Δασκαλάκης θα βρεθεί στο Μπέρκλεϊ και θα ταιριάξει απόλυτα με το κλίμα του πανεπιστημίου. Μπορεί ως γνήσιος Κρητικός που αγαπάει τον ήλιο και τη θάλασσα να νοσταλγεί τον ωραίο καιρό της Ελλάδας, αλλά δεν θα τον πειράξει που δεν θα μπορεί να πηγαίνει στα αγαπημένα του στέκια στο Κέντρο ή στο Ψυχικό όπου μεγάλωσε. Την Ιεράπετρα, απ’ όπου κατάγεται, τη λατρεύει, το ίδιο και τις παραλίες ή το φαγητό της Κρήτης -την οποία επισκέπτεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι-, ωστόσο ποτέ δεν υπήρξε το παιδί που έκανε τρέλες. Ούτε καν σαν έφηβος. Εχει μάθει άλλωστε από μικρός να διασκεδάζει λύνοντας γρίφους και ακούγοντας επί ώρες μουσική στο δωμάτιό του - από Ντέιβιντ Μπόουι, τον οποίο αγαπάει υπερβολικά, έως τζαζ και Τζον Κολτρέιν, αλλά και κάποια δυνατά ροκ κομμάτια όταν το προστάζουν οι στιγμές και οι συνθήκες. Οσο και να ψάξεις, δεν θα βρεις τίποτα εξεζητημένο σε αυτό το απλό και τόσο ανοιχτό αγόρι, αν και οι ιδιαιτερότητες είναι κάτι που ξέρει να κρύβει ο ίδιος καλά λέγοντας πως είναι «λειτουργικά απροσάρμοστος».
Μακριά από την εικόνα του nerd με τα σπυράκια και τα τεράστια κοκάλινα γυαλιά, ο Κωνσταντίνος ήταν πάντα ο ωραίος του σχολείου: «Ηταν η χαρά της παρέας, ο ωραίος, ο άριστος μαθητής», θα πει με αγάπη γι’ αυτόν ο παιδικός φίλος και συμμαθητής του Νικόλαος Βιανέλλης στο ειδικό αφιέρωμα που θα κάνει ο σκηνοθέτης Μενέλαος Καραμαγγιώλης για τη σειρά της ΕΡΤ «Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους». Θα είναι στην ίδια εκπομπή που θα μιλήσει και ένας καθηγητής του, ο οποίος θα τονίσει με θαυμασμό τα επιτεύγματα του μαθητή, που σημειωτέον ήταν καλός σε όλα τα μαθήματα: «Θυμάμαι τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ο Κωνσταντίνος διαχειριζόταν τις γνώσεις που μόλις είχε διδαχθεί. Οταν μάλιστα ανέκυπτε ένα πιο σύνθετο θέμα, μου έδινε την εντύπωση ότι σχημάτιζε στο μυαλό του ένα υλικό γνώσεων και πρακτικών και προσπαθούσε με διαφορετικούς τρόπους να συνθέσει την ολότητα», είπε στην κάμερα της ίδιας εκπομπής.
Είχε άλλωστε πάντα τον δικό του τρόπο να ερμηνεύει τα πράγματα και να λαμβάνει υπόψη κάθε σπιθαμή της γνώσης. Ο καλύτερος του σχολείου είχε πάντα μεγάλη αγάπη για την ποίηση, και συγκεκριμένα τον Κωνσταντίνο Καβάφη, τον οποίο αναφέρει και επικαλείται σε κάθε περίπτωση. Λατρεύει τη σοφία των λόγων του, τη λεπτή ειρωνεία, στην οποία καταφεύγει και ο ίδιος αφού δεν χάνει ποτέ το χιούμορ του. Η μεγάλη αγάπη του για τη λογοτεχνία προφανώς έχει να κάνει με τη φιλόλογο μητέρα του, μια δυναμική και επιβλητική φιγούρα και πηγή έμπνευσης στη ζωή του. Από τον πατέρα του ήταν ευνόητο ότι θα κληρονομούσε την εμμονή για τα Μαθηματικά -είναι και ο ίδιος μαθηματικός-, για τα δύσκολα προβλήματα και τους άλυτους γρίφους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον ελεύθερο χρόνο του ο μικρός Κωνσταντίνος δεν έψαχνε για απαγορευμένα αναγνώσματα στη βιβλιοθήκη του πατέρα του, αλλά δανειζόταν πανεπιστημιακά συγγράμματα τα οποία διάβαζε με τη μανία που οι συνομήλικοί του απολάμβαναν τα ανάλαφρα κόμικς και περιοδικά.
Αιώνιος εραστής των Μαθηματικών, του Πλάτωνα, της τζαζ, του Μότσαρτ, αλλά και του μπαγλαμά, δεν χάνει ευκαιρία να απολαμβάνει την ισορροπία της φύσης και να ανακατεύει
στην παλέτα του μυαλού του ψηφία και αριθμούς ακόμα κι όταν ονειρεύεται
Και αυτά όμως τα αγαπάει, απόδειξη ότι ο καλός του φίλος και καθηγητής του, Χρίστος Παπαδημητρίου, έχει συγγράψει μαζί με τον Απόστολο Δοξιάδη ένα διάσημο κόμικ ή, μάλλον καλύτερα ένα graphic novel, για τον κόσμο των Μαθηματικών, το περίφημο «Logicomix». Κατά τα άλλα, στο σχολείο έμοιαζε με τα υπόλοιπα παιδιά: έπαιζε με μανία μπάσκετ, δεν κάπνιζε, αλλά δεν φοβόταν το αλκοόλ και αγαπούσε τις εκδρομές στη φύση. Με άλλα λόγια, ήταν ένα καλό παιδί στην άβυσσο ενός άγριου κόσμου γεμάτου νούμερα και πολύπλοκα φαινόμενα που δύσκολα μπορεί να εξηγήσει η δυναμική ενός απλού εγκεφάλου. Κι όμως, αυτό το παιδί με το ωραίο στυλ και το κουλ ύφος μπορεί. Θα τον έλεγες και ποπ σταρ των Μαθηματικών, χωρίς το ύφος του καταραμένου, ένα δεκτικό αγόρι που δέχεται να μιλήσει αμισθί όπου τον καλούν στην Ελλάδα προκειμένου να πείσει ότι το παράδειγμά του δεν είναι μοναδικό και ότι ένας άλλος πιο θετικός -ενδεχομένως μαθηματικός- κόσμος είναι εφικτός.
Και πάλι δεν κρατάει καμία κακία στη χώρα του: επιμένει να τονίζει πως τα πολύ αρνητικά, με τα πανεπιστήμια που δεν λειτουργούν, τους καταληψίες μαθητές, το κακό σύστημα εκπαίδευσης, μπορούν να σου δώσουν κάποια εφόδια μόνο και μόνο επειδή πρέπει να ανακαλύψεις μόνος σου τη γνώση. Ο ίδιος, μάλιστα, κάθε φορά που τον ρωτάνε επιμένει ότι είναι 100% Ελληνας ακόμα και στα ελαττώματά του: «Ο Ελληνας δεν έχει καθόλου πειθαρχία - ούτε κι εγώ έχω. Το καλό του Ελληνα είναι η έλλειψη πειθαρχίας και το κακό του Ελληνα είναι η έλλειψη πειθαρχίας», έχει πει σχετικά. «Προσωπικά έχω βρει τη χρυσή τομή, καθώς είμαι στην Αμερική όπου όλοι είναι πειθαρχημένοι και έτσι η δική μου απειθαρχία μπορεί να βρει έναν ωραίο χώρο όπου είναι ευχαριστημένοι όλοι. Δυστυχώς, δεν συμβαίνει το ίδιο σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, γιατί στην Ελλάδα η έλλειψη πειθαρχίας είναι μαζική και έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο. Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που δεν επιστρέφω στη χώρα».
Ο Πυθαγόρας, ο Μότσαρτ και ο τζαζ μπαγλαμάς
Προφανώς δεν αρνείται ότι τον στεναχωρεί το γεγονός ότι δεν υπάρχουν χρήματα για έρευνα, παρότι υπάρχουν ικανά μυαλά, και ότι όλοι αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, το λεγόμενο brain drain. Και ο ίδιος δεν το έκανε για τα χρήματα, αφού είχε μάθει από τους γονείς του να μπορεί να ζει με τα ελάχιστα και να έχει άλλες αξίες συμβάλλοντας στο κοινωνικό καλό. Αρνήθηκε μάλιστα μια πολύ σημαντική θέση με τεράστια οικονομικά ανταλλάγματα στη Microsoft, απ’ όπου πέρασε και έφυγε σχετικά γρήγορα - προτού καν προλάβει να δεθεί με τη λεγόμενη «χρυσή αλυσίδα». Προτεραιότητά του ήταν το πανεπιστήμιο και η έρευνα την οποία δεν έχει εγκαταλείψει ούτε στιγμή, αφού ομολογεί πως έχει την τάση να αναζητά λύσεις σε προβλήματα ακόμα και στον ύπνο του. Το γεγονός ότι δεν μπορεί να ξεφύγει ούτε λεπτό του έχει στοιχίσει στην προσωπική του ζωή, αλλά προσπαθεί να βρίσκει την ισορροπία με τα ταξίδια. Φεύγει όποτε είναι εφικτό - όποτε προλαβαίνει κάνει σύντομες αποδράσεις στη φύση, ενώ παλιότερα όταν ήταν έντονα φορτισμένος έπαιζε πιάνο.
Τώρα προτιμάει τον μπαγλαμά, το αγαπημένο του για την ώρα όργανο, αφού του θυμίζει έντονα την Ελλάδα. Μπορεί να ήταν το αγόρι που λάτρεψε την τζαζ και τον Μότσαρτ (του μοιάζει κιόλας λίγο), αλλά ο Τσιτσάνης ακούγεται πολύ τζαζίστας τελευταία στα μαθηματικά αυτιά του. Την επιδιώκει την ισορροπία που του χαρίζει η μουσική - ας μην ξεχνάμε ότι ο αγαπημένος του φιλόσοφος Πλάτωνας είναι ο πρώτος που είχε συνδέσει τα Μαθηματικά με τη μουσική και τη φιλοσοφία. Θεωρούσε, όπως περίπου και ο Δασκαλάκης, ότι η μαγεία των Μαθηματικών έχει να κάνει με τη γοητεία ενός ρυθμού ατελείωτου, έντονου και απολύτως εκστατικού. Από αυτό το σημείο της φιλοσοφίας των Μαθηματικών ξεκινάει και τις διαλέξεις του ή τα μαθήματά του στο πανεπιστήμιο, προσπαθώντας να πείσει ένα κοινό αμύητο να εισέλθει στον μαγικό τους κόσμο. «Αν δεν αγαπήσεις βαθιά τα Μαθηματικά και δεν μαγευτείς από τον κόσμο, δεν γίνεται τίποτα», συνηθίζει να ομολογεί γι’ αυτόν τον αιώνιο έρωτά του.
Τα βραβεία και η αρχιτεκτονική της Τεχνητής Νοημοσύνης
Αυτός είναι και ο λόγος που δεν έχει πάψει να κερδίζει σειρά από βραβεία από τότε που τελείωσε με άριστα το σχολείο και με άριστα -9,98, δηλαδή 10- το Πολυτεχνείο, για να φύγει αμέσως μετά για το Μπέρκλεϊ όπου τελείωσε το διδακτορικό του. Αμέτρητα είναι και τα βραβεία που δεν έχει πάψει να λαμβάνει κάνοντας έρευνα σε διαφορετικά πεδία - στα Μαθηματικά, στα Οικονομικά, στην Πληροφορική, στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Μεταξύ άλλων, έχει τιμηθεί με το βραβείο της Καλύτερης Διδακτορικής Διατριβής στην Πληροφορική από τον διεθνή οργανισμό επιστήμης των υπολογιστών ACM, με το βραβείο Kalai από τη Διεθνή Ενωση της Θεωρίας Παιγνίων, το βραβείο Εξαιρετικής Δημοσίευσης από τη διεθνή Ενωση Εφαρμοσμένων Μαθηματικών SIAM, το βραβείο Πληροφορικής Sloan κ.ά.
Το τρομερό είναι ότι ξέρει να σου πει με ακρίβεια τι σημαίνει Τεχνητή Νοημοσύνη τόσο σε σχέση με τα επιτεύγματα στον χώρο τα τελευταία 20 χρόνια όσο και με το τι αναμένεται να συμβεί στο μέλλον. Συμφωνεί ότι οι πιο σημαντικές εξελίξεις εντοπίζονται στον τομέα του Ιντερνετ, όπου υποστηρίζει πως δεν υπάρχει λόγος να ενσωματώνεται ειδική γνώση, αλλά να διατηρείται απλή η αρχιτεκτονική και απλώς να βομβαρδίζεται με πάρα πολλά παραδείγματα. Για όλα αυτά είχε μιλήσει άλλωστε στην περσινή του διάλεξη στη Στέγη, όπου και πάλι δεν έπεφτε καρφίτσα.
Εχουμε έναν τεράστιο αριθμό δεδομένων στο Ιντερνετ, τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε «για να προπονήσουμε απλές αρχιτεκτονικές AI (Artificial Intelligence), τροποποιώντας με αυτό τον τρόπο τις παραμέτρους για την απόδοσή τους. Να το πω με ένα παράδειγμα: στη μηχανική μετάφραση παλιά χρησιμοποιούσαμε ειδική γνώση την οποία αντλούσαμε από τη Γλωσσολογία (λεξικό, συντακτικό, γραμματική κ.τ.λ.). Τώρα χρησιμοποιούμε σχετικά απλούς αλγόριθμους τους οποίους βομβαρδίζουμε με πολλά παραδείγματα των προτάσεων μεταφρασμένων από τη μια γλώσσα στην άλλη», δήλωνε σε συνέντευξη στην Popaganda. Αλλωστε αυτό που τον απασχολεί έντονα είναι το πώς τα Μαθηματικά και η Θεωρία των Παιγνίων μπορούν να συνδεθούν με το μέλλον της τεχνολογίας.
Θεωρία Παιγνίων και Βαρουφάκης
Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το «Ψάχνοντας την ισορροπία», που είναι και ο τίτλος των διαλέξεών του, έχει να κάνει με το ότι θεωρεί πως δύσκολα επιτυγχάνεται η απόλυτη ισορροπία στα αλληλεπιδρώμενα συστήματα, αυτή δηλαδή που είχε στο μυαλό του ο Νας, και ότι αυτή είναι ουτοπική. Κάτι που συνδέεται με τις δικές του αντιλήψεις στον τομέα της Θεωρίας Παιγνίων, που μάλλον δεν συμφωνούν με εκείνες του Βαρουφάκη, για τον οποίο αποφεύγει συνήθως να μιλήσει. Οπως όμως είχε δηλώσει κάποια στιγμή με τον γνωστό λακωνικό του τρόπο σε συνέντευξή του στην «Athens Voice»: «Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Βαρουφάκης ήταν - δεν ήταν θιασώτης της Θεωρίας των παιγνίων, το παιχνίδι δεν παίχτηκε σωστά, με τα γνωστά δυσάρεστα αποτελέσματα».
Οι τελευταίες του διαλέξεις, και ειδικά αυτή στο ΑΠΘ, έχει να κάνει με την Τεχνητή Νοημοσύνη και το μέλλον. Με άλλα λόγια, με το κατά πόσο το μέλλον θα κυριαρχηθεί από τη χρήση των ρομπότ και τι θα γίνει με την τεχνολογία - πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι και πόσο μπορεί να την εμπιστευτεί ο άνθρωπος. Μπορούμε, για παράδειγμα, να αφεθούμε σε αυτοκίνητα τα οποία δεν θα έχουν οδηγό; Οπως είπε στη διάλεξή του, «υπάρχουν μεγάλα θέματα αξιοπιστίας και ένας από τους λόγους είναι ότι τα δεδομένα με τα οποία τροφοδοτείς τον αλγόριθμο είναι ελλιπή ή μη αντιπροσωπευτικά και μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένες ή ελλιπείς νοητικές λειτουργίες. Για παράδειγμα, έγινε γνωστό ότι ένα αυτοκίνητο Tesla έπεσε σε ένα φορτηγό που είχε σταματήσει στην αριστερή λωρίδα. Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί προφανώς στα δεδομένα που εισήχθησαν για να προπονηθεί ο αλγόριθμος στην αναγνώριση εικόνας δεν υπήρχε αυτοκίνητο σταματημένο στην αριστερή λωρίδα του δρόμου επειδή αυτό δεν συμβαίνει συχνά. Ο αλγόριθμος θα επεξεργαστεί τα ελλιπή δεδομένα και θα ενσωματώσει την έλλειψη».
Το ίδιο συνέβη όταν κάποιοι φοιτητές του ΜΙΤ επιτέθηκαν σε έναν αλγόριθμο αναγνώρισης εικόνας και τον έκαναν να θεωρήσει ότι μια τρισδιάστατη χελώνα τυπωμένη σε ανάλογο εκτυπωτή ήταν... καραμπίνα. Και εδώ παρεισφρέει το ηθικό και άρα φιλοσοφικό ζήτημα κατά πόσο είναι σωστό να εμπιστευόμαστε την τεχνολογία στον βαθμό που είναι αδύνατον, όσο εξελιγμένο και αν είναι ένα ρομπότ ή ένα αυτοματοποιημένο σύστημα, να διακρίνει τις λεπτές αποχρώσεις που θα τη βοηθήσουν να αποφύγει μια συγκεκριμένη επιλογή, δηλαδή να πάρει αποφάσεις. Ο ίδιος έδωσε το παράδειγμα ενός αυτοοδηγούμενου αυτοκινήτου που θα διαβλέψει ότι υπάρχει αυτοκινητικό δυστύχημα: θα πέσει πάνω στους τραυματίες ή θα το αποφύγει και θα σκοτώσει τους επιβαίνοντες; Γι’ αυτό ο Δασκαλάκης θεωρεί ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει όρια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε αρνητικοί - «το να είμαστε αρνητικοί απέναντι στο ποτάμι που έρχεται καταπάνω μας δεν είναι εποικοδομητικό, αυτό που πρέπει να σκεφτόμαστε είναι πώς θα το βάλουμε στη σωστή κατεύθυνση», τόνισε με νόημα αλλά και αισιοδοξία στη διάλεξή του.
Σάκης ή Δασκαλάκης
Επειδή όμως πίσω από τον ακριβή επιστήμονα με το επιβλητικό λουκ κρύβεται ένας εξαιρετικός χιουμορίστας και χαρισματικός ομιλητής, ο Δασκαλάκης δεν ξεχνάει ποτέ να κάνει αστεία και να αφηγείται ευχάριστα ανέκδοτα. Σε πολλές συζητήσεις μάλιστα με φίλους έχει πει -και είναι κατά κάποιον τρόπο κάτι σαν εσωτερικό ανέκδοτο- ότι τη βράβευσή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την οφείλει... στον Σάκη Ρουβά. Κι αυτό επειδή τη χρονιά που βραβεύτηκε η χώρα μας -δηλαδή το 2008- έτυχε να συμμετάσχει στη Eurovision ο Σάκης Ρουβάς, αλλά με ατυχή αποτελέσματα. Ενας blogger μάλιστα είχε γράψει ένα κείμενο με τον τίτλο «Σάκης ή Δασκαλάκης», επιμένοντας πως την ώρα που φαίνεται να μην πετυχαίνουμε αυτό που θέλουμε στη Eurovision έχουμε ευτυχή αποτελέσματα στις επιστήμες μέσω ενός νεαρού που λέγεται Κωνσταντίνος Δασκαλάκης. Το άρθρο έκανε τον γύρο του Διαδικτύου, ώσπου έφτασε μέχρι τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, ο οποίος θέλησε να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για τον νεαρό -γεννημένο μόλις το 1981-καθηγητή του MIT.
Μαθαίνοντας αυτή τη σημαντική λεπτομέρεια ο ίδιος, δεν σταμάτησε να λέει πως χρωστάει τελικά τη βράβευσή του στον Σάκη Ρουβά: «Αν δεν αποτύγχανε ο Σάκης, δεν θα με μάθαινε ποτέ ο Πρόεδρος», λέει με νόημα, παίζοντας για μια ακόμα φορά με τους νόμους της στατιστικής και των πιθανοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι αυτό που ξέρει καλύτερα απ’ όλα είναι να αυτοσαρκάζεται και να αμφισβητεί τη μοναδικότητά του ως επιστήμονα ή ακόμα και ως ποπ αστέρα. «Δεν μπορείς να χαϊδεύεις τον ναρκισσισμό σου παριστάνοντας τον ευφυή», δήλωσε σχετικά, αρνούμενος τον μύθο του IQ, το οποίο βλέπει σαν μια ψυχρή μονάδα μέτρησης, ένα απλό νούμερο που δεν λέει τίποτα ούτε για τον συνδυασμό, ούτε για το βάθος σκέψης - πόσο μάλλον για τον χαρακτήρα. Εκείνος προτιμάει να είναι το απλό παιδί από την Κρήτη που του αρέσει να μιλάει με γρίφους και μαντινάδες, με μαθηματικούς όρους, να χαζεύει τα ακρογιάλια, να μαζεύει αστερίες και κοχύλια και να μην ξεχνάει τις απλές χαρές της ζωής ή την τέχνη.
Αλλωστε είναι ο μόνος που στο δωμάτιό του όταν ήταν έφηβος δεν είχε κρεμασμένο κάποιον ποπ σταρ της εποχής -ούτε καν τον Αϊνστάιν- αλλά έναν πίνακα του Καντίνσκι. Ενδεχομένως επειδή ήταν ο μόνος ζωγράφος που κατάλαβε τη σπάνια ομορφιά της γεωμετρίας του κύκλου, την οποία ανέδειξε με μοναδικό τρόπο. Ποιος αλήθεια είπε ότι ο Δασκαλάκης δεν είναι ένας καλλιτέχνης που απλώς στην παλέτα του αντί για χρώματα βάζει αριθμούς και ψηφία;
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Ειδήσεις
Δημοφιλή
Σχολιασμένα