Με συγχωρείτε δεσποινίς. Πόσα σας οφείλω, εν συνόλω;

Κάποιοι αναγνώστες πιθανώς να σκεφτούν σιγά το κατόρθωμα. Θα ήθελα λοιπόν να πω σε αυτούς ότι το να απασχολήσεις γυναίκα υπάλληλο στο μαγαζί σου ήταν μια πολύ «προχωρημένη» απόφαση για τον συντηρητισμό εκείνης της εποχής. Ήταν ακόμη νωπό το πάθημα του ζαχαροπλάστη Κουτρουμάνου που τόλμησε να βάλει γυναίκες γκαρσόνες στο μαγαζί του της Πανεπιστημίου, όπου δημιούργησαν τέτοια επεισόδια οι ερωτύλοι φοιτητές από το απέναντι Πανεπιστήμιο που η Αστυνομία του το έκλεισε για να μη διασαλευτεί η τάξις.

Φαίνεται όμως ότι άλλο η γυναίκα γκαρσόνα και άλλο η γυναίκα ταμίας. Το εγχείρημα όχι μόνο πέτυχε αλλά έφερε και έξτρα παράδες στους τολμηρούς εμπόρους...

Οι σπαρταριστές σκηνές που ξετυλίχτηκαν στα μαγαζιά είναι καθ’ όλα πραγματικές και μας θυμίζει το άδολο πνεύμα, τον αυθορμητισμό και την αφέλεια που χαρακτήριζε τους προγόνους μας εκείνων των καιρών.

Και αυτό το πρωτότυπο επεισόδιο,γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους, το έχω συμπεριλάβει στο βιβλίο μου

«Ξεφυλλίζοντας Παλιές Εφημερίδες» από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ.

«Οι πελάται ενός εδωδιμοπωλείου παθαίνουν κάποιο περίεργον είδος επιλησμοσύνης. Ενώ πηγαίνουν με την απόφασιν ή με την παραγγελίαν της γυναίκας των ν’ αγοράσουν πέντε, λόγου χάριν, είδη, λησμονούν τα τέσσερα. Αλλά δεν τα λησμονούν οριστικώς. Τα ξαναθυμούνται τμηματικώς. Ένα κρούσμα της ειδικής αυτής επιλησμοσύνης μου έτυχε να παρακολουθήσω προ ολίγων ημερών.

Ο κύριος, τον οποίον συνώδευα, αγόρασε το τυρί του. Το επλήρωσε στο ταμείον και το παρέλαβε. Έξαφνα εχτύπησε το κούτελό του με την παλάμη του.

-Διάβολε! Ξέχασα να πάρω και εληές…

-Να της πάρης.

Επήρε και της εληές του, έτρεξε στο ταμείον, επλήρωσε και επήγε να τας παραλάβη. Καθώς επήγαινε, ξαναχτύπησε το κούτελό του.

-Ξέχασες πάλι τίποτε;

-Μα βέβαια. Ξέχασα να πάρω καραμέλες για τα παιδιά. Και θα χαλάσουν τον κόσμο, άμα με ιδούν να πάω με άδεια τα χέρια.

Επανελήφθη η ιδία διαδικασία. Αλλά όχι δια τελευταίαν φοράν. Ο φίλος είχε ξεχάσει ακόμη ότι του είχαν παραγγείλει από το σπίτι του ν’ αγοράση τσίρους και μουστάρδα. Να τα είχε θυμηθή τουλάχιστον και τα δύο μαζή. Αλλά θυμήθηκε πρώτα τους τσίρους και κατόπιν τη μουστάρδα.

-Είδες εκεί, αδερφέ! Ένα μυαλό κι’ αυτό ρωμαίικο. Αντί να κάνω έναν κόπο, έκανα πέντε.

Είχε μεταβή πράγματι πέντε φορές εις το ταμείον, αντί να μεταβή μια και καλή.

-Πως σου φαίνεται αυτό;

-Να πας να κυτταχθής σε κανένα ψυχίατρο.

Ο άνθρωπος, εν τούτοις, δεν φαίνετο ν’ ανησυχή υπερβολικά δια την κατάστασίν του.

-Οπωσδήποτε με παρηγορεί το γεγονός, ότι δεν είμαι ο μόνος, που την παθαίνω… είπε. Βλέπω πως την παθαίνουν και πολλοί άλλοι.

Και, πράγματι, την επάθαιναν. Το ταμείον, χάρις εις την περιεργοτάτην αυτήν επιλησμοσύνην της πελατείας, είχενεξαιρετικήνκίνησιν.

-Δεσποινίς σας παρακαλώ…

-Με συγχωρείτε δεσποινίς. Πόσα σας οφείλω, εν συνόλω;

-Μου κάνετε τη χάρη δεσποινίς να μου χαλάσετε;

-Σας ευχαριστώ πολύ, δεσποινίς.

Οι πελάται δεν ήσαν μόνον επιλήσμονες. Ήσαν και εις πρωτοφανή βαθμόν ευγενείς. Υπεκλίνοντο, ευχαριστούσαν, εζητούσαν διαρκώς συγγνώμην, παρελάμβαναν τα ρέστα χωρίς να τα μετρήσουν και ήσαν ολόκληροι μειδίαμα και γλυκύτης. Έξαφνα ακούσθηκε μία εκμυστήρευσις μεταξύ δύο σοβαρών κυρίων.

-Θαύμα αυτή η ταμίας.

-Βασιλοπούλα.

-Κεφαλάκι για στέμμα.

-Αν την είχε το Κράτος σ’ ένα ταμείον εισπράξεων, δεν θα έμενεν Έλλην που να μην πληρώση τους φόρους του.

-Θαύμα, τέλος πάντων, θαύμα!

Το «θαύμα» υπερήφανον από την συνείδησιν των μυστικών του δυνάμεων, εσκόρπιζε γύρω την ευλογίαν της χάριτος. Και οι πιστοί συνέρρεαν ταπεινοί και συντετριμμένοι...».

(«Εστία», 1930, Παύλος Νιρβάνας)

Θωμάς Σιταράς (Αθηναιογράφος)

Διαβάστε κι άλλες ιστορίες για την Παλιά Αθήνα στην ιστοσελίδα www.paliaathina.com