Πολιτικές ιστορίες από την Παλιά Αθήνα: -Γνωρίζετε κ. υπουργέ τα προσόντα μου και τας προς το κόμμα υπηρεσίας μου...

«Καλό Βόλι» Είναι μια φράση που αρχικά χρησιμοποιούσαν ως ευχή οι αγωνιστές στην επανάσταση του 1821 για εύστοχη βολή κατά του τυράννου. Μετά το 1864 χρησιμοποιείται μεταφορικά ως ευχή για εύστοχη πολιτική επιλογή μπροστά στις εκλογικές κάλπες.

ΚΑΛΟ ΒΟΛΙ είναι τέλος και ο τίτλος του νέου επίκαιρου βιβλίου του Αθηναιογράφου και συνεργάτου μας Θωμά Σιταρά, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, και ο οποίος βεβαίως θα επιμελείται του υλικού.

«Δεν είνε δυνατόν παρά και τα τραγικώτερα να έχουν την κωμικήν των όψιν. Το νόμισμα της συναλλαγής έχει δύο όψεις την τραγικήν και την κωμικήν, κατοπτρίζουσα το τί υπέστησαν και υφίστανται από τον διαφθαρέντα και αμαθή όχλον οι ρουσφετοδόται βουλευταί, αλλά και πως ούτοι εξευτελίζονται χωρίς να το εννοήσουν με τον ίδιον τρόπον...

Προχθές εγράψαμεν πώς είς αγαθός Μωραϊτης εζήτησε να γίνη κυνηγός του ζωολογικού Μουσείου, και είς αγνός Ρουμελιώτης εζήτησε να γίνη αρχιμουσικός, διότι δεν εύρε καμμίαν δυσκολίαν εις το να κινή την βακιέτταν του αρχιμουσικού της μουσικής της φρουράς και να την διευθύνη.

Άμα μάθετε σήμερον ότι προ ολίγων ετών επαρουσιάσθη εις το Υπουργείον των Εσωτερικών είς αφελής Αθηναίος και εζήτει να λάβη εφ’ όρου ζωής το προνόμιον της μεταφοράς της άμμου του Φαλήρου, τί θα ειπήτε;

Είνε γεγονός πασίγνωστον. Ο δυστυχής υπάλληλος δεν τον έδιωξε. Κατεδέχθη να συζητήση. Του είπεν ότι η άμμος της θαλάσσης ανήκει εις όλον τον κόσμον και όποιος θέλει μπορεί να κουβαλήση άμμον. Δεν πείθεται ο αθηναίος καρραγωγεύς. Αριθμεί εις τον υπάλληλον τα έτη της προς το Κόμμα υπηρεσίας του και λεγει, ότι αυτός δεν εζήτησε ούτε κακούργον να του βγάλουν από τας φυλακάς, ούτε να τον αφήσουν και αυτόν να κλέψη, αν και είνε κουμπάρος ενός υπουργού.

Μάτην του λέγει ο υπάλληλος ότι είνε τρελλόν πράγμα αυτό που ζητεί. Και μάτην πάλιν ο εκλογεύς επιμένει ζητών το προνόμιον της μεταφοράς της άμμου του Φαλήρου. Φωνάζει λέγων ότι ζητεί προνόμιον ευρεσιτεχνίας, διότι ανεκάλυψεν αυτό το είδος του πλούτου, την άμμον της θαλάσσης, αλλ’ ο υπάλληλος μένει αμετάπειστος.

Το αποτέλεσμα το εννοείτε. Ο ρωμηός αυτός είνε σημαιοφόρος πάσης διαδηλώσεως αντιθέτου κόμματος.

***

Ο πολιτευόμενος κ. Ω. κατάγεται εκ ναυτικής επαρχίας. Προ των εκλογών είχεν υποσχεθή εις όλους θέσιν, διότι ο αρχηγός του τόσον τον εξετίμα, ώστε και Υπουργόν θα τον διώριζεν αν ήρχετο στα πράγματα. Τελικά όμως δεν τον διώρισε και αυτός υπεχώρησε χάριν του κόμματος. Φυσικά χωρίς υπουργείο εδυσκολεύετο να εκπληρώση των συμπολιτών του τους πόθους.

Ένα τον εδιώρισε κλητήρα τέλος πάντων αλλ’ απ’ αυτούς τους κλητήρας οι οποίοι κατά τα ισχύοντα πρό τινος καιρού, ίσως δε και σήμερον ακόμη, εκτελούν και καθήκοντα υπηρέτου εις τα σπήτια. Δεν ήρεσε εις τον αγαθόν νησιώτην η υπηρεσία αυτή.

Μελαγχολικός δια τα χάλια του ηυχαριστείτο εις εξοχικούς περιπάτους. Το Αστεροσκοπείον ως επί το πολύ ήτο το τέρμα των μακρυνών περιπάτων του. Ο ορίζων εκεί αναπεπταμένος απεκάλυπτεν εις το βάθος του και την θάλασσαν. Δι’ αυτό εζήλευε την τοποθεσίαν του. Εκεί καρφόνεται το βλέμμα του και ζητεί την προστασίαν του συμπολίτου του πολιτικού, δια να γίνη διευθυντής του... Αστεροσκοπείου.

-Μα σύ δεν ξέρεις γράμματα. Δεν εσπούδασες. Δεν ξέρεις τίποτε.

-Αμ’ του λόγου σου τί ξέρεις; Λέγει εις τον βουλευτή του. Αυτό θέλω’ γώ. Να με κάνεις Αστρονόμο. Και έπειτα διορίζεις και εκείνον που ξέρει την τέχνη αυτή. Εγώ μονάχα να κάθουμαι εκεί πάνω θέλω και να μου δίνουν μισθό.

Νομίζομεν ότι χάρις εις την ευθυκρισίαν του κ. Ω. η θέσις του μακαρίτου Κοκκίδου και του μακαρίτου Σμίθ, η θέσις δηλαδή του Διευθυντού του Αστεροσκοπείου εξακολουθεί να παραμένη ακόμη εις χείρας επιστημόνων. Μόνον αυτή θα εβοήθησε δια να μη γίνη ο αγαθός νησιώτης διευθυντής αυτού, αν και ο νησιώτης εκλογεύς εβεβαίου τον εκλεκτόν του ότι κάτι ξέρει και από γρέγο-λεβάντε και γρέγο-τραμουντάνα.

***

Και αυτά μεν μπορεί κανείς να είπη ότι είνε ιστορικά. Ότι ο κόσμος έπαυσε να είνε αμαθής, χωρίς να παύση να έχη τα σπέρματα της ρουσφετικής διαφθοράς. Αλλά τί θα πήτε με το επεισόδιον αξιολυπήτου πρόσφυγος, ο οποίος εγγραφείς εις τα βιβλία της προς διανομήν βοηθημάτων επιτροπής, έλαβε το βιβλίον του, εις το οποίον εσημείωσαν εν τη οικεία στήλη επειδή ήτο μόνος, χωρίς οικογένειαν, την λέξιν άτομον.

Πώς τα καταφέρει και διαβάζει εις το βιβλιάριόν του την λέξιν άτομον ως άτιμον, είνε μυστήριον. Αγριεύει δια την προσβολήν αυτήν, διότι τον εσημείωσαν ως άτιμον και σπεύδει εις την επιτροπήν. Εκεί του εξηγούν ότι δεν τον λέγουν άτιμον αλλ’ άτομον διότι είνε είς και μόνος.

-Και’ γω νόμιζα, ότι για δαύτο μου δίνετε τόσα λίγα, που σ’ άλλους δίνετε πολλά.

-Μα εκείνοι είνε οικογενειάρχαι. Είνε παντρεμένοι κι’ έχουν περισσοτέρας ανάγκας.

-Έ! Τότε να... παντρέψετε και μένα. Λέγει ο οικτρός πρόσφυξ, τρίβων τας χείρας εξ ηδονής, φανταζόμενος προσεχή γάμον του!

Είνε αληθές ότι δεν τον ενύμφευσεν ακόμη η επιτροπή. Άλλοτε όμως, όταν κατ’ άλλην εποχήν ήσαν άλλοι τρόποι διανομής βοηθημάτων, τα συνοικέσια του είδους τούτου ήσαν ευκολώτατα και ο άγαμος πρόσφυξ της χθες, αύριον εις τα βιβλία ενυμφεύετο και εγεννοβόλα τέσσαρα και πέντε παιδιά, αναλόγως των μέσων τα οποία είχε!

***

Σήμερον ακόμη ο ρακοσυλλέκτης των τοιούτων διοικητικών ρακών του τόπου μας θα εύρη το αφθονώτερον υλικόν ανασκαλεύων την ιδιωτικήν αλληλογραφίαν των υπουργών. Λαμβάνουν καθ’ ημέραν βουνόν ολόκληρον επιστολών και από τα παραμερώτερα χωριά. Όλοι θα ζητούν κάτι τι.

Όταν μάλιστα εξακολουθή η εποχή των συγχαρητηρίων, όταν είνε αι πρώται ημέραι της εις την εξουσίαν ανόδου, κατά εκατοντάδες φθάνουν αι συγχαρητήριαι επιστολαί, αι οποίαι αρχίζουν από συγχαρητήρια και καταλήγουν εις αίτησιν ρουσφετιού.

Αυτό εδώ συνέβη εις ένα από τους ήδη Υπουργούς και δή στρατιωτικόν. Μεταξύ άλλων επιστολών έλαβε και παρ’ ενός αρχιμανδρίτου μίαν, η οποία είχε περίπου τα εξής:

¨Μετά συντριβής καρδίας έβλεπον και εγώ εξοχώτατε, το κλυδωνιζόμενον της πατρίδος σκάφος. Και επαρηγορήθην μαθών την επί το αξίωμα του Υπουργού αναρρήχησίν σας. Εύχομαι και εγώ εις τον Ύψιστον να σας διατηρήση εν μακροημερεύσει προς το αγαθόν της Πατρίδος, ελπίζω δε ότι θα φροντίσετε επί της Υπουργείας σας όπως προβήτε συνιστώντες με τω υπουργικώ Συμβουλίω, εις την πλήρωσιν των κενών επισκοπικών εδρών.

Γνωρίζετε κ. υπουργέ τα προσόντα μου και τας προς την Εκκλησίαν υπηρεσίας μου...

Ο ευχέτης σας, δούλος σας ταπεινός
Α.Ω
Αρχιμανδρίτης¨

***

Ισχυρίζονται ότι μία πόλις επαρχιακή δεν βγάζει μόνον καλά σύκα αλλά και ολίγον ζευζέκιδες πολίτας. Από εκεί ισχυρίζονται ότι κατήγετο και ο ήρωας της επόμενης ιστορίας μας. Όταν ενεφανίσθη εις τας Αθήνας η πρώτη του δουλειά ήτο να συναντήση τον βουλευτήν του, πού ήτο πολύ γνωστός του, διότι το παιδάκι που πέθανε της δευτέρας του εξαδέλφης και το ωνόμασε Νικολέττα, της μητρός του το όνομα, αυτός το είχε βαπτίσει. Επομένως ήσαν κουμπάροι!

Ο βουλευτής κατ’ αρχάς του είπεν ότι δεν υπάρχει πουθενά θέσις. Έπειτα επειδή ο επαρχιώτης επέμενε, του είπε, για ν’ απαλλαγή από αυτόν, να εύρη μίαν θέσιν και να τον διορίση...
Κατερχόμενος από το υπουργείο ο αναζητών θέσι προς εργασία διέρχεται έξωθεν του γραφείου της Διεκπεραιώσεως. Βλέπει φως και εισέρχεται. Μένει έκθαμβος παρατηρών την κατ’ εκείνην την ώραν, της αφίξεως του ταχυδρομείου, συντελουμένην εργασίαν. Είς κλητήρ του υπουργείου ήνοιγε τους φακελλους των δημοσίων εγγράφων και συνέλεγε τα έγγραφα. Άλλος παρέκει έκλειε τους φακέλλους δια να σταλούν τα έγγραφα εις τας επαρχίας προς τας διαφόρους υπηρεσίας.

Δεν λέγει τίποτε εις ουδένα. Ζητεί τον βουλευτήν του αμέσως αλλά δεν τον ευρίσκει. Του αφίνει μόνον μίαν σημείωσιν. Την εξής:

¨Κιρ Αντονάκι. Ίβρα θέσι. Να με κάνις φακελανίχτη ή φακελοκλίστι. Ξέρο καλά αφτί τι δουληά¨.

Η σημείωσις αυτή εδόθη προς τον τότε Γενικόν Γραμματέα του υπουργείου των Οικονομικών και με αυτήν επί μήνα εγελούσε το υπουργείον. Έγειναν όμως τόσα άλλα χειρότερα κατόπιν, ώστε αυτό θα έχη λησμονηθή...».

(«Εσπερινή Ακρόπολις», 1897, «Δς»)

Διαβάστε περισσότερα για την Παλιά Αθήνα στο www.paliaathina.com