Πολιτικές ιστορίες από την Παλιά Αθήνα: Νοθεία, νοθεία, αλλά είχε το άτιμο την μαγεία του...

«Καλό Βόλι» Είναι μια φράση που αρχικά χρησιμοποιούσαν ως ευχή οι αγωνιστές στην επανάσταση του 1821 για εύστοχη βολή κατά του τυράννου. Μετά το 1864 χρησιμοποιείται μεταφορικά ως ευχή για εύστοχη πολιτική επιλογή μπροστά στις εκλογικές κάλπες.

ΚΑΛΟ ΒΟΛΙ είναι τέλος και ο τίτλος του νέου επίκαιρου βιβλίου του Αθηναιογράφου και συνεργάτου μας Θωμά Σιταρά, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, και ο οποίος βεβαίως θα επιμελείται του υλικού.

«Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι το ψηφοδέλτιο, που αντικατέστησε το σφαιρίδιο, ωφέλησε σημαντικά, διότι και τον χρόνον που χρειάζεται δια την ψηφοφορίανεσυντόμευσε και τας καλπονοθεύσεις οπωσδήποτε περιώρισε. Αλλά εσακάτεψε και την... απόλαυσιν του εκλογέως. Το ψηφοδέλτιον δεν ημπορεί να ικανοποιήση τον φανατισμόν του.

Ο παλαιός ψηφοφόρος επερνούσε εμπρός από την μακράν σειράν των καλπών, έπαιρνε το σφαιρίδιον από τον αντιπρόσωπον του υποψηφίου, εβύθιζε το χέρι του εις το στόμιον της κάλπης και έρριχνε το σφαιρίδιον στο άσπρο ή στο μαύρο, στο «ναι» ή στο «όχι». Εμαύριζε ή άσπριζε έτσι δια των ιδίων του χειρών και ικανοποιούσε το μίσος του ή εξεδήλωνε τον ενθουσιασμόν του.

Το μικρόν μολύβδινονσφαιρίδιον που ήταν στο χέρι του ήταν σφαίρα φονική, με την οποίαν εφόνευε τον αντιφρονούντα. Το έδινε ακόμη και «δαγκωτό». Η ψηφοφορία ήταν έτσι σαν μια δίκη.

Ο υποψήφιος δεν εδικάζετο ερήμην, όπως τώρα με το ψηφοδέλτιον.
Απέναντι ήτο η κάλπη του και επάνω η φωτογραφία του. Πολλές φορές παρίστατο και ο ίδιος ο υποψήφιος. Και ο ψηφοφόρος, αν ήταν εχθρός του, του την έρριχνε κατάστηθα.

Έπειτα η τελετή της ψηφοφορίας είχε μεγαλοπρέπειαν και ενδιαφέρον. Οι αντιπρόσωποι σας εξεθείαζαν τας αρετάς των υποψηφίων, σας μιλούσαν για τα σπάνια προτερήματά τους, για τα προσόντα τους:

-Ο κ. Κ... λαμπρός επιστήμων και άνθρωπος ανιδιοτελής. Φίλος του λαού, εχθρός της συναλλαγής και μέγας... ρήτωρ. Μίαν ψήφον, σας παρακαλώ.

Πολλές φορές η φωνή του αντιπροσώπου ήτο θρηνώδης και ωμοίαζε με φωνήν ζητιάνου:

-Να χαρής ό, τι αγαπάς, κύριε Νίκο, μία ψήφο για τον κυρ Γιάννη. Θα κάνης ένα καλό.

Ο αντιπρόσωπος ώφειλεπρό παντός να γνωρίζη τους ψηφοφόρους ή τουλάχιστον τα ονόματά τους, την καταγωγήν τους και το επάγγελμά τους.

-Γιατρέ, μια άσπρη για τον κύριο Λεβίδη.

-Δεν είνε ανάγκη να μου τη ζητήσης.

-Ευχαριστώ.

Πολλές φορές όμως η άσπρη, την οποίαν υπέσχετο ο εκλογεύς εις τον αντιπρόσωπον, πριν φθάση εις το τέρμα του δρόμου της, εγίνετο... μαύρη.

Τα κόλπα των αντιπροσώπων ήσαν πολλά. Όταν περνούσε κανείς μεθυσμένος ή κανείς αφηρημένος κατώρθωναν να τον πείσουν ότι... εψήφισε και εκρατούσαν το σφαιρίδιον, το οποίον έρριχναν εις τα άσπρα.

Η τελευταία κάλπη ήταν πάντοτε πιο τυχερή από τις άλλες, διότι ο ψηφοφόρος, βαρυνόμενος πλέον, ή άφηνε την ψήφον του εις τον αντιπρόσωπον ή ενέδιδεν εις τας παρακλήσεις του και τον εψήφιζε.

-Έ! Δος του μια άσπρη, έτσι κ’ έτσι δεν θα βγή. Τελευταίος είνε... Κάνε ένα καλό.

Δι’ αυτό γνωστός πολιτευόμενος των Αθηνών, του οποίου το επώνυμον άρχιζε από Ο, εις τας εκλογάς άρχιζε από Ω δια να πάρη την τελευταίανθέσιν. Και έτσι οι έσχατοι εγίνοντο πρώτοι.

Όλαςαυτάς τας απολαύσεις τας εσάρωσε το ψηφοδέλτιον. Η κάλπη που ήταν από τενεκέ και εσυμβόλιζε έτσι ολίγον και την αξίαν, αντικατεστάθη από το πεζόνξύλινονκιβώτιον, και το σφαιρίδιον που ώπλιζε την χείρα του εκλογέως και είχε και κάποιαν βαρύτητα... το διεδέχθη το ελαφρόντεμάχιον του χάρτου».

(«Έθνος», 1933, ΤίμοςΜωραϊτίνης)

Διαβάστε περισσότερα για την Παλιά Αθήνα στο www.paliaathina.com