Παλέρμο: Το θρίλερ με τον κλεμμένο Καραβάτζιο, ο παπάς και η Μαφία

Το βράδυ της 17ης Οκτωβρίου του 1969, η καταιγίδα που χτύπησε την πόλη του Παλέρμο, έκανε ακόμη πιο εύκολο το έργο των ανδρών που μπήκαν μετά τα μεσάνυχτα στο παρεκκλήσι του Σαν Λορέντζο.

Η συγκεκριμένη ομάδα δεν εισήλθε στον ναό για να προφυλαχθεί από την βροχή, ούτε φυσικά επειδή κάποια από τα μέλη της ένιωσαν την ανάγκη να προσευχηθούν.

Τα μάτια τους «καρφώθηκαν» στον εντυπωσιακό πίνακα «Η γέννηση του Χριστού», ένα αριστούργημα του Μικελάντζελο Μερίτζι Ντα Καραβάτζιο.

Ο πίνακας όπως βρισκόταν στην εκκλησία του Παλέρμο πριν την κλοπή:


Δεν έχασαν χρόνο. Χρησιμοποιώντας ξυράφια έκοψαν και έβγαλαν από την κορνίζα το έργο που ήταν κοντά στα τρία μέτρα ύψος και δύο πλάτος, το τύλιξαν και εξαφανίστηκαν μέσα στην βροχή.

Πενήντα χρόνια μετά ο πίνακας εξακολουθεί να παραμένει άφαντος, όμως πρόσφατα ήρθαν το στο φως συγκλονιστικές λεπτομέρειες για την κλοπή του, χάρη σε ένα βίντεο που έφτασε στα χέρια της βρετανικής εφημερίδας The Guardian.

Σε αυτό ο ιερέας - είχε τον τίτλο του monsignor- Ρόκκο Μπενεντέτο αποκαλύπτει ότι το αριστούργημα του Καραβάτζιο βρισκόταν στο σπίτι ενός capo της Σικελικής Μαφίας, του Γκαετάνο Μανταλαμέντι.

Ο μαφιόζος Γκαετάνο Μανταλαμέντι:

Στο ίδιο βίντεο, μέρος του οποίου δημοσιοποίησε χθες ο Guardian, ο ιερέας αποκαλύπτει ότι οι μαφιόζοι είχαν έρθει δύο φορές σε επαφή μαζί του, μέσω επιστολών προκειμένου να επιστρέψουν τον πίνακα, εισπράττοντας το ανάλογο αντίτιμο.

Το βίντεο που αποκάλυψε ο Guardian:

Στην δεύτερη μάλιστα επιστολή συμπεριέλαβαν και ένα μικρό κομμάτι του έργου, προκειμένου να δείξουν ότι όντως το έχουν στην κατοχή τους, κίνηση άρρηκτα συνδεδεμένη με τις τακτικές της Κόζα Νόστρα στην Σικελία.

Εκεί όπου όταν απαγάγουν έναν άνθρωπο, στέλνουν μετά από λίγες ημέρες ένα δάχτυλο ή ένα αυτί για να πείσουν αλλά περισσότερο να τρομοκρατήσουν τους οικείους του, ώστε να πληρώσουν άμεσα τα λύτρα.




Τον έδειχναν στις συγκεντρώσεις των Νονών

Από την ημέρα που κλάπηκε ο πίνακας του Καραβάτζιο καταχωρήθηκε ως ένα από τα πιο πολύτιμα έργα τέχνης στον κόσμο που αναζητούνται στην λίστα του FBI.

Οι αστικοί μύθοι που ακολούθησαν για το πού κατέληξε ο πίνακας στον κόσμο της τέχνης και των συλλεκτών έρχονται σε τέλεια αντιδιαστολή, με
κάποιους να επιμένουν ότι βρίσκεται καλά κρυμμένος στην Ελβετία, ενώ άλλοι λένε ότι εγκαταλείφθηκε σε μια αποθήκη ή αχυρώνα όπου καταστράφηκε από την υγρασία και τους αρουραίους.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να πουληθεί σε οποιονδήποτε συλλέκτη, αφού ο θόρυβος από την κλοπή και η κινητοποίηση των αρχών σε όλο τον κόσμο ήταν τέτοια που κανείς δεν θα έμπαινε στην διαδικασία απόκτησής του.

Στο βίντεο με την συνέντευξη ο Ρόκκο Μπενεντέτο λέει για τις δύο φορές που έλαβε επιστολές από τους κλέφτες, την πρώτη για διαπιστώσουν πόσο διατεθειμένη ήταν η Καθολική Εκκλησία να διαπραγματευτεί την επιστροφή του.

Ο Μαφιόζοι ζήτησαν να μπει μια αγγελία με συγκεκριμένο περιεχόμενο σε εφημερίδα του Παλέρμο και ο Επικεφαλής Πολιτιστικών Υποθέσεων συμφώνησε.

Ακολούθησε η δεύτερη επιστολή στον Μπενεντέτο η οποία περιείχε ένα μικρό κομματάκι από τον πίνακα -ένα κομμάτι γης- και την φράση: «Εμείς τον έχουμε και είναι ο αυθεντικός Καραβάτζιο». Ζητούσαν από την Εκκλησία να δημοσιευθεί και δεύτερη αγγελία στην Giornale Di Sicilia.

Ο ιερέας απευθύνθηκε ξανά στον αρμόδιο επικεφαλής, ο τελευταίος όμως δεν ικανοποίησε το αίτημα των μαφιόζων, αλλά πίστεψε ότι στην κλοπή εμπλέκεται ο Μπενεντέτο.

Το κατήγγειλε στην Αστυνομία, η οποία έθεσε τον ιερέα υπό παρακολούθηση, ενώ τον προσήγαγε για ανάκριση στην οποία του πήραν και δαχτυλικά αποτυπώματα.

Αργότερα ο επικεφαλής του ζήτησε συγγνώμη, αλλά το έργο είχε πλέον χαθεί, αφού οι μαφιόζοι δεν επικοινώνησαν ποτέ ξανά με τον Μπενεντέτο, ο οποίος πέθανε το 2003.

Η συγκλονιστική του συνέντευξη που είχε μείνει για χρόνια μέσα σε ένα συρτάρι αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα μετά τις αποκαλύψεις ενός αποστάτη από τους κόλπους της Σικελικής Μαφίας, του Γκαετάνο Γκράντο.

Αυτός είπε στους αστυνομικούς ότι ο πίνακας είχε καταλήξει στα χέρια του Γκαετάνο Μπανταλαμέντι ενώ ένας άλλος Νονός είχε έρθει σε επαφή με έναν art dealer στην Ελβετία, όπου μπορεί να κατέληξε το αριστούργημα του Ιταλού ζωγράφου.

Ο μαφιόζος Γκαετάνο Μανταλαμέντι:


Όμως ο Μπενεντέτο αποκάλυψε ότι στις αρχές του 1970, ένας άλλος ιερέας τον προσέγγισε για να του εκμυστηρευθεί κάτι, για την «Γέννηση του Χριστού».

Ο συγκεκριμένος που λειτουργούσε σε μια εκκλησία στο Καρίνι, μια πόλη κοντά στο Παλέρμο τον ενημέρωσε ότι όταν μια εικόνα από τον δικό του ναό κλάπηκε, ήταν σίγουρος ότι αυτό έγινε από την Μαφία.

Επικοινώνησε με κάποιους Νονούς που γνώριζε και μετά από λίγες ημέρες ένας νεαρός τον συνάντησε και του έδειξε δύο φωτογραφίες πινάκων ρωτώντας τον ποιος είναι ο δικός του.

Ο ιερέας του τον έδειξε αλλά δεν ξέχασε ποτέ ότι ο άλλος πίνακας ήταν το κλεμμένο έργο του Μικελάντζελο Μερίτζι Ντα Καραβάτζιο, που είχε καταλήξει στα χέρια της Κόζα Νόστρα.

Τον επιβεβαίωσε χρόνια αργότερα και ένας πρώην μαφιόζος που έγινε πληροφοριοδότης της Μαφίας όταν είπε στους αστυνομικούς ότι ο πίνακας εμφανιζόταν συχνά σε συγκεντρώσεις Νονών, σαν ένα σύμβολο prestige.

O διαβόητος Μπανταλαμέντι που πέθανε στην φυλακή τον Απρίλιο του 2004, δεν μίλησε ποτέ για τον κλεμμένο πίνακα και την τοποθεσία που βρίσκεται αυτή η εκπληκτική σύνθεση του διάσημου Ιταλού ζωγράφου. 

Αυτή, που περιμένει την επιστροφή της στο παρεκκλήσι του Σαν Λορέντζο, από όπου αποκαθηλώθηκε βίαια, ένα βροχερό βράδυ τον Οκτώβριο του 1969.