Αικατερίνη Σακελλαροπούλου: Ποια είναι η δικαστής RBG που θαυμάζει η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Όταν το προεδρείο της Βουλής επισκέφθηκε την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου στο γραφείο της στο Συμβούλιο της Επικρατείας για να της ανακοινώσει την εκλογή της, δεν ήταν λίγοι όσοι πρόσεξαν πάνω στο γραφείο της μια μικρή λεπτομέρεια: την κούπα της, που χρησιμοποιεί ως μολυβοθήκη.

Πάνω στην κούπα απεικονίζεται η εμβληματική Ανώτατη Δικασστής των Ηνωμένων Πολιτειών Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, που σε ηλικία 86 ετών και παρά τα προβλήματα υγείας, δίνει καθημερινά μάχες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η δικαστής, γνωστή και ως RBG, είναι το γηραιότερο μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου, καθώς έχει διοριστεί το 1993, από τον Μπιλ Κλίντον, ενώ είναι μία από τις τέσσερις γυναίκες – η δεύτερη κατά σειρά- που έχει θητεύσει στο συγκεκριμένο δικαστήριο.

Γεννημένη στις 15 Μαρτίου 1933 σε φτωχή γειτονιά του Μπρούκλιν στη Νέα Υόρκη, από γονείς εβραϊκής καταγωγής, η RBG σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Κορνέλ, όπου  γνωρίστηκε με τον μετέπειτα σύζυγο της, τον Μάρτιν Γκίνσμπεργκ. Παντρεύτηκαν ένα μήνα μετά την αποφοίτησή της και το 1955 γέννησε την πρώτη της κόρη. Το 1956 πέρασε στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, όντας η ένατη γυναίκα ανάμεσα σε 500 άνδρες.

Αντιμετώπισε σεξιστικές συμπεριφορές

Παρά το πτυχίο του Χάρβαρντ, ο δρόμος της δεν ήταν εύκολος. Το 1960 ο δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Φέλιξ Φράνκφερτερ της αρνήθηκε μία διοικητική θέση εξαιτίας του φύλου της. Εργάστηκε ως καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Ράτγκερς, όταν την ενημέρωσαν ότι θα παίρνει λιγότερα χρήματα από τους άνδρες συναδέλφους της επειδή ο σύζυγός της διέθετε θέση εργασίας καλά αμειβόμενη.

Η Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ όμως ποτέ της δεν αρκέστηκε σε αυτά που της έδιναν ή που θεωρούταν δεδομένα για πολλές γυναίκες. Ζητούσε αυτά που της δικαιούταν. Το 1970 ήταν συνιδρύτρια του νομικού περιοδικού «Women’s Rights Law Reporter», του πρώτου με θέμα τη νομική επιστήμη που αφορούσε στα δικαιώματα των γυναικών. Το 1972 και μέχρι το 1980 ήταν καθηγήτρια στο Κολούμπια, η πρώτη γυναίκα μόνιμη.

Την ίδια χρονιά συνυπογράφει το πρώτο της νομικό βιβλίο. Το θέμα του: υποθέσεις φυλετικού διαχωρισμού. Η RBG δεν περιορίστηκε σε αυτό. Προσέφερε υπηρεσίες και μάλιστα πολλές φορές αμισθί σε υποθέσεις που αφορούσαν σε έμφυλους διαχωρισμούς. 

Η πορεία της στο Ανώτατο Δικαστήριο

Η τοποθέτησή της στο Ανώτατο Δικαστήριο έγινε με απόφαση-σταθμό του Μπιλ Κλίντον. Τα χρόνια που ακολούθησαν, η Ρουθ κατάφερε να κερδίσει πολλές δίκες, με αποφάσεις που σταδιακά επιφέρουν την ισότητα ανδρών και γυναικών.

Σε ντοκιμαντέρ με τίτλο «RBG» η δικαστής-σύμβολο εξηγεί ότι η νομική στάση της ήταν πάντα ρεαλιστική και επεδίωκε τον συμβιβασμό. Συχνά μάλιστα συνεργάστηκε με συντηρητικούς σε θέματα μεταρρύθμισης της ποινικής δικαιοσύνης. Στενή φιλία είχε με τον ακροδεξιό δικαστή Άντονιν Σκάλια , παρότι γι' αυτή επικρίθηκε συχνά από την αριστερά.

Λόγω της σταθερής μετατόπισης προς τα δεξιά, η Ρουθ δείχνει μάλλον ριζοσπαστική, ενώ είναι σύνηθες φαινόμενο να αποτελεί μειοψηφία στις αποφάσεις του σώματος.

Ωστόσο, ακόμη και τις φορές που δεν καταφέρνει να περάσει τη γραμμή της, «μπαίνει» στο μάτι των ισχυρών. Ο Ντόναλντ Τραμπ, πριν εκλεγεί πρόεδρος, το 2016 είχε ζητήσει την παραίτησή της, καθώς όπως είπε είναι ακατάλληλη για τη θέση της, λόγω ψυχολογικών προβλημάτων.

Είχαν προηγηθεί επικρίσεις της κατά του τότε υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, εκφράζοντας ανησυχία για το μέλλον της χώρας, ενώ είχε χαρακτηρίσει τον Τραμπ ως «απατεώνα». «Η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ Γκίνσμπεργκ έφερε τους πάντες σε αμηχανία προβαίνοντας σε ανόητες πολιτικές δηλώσεις για μένα» ανέφερε σε τότε ανάρτησή του στο Twitter ο Τραμπ.

«Δεν υπάρχει συνοχή σε αυτόν» έλεγε η Γκίνσμπεργκ. «Λέει ό,τι του έρθει στο μυαλό. Είναι πραγματικά εγωκεντρικός», ενώ αστειεύτηκε λέγοντας ότι θα μεταναστεύσει στη Νέα Ζηλανδία αν ο Τραμπ κερδίσει την προεδρία. «Δεν μπορώ να φανταστώ τι θα απογίνει αυτός ο τόπος, αυτή η χώρα, με τον Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρο» είχε δηλώσει σε άλλη συνέντευξή της στους New York Times. Ο Τραμπ αντέτεινε πως είναι ανάρμοστο για δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου να τοποθετούνται σε προεκλογικές περιόδους.

Υπό την προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα, η Ρουθ αποφάσισε να μην αποσυρθεί, παρά τα προβλήματα υγείας και την ηλικία της. Τώρα, η δικαστής θέλει να παραμείνει στη ζωή μέχρι την εκλογή Δημοκρατικού προέδρου. Αν δεν τα καταφέρει, ο Τραμπ θα έχει τη δυνατότητα να ορίσει έναν τρίτο συντηρητικό δικαστή, μετά τον Νιλ Γκόρσουχ και τον Μπρετ Κάβανο στο Ανώτατο Δικαστήριο, μετατοπίζοντας τη σύνθεσή του ακόμη περισσότερο προς τα δεξιά, κάτι που δεν αναμένεται να αλλάξει παρά μετά από δεκαετίες. 

Σε συνέντευξή της στους New York Times το 2009, η Γκίνσμπουργκ είχε παραθέσει τις θέσεις της για τις αμβλώσεις και την ισότητα των φύλων. Όπως είχε πει, «το βασικό ζήτημα είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει αρμοδιότητα να κάνει αυτήν την επιλογή για μια γυναίκα».

Αντιμέτωπη με τον καρκίνο

Η ηλικία της αλλά και η μάχη της με τον καρκίνο δεν πτοούν την RBG από το να ασκεί τα καθήκοντά της και να δίνει καθημερινά μάχες. Το 1999 έκανε θεραπεία για τον καρκίνο στο παχύ έντερο. Κέρδισε. Τα Χριστούγεννα του 2019, ανήμερα των 26ων γενεθλίων της στη θέση του ανώτατου δικαστή έκανε χειρουργείο για να της αφαιρέσουν δύο καρκινικά οζίδια από τον αριστερό πνεύμονά της. 

Οι περιπέτειές υγείας της δεν την απέσπασαν από τη δουλειά της. Η RΒG κατάφερε όμως να μην λείψει ποτέ από τα καθήκοντά της. Το 2009 το περιοδικό «Forbes» τη συμπεριέλαβε στις 100 πιο ισχυρές γυναίκες του, ενώ το 2012 ήταν ένα από τα πρόσωπα του Glamour. Το 2015 ήταν μεταξύ των προσώπων της χρονιάς για το «Time».

Η ζωή της RGB έγινε ταινία

Η συναρπαστική της ζωή αποτυπώνεται σε δύο ταινίες. Η πρώτη με τίτλο «RBG – Μια ζωή για τη δικαιοσύνη». Η δεύτερη τιτλοφορείται «On the Basis of Sex», με πρωταγωνίστρια τη Φελίσιτι Τζόουνς και τον Άρμι Χάμερ ως το σύζυγό της, που κυκλοφόρησε το 2018.