Oι Έλληνες προγραμματιστές των Foster+Partners

Με αφορμή την επικείμενη ομιλία τους στην 9η ημερίδα ΕΣΩ, μιλήσαμε με τη Μάρθα Τσίγκαρη και το Μάριο Τσιλιάκο, Partner και Associate Partner, αντίστοιχα, του Applied Research + Development (ARD) group στο γραφείο Foster + Partners, για τις δυνατότητες που ανοίγει η καινοτομία στην τεχνολογία και τον τρόπο που μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα του αρχιτέκτονα και designer.

Ο Lord Norman Foster ίδρυσε το γραφείο το 1967. Σήμερα το στελεχώνουν πάνω από 1500 άτομα παγκοσμίως, από τα οποία 1000 περίπου άτομα βρίσκονται στα κεντρικά γραφεία του Λονδίνου και τα υπόλοιπα απασχολούνται στα γραφεία- δορυφόρους σε δεκάδες χώρες σε όλες τις ηπείρους, όπως το Χονγκ Κονγκ, το Πεκίνο, το Σαν Φρανσίσκο, τη Νέα Υόρκη. «Βασικό στοιχείο της ταυτότητας του γραφείου είναι η έμφαση στη βιωσιμότητα και τον περιβαλλοντολογικό σχεδιασμό. Από την ίδρυση του γραφείου μας μέχρι και σήμερα, ο βιοκλιματικός σχεδιασμός (sustainability) αποτελεί βασικό άξονα της σχεδιαστικής μας φιλοσοφίας σε όλες τις κλίμακες: από το κτίριο μέχρι την πόλη.

Στoυς Foster + Partners πιστεύουμε στην πολυπολιτισμικότητα – αυτή τη στιγμή έχουμε υπαλλήλους με καταγωγή από 77 διαφορετικές χώρες. To γραφείο μας λειτουργεί ως Integrated Practice, έχοντας όχι μόνο αρχιτέκτονες, αλλά παράλληλα πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους, μηχανικούς περιβάλλοντος, sustainability experts καθώς και μια πληθώρα από support groups, όπως το δικό μας Applied Research + Development group, ομάδα αστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, αλλά και ομάδες product design, modelmaking, film, visualisation κλπ.

Υποστηρίζουμε επισης το δικό μας τυπογραφείο αλλά και εργαστηριο 3D printing. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να μπορούμε να σχεδιάσουμε ολιστικά ένα έργο, από ένα πόμολο μέχρι μία πόλη!» Μας είπε η Μάρθα Τσίγκαρη partner του Applied Research + Development (ARD) group στο γραφείο Foster + Partners. Ποιος είναι όμως πρακτικά ο ρόλος της μέσα στο αχανές γραφείο που ακούγονται τόσες γλώσσες ώστε να θυμίζει μια δημιουργική Βαβέλ του σχεδιασμού με έδρα το Λονδίνο;

Tην πρώτη απάντηση μας τη δίνει η Μάρθα Τσίγκαρη: «Στο γραφείο άρχισα να δουλεύω το 2006. Το Applied Research + Development group, το διευθύνω μαζί με 2 ακόμη άτομα. Είμαστε μια μικρή ομάδα σε σχέση με το μέγεθος του γραφείο, μόλις 11 άτομα. Είμαστε όλοι είτε αρχιτέκτονες είτε μηχανικοί είτε και τα δύο - με μέλη της ομάδας μας να έχουν επίσης background σε μαθηματικα, φυσικη, τεχνη, η computer science. Κοινό μας παρονομαστής είναι η ιδιότητά μας ως προγραμματιστές: όλοι μας γραφουμε κώδικα. Μεταξύ μας γνωρίζουμε γύρω στις 15 γλώσσες προγραμματισμού. Αυτό σημαίνει ότι αν κάτι δεν υπάρχει από άποψης λογισμικού, εμείς μπορούμε να το δημιουργήσουμε. Έχουμε ένα ευρύ φάσμα εξειδίκευσης. 

Ξεκινήσαμε από πολύπλοκες γεωμετρίες, με παραμετρικό σχεδιασμό και αναλυση – γράφοντας ακόμα και τους δικούς μας προσομοιωτές - αλλά έχουμε επεκταθεί στο να ασχολούμαστε εδώ και πολλά χρόνια με optimisation και την τεχνητή νοημοσύνη (AI), επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα (Augmented and Virtual Reality), διαδραστικές εγκαταστάσεις, σένσορες και το Διαδίκτυο των πραγμάτων (Internet of things), καθώς και με ρομποτική και HPC (High Performance Computing). Η ομάδα μας μετράει περίπου 20 χρόνια, και λειτουργεί υποστηρικτικά και συμβουλευτικά στα design studios του γραφείου.


Η καθημερινή μας δουλειά κυμαίνεται από στοχευμένες επεμβάσεις μικρής διάρκειας (πχ. επίλυση κάποιου σχεδιαστικού προβλήματος) μέχρι μακροχρόνια συμμετοχή στην σχεδιαστικη διαδικασια συγκεκριμένων έργων. Παράλληλα με την υποστήριξη των σχεδιαστικών project, εστιάζουμε στην έρευνα και ανάπτυξη ιδεών σε συνεργασία πολλές φορές με πανεπιστήμια, εξωτερικά ερευνητικά κέντρα και ιδρύματα ή εταιρείες».

Από την άλλη πλευρά, ο Μάριος Τσιλιάκος είναι εδώ και έξι χρόνια στο ίδιο τμήμα του γραφείου ως associate partner και αυτός με την ευρύτερη ειδίκευση του τομέα του το «computational design». «Υπάρχει η ενθάρρυνση να εστιάζει καθένας από εμάς πιο ελεύθερα στο αντικείμενο ενδιαφέροντός του για παραδειγμα Machine Learning, AR/VR, παραμετρικος σχεδιασμος και να το εφαρμόζει στα έργα του γραφείου» μας είπε ο ίδιος.

Η Ελληνίδα συνάδελφος και μία από τους επικεφαλείς του τομέα, μας προσδιορίζει ότι το computational design «δεν αφορά μόνο τον παραμετρικό σχεδιασμό ή την αυτοματοποίηση, αλλά και την ανάλυση και το διαδραστικό σχεδιασμό σε πολύ αρχικά στάδια της διαδικασίας που βοηθά τους αρχιτέκτονες να καταλάβουν πόσο καλά λειτουργεί η εκάστοτε σχεδιαστική λύση από πολύ νωρίς, αποφεύγοντας έτσι μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις σε μεταγενέστερα στάδια του σχεδιασμού».

Το μήλο της συνεργασίας
Η συνεργασία των Foster + Partners με την Apple μετρά πολλά χρόνια και η επιτυχία της επαφύεται στη χημεία μεταξύ δύο εταιρειών που προσπαθούν να καινοτομίσουν σε κάθε βήμα του σχεδιασμού. Η Μάρθα Τσίγκαρη μας είπε: ««Η Apple υποστήριξε και προέτρεψε την επένδυση στην καινοτομία κατά τον σχεδιασμό και την κατασκευή, αναζητώντας να επαναπροσδιορίσει την τεχνη του δυνατού. Το Apple Park στην καρδιά της Santa Clara Valley αποτελεί ζωντανό παράδειγμα αυτής της πρακτικής. Κατασκευαστικά, τα πανέλα από γυαλί  που βρίσκονται στο κεντρικό κτήριο είναι τα μεγαλύτερα κομμάτια καμπυλωτού γυαλιού που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Στο εστιατόριο υπάρχουν δύο αυτόματα ανοιγόμενες γυάλινες πόρτες με ύψος 15 μέτρα – τα μεγαλύτερα κομμάτια επίπεδου γυαλιού που κατασκευάστηκαν ποτέ. Κάθε πόρτα αποτελείται από 1.750 τ.μ. γυαλιού και ζυγίζει 182 τόνους. Παρ’ όλα αυτά ανοίγουν αυτόματα μέσα σε 8 λεπτά με επίπεδο θορύβου λιγότερα από 40 dB.  Αντίστοιχα, το κατασκευαστικό σύστημα του Steve Jobs Theatre βασίζεται σε μόλις 44 κομμάτια φέροντος γυαλιού. Πάνω σε αυτά στηρίζεται η μεγαλύτερη οροφή από ίνες άνθρακα που έχει δημιουργηθεί ποτέ. Είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να καλύψει ένα Boeing 757. Από τους παραπάνω αριθμούς μπορείτε να καταλάβετε τις δυνατότητες όταν σε συνεργασία με τον πελάτη προσπαθεί κάποιος να ξεπεράσει τα όρια του δυνατού».

Μια Ελληνική περιπέτεια
Η Μάρθα Τσίγκαρη μας λέει για το «μεγαλύτερο πολεοδομικό έργο ανάπλασης στην Ευρώπη». Αυτό της διαφορετικής χρήσης του αεροδρόμιου του Ελληνικού που ανέλαβε η Foster+Partners: «Το γραφείο μας σχεδίασε το master plan για το Ελληνικό, για το οποίο είμαστε εξαιρετικά χαρούμενοι, καθώς αποτελεί ένα έργο καινοτομίας και ανάπτυξης σε ευρωπαϊκή κλίμακα για την Ελλάδα. Εργαστήκαμε πολύ στενά με την εταιρεία Lamda και τους Έλληνες συναδέλφους, οι οποίοι ήταν εκπληκτικοί, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα πολεοδομικό σχέδιο που ουσιαστικά επενδύει στο περιβάλλον, την καινοτομία, τον πολιτισμό και τις επιχειρήσεις.

Το master plan του Ελληνικού είναι ανθρωποκεντρικό και performance driven. Βασικά στοιχεία για το έργο ήταν η μεγιστοποίηση του φυσικού φωτός στα οικοδομικά τεμάχια και η βελτιστοποίηση της θέας προς το πάρκο και τη θάλασσα. Το master plan, που σχεδιάσαμε δεν καθόριζε απλά το οδικό δίκτυο και τα τεμάχια γης, αλλά προσπαθεί να ενσωματώσει όλες τις γειτονιές που βρίσκονται γύρω του. Συγκεκριμένα, από όλες τις περιοχές που σχεδιάσαμε σαν γειτονιές, το 50% θα δοθεί πίσω στην τοπική κοινότητα για να υποστηρίξει δημόσιες εγκαταστάσεις και υποδομές. Επιθυμία μας, επίσης, ήταν η δημιουργία μίας αίσθησης συνδεσιμότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση και οι οπτικοί διάδρομοι τόσο στη θάλασσα όσο και στο πάρκο – το οποίο είναι σχεδόν όσο μεγάλο είναι το Hyde Park. Με 2 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα σε έκταση, θα αυξήσει δραματικά τον ανοιχτό χώρο αναλογικά για κάθε άτομο στην Αττική. Το έργο αυτό αποτελεί για εμάς μία μεγάλη πρόκληση τόσο από άποψη κλίμακας όσο και από άποψη επιρροής στην κοινωνία και ευχόμαστε να υλοποιηθεί σύντομα».

Η Μάρθα Τσίγκαρη και ο Μάριος Τσιλιάκος, Partner και Associate Partner, αντίστοιχα, στο Applied Research + Development (ARD) group των Foster + Partners, θα μιλήσουν στις 4 Φεβρουαρίου στο πλαίσιο της Ημερίδας για το design ΕΣΩ, στη Κεντρική Σκηνή του Ιδρύματος Ωνάση. H ΕΣΩ είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο event για την αρχιτεκτονική και το design στην Ελλάδα. Διοργανώνεται για 9η συνεχόμενη χρονιά από την Design Ambassador(με επικεφαλή τον Βασίλη Μπαρτζώκα) και το Archisearch.gr σε συνεργασία με το +DESIGN Magazine.
Τα πρηγούμενα 8 χρόνια, η ΕΣΩ είχε περισσότερους από 60 ομιλητές, 6000 συμμετέχοντες, 200 εθελοντές και πάνω από 300 χορηγούς και δημιουργικούς συνεργάτες. 
 
Διαβάστε περισσότερα για τη φετινή ΕΣΩ εδώ