Θάνος Ασκητής: H σιωπή των Χριστουγέννων

Λαμπιόνια, καμπάνες, χρώματα και ανάμεικτα συναισθήματα φωτογραφίζουν τη γιορτή των Χριστουγέννων. Αναδίδονται οι ήρωες των παιδιών, τα παραμύθια που σκιαγραφούν την ανθρώπινη χαρά και το ιδανικό τέλος αλλά και οι γιορτές των ανθρώπων που βρίσκουν την ευκαιρία να βρεθούν μεταξύ τους, να φάνε, να πιούνε, να ανταλλάξουν δώρα, πολλά φιλιά και ευχές. Η κοινωνία των ανθρώπων πάλλεται, οι άγγελοι προαναγγέλλουν τη γέννηση του Χριστού, οι μάγοι με τα δώρα τον ψάχνουν και τον βρίσκουν και όλα, όπως κάθε χρόνο, δείχνουν όμορφα, φαντάζουν λαμπερά και ηχούν χαρούμενα στο «Καλά Χριστούγεννα και του χρόνου!». Τα καλέσματα δίνουν και παίρνουν, αγκαλιάζουν φίλους και γνωστούς και όλοι μας κάπου καλεσμένοι με τα καλά μας ρούχα διαχέουμε τα πλατιά μας χαμόγελα τα οποία ουσιαστικά εκφράζουν την ανάγκη μας να είμαστε πρωταγωνιστές αυτής της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης.

Και όλα αυτά σας τα γράφω γιατί αφενός είμαι σίγουρος ότι τα ξέρετε και τα έχετε ζήσει και τα ξαναζήσατε και φέτος και αφετέρου γιατί θέλω να σας ανοίξω ένα άλμπουμ το οποίο δύο άνθρωποι που ήταν ζευγάρι μού έφεραν στο γραφείο μου λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Δηλαδή ένας άνδρας και μία γυναίκα που στα 17 χρόνια έγγαμου βίου, με δύο παιδιά που πολεμούν την εφηβεία τους, έχοντας περάσει 17 Χριστούγεννα μαζί, συνειδητοποίησαν ότι οι χαρές, οι φωνές και τα κοινωνικά πανηγύρια ήταν έξω από τη σχέση τους. Το ραντεβού αυτό το πρότεινε η γυναίκα και το δέχτηκε και ο άνδρας, βλέποντας και τα φετινά Χριστούγεννα να αντιγράφουν τα προηγούμενα 17. Οταν τους ρώτησα τι ακριβώς τους συμβαίνει, η γυναίκα αυθόρμητα και βιαστικά μου απάντησε με απόλυτη αυτοπεποίθηση: «Τα Χριστούγεννά μας είναι τέλεια, όπως πρέπει. Με τους φίλους μας, τα παιδιά μας, τον κοινωνικό μας περίγυρο, χωρίς εμάς τους δύο! Εμείς οι δύο ζούμε τις γιορτές μέσα από τους άλλους γιατί είμαστε υποχρεωμένοι, γιατί η κοινωνική μας θέση το ορίζει και γιατί τα παιδιά μας το ζητούν. Μετά από όλα αυτά, υπάρχει σιωπή. Εγώ και ο άνδρας μου γιορτάζουμε τη σιωπή μας κάθε μέρα, ιδιαίτερα τα τελευταία πέντε χρόνια, όπου η σιωπή είναι απόλυτη και δεν αφήνει τον παραμικρό ήχο που θα μπορούσε να την ταράξει». Αυτόματα το βλέμμα έπεσε στον άνδρα που καθόταν απέναντι από τη γυναίκα του ανέκφραστος, μάλλον παγωμένος, χωρίς καμία σύσπαση και επιβεβαιώνοντας τα λόγια της γυναίκας του, δηλαδή τη σιωπή. 

Στη συνέχεια της συνεδρίας η γυναίκα άπλωσε περισσότερο το σκεπτικό της ανοίγοντας όλο και πιο πολύ το άλμπουμ της ζωής τους αλλά και τις κενές σελίδες αυτού του έργου που ως σύζυγοι και γονείς επιτελούν. «Γιατί χάθηκε η συντροφικότητα;» τη ρωτάω, για να συμπληρώσω προτού μου απαντήσει, «ούτε σεξουαλική ζωή έχετε;», Εκείνη με το βλέμμα της καρφωμένο πάνω μου και με την ειρωνεία να κυριαρχεί στα λόγια της: «Συντροφικότητα είπατε; Δηλαδή θέλετε να πείτε ότι εγώ και αυτός ο άνθρωπος μιλάμε; Επικοινωνούμε; Με ρωτάει τι κάνω; Μα και βέβαια, είναι ένας τέλειος σύζυγος και ένας εξαιρετικός πατέρας. Τα ρυθμίζει όλα, τα ελέγχει όλα, τα κατέχει όλα, αλλά ξεχνάει εμένα!». Τα λόγια της έφτασαν στα αυτιά μου με θυμό, με αίσθημα απελπισίας, νόμιζα ότι ήθελε να ξεσπάσει, να φωνάξει ή και να βρίσει γι’ αυτή την ιδανική συμβίωση, την τελειότητα του γάμου και την ανυπαρξία της σχέσης. Οπως σκεφτόμουν αυτά, η γυναίκα συμπλήρωσε σαν κεραυνός που προμηνύει τη βροχή: «Οσο για το σεξ που ρωτήσατε, κι αυτό γίνεται με τυπική διαδικασία που νομίζω ότι το κάνει ως συζυγικό καθήκον, σαν να υπάρχει ένα πρέπει που αρμόζει σε όλα τα σωστά του γάμου μας»!

Ο άνδρας παρέμενε ανέκφραστος και σιωπηλός να παρακολουθεί τα λόγια της γυναίκας του, με το βλέμμα του να γυρίζει πότε σε εμένα και πότε στη σύζυγο. Εκείνη, σαν να άνοιξε ξαφνικά την πόρτα, ήθελε να τα πει όλα, να τα βγάλει από μέσα της, να αδειάσει τα χρόνια που πέρασαν και κυρίως αυτά που δεν έζησαν ως άνδρας και γυναίκα και φυσικά ως εραστές και σύντροφοι. «Παντού σιωπή», λέει εκείνη σαν να αναγγέλλει την έναρξη του πολέμου. «Παντού αποφυγή. Οταν είμαστε οι δυο μας στο σπίτι, ακούγονται μόνο οι ανοιχτές τηλεοράσεις ή το κινητό που χτυπάει συχνά, αφού η δουλειά του το επιβάλλει. Και εγώ αναρωτιέμαι, έτσι θα ζήσουμε τη ζωή μας; Και μη μου πείτε για τη γιορτή των Χριστουγέννων ότι είναι χαρούμενη και λαμπερή που στέκει μόνο στα παραμύθια των παιδιών. Νομίζω ότι τη σιωπή μας την καταλαβαίνουν και τα παιδιά μας - μάλιστα λίγες μέρες πριν η κόρη μου, στα 14 της χρόνια, με ρώτησε αν είμαι ευτυχισμένη με τον μπαμπά! Κι εκεί σιωπή, απάντησα ένα ξερό “ναι”, αλλά νομίζω πως η κόρη μου κατάλαβε ένα δυνατό “όχι”». Ο άνδρας παρέμενε σταθερά στη σιωπή, ίσως περιμένοντας να του δώσω τον λόγο. Δεν προλάβαινα όμως! Η γυναίκα, πληθωρική και εκρηκτική, να αναβλύζει τη συσσωρευμένη έντασή της και να περιγράφει τα «χαρούμενα Χριστούγεννα» που περιμένει να έρθουν με τους δύο ξένους πρωταγωνιστές και τις πολλές υποχρεώσεις τους, όπως είπε χαρακτηριστικά μέσα στη λεκτική πλημμύρα της.

Στη συνεδρία κυριάρχησε ο μονόλογός της. Ο άνδρας δεν είπε σχεδόν τίποτα, πέραν του ότι έδειχνε να συμφωνεί με αυτά. Η σιωπή έσπασε σε αυτή την ωριαία συνεδρία. Θα ξεκίναγε μια νέα προσπάθεια όπου τα φώτα θα έμπαιναν μέσα και στη δική τους σχέση; Τι ήταν αυτό που τους κρατούσε σιωπηλούς; Τι θα μπορούσε να αλλάξει τη ροή της ζωής τους, την οποία για 17 χρόνια τη βλέπουν μέσα από τους άλλους και τις υποχρεώσεις τους; Πόσο τα παιδιά τους θα κληρονομούσαν τη σιωπή στη δική τους ζωή αύριο; Θα αντέξουν να μιλήσουν; Εχουν τη δύναμη να πουν αλήθειες; Μπορούν να ζωντανέψουν τη σιωπηλή εικόνα που καλά κρατούν, όπως είπε η γυναίκα, στην τυπολατρική ζωή του γάμου τους; Οσο για τη σεξουαλική τους έκφραση, μπορούν να γευτούν ξανά τη χαρά της ηδονής; Τα Χριστούγεννα, η πιο ανθρώπινη, καθαρή γιορτή μικρών και μεγάλων, σίγουρα σε όλους μας περνάνε κάθε χρόνο το ίδιο μήνυμα: «Μόνος μου δεν υπάρχω, μαζί σου ζω»!

Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210 7797979 - Δευτέρα - Παρασκευή 10.00-14.00 και 16.00-20.00. Για θέματα άρθρων που θα θέλατε να γραφτούν, παρακαλώ ενημερώστε μας (e-mail: thanosaskitis@askitis.gr)