Θάνος Ασκητής: Η ιστορία της σεξουαλικότητας

Ο άνθρωπος και η σεξουαλικότητα, από το χθες, το σήμερα και το αύριο, συνδέονται από τις εγγραφές, τις πολιτισμικές αντιλήψεις, την κουλτούρα, αλλά και τα επιστημονικά δεδομένα. Γι’ αυτό αξίζει να ασχοληθεί κάποιος με τις ιδιαιτερότητες που κάθε κοινωνία, φυλή και θρησκεία εκφράζει. Eτσι, εγώ και οι συνεργάτες μου σκεφτήκαμε να σας δώσουμε σε τρεις συνέχειες από αυτή τη στήλη το πώς η Ιστορία και ο άνθρωπος γεφυρώνουν τη σεξουαλικότητα και τη σχέση των δύο φύλων.  Ο Homo Sapiens ζούσε σε ομάδες και η κοινή διαβίωση κάποιες φορές αφορούσε περί τα 30-40 άτομα μαζί. Υπήρχε πολυγαμία, δηλαδή η σεξουαλική και συναισθηματική συντροφιά ήταν περιστασιακή και άλλαζε συχνά. Η πυρηνική οικογένεια δεν συνηθιζόταν, καθώς μια μοναχική οικογένεια θα ήταν αδύνατον να επιβιώσει. Πιστεύεται ότι οι άνθρωποι τότε δεν καταλάβαιναν τη σχέση ανάμεσα στη σεξουαλική επαφή και τη γέννηση. Η σεξουαλική δραστηριότητα ήταν μια απλή και απολαυστική απασχόληση, χωρίς πολλούς κανόνες.

Η ακριβής χρονική περίοδος κατά την οποία έμαθαν για τη συμμετοχή του αρσενικού στην αναπαραγωγή είναι άγνωστη. Πιθανολογείται ότι παρατήρησαν πως κρατώντας μαζί μόνο τα θηλυκά ζώα αυτά δεν αναπαράγονταν. Ετσι συμπέραναν ότι τα αρσενικά ήταν απαραίτητα για την αναπαραγωγική διαδικασία και συνεπώς αναδεικνύεται ο ρόλος του άνδρα στην αναπαραγωγή. Η συνειδητοποίηση αυτή έφερε τον προγραμματισμό των σεξουαλικών σχέσεων και οδήγησε στη γέννηση των πρώτων κωδικών ερωτικής συμπεριφοράς.

Αρχαίοι χρόνοι, Μεσοποταμία

Την 4η χιλιετηρίδα π.Χ. άνθησε ο πολιτισμός των Σουμερίων, όπου η πολυανδρία ήταν συνηθισμένη. Γύρω στο 2350 π.Χ., ωστόσο, ένας Σουμέριος βασιλιάς έβαλε τέλος σε αυτή την πρακτική και ανέστρεψε τα έθιμα του γάμου. Ο σύζυγος που είχε περισσότερες από μία γυναίκες έγινε πλέον το κοινωνικό πρότυπο. Ο Σολομώντας καθιέρωσε με νόμο ότι ένας άνδρας μπορούσε να έχει 700 γυναίκες. Ενα άλλο έθνος της Μ. Ανατολής ήταν η Βαβυλώνα. Το μεγαλύτερο ίσως πολιτισμικό επίτευγμα των αρχαίων Βαβυλωνίων είναι ο κώδικας του βασιλιά Χαμουραμπί. Ο κώδικας αυτός έδωσε έναν ξεκάθαρο ορισμό των διαδικασιών του γάμου και του διαζυγίου, καθώς και κανονισμούς σχετικά με την αποπλάνηση και την απιστία. 
Ο παραπάνω κώδικας επηρέασε τους ανάλογους νόμους των Εβραίων. Η Παλαιά Διαθήκη επέβαλε στον λαό του Ισραήλ να πολλαπλασιαστεί. Μη παραγωγικές συμπεριφορές, όπως ο αυνανισμός, η απομάκρυνση πριν από την εκσπερμάτιση ή η ομοφυλοφιλία, αποτελούσαν πολύ σοβαρά αδικήματα. Οι ιουδαϊκές απόψεις συγκλίνουν στο ότι η σεξουαλικότητα είναι μια θετική δύναμη, ένα δώρο του Δημιουργού μας.

Ιουδαϊσμός

Ο Ιουδαϊσμός διδάσκει ότι είναι ασεβές να θεωρούνται τα γεννητικά όργανα αισχρά, αφού ο Θεός έπλασε τον Αδάμ και την Εύα καθ’ ομοίωσή του. Επιπλέον, αν και ένας από τους σκοπούς του σεξ είναι η αναπαραγωγή -«αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» (Γένεσις 1:28)-, αυτό θεωρείται ότι είναι και μια ευχαρίστηση. Ομως η σεξουαλική δραστηριότητα θεωρείται ευπρεπής μόνο στο πλαίσιο του γάμου. Η μοιχεία και η αιμομιξία απαγορεύονται. Οι προγαμιαίες σχέσεις αποθαρρύνονται. Η προώθηση των γυναικών στην πορνεία είναι παράνομη, αν και η πορνεία από μόνη της δείχνει να είναι ανεκτή. Οι ανδρικές ομοφυλοφιλικές πράξεις και οι σεξουαλικές διαστροφές καταδικάζονται, αλλά η γυναικεία ομοφυλοφιλία δεν αναφέρεται πουθενά στη Βίβλο. Ο Ιουδαϊσμός, γενικά, παίρνει τη θέση ότι ο έρωτας είναι αγαθό και δεν ενστερνίζεται τη χριστιανική αντίληψη περί προπατορικού αμαρτήματος.

Ελλάδα και Ρώμη

Ο Αριστοτέλης αναγνώρισε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ισχυρές σεξουαλικές παρορμήσεις και διατύπωσε τον ορισμό του οργασμού - «μια απολαυστική κατάληξη της σεξουαλικής πράξης». Επίσης, πίστευε εσφαλμένα ότι ο οργασμός στις γυναίκες παίζει σπουδαίο ρόλο γιατί προετοιμάζει τη μήτρα για την αναπαραγωγή. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε ανοχή σχετικά με την ανδρική ομοφυλοφιλία. Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις μεταξύ ενός ενήλικου άνδρα και ενός νεαρού που είχε περάσει την εφηβεία ήταν συνηθισμένες. Η ομοφυλοφιλία μεταξύ ενηλίκων κατακρινόταν, ενώ οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις μεταξύ ενηλίκων και αγοριών πριν από την εφηβική ηλικία ήταν παράνομες. Η γυναίκα αντιμετωπίζεται ως «η φέρουσα ένα παιδί». Στη ρωμαϊκή ζωή υπήρχε σεξουαλική ελευθερία, αλλά κατά περιόδους η νομοθεσία άλλαζε. Ενώ, για παράδειγμα, η ομοφυλοφιλία και ο αυνανισμός ήταν ανεκτά, αργότερα αντιμετωπίζονταν με αυστηρή ποινικοποίηση. Επιπλέον, η πορνεία και οι ομαδικές σεξουαλικές δραστηριότητες, που για μεγάλα διαστήματα αποτελούσαν συνηθισμένη πρακτική, στην πορεία καταδικάζονταν και καταγγέλλονταν ως νοσηρές καταστάσεις.

Χριστιανισμός

Η χριστιανική διδασκαλία είτε τηρεί σιγή είτε είναι αρνητική ως προς τη σεξουαλικότητα. Στην πραγματικότητα, πολλοί πίστευαν ότι το κύριο χριστιανικό μήνυμα ήταν «μη». Η πίστη του Αγίου Αυγουστίνου ότι το σεξ είναι μίασμα εξαιτίας του προπατορικού αμαρτήματος τον οδήγησε στο να θεωρεί κάθε ερωτική πράξη αμαρτωλή. Η σύλληψη του Ιησού έγινε χωρίς να μεσολαβήσει σεξουαλική πράξη, γεννήθηκε από μια παρθένα. Ο ίδιος ο Ιησούς έδωσε μεγάλη έμφαση σε ζητήματα αγάπης και συμπόνιας ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά δεν πραγματεύτηκε θέματα σχετικά με τη σεξουαλικότητα. Εκθείαζε τον γάμο και υμνούσε την οικογένεια, ενώ με αυστηρότητα καταδίκαζε τη λαγνεία και ειδικότερα τη μοιχεία.

Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210 7797979 - Δευτέρα - Παρασκευή 10.00-14.00 και
16.00-20.00. Για θέματα άρθρων
που θα θέλατε να γραφτούν, παρακαλώ ενημερώστε μας
(e-mail: thanosaskitis@askitis.gr)


Διαβάστε περισσότερα άρθρα του Θάνου Ασκιτή εδώ